Производство сульфатостойкого портландцемента мокрым способом

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     4.5 Негізгі технологиялық  құрылғыларды таңдау  және негіздеу 

     Берілген  байланыстырғыш түріне байланысты қабылданған технологиялық схема сәйкес негізгі технологиялық құрылғыға таңдау және есептеу жүргізу керек.

     Әрбір операцияға қажетті анықтап каталогы бойынша сәйкес құрылғы таңдауды жүргізеді.

     Құрылғы мөлшері келесі формула бойынша  анықталады:

                                                 

                                                                                                          (9) 

     Мұндағы  М – қажетті құрылғылар саны;

                        – құрылымның талап ететін өнімділігі;

                        – құрылымның құжаттық өнімділігі;

                         К – уақыт бойынша (0,8-0,9) құрылғыны қолдану коэффициенті.

     Құрылғы таңдау қорытындылары 1-кестеге енгізіледі.

     Әктасты ұсақтау үшін екі кезеңді ұсақтағыш  қолданылады. Сонымен қатар щековая  ұсақтағыш, конустық, балғалық ұнтақтағыш қолданылады. 
 
 
 
 

     4.5.1 кесте – Құрылғылар ведомості 

 

     4.6 Қоймаларды есептеу 

     Силостық  қоймада цементті силосқа артуды, сонымен қатар әр түрлі типтерді темір жол вагондарына көптеп артуды, автоцемент жүргізуші және қаптаушыға цементті қағаз қаптарға қаптауды қамсыздандыратын құрылғы  болуы керек.

     Силостық  қойма ауданы: 

                                                                          (10) 

     Мұндағы  – заводтардың өнімділігі;

                       – цементтің орташа көлік массасы, силосте артылған, 1,45-ке тең деп алынады;

                       – силостардың кесіміне жеткізілмей 2м-ге дейін толтырылмаған есептер алынатын силосты толтыру коэффициенті, 0,9-ға тең деп алынады;

                       – нормативтін қорытынды тәулігінің саны; 

                      

     Бір силосты банканың сыйымдылығы 2400 т  осыдан шығатыны силосты банкадағы  цементтің клемдік салмағы:  

     Силостық  банкі санын анықтаймыз: 
 

     Силос 18 м – 9000 т: 
 
 
 
 

     Силостық  банкінің саны 6-ға тең болады. 
 
 

     5. Технико-экономикалық көрсеткіштер 
 

     Өнімді  өңдеудің еңбек сыйғыштығы жылдық адам – сағат санын -ға (көмекші өндірістік операцияларды есептемегендегі негізгі өндіріске) бөлу жолымен анықталады.

     Еңбек өнімділігі бұл – бір жылда  бір тізімдік адамға сәйкес келетін  өнім саны. Еңбек өнімділігі бағалы немесе нақты мәтінде көрсетілуі мүмкін және ол жобаланған өндіріс  орнының маңызды экономикалық көрсеткіші болып табылады.

     Тізімдегі жұмысшылар саны жұмысшылар санынан  өзіне өндірісте жұмыс істейтін және өндірістен уақытша аластатылған бірақ тізімде аттры аталған  барлық жұмыскерлерді қосатындықтан  штаттық ведомоспен ерекшеленеді. 

                                                                                                      (11) 

       мұндағы  – жылдам демалыс күндерін қосқанда өтпелі коэффициент; 

                                                                                                   (12)

      

       мұндағы  – жылдағы жұмыс күндер саны; 

     Бір жұмыскер үшін еңбек өнімділігінің  нақты мәні: 

                                                                                                     (13) 

       мұндағы  – жұмыскерлердің тізімдік саны; 

     Энергоқарулық бұл – ауысымда масималды жұмысшылар саны бар жұмыс істеушіге негізгі  және транспорттық құрылғылар үшін барлық орнатылған электрқозғалтқыштар қуаты (КВт/адам).

     1 өндірістік ауданға өнім көлемі келесі формула бойынша анықталады: 

                                                                                                          (14) 

     Технико-экономикалық көрсеткіштер 5.1 кестеде көрсетілген. 

     5.1 кесте – Технико-экономикалық  көрсеткіштер 

     6. Сапаны бақылау 
 

     Өнім  сапасын бақылау, яғни, егер нақты  біздің жағдайымызды алсақ портландцементтің  сапасын бақылау цехтық зертханалар  арқылы жүзеге асады. Олар сапалы өнім шығару мақсатын көздеп, технологиялық процесстің орныққан нормаларына систематизацияландырылған қарауды жүзеге асыру үшін жұмыс істейді. Клинкердің химиялық құрамы салысырмалы алатын болсақ, кең шектерде толқиды. Цементтiк клинкердiң бас оксидтерi – CaO, SiO, AlO, FeO болып келеді. Олардың жинақтық мөлшері – 95-97%. Олардан басқа да аз мөлшерде (цементтік клинкерден басқа) магний оксиді, күкіртті ангидрит, хром оксиді, марганец оксиді және тағы басқалары құрамында кездесуі мүмкін.

     Атап  айтқанда, сульфатқатөзімді портландцементтің  ең үздік деген сапасына қол жеткізу  үшін құрамындағы алюминий оксиді 8%-дан аспайтын 10-20% мөлшерде гранулданған домендік шлак енгізуге рұқсат етіледі. Гранулданған доендік шлактар өзінің қасиеттері бойынша ГОСТ 3476-74 талаптарына сәйкес болуы тиіс. Бұл цементтердің мульфаттық сулардағы жоғары төзімділігі олардың қатып қалған күйіндегі кальцийдің жоғарынегіздік гидроалюминаттарын өте аз мөлшерде ұстайтынымен түсіндіріледі.

     Цемент  клинкерін алу үшін қажет негізгі  шикізат материалдарын үш түрге  бөлуге болады: 1. Күйдіргенде  СаО  беретін карбонаттық компонент  – ; 2. Көпшілігінде алюмосиликаттан тұратын саздық компонент; 3. Шикізат араласпасында жетіспей тұрған оксидтердің мөлшерін реттеу үшін қолданылатын корректирлеуші (түзеуші) қоспалар.Портландцемент өндірісіне арналған щикізаттардың 75-78%-н кальций карбонаты және 22-25% сазды заттардан құралады.

     Клинкердің  химиялық анализы ГОСТ 5382-71-мен регламентацияланатын методика бойынша жүргізіледі. Бұл  ретте оксидтердің проценттық арақатынастарын  анықтайды. Тез қатаю, кальций оксидінің  көп мөлшерде бар болғандығымен  түсіндіріледі. ГОСТ 10178-76 бойынша магний оксиді 5%-дан көп болмау керек. Химиялық анализ кезіндегі портлландцемент үлгілерін С температура кезіндегі тесу портландцементтің сапасын анықтайды.

     Сонымен, түпкі өнімнің сапасын анықтау  дұрыс жасалынған үлгілерді қысқандағы және созғандағы беріктіктеріне тексеру  арқылы жүреді. 
 
 
 

     7. Еңбек қорғау және  қауіпсіздік ережелері 
 

     Қазіргі кезде зауыттарда шикізатты шығару мен өңдеу үшін, шикізат қоспаларын күйдіру мен клинкер ұсақталуына  арналған, материалдың үлкен массаларын араластыру, тасымалдау үшін арналған күрделі механизмдер мен қондырғылармен қамтылған. Алайда бірінші орында жұмыскерлерге жағымды, яғни қауіпсіз жұмыс жағдайларын жасау мәселесі тұр. Еңбек қорғау ұйымдастырылуы «Қауіпсіздік техника ережелерімен» сәкес ұйымдастырылуы керек.

     Өндіріске келуші жұмысшылар тек қана қауіпсіздік  техникасы бойынша нақты имнструктаж  алғанна кейін ғана жұмысқа жіберіледі. Белгіленген периодта қайталама  инструктаж өткізу керек.

     Әр  түрлі механизмдердің жұмыс істеуі кезіндегі дыбыс жоғаары жиілігімен сипатталады да, ол нормадан жоғары (90ДБ) болып табылады. Дыбысоқшаулағыш материалдарын қолдану дыбысты (шуды) 5-12 есе төмендетеді.

     Ауадағы зиянды қосылыстар концентрациясын  төмендету үшін санитарлы-қорғаушы зоналар ұйымдастырылады. Шамды  бөлімшелерде жұмысшылар арнай шамнан сақтаушы киімдерде болуы керек.

     Жалпы айтқанда, барлық дерлік жұмысшылар келесі ережелерді қатаң сақтауы тиіс:

     1) Цемент кәсiпорынында қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлары келесілер болып табылады:

1. қозғалатын машиналар және тетiктер; өндiрiстiк жабдықтың жылжымалы бөлiктерi;
2. ауаның шаң басқандығы, артық қойылған нормативтар;
3. жұмыс аймағының ауасының төмендетiлген температурасы, жабдықтың беттерi, материалдар;
4. үлкен ауа ылғалдылық;
5. жұмыс орындарында үлкен дыбыс деңгейi;
6. изоляциясының бүтiндiгiнiң бұзушылығында электр тогiмен адам ұтылу болуы мүмкiн жоғары 42-шi кернеуiмен электр қондырғылары;
7. жұмыс орынының жеткiлiксiз жарықтығы; жабдық, аспап беттерiндегi өткiр шеттер, қабыршақтар және кедiр-бұдырлығы; радиоизотоп құралдары және өндiрiс қолданылатын техногендi материалдардың бар болуы; бөлiмшелер және жанармай қолданатын агрегаттар және үлкен жарылыс және өрт қауiп-қатердiң объекттерiне жататын қоюларды отындайындаушы кәсiпорындағы бар болу.

     2) Құрылыс материалдарының өнеркәсiбiндегi еңбек қауiпсiздiгiнiң салалық стандартының барлық талаптарын кәсiпорындар басқаруды орындаумен техникалық қызмет көрсетуi бойынша осы нұсқаудың талаптарының өрт қауiпсiздiгi шаралары туралы жабдық және нұсқаудың ол бекiтiлген нұсқаулары қызметкерлердi сақтау қажет.

     3) Цемент кәсiпорынындағы жабдықтарын дербес қызмет көрсетуiне қызметкерлерiне рұқсат етiледi егер:

1. жасы 18 жастан кiшi емес болатын кәсiби дағдылар;
2. алдын ала дәрiгерлiк байқау өткен;
3. жұмыс жасауының құқығына емтихан тапсырған жабдықтар қызмет көрсету бойынша алдын ала үйрену, жұмыстардың қауiпсiз әдiстер және қабылдауларына;
4. енгiзу инструктажы;
5. жұмыс орынындағы алғашқы инструктаж. Электрлендiрiлген жабдығы бар жұмысқа тиiстi үйрену және электроқауiпсiздiк арналған бiрiншi мамандыққа қатысты топ болатын инструктаж өткен қызметкерлерге рұқсат етiледi.