Алматы - Жетісу маржаны

Алматы қаласының қалалық қоғамдық көліктерінің негізгі түрлері: жүрдек-метрополитен;

жай – автобус, троллейбус, трамвай, маршруттық такси.

Бас жоспарда Алматы қаласында метрополитеннің 3 желісінің құрылысын аяқтап, кезең-кезеңмен пайдалануға беру ұсынылады.

Бірінші желі Райымбек атындағы станциядан (Райымек даңғылы мен Фурманов көшесінің солтүстік қиылысы) Фурманов көшесінің астымен Абай даңғылына дейін және Абай даңғылының астымен Сайн көшесіне дейін созылып жатыр. Бірінші желінің бірінші кезегі «Алатау» станциясымен (Гагарин көшесінің шығысы) аяқталады. Ол осыдан басқа желіге қайта отыратын бекет болады. Бірінші желіде барлығы 10 станция көзделген. Желінің жалпы ұзындығы 13,3 км, бірінші кезек – 8,5 км.

Екінші желі Орталық демалыс паркіндегі «Горкий паркінен» басталып, Жібек жолы көшесінің астымен Гоголь көшесіне қосылып, Әуезов көшесіне қарай бұрылыс жасап, содан кейін Абай даңғылы бойымен бірінші желіні кесіп өте отырып («Алатау» қайта отыру торабын ұйымдастыру үшін) және бұдан ары Розыбакиев көшесінің бойымен (батыс жағында) Торайғыров көшесіне дейін созылып, Орбита станциясымен аяқталады. Станциялардың барлығы – 9. Бірінші желідегі қайта отыру бекеті – біреу. Желінің ұзындығы – 14 км.

Үшінші желі (бірінші желінің жалғасы болып табылады) Райымбек атындағы станциядан басталып, солтүстікке қарай Алматы І темір жол вокзалына дейін созылады. Ол қолданыстағы Алматы-І станциясы мен Алматы-ІІ станциясын жалғастыратын темір жол бойына орналастырылады. Желінің жалғасы ішінара жер үстінде – ұзындығы 3,5 км. Бұл желінің жалпы ұзындығы 8,5 км. Станцияларының барлығы – 4.

Электр депо екі алаңда орналастырылады: біріншісі – Алматы-ІІ станциясының солтүстік шығыс маңында, екіншісі – Сайн мен Торайғыров көшелерінің батыс қиылысында.

Бас жоспарда аудандық деңгейдегі жаңа қозғалысы үздіксіз, реттелетін магистральдар салу және қолданыстағыларын реконструкциялау (жалпы ұзындығы 207 км )ғ сондай-ақ үш негізгі жүрдек көлік шеңбер жолын ұйымдастыру көзделген:

Үлкен шеңбер жол (ұзындығы 103 км ):

ҮАША (Үлкен Алматы шеңберлі автожолы) – шығысында Талғар трассасынан басталып, солтүстігінде әуежайды, Энергетика кентін, Ынтымақ кентін, Ащыбұлақ кентін, батысында ТЭЦ-2 ауданын, Авангард кентін жартылай орап, сыртта Алматы-Ұзынағаш автожолымен қиылыса отырып, сонымен Жандосов көшесіне дейін, бұдан ары Сайын көшесімен, л-Фараби даңғылымен, Оңтүстік-шығыс шеңбержол бойымен Талғар трассасына дейін және трасса бойымен тұйықталған жеріне дейін созылады.

Орташа шеңбер жол (ұзақтығы 61 км ): - Талғар трассасынан солтүстікке қарай автожолмен әуежайға Майлин көшесіне едйін, Бемаханов көшесімен мұнай базасына дейін, Боралдай шоссесіне, жолдың жарып ұзартылатын бөлігі Тереңқара өзенінің, Боралдай өзенінің бойы, Сайн көшесі, Әл-Фараби даңғылы, Оңтүстік-шығыс жартылай шеңбер жол, талғар трасасынан тұйықталған жерге дейін созылады.

Шағын шеңбер жол (ұзақтығы 32 км ): - Талғар трассасынан Рысқұлов даңғылы, Бөкейханов, Мұқанов, Байзақов көшелерімен, жолдың жаңа учаскесі ҚазМҰУ-дің батыс аумағындағы эстакада, Оңтүстік-шығыс жартылай шеңбер.

Магистралді көшелер мен жолдар қиылыстарындағы әртүрлі деңгейлерде автокөпірлер салу көзделуде. Барлығы 51 автокөпір салу көзделген, оның ішінде 2020 жылға дейін төмендегі көлік автошеңберлерінде: Үлкен шеңбержол – 7, Орташа шеңбер жол – 11, Шағын шеңбер жол – 7, сондай-ақ автосервис нысандарын дамыту (жанармай құю бееттері, автопаркингтер, гараждар, автомобильдер қоятын тұрақтар мен техникалық қызмет көрсету станциялары).

Электр көліктері бұдан әрі дамытылады – Медеу мұз айдынына дейін, Әл-Фараби даңғылымен, Сайын даңғылымен троллейбус маршруттары ашылады, қаланың батыс және орталық бөліктерінде трамвай маршруттары ұлғаяды.

5. Инженерлік инфрақұрылымның дамуы

Сумен қамтамасыз ету

Бас жоспар қаланы сумен қамтамасыз ету жүйесін дамытудың төмендегідей бағыттарын көздейді:

қолданыстағы су құбырларының зональды жүйесін сақтау және дамыту. Бұл ретте оның өнімділігін 1081 мың м3/тәулікке дейін ұлғайту, шаруашылық-ауыз су және өртке қарсы су құбырларын дамыту көзделген;

су қоймалары ғимараттарын реконструкциялау және жаңасын салу есебінен сумен қамтамасыз ету жүйесінің сенімділігін нығайту, қаланың резервуарлық паркінің сыйымдылығын ұлғайту, қолданыстағы су құбырлары желілерін реконструкциялау және жаңасын салу;

аз қабатты үйлері бар аудандарды (Шаңырақ 1-6, Әйгерім, Ұлжан, Школьник 1,2, Дубок, Таугүл-3, Дархан, Қалқаман 2,3, Думан 1,2 және басқалары), сондай-ақ қала шегіне кіретін кенттерді (Киров, Трудовик, Өжет, Ақбұлақ, Дружба, Қарасу және басқалары), жаңадан игеріліп жатқан қала құрылысы аудандарын (шығысында Алғабас кенті, батысында Первомайка кенті, Мамыр тұрғын үйлер ауданы) жаңа су құбырларын сала отырып, қолданыстағы сумен қамтамасыз ету жүйесіне магистралді желілер салып тұрақты сумен қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

қаладағы сумен қамтамасыз етудің қолданыстағы көздерін сақтау және дамыту (Үлкен Алматы және Шағын Алматы өзендерінің жерүсті суы, Алматы және Талғар жерасты суларының көзі), қоршаған ортаны сауықтыру есебінен судың сапасын жақсарту және сумен қамтамасыз етудің беткі көздері аймақтарында суды пайдалану жағдайын жақсарту, сол сияқты барлық қолданыстағы су өткізу станцияларын су тазартудың жаңа технологиясына көшіре отырып, біртіндеп реконструкциялау мен түрлендіру есебінен жақсарту.

Суды кері ағызу

Бас жоспарда кәріз жүйесін дамытуда мыналар көзделген: кәріз жүйесінің жұмыс істеу сенімділігін арттыру. Қолданыстағы толықтай биологиялық тазарту ғимаратын дамыту және ағын суларды тазартуды көздейтін биотоғандар салу, ағын суларды апатты жағдайда Іле өзеніне жібергішті және қала сыртындағы коллектордың үш торабын салу есебінен оның жалпы қуаттылығын 626 мың м3/тәулікке дейін жеткізу; кәріз желісін дамыту, жаңа магистральды коллекторлар салу, жарамсыз болып қалған «ескі» желілерді қайта салу, су айдайтын жаңа су сорғыш станциялар салу (2 дана), қуатты айдағыш су құбырларын ( 37 км ), Үлкен Алматы өзенінде су бөгеттерін ( 4 км ) салу, балық тоғандары арқылы өту ( 1 км );

зиянды заттардың қалалық кәріздерге түсіп кетуінің алдын алу мақсатында кәсіпорындарда технологиялық процестерді жетілдіру есебінен ағын суларды тазарту технологиясы мен сапасын жақсарту, аэрация станциясына жаңа биологиялық тазарту технологиясын енгізу.

Жылумен қамтамасыз ету

Алматы қаласында жылумен қамтамасыз ету жүйесін даытудың негізгі бағыттары бас жоспарда былайша көрсетілген:

заманауи технологиялар мен жабдықтар базасында жылумен қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру, техникалық қайта жабдықтау және дамыту;

жекелеген тұтынушылардың жылумен қамтамасыз етуге деген сұранысы үшін (орталықтандырылмаған жылумен қамтамасыз ету аймағындағы жалпы жылу ауыртпалығының 10%-на жуық) жылумен қамтамасыз ету орталықтандырылмаған аймақтарда заманауи, жоғары сапалы және жылу мен электр қуатының дәстүрлі емес көздерін енгізу.

Жылу беру жүйесінде:

АТЭЦ-1 жабдығын біртіндеп жаңа заманауи, экологиялық таза, қуаттылығы 1300 Гкал/ч, негізгі отыны ретінде газды пайдаланатын жабдыққа ауыстыру;

АТЭЦ-2-ні екі энергетика қазандығымен және бір турбоагрегатпен кеңейту. АТЭЦ-2-де негізгі отын ретінде сапасы жақсартылған көмірді пайдалану ұсынылады. Табиғи газ буферлік ретінде пайдаланылады. Белгіленген қуаттылығы 1700 Гкал?ас;

АТЭЦ-2-ден Батыс жылу ауданына қарай жалпы ұзындығы 30 км-дей жаңа жылу магистралін салу, ұзындығы 13 км болатын насосты-бөлгіш станциясы бар АТЭЦ-2 мен АТЭЦ-1 жалғағыш жылу магистралін салу, жылу беру аймағында орын алған жылу магистралінің жекелеген учаскелерін салу және күшейту;

Батыс аудандағы жаңа көп қабатты құрылыстарды газбен жұмыс істейтін жаңа қазандық салу есебінен немесе электр қуатын пайдалану есебінен қажетті жылумен қамтамасыз ету;

Солтүстік жылу аймағында (первомайка кентінің батысында) газбен жұмыс істейтін жаңа солтүстік қазандық (ИСК) салу;

оңтүстік аудандық қазандықтарда заманауи жабдықты пайдалана отырып, реконструкциялау, түрлендіру және дамыту;

жаңа жылу желілерін салу және қолданыстағыларын заманауи технологияларды пайдалана отырып, арнасыз прокладканы қолданып реконструкциялау.

Электрмен қамтамасыз ету

Бас жоспарда электрмен қамтамасыз етуді дамытудың екі нұсқасы қарастырылған.

АТЭЦ-1,2,3-тің қолданыстағы негізгі жабдықтарының жұмысы ескеріле отырып, қалалық электр станцияларының шығаратын қуатын шегере отырып, минимальды нұсқа.

Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен «Электр энергиясын 2030 жылға дейін дамыту бағдарламасына» және Қазақстан Республикасының энергетикалық тәуелсіздігін қамтамасыз ету бойынша 2005 жылға дейінгі іс-шаралар жоспарына сәйкес максимальды нұсқа.

Қуаттың анықталған тапшылығын жабуды төмендегі көздер арқылы кезең-кезеңмен жүзеге асыру ұсынылады: жақын болашақта 10-15 жылда Екібастұз ГРЭС-інен, оны қолданыстағы 500 МВт болатын желі бойынша, ал кейіннен желі кернеуін 500 кВ – 800 МВт-қа дамыа отырып алуға болады.

Қазақстанның үш оңтүстік облысындағы қуат тапшылығын жабу үшін біршама ұзақ болашақта шығанақ алаңында базалық электр станциясын салу ұсынылады.

Қаланы электрмен қамтаасыз ету жүйесін дамытудың негізгі бағыттары мыналар: құрылыс жүргізіліп жатқан аймақтағы электр желілері мен ғимараттарын болашағын ескере отырып, реконструкциялау және қайта жабдықтау; әуе ЛЭП-ін біртіндеп кабельдіге ауыстыру;

желілердегі жоғалған қуатты 35-110 ке қалалық желі арқылы транзиттік артық ток есебінен төмендету;

жаңа құрылыс нысандарын электрмен қамтамасыз ету үшін жабық типтегі жаңа ПС 110/10кв салу;

220 кВ және одан да жоғары кернеулі сыртқы жүйе құраушы желілерді дамыту, екі ПС 220/110кв салу және қала маңында 220 кВ жоғары вольтты электр өткізу желілері шеңберін қалыптастыруды аяқтау;

электр энергиясын пайдаланғаны үшін дифференцияланған тарифтер енгізе отырып, барлық тұтыну салаларында электр үнемдейтін іс-шаралар енгізу.

Газбен қамтамасыз ету

Бас жоспар арқылы тұтынушылардың барлық санатын табиғи газбен қамтамасыз ету мәселесі толық көлемде белгіленген есепті мерзімде шешіледі. Болжамды тұтынылатын газды қамтамасыз ету үшін газбен қамту жүйесінің нысандары мен ғимараттарын орналастыру бойынша нормативтік құжаттар талаптарын сақтай отырып, жобада төмендегілер көзделген:

өткізу мүмкіндігі 690 мың м3/сағат және 550 мың м3/сағат болатын «ГРС-3» и «ГРС-2А» екі газбөлу станциясын салу;

ГРС-1 мен ГРС-2-ні жоғары қысымдағы газ реттеу пункттерінің жұмыс режиміне көшіру үшін реконструкциялау;

«ГРП қазандығы ЗТК» мен «ГРП Орбита қазандығы» екі бас газ реттеу пункттерінің құрылысы;

жаңадан құрылыс жүріп жатқан аудандарда ГРП мен ШРП салу және монтаждау;

жобаланатын және реконструкцияланатын аудандарда жоғары, орташа және төмен қысымдағы газ құбырларын салу.

Бас жоспарда газ шығынының есебі 2 нұсқада орындалған: энергия көздерін толық көлемде тұтынуды ескере отырып газдың максималды шығысы (1-нұсқа) 1085,0 мың куб.м/сағат, АТЭЦ-2 және солтүстік қазандықтың тұтынуын есепке алмастан (2-нұсқа) есепті шығыс 785,8 мың куб м/сағат болады.

6. Бас жоспарды іске асыру және мониторинг

Алматы қаласын дамытудың Бас жоспарын іске асыруды және мониторингін Алматының атқарушы және заң шығарушы билік органдары қамтамасыз етеді.

Алматы қаласының әкімдігі алматылықтарды Бас жоспардың іске асырылу барысымен тұрақты хабардар етеді. 2005 жылға дейін бірінші кезектегі қала құрылысы іс-шаралары бағдарламасын іске асыру нәтижелері бойынша Бас жоспарға түзетулер енгізіледі.

Бас жоспарға түзетулер әрбір 5 жылда жүргізіледі және кейінгі есепті кезеңге бірінші кезектегі қала құрылысы іс-шараларын қабылдаудан тұрады, ал қажет болған жағдайда – Алматы қаласының қала құрылысы дамуының негізгі бағыттары және Алматы қаласының аумағын қала құрылысы тұрғысынан аймақтарға бөлудің бас сұлбасы түзетуге ұшырайды.