Президент Н.Назарбаевтың пәрменiмен, сондай-ақ, Аумақтық даму стратегиясына сәйкес, 2007 жылы Қазақстанда жетi әлеуметтiк-кәсiпкерлiк корпорация құрылғаны белгiлi. Мысалы,

    «Сарыарқа»  ӘКК (Қарағанды, Акмола облыстары, Астана қ.);

    «Батыс» ӘКК (Ақтөбе және Батыс Қазақстан  облыстары);

    «Ертiс» ӘКК (Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстары);

    «Жетiсу»  ӘКК (Алматы облысы және Алматы қ.);

    «Каспий»  ӘКК (Маңғыстау және Атырау облыстары);

    «Оңтүстiк» ӘКК (Жамбыл, Қызылорда және Оңтүстiк  Қазақстан облыстары); «Тобыл» ӘКК (Қостанай және Солтүстiк Қазақстан облыстары). ӘКК меншiгiне қаржы активтерi, мемлекеттiк активтер (мемлекеттiк қатысу үлестерi бар АҚ, ЖШС), жер активтерi, пайдалы қазбаларды барлау мен өндiруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығы, индустриалдық парктер берiледi. Осы активтердiң негiзiнде ӘКК жеке бизнеспен бiрлескен кәсiпорындар құрады, шағын және орта кәсiпкерлiктiң дамуына жәрдемдеседi. Аталған ӘКК «Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2008 жылғы 13 қазандағы № 669 Жарлығын iске асыру жөнiндегi шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлiк қоғамының орналастырылатын акцияларын төлеуге берiледi.

    Қордың  Халықаралық ынтымақтастық департаментi ТМД, Үндiстан, Қытай, бiрқатар Азия елдерi, Еуропалық Одақ, АҚШ, Канада, Парсы шығанағы елдерiмен тығыз байланыс орнатып, ортақ жобаларды жүзеге асыруды жоспарлап отыр. ТМД аумағына келсек, әсiресе, Ресеймен мұнай мен газ тасымалы, құбыр желiсi, Каспий теңiзiн игеру, Орталық Азия аумағындағы көмiрсутегiлердi экспорттаудың жаңа жолдарын қарастыру секiлдi басқа да мәселелер қамтылған. Осы орайда, екi мемлекеттiң Үкiметтерi арасында қабылданған 2008-2011 жылдарға арналған Экономикалық ынтымақтастық бағдарламасы бар. «Самұрық-Қазына» Қазақстанның стратегиялық серiктесi болып саналатын тағы бiр iрi мемлекет – Құрама Штаттардан ұзақмерзiмдiк жобаларға инвестиция тартуда белсендiлiк танытты. Мысалы, америкалық «Exxon Mobil», «Chevron», «ConocoPhillips», «Halliburton» кәсiпорындары «Қазмұнайгаз» компаниясымен бiрлесе отырып, «Қашаған», «Н блогы», «Теңiз», «Қарашығанақ», КТК сияқты қазақстандық ең iрi жобаларды жүзеге асыруда. Microsoft пен Cisco компанияларымен бiрге ақпараттық технологиялар мен инновациялық технологиялар саласындағы соны жаңалықтарды қазақстандық жүйеге енгiзудi қолға алған. «Самұрық-Қазынаның» кәрi құрлықтағы ынтымақтастығы негiзiнен Германиямен тығыз байланысты. Мәселен, мұнай-газ өндiрiсi, телекоммуникациялар, электроэнергетика, ауыл шаруашылығы өнеркәсiбi, инновациялық технологиялар, сақтандыру мен сауда т.б. салаларда. Парсы шығанағы бойынша, «Қазмұнайгаз» Иран Ислам Республикасындағы»Конокофиллипс» және «Мубадала Девелопмент Компанимен» тiзе қоса отырып, «Атырау облысындағы тұңғыш мұнай-химиялық кешенi» мен «Н» жобасы бойынша тер төгуде.

    Үстiмiздегi жылдың 1-шiлдесiнен бастап «Самұрық-Қазына»  қоры ауыл шаруашылығы өнiмдерiн  қайта өңдейтiн кәсiпорындарға тiкелей  несие берумен айналысатын «Даму-Қолдау»  бағдарламасын iске қосты. Бүгiнде 10 млрд. теңгеден астам қаражатқа 63 өтiнiш  келiп түскен. Жоспар бойынша, аталған бағдарламаны жүзеге асыру үшiн Қор 3 млрд. теңге бөлсе, екiншi деңгейлi банктер 1,5 млрд. теңге (жалпы көлемi 4,5 млрд. теңге) шығындамақ. Ал шағын және орта кәсiпкерлiктi қолдау мақсатында жыл сайын республикалық бюджеттен 50 млрд, теңгеден бөлу арқылы 100 млрд. теңгенi отандық кәсiпкерлiктiң өркендеуiне жұмсайды. Ауылды жерлерде тұратын ағайынға несие беру iсiмен «Қазагро» айналысады.

    Әрине, судың да сұрауы барын ескерсек, Қордың қоржынындағы халықтың қыруар қаржысы тиiмдi әрi мақсатты жұмсалуы тиiс. Осы мақсатта, «Самұрық-Қазынада» шартты түрде сыртқы және iшкi деп бөлуге болатын арнайы бақылау жүйесi жұмыс жасайды. ҚР Президентiнiң тапсырмаларын орындау мақсатында құқық қорғау және мемлекеттiк органдар басшыларының қатысуымен қаражаттың пайдаланылуын бақылаайтын арнайы жұмыс тобы құрылды. Жүйелi түрде өткiзiлiп тұратын отырыстарда жұмыс тобының мүшелерi қаражаттың қайда және қалай жұмсалып жатқаны туралы есеп берiп отырады. Сонымен қатар экономиканы тұрақтандыру iсi жайлы Қор мен оның компаниялары берiп отыратын есептердiң негiзiнде Есеп комитетi тексеру жүргiзедi. «Самұрық-Қазына» қоры Директорлар кеңесiнiң жанынан ҚР Қаржы министрiнiң басқаруымен, Мониторинг, бақылау және талдау комитетi және Қордың бастамасымен, отандық iскерлiк орта мен қоғамдық бiрлестiктердiң Қоғамдық кеңесi құрылған.

    3.2 Индустриялық-инновациялық  даму стратегиясын  іске асыру

    Экономиканы  жаңғырту және әртараптандыру жөніндегі  міндеттерді шешу шеңберінде Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын іске асырудың инвестициялық кезеңіне өту үдерісі жандандырылатын болады. Үкімет экономиканың шикізатқа қатысты емес басым секторларындағы «серпілісті» инвестициялық жобаларды іске асыруға ерекше назар аударады.

    Инвестициялық белсенділікті ынталандыру минералдық-шикізат кешенінің, мұнай-химия саласының, машина жасаудың және басқа да басым салалардың аралас әрі ілеспелі өндірістерін дамыту саласында жүзеге асырылатын болады. Орта мерзімді перспективадағы негізгі міндет әлемдік деңгейде алғаш интеграцияланған мұнай-химия кешенін құру болып табылады.

    Осы міндеттерді іске асыру шеңберінде Қазақстанның батыс өңірінде «Ұлттық  индустриялық мұнай-химия технопаркі»  арнайы экономикалық аймағы құрылатын  болады. Сондай-ақ Маңғыстау облысында  мұнай-химия технопаркін қалыптастыру жөніндегі ұсыныстар пысықталатын болады.

    Әртараптандыру  үдерістерін жеделдету үлкен  мультипликативтік әсері бар  жаңа технологиялық және жүйе құраушы  өндірістердің дамуын ынталандыру  арқылы жүзеге асырылатын болады.

    «Қазына»  орнықты даму қоры шетелден өндірісінің бір бөлігі республика аумағында орналастырылуы мүмкін бірнеше жоғары технологиялық компанияларды сатып алуды жүзеге асыруды жоспарлап отыр. Экономиканың шикізатқа қатысты емес секторларына трансұлттық және ірі шетелдік компанияларды тарту жөніндегі арнайы бағытталған жұмыс жүргізіледі.

    Ақпараттық  технологияларды, биотехнологияларды, нанотехнологияларды, жаңа материалдарды, ғарыш индустриясын және           экономиканың басқа да секторларын  дамыту жөніндегі инновациялық жобаларды  іске асыру үшін трансфертті және дайын технологиялар импортын ынталандыру, патенттік белсенділікті арттыру, технопарктерді, университеттер мен бизнес-инкубаторларды нығайту, сондай-ақ тұтастай алғанда қазақстандық бизнестің инновациялық-кәсіпкерлік белсенділігін арттыру жөніндегі жұмыс жүргізіледі.

    Шетелдік  және отандық инвестицияларды тартудан басқа, шет елдердің нарығын белсенді игеруге, қазақстандық тауарлардың  экспорттық экспансиясына ерекше ден  қойылады. Осыған байланысты Үкімет Ұлттық экспорттық бағдарлама әзірлеуде және ол бекітілетін болады, оның шеңберінде перспективалық экспорттық тауарлар мен қызметтердің, әлемдік нарықтарға шығу стратегиясының тізбесі, сондай-ақ отандық экспорттаушыларды институционалды қолдау жүйесі  қалыптастырылады.

    Экономиканы әртараптандыру және жаңғырту проблемаларын шешуге Үкімет ауқымды инвестициялық жобаларды іске асыру үшін ірі отандық бизнесті белсенді түрде тартатын болады. Еліміздің аумағында 5 – 6 кластерді құруға және дамытуға ірі компанияларды тарту, олардың шағын және орта бизнеспен өзара іс-қимылын, бұл ретте қосылған құнның неғұрлым жетілдірілген тізбектерін құра отырып, ынталандыру маңызды.

    Үкімет  тұрғын үй құрылысының әлеуметтік бағдарланған саясатын іске асыруға және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты дамытуға өз назарын аударады. Ипотекалық кредит беру және тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесі жетілдірілетін болады.

    Бұл үшін тұрғын үй-коммуналдық саладағы заңнаманы жетілдіру, құрылыс индустриясы  нарығын дамыту, қол жетімді жалға  алатын тұрғын үй кешендерін салу, жер  учаскелерін бөлу рәсімдерінің ашықтығы, жеке тұрғын үй құрылысын дамытуды ынталандыру жөнінде бірқатар шаралар қабылдау алда тұр. Көрсетілетін коммуналдық қызметтердің сапасына да тұрақты назар аударылады.

    Қорытынды

    Сөйтіп, шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржысы деп өнім өндіріп, сатумен және ақша қорларын жасаумен, бөлумен және пайдаланумен байланысты экономикалық қатынастарды атайды.

      Нарықтық экономика жағдайында  кәсіпорындардың қаржысын ұйымдастыруда елеулі өзгерістср болуда. Әріптес-кәсіпорындардың арасында деңгейлес байланыстар күшейіп келеді, олардың банк жүйесімен өзара іс-қимылы нығайып келеді. Бұл процестер салалық құрылымдардан бас тартып, жаңа үлгідегі күрылымдарды — экономикалық мүдделермен, бірыңғай акциялармен және мемлекеттің мүліктегі үлесімен байланысты ұқсастық негіздегі және көпсалалық құрылымдарды жасауда көрінеді, бұл құрылымдар рынок жағдайында анағүрлым өміршең болып келеді.

    Кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық нысандары мен  олардың мөлшерін ажырата білген жөн. Кәсіпорындардың ұйымдық-қүқықтық нысандары меншік нысанымен — мемлекеттік, жеке (өр түрлілігімен) меншікпен анықталады. Мөлшері бойынша кәсіпорындар шағын, орта және үлкен болуы мүмкін. Кез келген нысан шағын, орта жөне үлкен болуы мүмкін. Заңнамалық тәртіппен қызметтің әр түрлі сфералары шағын кәсіпорындарының өндірістік жөне ұйымдық міндеттерді жедел шешуге мүмкіндік беретін тиімді құрылымдар ретінде олардың дамуын ынталандыру мақсатында параметрлері анықталуы мүмкін.

    Үкімет  энергия үнемдеуші технологияларға  өтуді ынталандыратын болады. Нысаналы энергия үнемдеу саясатын іске асыру жолымен ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығы деңгейін азайту жөнінде шаралар кешені қабылданады. Үкімет энергияны тиімді пайдалануды ынталандыруға,  сондай-ақ энергетика саласына ғылымды қажетсінетін энергия үнемдейтін технологияларды енгізу тетіктерін әзірлеуге бағытталған энергия үнемдеу туралы заңнаманы қалыптастырады.

    Үкімет  Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын салалар бөлінісінде іске асырудың тиімділігі мен нәтижелілігінің  нақты нысаналы көрсеткіштерін белгілейді.

    Сондай-ақ Қазақстанның қор нарығының белсенділігін  арттыру жөніндегі тетік әзірленеді, бұл капитал тарту көздерін әртараптандыруға,    оның құнын азайтуға және халық үшін қаржы құралдарының тізбесін кеңейтуге  мүмкіндік береді. «Самұрық» және «Қазына» мемлекеттік холдингтерінің қор нарығына  белсенді қатысуы жөніндегі іс-шаралар әзірленеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қолданылған әдебиеттер тізімі: 

1. С.Б. Мақыш, А.Ә. Ілияс «Банк ісі» - Алматы: Қазақ  университеті, 2004ж.
2. Ғ.С. Сейітқасымов «Ақша, несие, банктер» - Алматы: Экономика, 2006ж.
3. С.Б. Мақыш  «Ақша айналысы және несие» - Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
4. Б.А. Көшенова «Ақша, несие, банктер» - Алматы: Экономика, 2008ж.
5. С.Б. Мақыш «Коммерциялық банктер операциялары» - Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
6. Банковский сектор Украины: главные тенденции 2007 года. // ж. «Банки Казахстана», №3, 2008ж.
7. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сайты /http: www. nationalbank.kz/
8. /http:www. google.kz/
9. Қазақстан Республикасы Қаржы Қадағалау Агенттігінің сайты /http: www.afn.kz/
10. С.Б. Мақыш «Банк Ісі» - Алматы: Экономика, 2007ж.
11. К вопросу конкурентоспособности банковской системы РК // ж. «Банки Казахстана», №1, 2008ж.
12. Тенденции развития банковского сектора Казахстана и их влияние на управление рисками. // ж. «Банки Казахстана», №3, 2008ж.
13. Текущее состояние банковского сектора на 1 февраля 2008года // ж. «Финансовый надзор», №3, 2008ж.
14. Қазақстан Республикасы екінші деңгейлі банктердің проблемалық активтерін басқару тәжірибесін жетілдіру // ж. «Қаржы-қаражат», №1, 2008ж.
15. «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі туралы» Заң //http: www. nationalbank.kz/
16. «Қазақстан Республикасының қаржылық қадағалау агенттігі туралы» Заң //http: www.afn.kz/
17. ҚР Қаржылық Қадағалау Агенттігінің жылдық есебі, 2007жылға арналған : ПРЕСС-РЕЛИЗ
18. Управление рисками в банковском секторе Республики Беларусь // ж. «Банки Казахстана», №3, 2008ж.
19. «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры акционерлік қоғам. www.samruk-kazyna.kz