Сацыяльная структура полацкага княства

Автор: Пользователь скрыл имя, 25 Марта 2013 в 22:05, реферат

Описание работы

У сённяшні час актуальнасць вывучэння народных рамёстваў і промыслаў павышаецца паралельна з павышэннем цікавасці да Беларусі і беларусаў, іх ідэнтычнасці. Вядома ж, што народныя промыслы, народная творчасць маюць некаторую перавагу перад іншымі відамі мастацкай дзейнасці – яна шырокадаступная, адкрытая, створаная чалавекам для чалавека, звыклая для яго. Важна зараз не згубіць гэтую тонкую павуцінку паміж намі, сучаснымі людзьмі, і нашай гісторыяй, павуцінку народнай творчасці, народных рамёстваў. Нацыянальная культура кожнай краіны пачынаецца з народнага мастацтва, бярэ з яе самае лепшае для свайго развіцця. Таму вялікі сэнс закладзены у ідэі не проста захавання і развіцця народнага мастацтва, але і рацыянальнага асэнсавання яе стану, традыцый, алгарытмаў развіцця і магчымасцяў, звязаныя з вывучэннем гэтай значнай часткі нашай гісторыі.

Содержание

1 Уводзены
2 Гісторыя
2.1 Утварэнне княства
2.2 Адасабленне княства
2.3 Праўленне Усяслава
2.4 Распад княства на надзелы
2.5 Высылка полацкіх князёў у Візантыю
2.6 Аднаўленне незалежнасці Полацкага княтсва
2.7 Страта зямель у Лівоніі
2.8 Барацьба за Полацк у першай палове ХІІІ стагоддзя
2.9 Уключэнне Полацка у Вялікае княства Літоўскае
3 Надзелы Полацкай зямлі
4 Літаратура

Работа содержит 1 файл

xr_istoria2.docx

— 44.60 Кб (Скачать)

Такім чынам, валодання Полацка ў нізоўях Заходняй Дзвіны захапілі нямецкія крыжакі.

Барацьба за Полацк у першай палове XIII стагоддзя

У справы Полацка сталі ўмешвацца, акрамя Смаляны, Чарнігаў, Ноўгарад, літва  і немцы. У палітычнай барацьбе ў выніку перамаглі прыхільнікі літоўскіх феадалаў.

Каля 1215 у Полацку сеў князь  Барыс Усяславіч з Друцкай  лініі. Няздольнасць князя Барыса стрымаць наступ літвы, аб якім ёсць звесткі  ў польскага храніста М. Стрыйкоўскага, чые крыніцы вывучаны недастаткова, а таксама страта ўплыву ў землях латышоў, прывялі да бунту палачан, адлюстраванага ў заблытанай «Аповесці пра Святохну». Гэтым скарысталіся смаленскія князі. 17 Студзень 1222 смаленскі князь Мсціслаў Давыдавіч захапіў Полацк і пасадзіў там свайго пляменніка Святаслава Мсціславіча, сына тагачаснага кіеўскага князя. Але каля 1232 у Полацку зноў сеў прадстаўнік Віцебскай лініі - Брачыслаў. Ён быў апошнім прадстаўніком дынастыі Рурыкавічаў ў Полацкім княстве. У рускіх летапісах ён згадваецца ў 1239 годзе, калі на яго дачкі Васілісе (у хрышчэнні Аляксандры) ажаніўся будучы вялікі князь Уладзімірскі Аляксандр Неўскі.

Уключэнне Полацка ў Вялікае княства Літоўскае

У «Хроніцы Быхаўца», пад 1190 годам  прыведзена легенда пра тое, што  літоўскі князь Мінгайлам заваяваў Полацк і аддаў горад свайму сыну Гинвилу, які прыняў у праваслаўі імя Барыс. Аднак гістарычнай  глебы пад сабой гэтая легенда  не мае.

З пачатку 1240-х гадоў на княжым троне  ў Полацку ўсё часцей аказваліся князі з імёнамі літоўскага паходжання. Каля 1248 вялікі князь літоўскі Міндоўг зацвердзіў Товцівіла полацкім князем, але неўзабаве пазбавіў яго княжацкай улады. Пасля прымірэння з Міндоўгам ў 1253 годзе Товцівіл вярнуўся ў Полацк. Ён прыняў удзел разам с ноўгарадцамі і пскавічамі у паходзе на Юр'еў. Ў 1263 годзе Товцівіл быў забіты князем Трайнатам падчас ўсобіцы ў Літве, якая выбухнула пасля забойства Міндоўга. У Полацку апынуўся Нальшанскі князь Гердэнь. Аднак у 1267 годзе Гердэнь быў забіты.

Невядома, хто кіраваў у княстве пасля гібелі Гердэня. Магчыма гэта быў віцебскі князь Ізяслаў, згадваны ў адной з грамат пад 1265 як князь полацкі. В1270-1280-х гадах полацкім князем быў Канстанцін. Па булы Папы Клімента V ад 19 ліпеня 1310, не маючы нашчадкаў, Канстанцін пакінуў княства рыжскаму арцыбіскупу. Аднак У 1307 годзе войскі вялікага князя Віценя, па просьбе палачан, выцесніла з горада рыцараў. Праз некаторы час, каб не пагаршаць адносін з біскупам, вялікі князь літоўскі выкупіў ў яго права на Полацк. З гэтага часу ў Полацку сядзеў брат Віценя Воін, а затым сын Воіна - Любарт, які загінуў у адной з сутычак з рыцарамі.

Пасля гібелі Любарта Полацк атрымаў  старэйшы сын Альгерда - Андрэй. Андрэй удзельнічаў у некалькіх паходах супраць Ордэна, але пасля смерці бацькі ў жніўні 1377 быў вымушаны бегчы ў Пскоў. Новы вялікі князь Літоўскі Ягайла аддаў Полацк свайму роднаму брату, Скіргайла, які прыняў у праваслаўі імя Іван. У 1386 Скіргайла быў прызначаны намеснікам Ягайлы (які стаў каралём Польшчы пад імем Уладзіслаў II) у Літве, а ў Полацку зноў сеў Андрэй Альгердавіч. Пазней Андрэй выступіў супраць Крэўскай уніі ў саюзе з Ордэнам і Смаленскім княствам, але быў разбіты Скіргайлу і трапіў у палон.

Скіргайла Альгердавіч - апошні фармальна  самастойны полацкі князь. З 1392 года Полацкае княства стала адміністрацыйнай адзінкай у складзе Вялікага княства Літоўскага, які кіраваў намеснікамі. У 1504 княства пераўтворана ў Полацкае ваяводства.

 

 

 

 

 

 

 

Надзелы Полацкай зямлі

  • Барысайскае княства
  • Віцебскае княства
  • Герсікскае княства
  • Гарадненскае княства
  • Гарадцовскае княства
  • Ізяслаускае княства
  • Друцкае княства
  • Друцкі-Падбярэзскае княства
  • Кукейнасскае княства
  • Лагожскае(Лагойскае) княства
  • Лукомскае княства
  • Мінскае княства
  • Стражэускае княства

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Літаратура:

  • Александров, Д. Н., Володихин, Д. М. Борьба за Полоцк между Литвой и Русью в XII—XVI веках / Д. Н. Александров, Д. М. Володихин. — Москва, 1994. — 133 с.
  • Алексеев, Л. В. Полоцкая земля (очерки истории северной Белоруссии) в IX—XIII вв. / Л. В. Алексеев. — Москва, 1966. — 295 с.
  • Алексеев, Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. / Л. В. Алексеев. — М., 1975. — С. 202—239.
  • Беляев, И. Д. История Полоцка или Северо-Западной Руси от древнейших времён до Люблинской унии / И. Д. Беляев. — Москва, 1872. — 455 с.
  • Войтович Леонтій. Рюриковичі. Ізяславичі полоцькі // Князівські династії Східної Європи (кінець IX — початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження.. — Львів: Інститут українознавства ім. І.Крип’якевича, 2000. — 649 с. — ISBN 966-02-1683-1 (укр.)
  • Данилевич, В. Е. Очерк истории Полоцкой земли до конца XIV столетия / В. Е. Данилевич. — Киев, 1896. — 731 с.
  • Довнар-Запольский, М. В. Очерк истории Кривичской и Дреговичской земель до конца XII столетия / М. В. Довнар-Запольский. — Киев, 1891. — 170 с.
  • Дук, Д. У. Полацк і палачане (IX—XVIII стст.) / Д. У. Дук. — Наваполацк : ПДУ, 2010. — 180 с.
  • Кузьмин, А. В. Опыт комментария к актам Полоцкой земли второй половины XIII — начала XV в. / А. В. Кузьмин // Древняя Русь. Вопросы медиевистики. — 2007. — № 2 (28). — С. 33—42.
  • Кузьмин, А. В. Опыт комментария к актам Полоцкой земли второй половины XIII — начала XV в. (окончание) / А. В. Кузьмин // Древняя Русь. Вопросы медиевистики. — 2007. — № 4 (30). — С. 50—68.
  • Рукавишников, А. В. Почему полоцкие князья были сосланы в Византию: свидетельства источников / А. В. Рукавишников // Древняя Русь. Вопросы медиевистики. — 2003. — № 2(12). С. 99—111.
  • Рыжов К. Все монархи мира. Россия. — М.: Вече, 1998. — 640 с. — 16 000 экз. — ISBN 5-7838-0268-9
  • Славянская энциклопедия. Киевская Русь — Московия: в 2 т. / Автор-составитель В. В. Богуславский. — М.: ОЛМА-ПРЕСС, 2001. — 5000 экз. — ISBN 5-224-02249-5
  • Штыхов, Г. В. Древний Полоцк IX—XIII стст. — Минск, 1975. — 134 с.

Информация о работе Сацыяльная структура полацкага княства