Салық түрлері

Патент  арнайы салық режимін  қолдану правасын куәләрін құжат  права ашуының негізінде шарттары келесідей .

 

1. Жалдамалы қызметтердің еңбегін  пайдаланбау қажет .
2. Патент негізінде салық режимін қолданудың әрбір 12 ай мерзімі ішіндегі табысы 2 млн теңгеден аспауы қажет .
3. Жеке кәісіпкер ретінде тіркелуі қажет .

Патент дара кәсіпкерге 1 ай мерзімінде және 12 айдан аспайтын мерзімге беріледі .

Патенттің құнын есептеуді жеке кәсіпкер болжанатын кірісіне  2% ставканы қолдану арқылы жүргізеді 

Осы режимде жеке кәсіпкер қолдану  үшін келесідей  шарттар орындалуы қажет:

1. Жеке  кәсіпкердің өзін қоса алғанда қызметтерінің орташа тізімінің саны 25 адам болуы қажет
2. Салық кезеңі ішіндегі шекті табысы  4,5 млн  тенге болуы қажет.

 

Жер салығын есептеу .

 

Семей қаласында тұратын жеке тұлғаның  меншігіндегі жер учаскісі  V=16 соток , оның 5соток жерін тұрғын үй құрлысы алып жаратар

      5соток = 500 м²                      1соток =  100м ²

      1600 м ² - 500 м ²  = 1100 м ² 

      500 * 0, 39 = 196

       1000 * 0,20 = 200

       100  * 6 = 600

        195 + 200 + 600 = 995 ( 1 қазанға дейін төлеу керек)

 

3# Салықты есептеумен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тәртібімен оңайтылған декларация негізінде арнайы салық режиміне көшкен кезде әлеуметтік, корпорациялық салық немесе жеке табыс салығын төлеу және олар бойынша салық есептерін топтастыру жалпыға бірдей тәртіппен.

Оңайтылған декларация негізіндегі  салықтыесептеудегі шағын бизнес субьектісі салық салу обьектісіне 3 % ставканы қолдану арқылы жүргізеді.Егер есептік кезеңнің қорытындысы бойынша жалдамалы қызметтің орташа айлық жалақысы ҚР заң актісінде бекітілген ең төменгі айлық жалақының жеке кәсіпкерлер үшін 2 еселенген, заңды тұлғалар үшін 2,5 еселенген мөлшерден болса, салық кезңі ішінде есептелетін салық сапасы әрбір қызметкер үшін салық санының 1,5% мөлшерінде азайтылады. Табыс мөлшерінен асып кеткен жағдайда жүргізіледі.

 

4# Шаруа қожалықтарына арналған салық режимі біріңғай жер салығын төлеу кезінде бюджетпен салық алу тәртібін білдіреді және ауылшаруашылық өнімдерін ұқсату, өткізу жөніндегі шаруа қожалықтарының қызметтеріне қолданылады.Жеке меншік құқықтарда және жерді пайдалану құқықтарында жер учаскесі болған кезде шаруа қожалықтары осы режимді қолдана алады.

Салық төлеушінің аталған мерзімде өтініш бермеуі, оның бюджеттен салық алымының жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен жүзеге асыруға келісімі деп есептеледі. Бірыңғай жер салығын төлеу негізіндегі арнайы салық режимі қолдану шаруа, фермер қожалықтары салықтар мен міндетті төлемнің түрлерін келесілер төлеуші болып табылады.

• Арнаулы салық режимін қолдану қызметтен түскен шаруа қожалықтарының табысына жеке табыс салығы. 

• ҚҚС

• Арнаулы салық режимін қолдану қызметте пайдаланған жер учаскесі бойынша жер салығы және жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақы

• Көлік құралдарына салынатын салықтар

• Мүлік салығы

Жер учаскесін бағалау құны салық  салу обьектісі болып табылады. Бірыңғай жер салығын есептеу жер учаскесін бағалау құнына 0,1% ставканы қолдану арқылы жүргізеді. Бірыңғай жер салығын төлеушілер әрбір қызметкерлер, сондай-ақ шаруа қожалықтарының кәмелетке толған мүшелері үшін  айлық есептік көрсеткіштерінің 20% ставкасы  бойынша салық сомасы ай сайын есептеледі.

Бірыңғай жер салығы жер учаскесі орналасқан жеріндегі бюджетке келесідей  мерзімде төленеді:

• Алғашқы төлем салықтық кезеңнің 20-шы қазанынан кешіктірілмейтін мерзімде.

• Түпкілікті есеп айырысу есептік кезеңнен кейінгі салық кезеңінің 20-наурызынан кешіктірілмей.

 

Қосымша құн салығы.

1) ҚҚС ұғымы, төлеушілер және  салық салу обьектісі

2) Салық салу айналымы және  салық салу импорт мөлшері

3) ҚҚС босатылатын айналымдар  және импорт 

4) ҚҚС ставкалары, салықты есептеу және төлеу тәртібі.

 

1# ҚҚС салық жүйесіндегі негізгі жанама салықтың қатарына жатады. Бұл салық біздің еліміздің салық жүйесіне 1992 жылы 1 қаңтардан бастап енгізілген.

ҚҚС-тауар өңдеу, жұмыс орындау, қызмет көрсету және олардың айналысы процесінде қосылған өткізу бойынша салық салынатын айналым құнының бір бөлігін бюджетке аударуды және ҚР аумағында тауарлар импорты кезіндегі аударымдарды білдіреді.

ҚҚС төлеушілер мыналар:

• Жеке кәсіпкерлер

• мемлекеттік мекемелерді қоспағандағы заңды тұлғалар

• қызметтерін ҚР тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер.

• заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшелері

Кез келген кезеңнің қорытындысы бойынша  тауарды өткізу бойынша айналым  мөлшері 15ың еселенген айлық есептік  көрсеткіштен асатын болса, осы кезең аяқталған күннен бастап 15 күнтізбелік күннен кешікпей.Өтініш берген айдан кейінгі айдың алғашқы күнінен бастап ҚҚС төлеушіге айналады.

ҚҚС салық салу обьектісі болып  салық салынатын айналым және импорт табылады. Егер ҚҚС төлеушінің салық салу айналым мөлшері ең төменгі айналым мөлшерінен аспай тіркелген жердегі салық органдарына есептер шығару туралы өтініш беруге праволы.Мұндай құқықты ҚҚС төлеуші өзін есепке қойған кезден бастап, кеш дегенге 2 жыл өткеннен кейін ғана пайдалана алады.Салық салу базасы ҚҚС есептеудің келесідей аумақтарын қарастырады:

• Тура-мұнда,ҚҚС алдын ала есептелген ҚҚСсаласынанүлес түрінде есептеледі.Бұл әдіс кезінде ҚҚС жалпы есептің екі врианты бар:

 1) тауарлық өндірістің өндірілуіне жұмсалған материалдық бағаларды    шегеру

 2) ҚҚ жекелеген элементін қосу

• Обьективті әдіс,бұл әдіс кезінде ең алдымен ҚҚ жекеленген элементтері бойынша салық мөлшері анықталады.Одан кейін алынған шамалар қосылады.Есептеу қиындығын бұл әдіс практикада қолданбайды.

2# ҚҚС төлеушілердің тауарлармен жұмыстарда қызмет көрсетеді.Өткізу бойынша жасалатын айналым салық салынатын айналым болып табылады. Салық салу айналым мөлшері оған ҚҚС енгізбей жасаған тараптардың бағалар тарифтерін негізге ала отырып өткізілетін тауардың құны негізінде анықталады.

Тауарлар тегін берілген уақытта  салық салу айналысын мөлшермен  өткізу бойынша айналым жасау  күні қалыптасқан бағалар деңгейі  негізге ала отырып анықталады.Бірақ  олардың баланстық құнынан кем  болмауы тиіс. Өткізілген күні бухгалтерлік есепте көрсетілген құн баланстық болып табылады.Салық салу импорты импорт тауарының кедендік құны, сонымен қатар ҚҚС қоспағандағы тауарлар импорты кезіндегі салықтар мен басқа да міндетті тауарлар сомаллары. Өткізілген тауарлар құны қандайда бір өзгеріске ұшыраған жағдайда келесідей салық салу айналымымен түзеледі:

• тауар толық немесе бөлшектеп  қайтарылған жағдайда

• мәміленің шарттары өзгерген жағдайда

• өткізілген тауарларды бағалау кезінде

Тауарларды алу үшін бюджетке енгізуге жататын салық салуды анықтау  кезінде және алынған тауарларға салық салу мақсатында пайданы ҚҚС сомасын есепке жатқызу үшін келесідей шарт орындалуы тиіс:

• Тауарды алушы ҚҚС төлеуші  болып табылады

• Тауар беруші ҚР шот фактурасын немесе құжатта көрсетілген болса, егер тауар беруші ҚҚС төлеуші болып табылатын шот фактурасы ҚҚС жоқ деген белгі. 

• Тауар импорты жағдайында ҚҚС бюджнтке төлейтін болса

Шот фактура барлық ҚҚС төлеушілер үшін міндетті құжат.

 

3# ҚҚС мынадай импортты тауарлар босатылады:

 

• Ұлттық валюта, шетел валютасы, бағалы қағаздар

• Жеке тұлғалардың ҚР үкіметі  бекіткен тауарды бажсыз әкелу нормалары  бойынша тауар импорты

• Акцизделінген тауарларды қоспағандағы ҚР ның үкіметі бекіткен  тәртіппен  көмек ретінде әкелінген тауар  импорты.

• Акцизделінген тауарларды қоспағандағы мемлекеттің үкімдері

• шетелдің дипломатиялық өкілдерінің ресми пайда үшін, ҚР обьектілерін халықаралық шарттарға сай салықтан босатылатын тауар импорты

• Салық төлеуден босауды белгілеген кеден режимінде ҚР кеден заңына сай декларацияға тиісті тауар импорты

• Дәрі дәрмек заттарының оның ішінде субстанция дәрілер, протездік ортопедиялық бұйымдар мен медициналық диабет заттарын өндіруге арналған материалдар мен жиналған заттар ҚР үкіметі

• почта маркаларының импорпты

• қағаз ақша белгілерінің өндірісі үлесін ҚР ұлттық банк және оның ұйымдары жүзеге асыратын шикізат импорты.

• Мемлекеттің мемлекеттік үкіметі мен халықтық ұйымдарының желісі тауарлар бойынша берілген гранттар қаражаты жүзеге асырылатын тауар мен қызметтер

• Қаржы лизинг шарты бойынша қаржы лизингін беру мақсатында лизинг беруші әкелген негізгі құралдар

 

ҚҚС босатылатын айналымдар:

• Почталық ақы төлеудің мемлекеттік  белгілері 

• Акциздік маркалар

• уәкілетті органдар жүзеге асыратын салаларға байланысты мемлекеттік баж алынатын қызметтер

• Адвокаттық қызметтер

• ҚР ұлттық банк өткізетін  тауарлар

• Мемлекет меншігіндегі жекешелендіру тәртібін өткізетін мүлік

• ҚР заңына сай мемлекеттік мекемелердің пайдасын өтеусіз негіздерде негізгі құралдарды беру, мемлекеттік мекемелерді, мемлекеттік кәсіпорындар пайдасын өтеусіз негіздерде құралдарды беру, 

• Жарғылық қорға жарна ретінде алынған мүлікті қайтарып алу

 

4# Салық төлеушілерге салық салу айналымы және салық салу айналымы болған кезде ҚҚС төлеудің таңбалары бойынша барабарлық әдіс немесе банкесептеу әдісінен ҚҚС сомасы есепке жатқызылады.Таңдап алынған әдістер күнтізбелік жыл ішінде өзгертілмеуі тиіс . Барабарлық әдіс бойынша есепке жататын ҚҚС салуының сомасы. ҚҚС негізгі ставкасы 14% және 0 ставка қолданылады. 0-дік ставка бойынша келесідей айналым салық салынады:

• Тауар экспорты

• Халықаралық тасымалдар

• Арнайы экспорттық айналымның территориясынан  өткен тауарға салық салу

ҚҚС төлеуші әрбір салық кезеңі үшін декларацияны салық кезеңінен  кейінгі айдың 15 нен кешіктірмей  табыс етеді.

 

                             Акциздер.

1. Акциздің экономикалық мәні.
2. Акциздер ставкалары.Акциздер төлеуден босайтындар
3. Акциздер есептеу және төлеу.

 

1# Акциздер- жанама салықтың бірі және бағаға немесе тарифке үстеме рктінде бекітіледі. Акциздер универсалды және индивидуалды болып бөлінеді.

Универсалды акциздер тауарлар мен  қызметтердің құнына % белгілеу және жалпы  айналымнан алынады.

Индивидуалды акциздер тізімі бекітілген белгілі бір жеке тауар .

Акциздер ҚР аумағында өндірілетін  және республика аумағына импортталатын  және ойын бизнесін , лоторея ұйымдастыру және өткізу саналады.

Акциздерді төлеушілер: акцизделінген  тауар шығарушылар, импорттаушылар, бензин және дизель отынын көтерме-бөлшек саудада жүзеге асырушылар, сонымен қатар акцизделінген қызмет түрлерін іске асыратын жеке және заңды тұлға.

Құнына акциз салынатын тауарлар акцизделінген тауар болып табылады.Оларға келесілер жатады:

• Спирттің барлық түрлері

• Алкаголь өнімдері

• Темекі бұйымдары

• Бензин және дизель отыны

• Жеңіл автомобильдер

• шикі мұнай

Акцизделінген қызмет түрлері

• Ойын бизнесі

• Лотореяны ұйымдастыру және өткізу

 

Акциз салығы бойынша салық салу обьектісі болып: акциз төлеушінің өзі жасап шығарған және өндірген, ыдысқа құйылған  акцизделінген тауар мен жүзеге асыратын операциялар,бензин және дизель отынын көтерме-бөлшек саудада жүзеге асырушылар, мұрагерлік правосы бойынша мемлекетке өткен  акцизделінген тауарды өткізу, ойын бизнесі саласындағы қызмет түрлері, лотореяны ұйымдастыру және өткізуден алынатын обьект табылады.

 

2# Акциздер ставкалары екіге бөлінеді:

•Адволарлық тауар құнына % белгілеу.

• Тұрлаулы заттай формадағы өлшем  бірлігіне абсолюттік сома белгілеу.

Акциздер ставкаларын ҚР үкіметі  бекітеді.

Акциздер ставкаларына мыналар  негіз:

• Спирттің барлық түрлері- 1л=300тг

• Алкаголь өнімдері-1л=30тг

• Шарап сусындары- 1л=30тг

• Сыра- 1л=7 тг

• Темекі бұйымдары- 1000шт = 180тг

• Темекі бұйымдары- 1000шт = 100тг