Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық туралы

ҚОРЫТЫНДЫ

Қорытындылай отырып негізгі түйіндерді, сонымен қатар жалпы коррупциямен де, жеке алғанда парақорлықпен де қарсы қылмыстық құқықтық күрестің тиімділігін арттыруға көмегі тиеді деп ойлайтын ұсыныстарды көрсетуді қажет деп санаймыз.

1.Сыбайлас жемқорлық құбылысы  соңғы кезде көптеген өзгеріске  ұшырап және ол бүгін күрделі  көп жақты құбылыс ретінде  көрінуде. Осыған байланысты сыбайлас  жемқорлықты тек қана парақорлыққа  әкеліп теңеуге болмайды. Бұл  құбылысты лауазым иесінің сонымен  қатар лауазым иесі болып табылмайтын  мемлекеттік қызметкерлердің өз  қызмет өкілеттігін пайдакүнемдік  немесе басқа да жеке мүддесіне  пайдаланып азаматтардың немесе  ұжымдардың құқықтары мен заңды  мүдделеріне не қоғамның немесе  мемлекеттің заңмен қорғалатын  мүдделерін елеулі түрде бұзуға  әкеліп соғатын әрекеттер деп  анықтауға болады.

2.Сыбайлас жемқорлықтың қылмыстық  құқықтық нысандары, көріністері  мыналар болып табылады:

а) Мемлекеттік билікке қарсы  қылмыс, мемлекеттік қызмет және жергілікті өзін-өзі басқару органдары мүдделеріне  қарсы күрес.

б) Мемлекеттік қызметтре атқаруға уәкілетті адамның не оған теңестірілген  адамның қызметтік өкілеттілікті  пайдакүнемдік немесе басқа да жеке мүддесі үшін пайдаланып жасауы болып  табылады.

3. Мемлекеттік қызметтер атқаруға  уәкілетті адамнан не оған  теңестірілген адамнан лауазым  адамының өздерінің қызметі бойынша  берілген мүмкіншіліктерді пайдалана  отырып қылмысты жасауды көп  жеңілдететінін  және оны қоғамдық  қауіптілігін арттыратынын ескере  отырып, iзденушi мына белгіні заңда  қарастыруды дұрыс деп санайды: ''Лауазым адамының немесе лауазым  иесі болып табылмайтын мемлекеттік  қызметкерлердің өз қызмет өкілеттілігін  пайдалана отырып қылмыс жасауын'' жазаны ауырланатын жағдай ретінде  қарастыруды дұрыс деп санайды.

Біздің ұсыныстарымыз осы тұрғыдағы  қылмысқа қарсы елеулі тосқауыл болады деп ойлаймыз. Кейбір пікірлер, ұсыныстар белгілі бір дау туғызуы да мүмкін. Диссертацияда негізінен парақорлықтың құрамына, белгілеріне, түрлеріне жан-жақты талдау жасалды, ал соған байланысты кейбір мәселелер (мысалы қылмыстық жаза, криминологиялық проблемалар) өіндік ерекшелігіне байжеке талдауды қажет ететіндіктен біздің зерттеулеріміздің объектісі болуды қажет етпеді.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ

1. Қазақстан Республикасының Конститутциясы  Алматы, 1995ж

2. Егемен Қазақстан газеті 13 қыркүйек,2003ж.

3. Н.А. Назарбаев. Казахстан–2030 (Барлық Қазақстандықтардың әл-

ауқатының жақсаруы, гүлденуі және қауіпсіздігі. Ел Президентінің Қазақстан халқына  жолдауы). Егемен Қазақстан, 11қазан, 1997 жыл.

4. Егемен Қазақстан газеті, 25 қыркүйек, 2002ж. 

5. Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық.  Ерекше бөлім. Оқулық. Алматы, Жеті  жарғы, 2004 ж.540 б.

6. Заң газеті, 9 қаңтар 2002 ж.

7. Практические меры борьбы с  коррупцией. Руководство, подготовленное  секратариатом ООН., май, 1990 г.

8. Панченко П.Н. Уголовно-правовая  характирестика коррупций. /(Материалы  научно-практической конференции, 18-19 апреля 1995 г.). М., 1995 г., 120 б.

9. Борзенков Г.Н. Уголовно-правовые  меры борьбы с коррупцией. // Вестник  МГУ, право №1, 1993 г. 30-15 б.Гальперин  Г.И. Организованная преступность, коррупция, уголовный закон. //Социалитическая  законность, №4, 1989 г. 34-16 б.Мишин Г.К.  Коррупция: Понятие, сущность  меры ограничения, лекция. М, 1991 г. 28 б.