Оқу процесіндегі мультимедиа

      Оқу  процесінде интерактивті тақтаны  пайлана отырып, оқушылардың ақпараттық-коммуникативтік  құзыреттіліктерін қалыптастыру  жолдары

ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың « Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында «Онлайн оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқыту теледидарын құру қажет» деп көрсетілген. Солардың бірі білім берудегі ақпараттандыру барысында дидактикалық және оқыту құралы болып – компьютер мен интерактиті тақта. Сондықтан кез келген білім саласында интерактивті тақтаны оқыту құралы ретінде барлық пәндерде оқытуға пайдалынады. 
       Білім берудегі интерактивті технология — мұндағы интерактивті сөзі — inter (бірлесу), act (әрекет жасау) ұғымын білдіреді, сабақ барысында оқушының топпен жұмыс жасауға қатыспауы мүмкін емес, бірін-бір толықтыратын, сабақ барысында барлық оқушылардың қатысуын ұйымдастыратын оқыту барысы. 
Мұнда арнайы видеокамера қолданылады.v 
Мәтінді және объектілерді сақтап, олармен жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Арнайы құрал арқылы жазба мәтінді баспа түріндегі жазбаға айналдырады.

Elluminate Live бағдарламасы  арқылы интернет желісінде оңай  және тез конференция, семинар,  ашық сабақ, курстар өткізуге  болады. Арнайы мүмкіндіктер арқылы  сұхбат алу мүмкіндігі де бар.v

Activote құралының көмегімен мұғалім экранда тест жүргізіп, оның жауабыныңv 
нәтижесін талқылай алады.

Интерактивті жабдықтардың көмегімен материалдардың ұсынудың формалары:

1. баяндамашы дайындаған  презентация

2. оқу материалдарын  экранның бетінде жазба түрінде 
көрсету

3. интерактивті тақтадағы барлық жазбаларды сақтап 
магнитті тасымалдауыштар арқылы тарату немесе 
электронды поштамен жіберу және баспадан шығару

Дүниежүзіндегі  интерактивті технологиялар 
Дүниежүзі бойынша интерактивті құрал-жабдықтарды шығаратын алдыңғы қатарлы компаниялар: 
1. Promethean (Ұлыбритания, ИД Activboard), 
2. Interwrite Learning (АҚШ, ИД Interwrite™ Board), 
3. SMART Technologies Inc. (Канада, SMART Board), 
4. Hitachi (Жапония, ИД Hitachi Starboard), 
5. Polyvision (Корея, ИД PolyVision), 
6. Panasonic (Жапония, Panasonic Panaboard и др.)‏

Interwrite Board интерактивті  тақтасы

(ертеректе GTCO Interwrite SchoolBoard) GTCO CalсComp Inc. (АҚШ) негізіндегі технология «электромагнетик», жоғарғы мүмкіндіктерге қол жеткізетін, ең жоғарғы жылдамдықтағы және қолжазба мәтінін нақтылайтын, сонымен бірге ұзақ жылдар бойы қолдануға болады. Бұл тақтада дәстүрлі сызу құралдары қолдануға болады (сызғыш, транспортир, бұрыштама және т.б.) геометрия, алгебра, сызу, физика және т.б. кеңінен қолданылады. АҚШ (7125 Riverwood Drive Columbia, MD 21046, USA)заводында жасалынған тақтаның беті бүлінбейді, соған байланысты бұл тақта білім мекемелерінде үлкен сұраныста. 

Hitachi экраны және интерактивті  тақта 
24 функционалды батырмалары бар, 72 виртуальды түстермен сурет салуға болады, жаңаStarBoard FX Duo софт ның негізінде Интернет арқылы 50 басқа StarBoard FX бір мезетте қашықтықтан конференция өткізу үшін байланысқа шыға алады. 
SMART Technologies Inc технологиясы 
SMART Board интерактивті тақтасында екі әр түрлі технологиялар қолданылады: Технология резистивті матрица Резистивті матрица – бұл жұқа сілтеуішті екі қабаттан тұратын тор, әуедегі саңылаумен бөлінген. Технология DViT (Digital Vision Touch) – меңзер координатын қолданатын (маркер немесе саусақ) тақтаның бұрыштарында сандық бейне камералар орналасқан. Бұл технологияны қолданғанда меңзердің жылдамдығы артады да, функциональдық мүмкіндіктері артады. 
Panaboard KX-BP800 интерактивті тақтасы 
Электронды Panaboard KX-BP800 интерактивті тақтасының жиналыстар, семинарлар, тақтамен телеконференциялар, презентациялар мен сұхбаттасу жүргізуге мүмкіндігі мол тақта. Мұнда тақтаның көшірмесін алуға болады, проектор түсіретін экран, интерактивті монитор және басқа да көптеген мүмкіндіктері бар. 
Оны компьютерге және проекторға қосқанда, Panaboard KX-BP800 тақтасы интерактивті мониторға айналады, электронды маркердің көмегімен компьютердің қосымшаларын басқаруға болады. 

Webster тақтасы 
Электронды интерактивті Webster тақтасының сериясы TS (TS-400/ TS-600 / TS-800) Polyvision компаниясынан – кәсіптік презентациясын өткізуге арналған құрал. Комплектіге «Webster тақтасы, дербес компьютер, мультимедиа проектор» жатады. 
«Маркер Тақта» Маркер 4 түсті (қызыл, қара, жасыл, көк) және өшіргіштің көмегімен қарапайым тақта тәрізді кез келген жазбамен суреттерді салуға, құруға және редакторлеуге болады. «Электронды тақта» маркермен немесе саусақпен басқара отырып қажетті операцияларды атқарғанда компьютерлік тышқанның қызметін атқарады.. 
ACTIVboard (Promethean компаниясы) — ACTIVstudio программасы арқылы іске қосылады. Бұл құрылғы компьютер, мультимедиялық проектор және ақпараттарды енгізуге арналған активті қаламнан тұрады

Интерактивті  тақта –дегеніміз не?

Интерактивті тақта (ИТ) – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін: ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал.

Интерактивті тақтаның негізгі құрылғылары:

Aктивті қалам –  бұл меңзерді басқару құрылғысы  және компьютер мен тақта арасындағы  байланысты іске асырушы құрылғы.

Электронды ACTIVwand указкасының  ұзындығы 54 см тақтаның жоғарғы бөлігінен  кішкентайларға да қол жеткізуге  мүмкіндік береді. Жанында орналасқан батырма ташқанның сол жақ  батырмасының қызметін атқарады. ACTIVboard – интерактивті тақтасында жұмыс жасаушыға проектордың сәулесінен астынан шығуға мүмкіндік береді. «Оң қол» сонмен бірге «сол қолмен» жұмыс жасауға қолайлы құрал.

ACTIVpanelpro (Активпанель)  үлкен аудиторияларда қолдануға  өте қолайлы, онда үлкен экранға  проекцияға қолданады. ACTIVpanelpro арнайы қарындаштың көмегімен дисплейде жазылған жазулар компьютер арқылы тақтадан көруге мүмкіндік береді. ACTIVpanelpro (Активпанель) өте жеңіл зат, бөлмеден бөлмеге қиындықсыз – ақ алып 
жүре беруге болады, ал проектор болса кескінді үлкейтіп көрсетеді. Радио портты ACTIVslate панель құрылғысы топпен жүргізілетін конференцияға қатысушылардың белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Конференция немесе презентация кезінде аудиторияда еркін қозғалуға болады ACTIVslateXR панель аудиторияның кез келген жерінен тақтамен жұмыс жасай алады. ACTIVslateXR көмегімен қатысушылар өз шешімдерін орындарынан тұрмай-ақ тақтада жаза алады. ACTIVtablet планшет қарапайым тышқанның қызметін атқара алады, презентация мен конференция материалдарын ACTIVstudio2 немесе ACTIVprimary тақтасыз (ACTIVboard көмегенсіз) компьютерде дайындауға мүмкіндік бетерін құрылғы. ACTIVtablet компьютерге USB порт арқылы қосылады, бағдарламаның барлық функцияларын қолдануға болады. Арнайы батареясыз қаламмен флипчарт беттерінде жазу жаза алады. ACTIVote тестілеу жүйесі конференцияның барлық қатысушыларына сұрақтарға, бірнеше берілген жауаптардың нұсқаларынан желісіз радио пульттің батырмасын басу әдісімен жауап беруге мүмкіндік береді. Пульттың көмегімен ақпарат ACTIVboard қабылдайды және де өңделіп конференция қатысушысының жауабын қабылдайды. ACTIVote қарапайым тест жүргізуге өте қолайлы зат. ACTIVote 16 немесе 32 пульттан кішкене чемоданда тест жүргізу үшін қолданылады

    ACTIVstudio PE программасы  арнайы презентацияларды өткізуге  және оны сабақ барысында қолдануға негізделген программа. Бұл программа ACTIVboard және ACTIVpen қаламымен жұмыс жасау үшін жасақталған. ACTIVstudio программасының мүмкіндіктері өте көп. Атап айтқанда, презентацияларды құруға, өткізуге, материалдарға арнайы эффектілер қосуға, негізгі кезеңдерді көрсетуге, көрсеткіштерді қосуға, қосымша ақпараттарды енгізуге және басқа да көптеген мүмкіндіктері бар. 
      Activstudio Professional Edition — мұғалімдерге интерактивті сабақтарды өткізу барысында Activ-тақтаны қолдануға негізделген программалық құрылғы. 
Жұмыс үстеліндегі Activstudio Professional Edition таңбасына Activpen қаламымен екі рет шерту қажет. Ал жұмыс үстелі:

1.Флипчарттың тақырып  қатары 
2. Флипчарттың жұмыс аймағы 
3. Негізгі құралдар тақтасы 
4. Тақырып қатарындағы батырмалар 
5. Флипчарт беттерінің түстік аймағы 
6. Флипчарт құралы 
7. Қоржыннан тұрады.

     Интерактивті тақтаның ең бастысы – негізгі құралдар тақтасы. Ол : 
Тақырып қатары, басты меню, жылжыту, флипчарт, бүктеу, қаламның қалыңдығы, жұмыс үстелі, түстер палитрасы, еркін таңдау, қалам, маркер, өшіргіш, мәтін, тазалау, болдырмау , қайталау, бүркемелеу, прожектор, фотоаппарат, масштаб, арнайы құралдар, тану, құю, Activote құралдарынан тұрады.

    Негізгі құралдар тақтасындағы «Арнайы құралдар» батырмасын басып, осы құралдарды іске қосуға болады. Бұл тақтада қажетті 20 құралды пайдаланып, олармен жұмыс жасауға мүмкіндік береді 
Флипчарт құралдар тақтасы арнайы диапазон құралдарымен флипчарттағы жұмыстарды ұйымдастыруға көмектеседі. Объектіні редакторлеу тақтасының көмегімен объектіні редакторлеудің көптеген мүмкіндіктеріне қол жеткізуге болады. Тақта объектіде екі рет шерткенде пайда болады.

Кітапхана ресурсының толық  мүмкіндіктерін флипчарт құрғанда пайдалануға  болады. Мұнда суреттер мен дыбыстардан  бастап аяқталған іс-әрекеттер, оқу жоспарлары да бар. Ол мыңдаған дайын ресурстармен қамтамасыз етілген. Кітапхана ресурсын іске қосу үшін, флипчарттың құралдар тақтасынан «Кітапхана ресурсы» батырмасын басу керек.

1. Жалпы / Менің коллекциям 
2. Жалпы / Менің түсім 
3. Жалпы / Менің торым 
4. Жалпы / Менің кескінім 
5. Жалпы / Менің мәтінім 
6. Жалпы / Менің формам 
7. Жалпы / Менің сызбам 
8. Жалпы / Менің ескертпем 
9. Жалпы / Менің дыбыстарым 
10. Жалпы / Менің флипчартым 
11. Жалпы / Менің флипчарт беттерім 
12. Жалпы / Менің лентам 
13. Жалпы / Менің көрсеткіштерім 
14. Жалпы / Менің бейнем 
15. Жалпы / Менің веб-сілтемелерім 
16. Жалпы / Менің іс-әрекеттерім

Интерактивті құралдардың  келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады: 
1.Бормен тақтаға жазылған кескінді, интерактивті тақтадағы түрлі – түсті айқын, ұқыпты кескінмен салыстыруға болмайды. 
2. Тақта мен бордың көмегімен әр түрлі қосымшалары бар жұмысты түсіндіру қиын әрі мүмкін емес. 
3. Слайдтарда, флипчартта қателер жіберілсе, тез арада түзетуге болады 
4. Сабақта ACTIVote тестілеу жүйесі арқылы тест алу мүмкіндігін қолдануға болады. 
5. ACTIVwand указкасының көмегімен тақтаның жоғарғы бөлігіне кішкентайларға да қол жеткізуге мүмкіндік береді. 
6. Сабақта көрнекілікті қолдану деңгейі артады. 
7. Сабақтың өнімділігі артады. 
8. Оқушылардың білім деңгейіне оң әсер етеді.