Қазақстан халықтары ассамблеясы

1996 жылдан бері  әр жыл сайын мәдени орталықтардың  облыстық фестивальдары өткізіледі. Қазір Кіші ассамблея, ұлттық  мәдени орталықтар облыстық мәдениет  және білім департаменттерімен, ақпарат және қоғамдық келісім  басқармасымен, басқада мемлекеттік  құрылымдармен бірлесіп көптеген  жобаларды жүзеге асырады. 

Қостанай  облыстық Қазақстан  халықтарының кіші Ассамблеясы 

2004 жылы облыстық  кіші Ассамблея мен ұлттық-мәдени  орталықтардың жұмысы қоғамдық-саяси  тұрақтылықты, ұлтаралық татулық  пен келісімді қамтамасыз етуге  және ұлттардың салт-дәстүрі,  тілі мен мәдениетін сақтауға  бағытталды. Мұнда негізінен жұмыс  Қазақстан халықтарының Ассамблеясының  стратегиясы мен Х сессиясының  шешімдерін жүзеге асыру, Президент  Жолдауы мен «Отан» партиясы VII съезінде айткан саяси реформалар туралы бастамларын насихаттау және Қазақстандағы Ресей жылын өткізу шараларына қатысу бағытында жүрді.

Облыстық Ассамблея  құрамында 2004 жылы өзгерістер болды.

Кіші Ассамблеяның басшылығына 2004 жылғы 20 наурыздағы № 1314 Президент Жарлығымен тағайындалған  С.В.Кулагин келді.

Наурыз айында облыстық Әділет департаментінде 16-шы болып Түркімен ұлттық-мәдени орталығы тіркелді. Оның басшысы болып 1951 жылы туған әскери теңізші болған, мамандығы  заңгер А.И.Мұсаев сайланды.

Облыстық «Гейдар» әзірбайжан қоғамы облыстық диаспора болып қайта тіркелді. Оның төрағалығына 1958 жылы туған жоғары білімді, мамандығы  зоотехник-экономист және заңгер, "ФароЛТД" ЖШС директоры Г.Г.Юсубов сайланды. 

Қызылорда облыстық Қазақстан  Халықтары Кіші Ассамблеясы 

Бұл Кіші Ассамблеяның негізгі жұмысы аймақтағы қоғамдық саяси тұрақтылықты, ұлтаралық татулық  пен келісімді қамтамасыз етуге  және этникалық ұлттардың салт-дәстүрі мен мәдениетін сақтауға бағытталған. Қазіргі уақытта облыста оннан астам ұлттық мәдени бірлестіктер жұмыс жасайды. Олар: «Понтийцы» грек ұлттық мәдени орталығы, Түрік ұлттық мәдени орталығы, Татар ұлттық мәдени орталығы, «Вайнах» шешен ұлттық мәдени орталығы, «Lev ami» еврей ұлттық мәдени орталығы, Қазақстан кәрістерінің Қауымдастығы облыстық филиалы, Өзбек ұлттық мәдени орталығы, «Wiedergeburt» неміс ұлттық мәдени орталығы, «Славяне» ұлттық мәдени орталығы, «Қазақстандағы орыс қауымдастығы» Қызылорда филиалы және жуырда ғана шаңырақ көтерген Қырғыз ұлттық мәдени орталығы. Аталған ұлттық мәдени орталықтардың басшылары мен мүшелері мемлекеттік ұлт саясатының белсенді насихаттаушылары десек, артық айтқандық емес. Себебі мәдени орталықтардың өкілдері облыс көлемінде ұйымдастырылатын кең көлемді шараларға белсене қатысып қана қоймай, өз тараптарынан да шаралар ұйымдастыруды жолға қойған. «Мемлекеттік тілді білу – парызың» атты өзге ұлт өкілдерінің арасында облыстық олимпиада, «Мақсаттар бірлігі – рух бірлігі» атты облыстық этномәдени дәстүрлер фестивалі секілді көптеген шаралар оған нақты дәлел бола алады. Ұйымдастырылған шаралар барысында ұлтаралық келісімді нығайту, бірлік пен татулық идеялары мен патриотизмді насихаттауға көп мән беріледі. Сонымен қатар өзінің ділін, ана тілі мен мәдениетін сақтау – ұлттық мәдени орталықтардың қызметінің мәні. Қызылорда облыс әкімдігі және облыстық ішкі саясат басқармасы және өзге де тиісті құрылымдар жыл бойы ұлттық мәдени орталықтармен ұлтаралық қатынастарды сақтау және олардың салт-дәстүрін жетілдіруге бағытталған жұмыстарды бірге атқарады.

Қазіргі таңда  Сыр өңіріндегі 11 ұлттық этномәдени орталық елдің дамуына өзіндік үлестерін қосып, бірлік пен өзара түсіністік жағдайында жақсы нәтижелерге жетуде. Яғни бұл дегеніміз біздегі ұлттар мен ұлыстардың өзара татулығын білдіреді.

Ақмола  облыстық Қазақстан  халықтарының кіші Ассамблеясы

Ақмола облысының  территориясында 105 ұлттың өкілдері тату тәтті өмір сүруде.Барлық ұлыстардың мүдделерін ескеру, олардың мәдениетін, тілін, салты мен дәстүрін жаңғыртуға қолдау көрсету, осы диаспоралардың өз тарихи отандарымен байланыс жасауына жағдай жасау дегеніңіз қоғамдықсаяси  өмірдің маңызды бір бөлігі болып  табылады.

Қазір облыста 25 ұлттық мәдени орталық жұмыс істейді.

Осы ұлттық мәдени орталықтардың басшылары мен  мүшелері мемлекеттік ұлт саясатының белсенді насихаттаушылары болып табылады, олар қоғамдық тұрақтылықты нығайтуда  жағымды қоғамдық пікірдің қалыптасуына сөздерімен де, істерімен де ат салысуда. Өйткені ұлтаралық келісім экономикалық және саяси реформалардың алға жылжуына, демократияның одан әрі дамуына  және қоғамдағы әлеуметтік проблемалардың шешілуіне септігін тигізеді.

Ұлттық мәдени орталықтардың өкілдері бейбітшілік  пен достық, ұлтаралық келісім  болуы үшін облыстың қоғамдық саяси  өміріне белсенді араласып келеді.

Ақтөбе  облыстық Қазақстан  Халықтары кіші Ассамблеясы

Ақтөбе облысында  басқа облыстардағыдай көп ұлтты  және онда 669 мың адам тұрады. Ол жерде 90 ұлт өкілдері: қазақтар, орыстар, украиндер, немістер, татарлар тұрады .

Ақтөбе кіші Ассамблеясы 1995жылы Сәуірде құрылған және 76 адамнан тұрады, оның құрамында  түрлі ұлт өкілдерімен қоса қала және аудан әкімідері маслихат хатшылары, облыстық департамент және басқарма бастықтары, және облыстық сыйлы адамдары бар.

Қазіргі уақытта  мынандай орталықтар тіркелген және жұмыс істеуде: «Вайнах» шешен-ингуш  –төрағасы Сағаев Х.Ю., чех төрағасы Жеребова З.И., «Шалом» Еврей қоғамдастығы – төрағасы Иоффе М.В., «Шатлық» татар-башқұрт  –төрағасы Құрбанғалиев Р.А., «Возраждение»  немістер қоғамдастығы – төрағасы Штейнке О.Э., «Эллада» гректер –  төрағасы Липириди Я.Н., болгар төрағасы Маглели П.И., «Оксана» украин – төрағасы МоисеенкоВ.И., әзірбайжан «Дослуқ» - төрағасы Тагиев Г.М., «Ұрарту» армян қауымы - төрағасы Тертерян Г.В., корей төрағасы Цхай К.В., поляк «Святло» - төрағасы Цыбульская Е.В., «Қазақ тілі» облыстық қоғамы – төрағасы К.Тілеубай.

Батыс Қазақстан облыстық қазақстан халықтары  Кіші Ассамблеясы

Бүгінгі күні облыста 26 ұлттық – мәдени орталықтар тіркелген.

Оралдықтар Қазақстан  халықтары Бірлігі күні мейрамына  алдын ала дайындалуда, бұл да бір әр түрлі ұлттардың бірлігі  және келісім бірден бір жарқын куәлігін береді.

Достык-Дружбы даңғылымен Батыс – Қазақстан облысы халықтары  Кіші Ассамблеясы тіз қатар басты  көшемен мейрамдатып жүріп өтті.

Құрамында барлық ұлттық – мәдени орталықтар өкілдері бар, олардың негізгі жұмысы ұлт  аралық келісімді, тұрақтылықты бекіте түсу, халықтың рухани байлығын дамыту.

Көптеген ұлттық – мәдени орталықтарда жексембілік  мектептерде және сыныптарда туған  тілде әдет ғұрып, салт дәстүр, мәдениет, ұлттық жазушылар шығармасы үйретіледі және сабақтар өткізіліп тұрады.

Алматы  облыстық Қазақстан  халықтарының кіші Ассамблеясы

1995 жылы Алматы  облысында 30 ұлттың өкілдерін  біріктіретін Қазақстан халықтарының  кіші Ассамблеясы құрылды.

Қазіргі уақытта  облыста 65 ұлттық –мәдени бірлестік  жұмыс жасайды.

Алматы облысында  Қазақстан халықтарының кіші ассамблеясының жұмысы

Қазақстан Республикасының  Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2002 жылы 26 көкектегі №856 ”Қазақстан халықтарының Ассамблеясының 2007 жылға дейінгі  жағдайы мен стратегиясы”, туралы Жарғысына және Қазақстан халықтары  Ассамблеясы IX сессиясының қорытындыларын жүзеге асыру жоспарына сәйкес жүргізілді.

Жетісу халықтарының ұлттық қайта жаңғыруы облыста қарқынды түрде жүруде.

Көптеген ұлттық-мәдени орталықтар осы бағытта жұмыс  жасауда көп тәжірибе жинақтады  және өз этникалық топтары үшін,шын  мәнінде мәдени орталық ретінде  танылды.

Ұлттық-мәдени бірлестіктер,бүгінде  бір жағынан ұлттық сана-сезімнің жоғары екенін көрсетсе, екінші жағынан  қарағанда-ұлттар арасындағы қарым-қатынастың негізгі аспектілерін береді.

Қазақстан халықтары  Ассамблеясының басты идеясы рухани-мәдениеттің  нығаюы, бірлік, жалғастырушы, бейбітшілік, біздің тәуелсіз республикамыздың барлық халықтардың достығын нығайту осының бәрі-”Біз-сенің балаңбыз, Қазақстан”девизіне сиды.

Атырау  облыстық Қазақстан  халықтары кіші ассамблеясы

Ұлттық –  мәдени украин орталығы «Довира» 2001 жылдың 23 ақпанында құрылды.Бүгінде Атырау облысында өздерін украин ұлтымен  теңестіретін 1400 адам тұрып жатыр.

Украин орталығын  – облыстық Қазақстан халықтары  Ассамблеясының мүшесі, «Ритуал» ЖШС-нің  жетекшісі Павленко Ольга Дмитриқызы басқарады.

«Қазақстан ұйғырлары  Республикалық мәдениет орталығының» Қоғамдық бірлестік бөлімі Атырауда 2004 жылдың 14 ақпанында құрылды.Осы  этникалық топтың біздің аймақтарда жарты жүзден аз өкілдері тұрады.

Нодяров Анарбек  Нодярұлы – этномәдени бірлестіктің төрағасы, «АтырауҚұрманҚұрылыс» ЖШС-де жабдықтау менеджері лауазымында  жұмыс істейді.

Бірлестік жұмысының  негізгі мақсаты: облыста және республикада бейбітшілік пен халықтар арасындағы ұлтаралық келісімді сақтап қалу, ана тілімізді,дәстүрлер мен мәдениетімізді қайта және жан-жақты жаңарту  болып отыр.

«Иверия» грузин ұлттық –мәдени орталығы » қоғамдық бірлестігі 2003 жылдың 27 тамызында құрылған.

Орталық, Бобохидзе  Зураб Гедеванұлының төрағалық  етуімен грузин ұлттарының 85 адамын біріктіріп отыр.

Зурав Гедеванұлы – кәсіпкер,Қазақстан халықтары  Ассамблея мүшесі,1970 жылдан бастап Қазақстанда тұрып келеді, облыс  тұрғындары арасында құрметке және белсенділікке  ие

Атырау облысындағы  «Новруз» Әзербайжан мәдени орталығы 2000 жылдың 25 қарашасында құрылды.

2000 жылы кадрлы  әскери адам - Ахмедов Эльдар Мамедович  «Атыраудағы «Новруз» Әзербайжан  ұлттық-мәдени орталығы» қоғамдық  бірлестікті басқарды

Татар-башқұр ұлттық- мәдени «Татулық» орталығы 1995 жылы құрылған.Бүгінде біздің облысымызда  татар диаспорасында 3 мыңнан аса  отбасы бар екені есептелген.

Қазіргі уақытта, оны Н.Жантөрин атындағы Атырау облыстық филармониясының Бас балетмейстері  Байкенова Гульсина Гарифжановна басқарады.

Дағыстандық «Салам»  мәдени орталығы 2002 жылдың 1 шілдесінде құрылды.Біздің облысымызда шамамен 400 адам:лакцалар,даргинистер, аварцалар,құмықтар,лезгиндер, ноғайлар және табарацандар.

Алишаев Мұса Абакарович - «Салам» ЭМБ-тің құрылған күнінен  бастап төрағасы. «Ватан Гурьев» ЖШС-нің  директоры болып жұмыс істейді,Қазақстан  халықтары Ассамблеясының мүшесі.

«Видергебурт» қоғамдық және мәдени – ағартушылық  немістер бірлестігі 1989 жылы құрылған, Батыс Қазақстандағы ұлттық- мәдени білімнің ақсақалы болып келеді.

Думлер Александр  Филиппович – «Видергебурт» немістер қоғамының төрағасы, «Атырау облыстық дезинфекциясы» ЖШС-де бас директордың  бірінші орынбасары, Қазақстан халықтары  Ассамблеясының мүшесі.

Облыстың корей  бірлестігі алғашқыда «Корей мәдени орталығының Гурьев қоғамдастығы»  атын алып жүрді,1994 жылдың 11 тамызында  әділет органында «Тхоньил» Атырау корей мәдениет орталығы болып тіркелді.

«Тхоньил» Атырау корей мәдениет орталығының төрағасы Өтебаева – Цой Мария Николаевна.

«Таврос» Армян  ұлттық – мәдени орталығы 2004 жылы тамыз  айында құрылды.Плузян Гагик Сережаевич армян ұлттық – мәдени орталықтың төрағасы, «Атыраугазстрой - сервис »  ЖШС-нің директоры .Қоғамдастық өзінің негізгі мақсаты ретінде ұлтты  сақтау, тілді қайта жандандыру және облыста және республикада халықтар арасындағы ұлтаралық келісімді  дамытуды алға қойды.

Атыраудағы «Вайнах» ұлттық - мәдени орталығын Акаев  Сейтамин Ахмедович – ауыл шаруашылығын басқарушы, облыстық Қазақстан халықтары  Ассамблеясының мүшесі, жақсы ұйымдастырушы, «Достық» ордені иегері.

«Былина» орыс ұлттық мәдени орталығы» 2003 жылдың 10 шілдесінде құрылды. Солодников Александр Германович - «Былина» орыс ұлттық мәдени орталығының  төрағасы .

Оңтүстік  Қазақстан облыстық Қазақстан Халықтарының Кіші Ассамблеясы

Ауданның этникалық  құрамы өзгеше, мұнда 2млн. астам адам 108 Ұлтпен халықтың өкілдері болып табылады.

Облыста 19 ұлттық мәдени орталықтар бар, оның әрбірі халық  арасындағы бірлік пен тыныштықтың  тұрақтылғына деген ұмтылысты қолдап, Қазақстан халықтары Кіші Ассамблея  приоритеттерін іске асыруда өз үлесін қосады.

2003жылғы Н.Назарбаевтың  Қазақстан Республика ішкі саясатының  неізгі бағыттары туралы Қазақстан  Халқына жолдаған жолдауын, «Қазақстан  Халықтарының Ассамблеясының Стратегияларының  приоритеті мен оның Оңтүстік  Қазақстан облысы жүзеге асуы»  сұрақтарын талқылаған, ұлттық мәдени  орталықтар өкілдерімен жетекшілерінің  қатысуымен дөңгелек үстелдер  өткізілді.

Мәдени орталықтарының негізгі тапсырмаларының бір  тілді жаңғырту жұмыстары. Ал Кіші Ассамблеяның рөлі, оған жағдай жасау, белгілі көмек  көрсету болып тпбылады.

Бүгін біз мақтанышпен  айтатын нәрсеміз, Оңтүстік Қазақстан  түрлі ұлт балалары қазақ тілді мектептерге баруда, бұл тілді дамыту мен қызмет ету мемлекеттік бағдарламасын ендіруге деген оң көзқарасты көрсетеді.

Маңғыстау облыстық Қазақстан  халықтары кіші ассамблеясы

Облыстың Кіші Ассамблеясы 19 мәдени-ұлттық орталықтарының әрекетін бағыттап, баптап отыр.