Сыртқы экономикалық қызметпен байланысты басқа да операциялардың есебі

• Техникалық құжаттаулар – техникалық төлқұжаты (паспорты), сызбасы, жинау бойынша нұсқауы, монтаждау, басқару және жөндеуі, техниалық жағдайын сипаттайтын құжат (спецификациясы) және т.б.
• Тауарлы-ілеспе құжаттаулар ы- тауар сапасының сертификаты, буып-түю парағы; құрастырушы тізімдемесі (ведомосы) т.б.;
• Транспорттық, экспедиорлық және сақтандыру құжаттаулары – теміржол наклоднойы және оның көшірмесі (жүк түбіршегі, коносамент, автотранспорттық наклоднойы т.б.), сақтандыру полисі немесе сертификаты;
• Қойма құжаттары – экспорттау тауарына портта берілген қабылдау актісі, тауардың сақтауға алынғаны туралы  қойманың қолхаты, басқа да кепілдік куәлігі т.б;
• Есеп  айырысу құжаттаулары – шот-фактурасы, аударм векселі (тратты);

Банкі құжаттаулары – валютаны аудару  өтініші, инкассо тапсырмалары, акредетив ашу туралы тапсырмалар, чектер, 

    Сыртқы экономикалық қызметпен байланысты  басқа да операциялардың есебі 

    Атқарылған жұмыс, көрсетілген қызмет. Сыртқа экономикалық қызметінің мәмілесіне са, тауарлардан басқа жұмыстардың атқарылуы, қызметтің көрсетілуі мүмкін. Сыртқы экономикалық қызметтегі бұл мәміленің артықшылық белгісі салық салу тәртібі болып табылады. Мысалға, қазақстандық кәсіпорындарының атқаратын жұмысын, көрсеткен қызметін сату орны Қазақстан Республикасы болмаса онда оларға қосылған құн салығы салынбайды.

    Егер  де шетелдік резидент емес – кәсіпорын Қазақстан салық төлеуші болып табылмаса  да, олар өз жұмысын , қызмтеін, оларға қосылған құн салығын, республиканың салқ төлеушілеріне көрсетеді (қосылған құн салығынан басқа). Бұл кезде қызметті сату орны болып мыналар танылады:

• Қозғалмайтын мүліктер, егер де жұмыстар, қызметтер осы мүліктермен тікелей байланыста болса;
• Егер де көрсетліген қызметі, атқарылған жұмысы, осы аталған мүлікердің қозғалысымен нақты  байланысты болса;
• Егер де көрсетілген қызметі, мәдениет, өнер, білім, спорт аясы осы аталғандармен  нақты қатынаста болса;
• Кәсіпкерлік немесе жұмысты, қызметті сатып алушының кез-келген қызметі біршама байланысты болып келсе, атап айтқанда, меншік құқығын беру, кеңес беру, аудиторлық, инжинирингтік , бухгалтерлік, адвокаттық , жарнамалық, сондай-ақ ақпаратты өңдеу бойынша, жалға беру, тауарды алу бойынша агенттік қызмет  көрсету, байланыс, туризм т.б. ;
• Кәсіпкерлік немесе басқа да кез келген жеке тұлғаның  атқарған қызмет, жоғарыда аталғандардан басқасы, жүзеге асырылуы байланысты болып келсе.

    Қазақстан Республикасының аймағында  қызмтін жүзеге асырған кезде, яғни  жұмысты, қызметті орындаған кезде  резидент еместердің табыс көзіне салық салынады. Бұл жағдайда  басқарушылық, қаржылық (сақтандыруды қоспағанда), кеңестік, аудиторлық, маркетинголық, заңдылық (адвокаттылықты қоспағанда, агенттік ақпарттық, сондай-ақ нақты көрсеткен қызметінің туған жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының  тұрақты мекемелері арқылы өз қызметтерін жүзеге асырған резидент еместер немесе резиденттер сияқты  оларға да қатысыт болады, яғни аталғандардың табысынан салық ұсталынады. Қазақстан Республикасының  резидент еместерінің де табыс көздеріне , қарастырылған  мөлшерлемесінде  салық салынады, олардың тұрақты кәсіпорынмен байланысына   қарамастан салық салынады. Резидент еместердің салық салу  ерекшіліктері осы кітаптың  9 – тарауында қаралған болатын.

    Франчайзинг бойынша жасалатын  операциялардың есебі. Франчайз – бұл кіші дербес кәсіпорын мен ірі шетелдік немесе отандық кәсіпорындарының арасында жасалатын келісімшарттық қатынас. Сол қатынастың мақсаты  біріншісіне белгілі бір қызметпен  және тауар түрімен  бәсекелестік нарығында бас кәсіпорынның сауда маркісімен  сатуына және өндіруіне еркше құқық беру деп түсінеміз. Іс жүзінде франчайзингті үш түрге бөлуге болады: өндірістік – бұл кезде келісім-шартта қаралғандай, шағын кәсіпорын бас кәсіпорынның шығаратын өнімін шығарумен шұғылданады, бірақ оның сауда маркісін сақтайды; іскерлік – бұл кезде  нарықтағы жекелегн өнім түрлерінің  жұмыстардың, қызметтердің бағасы, тауар нарығы туралы ақпарттармен ой бөліседі; тауарлық – бұл кезде келісім-шарттық қатынаста қаралғандай бас кәсіпорынның  тауарын сатумен шұғылданады.

    Франчайзингке қатысушылардың екі жағы болады : франчайзер және франчайзи.

    Франчайзер  – бұл нарықта үлкен сұранысқа ие өнімдерді, жұмыстарды, қызметтерді жасаушы ірі компаниялар.

    Франчайзи – франчайзермен жасалған келісім-шарттың жағдайында франшиза құқығын алатын шағын кәсіпорындар.

    А) берілген өнімнің нақты өзіндік құнына 801 дебеттеліп, 221 кредиттеледі;

    Б) берілген өнімінің босатылған құнына : 301 шоты дебиттеліп. 701 шоты кредиттеледі;

    В) есептелеген пайызды өтеу сомасына : 686 шоты дебеттеліп, 301 шоты кредиттеледі.

    Франшиздің өтелуі мен алынуы : 106, 343 шоттары дебеттеледі де, 441 шоты кредиттеледі.

    Халықаралық  іскерлік операциясын мемлекеттік бақылау.  Трансферттік бағаны пайдаланудың тәртібі. Халықаралық іскерлік операцияларда мемлекттік табысты жоғалтудың алдын алу мақсатында  мемлекеттік органдар тауарды алып-сату бойынша экспорттық мәміледе пайдаланатын трансферттік  бағаларды бақылауды жүзеге асырады және салық салу объектілеріне түзетулер енгізеді.