Валюта қаржы операциясы

 Бүгінгі күні ақша-несие  жүйесін одан әрі жетілдіру  үрдісі жалғасуда және мемлекет  алдында жаңа маңызды, ауқымы  зор міндеттер тұр: 

- Ақша-несие саясатының  инфляциялық аргеттеу принципіне  өту арқылы инфляция деңгейін  төмен деңгейде (жылына 3-4 пайыз деңгейінде) ұстап тұру.

- Теңгенің шетел валютасына  қатысты нақты бағамының өсуін  тежеу арқылы әлемдік рынокта  қазақстандық тауарлар мен қызметтердің  бәсекеге қабілеттілігін көтеру.

- Нақты секторды несиелеуді  өсіру және оның ресурстық  базасын кеңейту арқылы банктік  жүйе мен сақтандыру рыногының  тұрақты дамуын қамтамасыз ету. 

- Қаржы рыногына қатысушылардың  бақылау қызметтерін Ұлттық Банкке  жұмылдыру арқылы олардың мемлекеттік  реттеудегі қызметін жетілдіру. 

- Қазақстанның төлемдік  жүйесін Еврокеңес стандарттарына  жақындату арқылы ТМД елдері  арасындағы жалпы төлемдік жүйені  қалыптастыру. Мұнда Ұлттық банк  электрондық ақшаларды енгізу  мен дамытуды жоспарлайды.

Тіке

Біз Сіздерге кез келген тәуекелдіктердің орнын толтыру үшін кепілдіктердің сан-алуан түрлерін шығару бойынша  ең жақсы қызмет көрсете аламыз және жекеше жағдай ұсына аламыз.

 

 Банктік кепілдікті  алу үшін уақытты кетірудің  қажет жоқ, «Kaspi Bank» АҚ-на келіңіз,  біз Сіздер үшін барлығын жасаймыз.

 

Банктік кепілдік – Банктің  басқа ұйым (Бенефициар), банктер  немесе фирмалар алдындағы олардың  бірінші талабы бойынша белгілі  ақша сомасын төлеуге жазбаша  міндеттемесі. Кепілдік (тапсырма) кәсіпкерлік  әрекетті жүзеге асырушы, жеке кәсіпкер ретінде тіркелген және кепіл  шарты бойынша нақтылы міндеттемелерді  орындауға мүмкіндігі бар барлық жеке (Принципал) және заңды тұлғаларға беріледі.

   “Принципал” –оның  сұранысы бойынша және жауапкершілігімен  Бенефициар алдындағы оның міндеттемелерін  өз дәрежесінде орындауын қамтамасыз  етуіне банк кепілдік беретін  заңды тұлға. 

 

“Бенефициар” – оның алдындағы Принципалдың міндеттемелері кепілдікпен қамтамасыз етілетін және банк оған кепілдікке сәйкес соманы төлеуге  міндетті болып табылатын заңды  немесе жеке тұлға.

 

Кепілдік түрлері:

Төлем кепілдігі — кепіл  берушінің бенефициар пайдасына, егер олар осы міндеттемелерінің шарттарына сәйкес жазбаша төлем талабының  ұсынған жағдайда, басқа да құжаттар қажет болған кезде, ақшалай қаражаттарын төлеу міндеттемесі. Төлем кепілдігі  тәртіп бойынша алдын ала келісілген мерзім шеңберінде шарт құнын төлеу  бөлігінде сатып алушыға қатысты  сатушының талаптарын қамтамасыз етеді. 

 Несиені өтеу кепілдігі  — кепіл берушінің борышкерге  қатысты, егер ол несие шарты  бойынша қаржылық міндеттемелерін  орындамаған жағдайда туындайтын, кредитордың төлемдік талаптарын  өтеу міндеттемесі.

Тендерлік кепілдік — ол бойынша кепіл беруші (егер принципал  өз міндеттемерін орындамаған жағдайда) кепілдікте алдын ала келісілген сома шеңберінде бенефициар пайдасына  төлем жасауға міндеттенетін  тендер жүргізілетін елдегі саудаға  қатысушылардың (принципал) сұранысы бойынша  берілген кепіл берушінің міндеттемесі.

 

Орындау кепілдігі — ол бойынша кепіл беруші бенефициар пайдасына көрсетілген ақша қаражаты шеңберінде төлем жасауға міндетті болатын немесе (егер бұл кепілдікте көзделмеген болса) принципал оның шарттарын өз дәрежесінде орындамаған  жағдайда, бенефициар мен принципал  арасында жасалған келісімшарттың орындалуын қамтамасыз етуге принципалдың (сатушы, жеткізуші) сұрауы бойынша бенефициарға (сатып алушыға) ұсынылатын кепіл  берушінің міндеттемесі.  

 

Төлемді қайтару кепілдігі  — егер принципал кез келген соманы немесе аванстық немесе оған бенефициар төлеген сомаларды келісімшарт  шарттарына сәйкес төлеу міндеттемелерін  орындамаған жағдайда, кепіл беруші ол бойынша бенефициар пайдасына  төлем жасауға міндетті болып  табылатын принципалдың өтініші  бойынша кепіл берушінің бенефициарға ұсынатын міндеттемесі.

 

Кедендік кепілдік —  ол бойынша кепіл беруші бенефициар пайдасына кедендік баж төлемін  төлеуге міндетті болатын, Принципалдың өтініші бойынша бенефициарға (кедендік органдар) ұсынылатын кепіл берушінің  міндеттемесі.

Жалпы қағидалар:

 Банк міндеттемелерді  ақшалай түрде орындауды қарастыратын  банктік кепілдіктерді беруді  қамтамасыз етеді. Кепілдіктер  5 жылға дейінгі мерзімге беріледі.

 

 Жоғарыда көрсетілген  кепілдік түрлері бойынша қамсыздандыру  ретінде Кепілдік сомасына тең  ақшалай сома сияқты басқа  да материалдық және материалдық  емес активтер (қала шегіндегі  жылжымайтын мүлік, автокөлік  құралдары, айналымдағы тауарлар, құрал-жабдықтар, кепілдіктер, кепіл  заттары, меншік құқықтары, барлық  қажет құжаттарды кепіл берушіге  тапсыру кезіндегі үшінші тұлғалардың  мүліктері) қолданыла алады: 

 

 • Егер Кепілдік  бойынша қамсыздандыру ақша түрінде  болса, көрсетілген қамсыздандыру  шартты банктік салым шотына  орналастырылады. 

 • Егер Кепілдік  бойынша қамсыздандырушы материалдық  және материалдық емес активтер  болса, көрсетілген қамсыздандыруды  жоюды талдау рәсімі мен оны  кепіл заты ретінде қабылау  қарыз операцияларын жүргізу  бойынша рәсімге ұқсас болып  келеді. 

 • Егер Кепілдік  бойынша қамсыздандыру контр-кепілдік  түрінде болса, онда контр-кепілдіктің  күшінде болу мерзімі кепілдік  мерзімінен ұзақ болуға тиіс.

 

 Бұл кепіл берушінің  контр-кепіл берушіден кепілдік  бойынша төленген соманы өндіріп  алу қажеттігімен байланысты. Тәжірибеде  контр-кепілдіктің қолданыста болу  мерзімі ережеге сәйкес кепілдік  мерзіміне қарағанда  7 жұмыс күніне  артық. Кепілдікті шығару және  қызмет көрсету бойынша Банктің  қызметі үшін Банктің тарфтік  комитетінің шешімімен белгіленген  Банктің қолданыстағы тарифтеріне  сәйкес комиссия төленеді. Көрсетілген  комиссияларды Өтініш беруші (бұдан  әрі – Өтініш беруші) Кепіл  шартында көрсетілген мерзімде  төлейді. Комиссияны клиенттер  ай сайын, тоқсан сайын, бір  уақытта немесе мерзімінің соңында  төлеуі мүмкін.

Кепілдікті пайдаланушы  клиенттерге егер кепіл беруші мүлкі  несие желісін ашу туралы келісім  бойынша кепіл заты болса, несиелеу бойынша ашылған лимит шеңберінде берілуі мүмкін.

 

 «Kaspi Bank» АҚ клиенттеріне (қызмет көрсету уақыты 1 жылдан  кем емес) бланкалы тендерлік  (кепіл затымен қамсыздандырылмаған)  кепілдік беріледі. Бұл кезде:

 • Кепілдік сомасы  шот бойынша орташа ай сайынғы  таза айналымнан 50 % -дан аспауы  тиіс;

 • Банктің қаржылық  міндеттемесі бойынша берешегінің,  картотеканың, бюджетке берешегінің  болмауы; 

 • Үшінші тұлғалардың  клиент шотына ірі инкассолық  талаптар қоймауы, үшінші тұлға  талаптары бойынша клиенттің  шоттарына тосқауыл қоймау немесе  тыйым салмау;

 • Негізгі іс-әрекет  бойынша тұрақты ақша түсімінің  болуы, 

 • Кепілдіктен посттендерлік  міндеттемелер алынып тасталады  (жеңіс жағдайында, Жеткізуші мемлекеттік  сатып алуға алдын ала келісім  жасауды қамсыздандырады).

 

Банктік кепілдікті беру шарттары:

 Банктік кепілдікті  беру мәселесін қарастыру үшін  Банкке өтінім мен мынадай  қажетті құжаттар пакетін тапсыру  қажет:

1. Банк белгілеген үлгідегі  кепілдік беруге арналған өтініш;

2. Банк белгілеген үлгідегі  кепілдік беруге арналған Қатысушылардың  хаттамасы немесе Құрылтайшы  шешімі;

3. коммерциялық келісімшарт  немесе байқау құжаттамасының  немесе мемлекеттік сатып алу  шартының (посттендердік кепілдік  беру кезінде) көшірмесін тапсыру.

 

Кепіл шарттарын мерзімінен бұрын бұзу шарттары

 

Егер Принципалға Кепіл  шартын мерзімінен бұрын бұзу және кепілдік міндеттемелерді тоқтату  қажеттігі туындайтын болса (егер Принципал  тендерді жеңіп алмаған жағдайда немесе жасалған келісімшарттар немесе шарттар бойынша өз міндеттемелерін мерзімінен бұрын орындаған жағдайда), Кепіл шартын мерзімінен бұрын бұзу және кепілдік берілген міндеттемелерді тоқтату келесі тәртіппен жүзеге асырылады:

 Өтініш беруші "Kaspi Bank" АҚ Басқарма Төрағасының  атына Кепіл шартын мерзімінен  бұрын бұзуды, Банкке бұрын кепілдікке  салған ақшаны қайтаруды, Кепілдік  бергені үшін артық төленген  комиссия сомасын (егер Кепілдік  бергені үшін комиссия Кепілдіктің  нақтылы қолданыста болған күнінің  санына алынған болса) қайтаруды  сұрап хат жолдайды.

 

Осы хатқа қосымша ретінде  мыналарды ұсыну қажет:

 а) Бенефициар Кепіл  шартын бұзуға және Кепіл шартын  бұзу мен Кепілдікті тоқтатуға  негіз болып табылатын кепілдік  берілген міндеттемелерді тоқтатуға  жазбаша келісімін беретін (Кепіл  шартына №1 қосымшаға сәйкес) Бенефициардың хаты; 

б) кепілдік берілген міндеттемелердің түпнұсқасы;

 

Клиенттер үшін артықшылықтар  мен тиімділіктер

 

- Клиенттер үшін банктік  кепілдіктің тиімділігі:

 • ақша ресурстарын  айналымнан шығармайды (егер қамсыздандыру  ретінде басқа да материалдық  және материалдық емес активтер  қызмет еткен жағдайда);

 • банктік кепілдік  қамсыздандырушысы болып саналатын  тауар несиесін контрагенттен  алу мүмкіндігі бар; 

 • келісімшарт бойынша  тауарды бергені/қызмет көрсеткені  үшін соманы төлеу мерзімі  кепілдік берілген уақытқа сәйкес  кейінге қалдырып жүзеге асырылуы  мүмкін;  

 • кепілдік бойынша  төлем несие бойынша төлем  мөлшерінен аз. 

 

- Банк құжаттардың дұрыс  құрастырылуын қатаң бақылай  отырып, тиімді тарифтер бойынша  және қысқа мерзімде кепілдік  береді.  

- Банктің тәжірибелі  және кәсіби қызметкері тендердің  барлық шарттарының орындалуын  қамтамасыз етеді және клиентті  қызықтыратын барлық сұрақтар  бойынша кеңес береді.

 

Кепіл мүлкімен жұмыс жөніндегі  департамент, Қамтамасыз етулердің  бірыңғай базасын жүргізу және кепіл

 

Негізгі қойылатын талаптар:

 

- жоғары заңдық /экономикалық / арнаулы (бағалаушы мамандығы  бойынша) білімі болу керек  немесе  Бизнес-әкімшілік саласындағы  білім;

 

- мамандығы бойынша жұмыс  тәжірибесі кемінде 1 жыл немесе  банк саласындағы жұмыс тәжірибесі 2 жылдан кем болмауы керек;  кепіл мүлкін бағалау саласындағы  жұмыс тәжірибесі кемінде 1 жыл  болу керек;

 

- бағалаушылық қызметпен  айналысуға мемлекеттік лицензиясына (бас лицензия немесе жекелеген  қызмет түрімен айналысу үшін  лицензия) басымдық беріледі;

 

- ҚР-ның  Банктер және  банк қызметі туралы заңнамасын, Бағалаушылық қызмет туралы заңнамасын  білгені жөн; 

 

-  банктік және азаматтық  заңнама мен еңбек құқығы туралы  заңнама негіздерін білгені жөн;

 

- кепіл мүлкіне бағалау  жүргізу әдістемесін білу қажет;

 

- құжаттарға талдау жасау  және заңдық сараптама жүргізу  негіздерін игеру керек;

-  нарықтық бағаларға  талдау жасауға машықтануы керек;

- есептеме жасау негіздерін  білу керек;

- келіссөздер жүргізе  білуге машықтанған болу керек.

 

Негізгі атқаратын міндеттері:

 

-          Банктің «Бірыңғай қамтамасыз етулер базасын» жүргізу;

 

-          Негізгі кепіл шарттарының уақытында  бекітілуін және уәкілетті органда  тіркеуден өткізілуін бақылау;

 

-          Қазақстан Республикасының мемлекеттік  және өзге де органдарының  сұратуларына жауап хаттар әзірлеу.

 

Резервтік капитал (қор) - акционерлік  қоғамның және кейбір басқа кәсіпорындардың  өз меншігіндегі қаражатының пайдадан аударылатын ақшасынан құралатын  бөлігі; ол операциялық қызмет жөніндегі  орынсыз шығындарды жабу, негізгі  капиталды толықтыру және ағымдағы пайда жеткіліксіз болған жағдайда, дивидендтер төлеу үшін пайдаланылады. Резервтегі капиталды толықтырып отырудың және пайдаланудың тәртібі тиісті ұйымдардың жарғысымен белгіленеді. Бухгалтерлік баланстарда резервтегі капитал пассив бойынша көрсеткіш, негізгі капиталмен (қормен) және басқа қорлармен бipre кәсіпорынның меншікті қаражатын құрайды. Кейбір елдерде резервтегі капиталдың ең төмен нормасы резервтердің меншіктегі және сырттан тартылған қаражатқа пайыздық қатынасы түрінде заң бойынша белгіленеді.[1]

 

Тұтыну[1] – өндірістік, қоғамдық тұтынудың қорытынды сатысы: өнімді, игіліктерді, тауарларды, көрсетілетін қызметтерді қоғамдық қажеттердің қанағаттандырылуы үшін пайдалану.

Тұтыну ұдайы өндіріс циклінің ақырғы кезеңі болып табылады. Тұтынылатын игіліктердің арналу мақсатына қарай өндірістік тұтыну – өндіріс үдерісінде ресурстарды, яғни өнімді (тауарларды, бұйымдарды) дайындау барысында өндіріс құрал-жабдығын пайдалану. Мұнда өнім: шикізат, отын, энергия, машина, жабдық, т.б. өндіріс үдерісіне қайтадан пайдаланылады. Алайда өндіріс құрал-жабдығын өндіру жалаң мақсат болып табылмайды, ақырғы тұтыну заттарын ұдайы өндіру үшін құрал қызметін атқарады. Өндірістік тұтыну өніміне сұраныс тек тұтыну. тауарларына деген сұраныс көбейгенде ғана артады; бейөндірістік тұтыну – қоғамдық және жеке бастың тұтынуын қамтитын бейөндірістік саладағы тұтыну, яғни халықтың тұрмыстық қажеттерін қанағаттандыру үшін түрлі игіліктер мен көрсетілетін қызметтерді пайдалануы. Жеке бастың тұтынуына тамақ өнімдерін, киім-кешек, аяқ киім, мата, мәдени-тұрмыстық заттар, отын, электр энергиясын, тұрғын үй, т.б. сатып алуға жұмсалатын шығынмен бағаланатын материалдық игіліктерді тұтыну, сондай-ақ ақылы және ақысыз көрсетілетін қызметтерді коммуналдық, тұрмыстық қызметтерді, әлеуметтік қызмет көрсету салаларының қызметтерін тұтыну жатады; қоғамдық тұтыну – бейөндірістік саладағы мекемелер мен ұйымдар (білім беру, ғылым, денсаулық сақтау, басқару, т.б.) тұтынатын материалдық игіліктер мен қызметтерді қамтиды. Тұтыну ұдайы өндіріс үдерісінің ақырғы кезеңі ғана емес, сонымен бірге оны жаңарту үшін жаңа алғышарт та болып табылады. Шаруашылық жүргізуші субъектілердің еңбек уәждемесі, белсенділігі, экон. мінез-құлқы кімнің, нені және қанша тұтынғанына байланысты. Қоғамдық игіліктерді тұтынудың көлемі, сапасы мен деңгейі ел экономикасының жалпы жағдайына және бюджеттің кіріс бөлігінің толығу дәрежесіне қарай айқындалады. Тұтыну өндірістің дамуына зор ықпал жасайды. Ол қоғамдағы әлеуметтік-экономика ілгерілеудің қуатты факторы да, кері кетуінің себебі де болуы мүмкін. Тұтыну адам капиталының қорлануын айқындайды, нарықтық экономиканың серпінін және өзін-өзі реттеуін қамтамасыз ететін тиімді сұранысты қалыптастырады. Қазіргі заманғы тұтыну жалпы эконмикалық өрлеу үрдісіне де, ондағы шаруашылықты жүргізу үлгілері эволюциясының алғы шарттарының пісіп-жетілуіне де, оның қоғамдағы өндіріс пен тұтынудың өзгермелі жағдайына ұдайы бейімделіп отыруына да қуатты жеделдетуші ықпал етеді деген пайымдауға сүйенеді. Бүкіл халықтың тұтынуы көлемінің ұлғаюы отандық өндірістің тұрақты өрлеуіне байланысты.