Производство сульфатостойкого портландцемента мокрым способом

     Силосты қоймаларда цемент құраушылары жиналмалы  ленталы конвейерге жіберіледі, ал одан диірменге тасымалданады. Тарелкалы  дозаторлар арқылы шарлы диірмендерді қуатпен қамтамасыз ету іске асырылады. Олар әр диірмен қасында шығынды  бункер астында орналастырылады. Ұнтақталушы  материалдармен бір мезетте диірменге  ұнтақтау процесінің жеделдетушілері  де енгізіледі.

     Ұнтақталушы материалдар ылғалдылығы келесі шамаларда болуы керек: минералдық қоспаларда – 2%, клинкерде – 0,3%, гисте – 10%-дан аспауы тиіс. Қажет болған жағдайда минералдық қоспаларды ұнтақтау алдында кептіреді.

     Ұнтақталу дәрежесі портландцемент сапасына елеулі әсер етеді. Неғұрлым ұнтақталу дәрежесі жоғары, соғұрлым ол тез ұсталынып, қатайып, алдыңғы кезеңдегі мықтылығы жоғары болады.

     Ұнтақтау  дәрежесі цементті №008 елеуіштен өткізгенде одан цементтің 85%-нан кем емес бөлшегі өтететіндей болуы керек. Әдетте, меншікті ауданы 250 – 300-ден кем емсе және 700 м²/кг-тан көп болмауы керек. Шарлы диірмендерден цемент пневмотранспортарқылы силостарға тиейді. Силостар сыйымдылығы 2500-10000 т, ал кейде одан да көп болады. Силостарда цементті сақталу кезеңінде қопсыту және гомогендеу үшін пневмоқондырғылар орналастырады.

     Цемент арнайы машиналар арқылы қаптарға буп-тиеді, ал олардың өнімділігі 120 т/ч.-ға дейін жетеді.

     4.2.1 кесте – Портландцемент өндірудің технологиялық сұлбасы 

     Сулы  өндіріс тәсілі боынша жұмыс істейтін темент зауыттарында портландцементтік  клинкерді өндіру үшін шикізат материалдары ретінде әдетте жұмсақ сазды және қатты әктасты компоненттерді қолданады.  
 

   Әктас ұнтақталынуы        Саз  ұнтақталынуы      Қоспалар ұнтақталынуы

                                                                                                 

                                                                                                  

                                         Болтушкадағы ұнтақталу                 

                                                              

                                                                                                     

                Диірменде ұнтақтау                                    Қоспаларды кептіру

                   (шламның алынуы)                  
                                                                                                        

          Шламды  түзеу                                                           

                                                              

        Шламды күйдіру                                                        Гипсті ұнтақтау 

                                                                                                      

    Клинкерді қоймаға тасу                                                             

                                                                                                        

                     Клинкердің қоспалармен және  гипспен ұнтақталуы

                                               (цементтің алынуы)

                                                                

                                                Цементті қоймаға тасу            

                                                                                                                           

Цементті буып-тиеу                                                           Цементті бос тиеу

                            

Цементті қораппен тасымалдау 

     4.3 Цехтың жұмыс тәртібінің  есебі 

     Ұнтақтау  цехтары негізінен үзіліс апта тәртібімен 2-3 ауысымда жұмыс істейді.

     Техникалық  құрылғы жұмысының жылдық уақыт  қорын есептегенде оның күрделі  не ағымдық жөндеуге тоқталуына байланысты қолданатын коэффициенті () ескеріледі. 

     4.3.1 кесте – Өндіріс орынының жұмыс  тәртібі 

      

     Ж – жұмыс уақытының жылдық қоры сағатты құрайды – үзілісті аптада , үш ауысымда:

                                                                       

     Дайын өнім бойынша цех өндірістілігі  келесі формула бойынша анықталады:

                                                                                                             (5) 

       мұндағы  – жылдық берілген цех өндірістілігі, тн;

                       – бір жылдағы жұмыс күндерінің есептік мөлшері. 
 
 

                                                                                                          (6) 

       мұндағы  n – ауысым саны. 
 
 

                                                                                                             (7)

       мұндағы  – жұмыс уақытының жылдық қоры, сағ. 
 
 

     Шығынды есепке ала отырып өндіріс орнының  өнімділігін анықтаймыз: 

                                                                                                       (8) 

       мұндағы  Б – өндіріс кезіндегі шығын, Б = 1 
 
 
 
 
 
 
 
 

     4.3.2 кесте – Өндіріс орнының өнімділігі 

     4.4 Шикізат қажеттілігін  есептеу 

     Құрылыс материалдарындағы қажеттілікті есептеу.

     Цехтың  жұмыс тәртібі есепбінің сұлбасы  қабылданған кейін зауыттың берілген өнімділігін қамтамасыз ету үшін шикізат пен жағармай қажеттілігін анықтаймыз. Бұл есептер бір мезгілде әрбір өндірістік бөлімше құрылғысының жылдық талап ету өнімділігін  анықтайды. Есептеу жұмыстарын бастау алдын ала технологиялық шекте  материалдың механикалық өндірістік шығыны көлемі орнатылады және оларды технологиялық сұлбада орналастырамыз. Осы жағдайда 1-кестеде көрсетілген  мәліметтерді қолдануға кеңес береді. 

     4.4.1 кесте – Өндірістк шығынның  бейімделу көлемі 

 

     Сонымен бірге, химиялық орын алатын өндірістік бөлімшелерде материал салмағының өзгеруімен байланысты айналулар сипатын ескеру қажет.

     Байланыстырғыш  заттарды өндіру үшін шикізат материалдарының  шығыны алдымен «құрғақ затқа» содан  соң материалдың «ылғалдылығын» есептейміз.

       портландцемент – 1500000 т;

       клинкер – 95% – 142500 т;

       гипс – 5% – 7500 т. 
 
 
 
 

     Бір жылдық өндіріске әктас шығынын  есептеу: 
 

     Бір жылдық шығынды ескере отырып әктасты  есептеу: 
 

     Бір жылдық ылғалдықты ескере отырып әктасты есептеу: 
 

     Бір жылдық өндіріске саз сланец шығынын  есептеу: 
 

     Бір жылдық шығынды ескере отырып саз  сланеціе есептеу: 
 

     Бір жылдық ылғалдылықты ескере отырып саз  сланецін есептеу: 
 

     Әктас шығынын тәулікке есептеу: 
 

     Шығынды қоса тәуліктегі әктас шығынын есептеу: 
 

     Ылғалдылықты  қоса тәуліктегі әктасты есептеу:

     Ә_тәу^' 

     Тәуліктегі  сазды сланец шығынын есептеу: 
 
 
 
 

     Шығынды қосқандағы тәуліктегі сазды сланец шығынын есептеу: 
 

     Ылғалдылықты  қоса тәуліктегі саз сланецін шығынын  есептеу: 
 

     Ауысымдағы  әктас шығынын есептеу: 
 

     Шығынды қосқандағы ауысымдағы әктас шығынын  есептеу: 
 

     Ылғалдылықты  қоса ауысымдағы әктас шығынын есептеу: 
 

     Ауысымдағы  сазды сланецті анықтау 
 

     Шығынды қоса ауысымдағы сазды сланецті анықтау: 
 

     Ылғалдылықты  қоса ауысымдағы сазды сланецті анықтау: 
 

     Әктастың  бір сағатындағы шығынын анықтау: 
 

     Шығынды қоса әктастың бір сағатындағы шығынын  анықтау: 
 

     Ылғалдықты  қоса әктастың бір сағатындағы шығынын  анықтау: 
 

     Бір сағаттағы сазды сланецті анықтау: 
 

     Шығыды  қоса бір сағаттағы сазды сланецті анықтау: 
 

     Ылғалдылықты  қоса бір сағаттағы сазды сланецті анықтау: 
 

     4.4.2 кесте – Шикізат материалдарының  шығыны