Поектирование ВОЛС

-желі аумағын 1+1 немесе 1:1 сұлбасы бойынша резервтеу;

-1+1 немесе 1:1 сұлбасы бойынша резервтелген қайта қалпына келетін сақиалық желіні ұйымдастыру;

-Терминалды қондырғыларды 1:1 немесе N:1 сұлбасы бойынша резервтеу;

-Желінің жұмыс қабілеттігін жұмысқа қабілетсіз түйіндерді аралап шығу жолымен қалпына келтіру;;

-Оперативтік ауыстыру жүйесін қолдану.

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Қазіргі замаңғы техника  коммутациясының және таратудың  дамуы цифрлық транспорттық желі немесе жүйе шығаруға алып келеді. Мен  бұл тарауда РРБ желісін ТОБЛ–на ауыстырып жабдықтардың тарату жүйесін таңдадым және де қызмет көрсету пунктеріне сипаттама беріп оларға керекті сиымдылықты анықтадым. Тарату жүйелерін таңдап алып олардың орналасу жерін анықтадым. Кабель түрлерін таңдадым.

 

3.ЕСЕПТЕУ ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ

 

3.1 Арналар санын есептеу

 

Екі аралыққа қажетті  жалғастырушы арналар саны негізінен тұрғындар саны мен олардың байланысқа деген сұранымымен анықталады.

Барлық тұрғылықты жерде  халық саны халық санағы нәтижесінде  белгілі болады.

Дәл қазіргі жағдайда Орал қаласында 248 мың тұрғын, Ақтөбеде 256 мыңнан аса тұрғын бар.

Әдетте халық санағы әрбір бес жылда бір өткізіледі, сондықтан жобалау кезінде халық  санының өскенін ескеруіміз керек.

Берілген аймақта халық  санының орташа өсуі мына формуламен анықталады:

 

                                                                     (3.1)

                                      

Мұндағы, Н₀ – халық санағы жүргізілген уақыттағы тұрғындар саны, адам;

DН – осы аймақтағы тұрғындар санының орташа жылдық өсуі, %,

              ((2-3)% қабылдаймыз);

 t – жобаланған жыл мен халық санағы жүргізлгенжыл арасындағы айырмашылық,

Жобалану жылы ағымдағы жылмен салыстырғанда 5-10 жыл алда деп  алынады. Жобада 5 жыл алдын деп  алсақ:

 

t=5+(t_n-t_o),                                                                                                (3.2)

                                                            

мұндағы t_n –жобаның құрылған жылы; t_o – мәліметтер алынған жыл, Н_о

t_n = 2010 год

t_o = 2008 год

 

t=5+(2010-2009)=5+2=7 жыл

 

формуласы арқылы Орал қаласының және Ақтөбенің тұрғындар санын есептейміз:

 

Қалааралық байланыста телефондық арналардың маңызы зор болғандықтан ұйымдастыру берілген пункттар арасындағы телефон арналар санын анықтау керек. Телефон каналдар санын есептеуде шамалап алынған формуланы қолдануға болады:

 

                                                       (3.3)

               

Мұндағы a және b - берілген шығындарға және бекітілген жетістіктерге сәйкестендірілген тұрақты коэффиценттер; әдетте шығындар мынаған тең

5%, онда a=1,3; b=5,6;

у – бір абонементтің туғызатын орташа өзіндік жүктемесі, у=0,15 Эрл.;

К_Т – тартылыс коэффициенті, кең көлемде тербетіледі (0,1 до 12)%. Жобада қабылдайтынымыз К_Т=12%, т.е. К_Т=0,12;

m_a и m_б – басқа немесе өзгеше соңғы пункттар арқылы қызмет көрсетілетін абонементтер саны қызмет көрсету аймағында тұратын тұрғындар санымен анықталады. Телефонмен қамтамасыздандырылған тұрғындардың орташа коэффиценті  0,3, абоненттер саны былай анықталады:

 

m =0.3×H_t                                                                                                  (3.4)

 

Орал қаласы үшін -m_a=0.3× = 0.3 × 284900=85470

Ақтөбе қаласы үшін-m_б=0.3× = 0.3 × 294100=88230

 

(3.3) формуласынан  n_mлф табамыз:

 

_.

 

Басқада байланыс түрлерін есептейтін болсақ, Мысалға: телеграфты байланыс,.ақпарат тарату, газет, т.б. Барлық арналар саны мына формуламен анықталады:

n_аб = n_тлф + n_тг + n_в + n_пд + n_г,                                                 (3.5)

 

Мүндағы:

n_тлф – телефондық байланыстың екіжақты арналар саны

n_тг - телеграфтық байланыстың арналар саны

n_в  - мәліметтер тарату сигналының арналар саны

n_пд - ақпарат тарату арналар саны

n_г  - газет тарату саны

Барлық телефондар саның  мына қысқартылған формуламен есептеуге  болады:

 

                                                                                                                                       (3.6)

 

Каналдар саның есептейтін болсақ

 

=2*1021=2042 арна

 

2 МБит ағындар саның  есептейміз 

 

30 ТЧ = 1Е₁                                                                                               (3.7)

 

2 МБит ағын мынаған  тең:

 

Е₁ = = 68 ағын

 

Осы қажетті арналар санына байланысты жобаланатын магистралға  “Marconi” фирмасының SMA-16 қондырғысын алған дұрыс.

 

N_ЖАЛ1=Nтлф + Nв + Nтр                                                                          (3.5)

 

мұндағы Nв-сигналдарды  тарату үшін тональдік жиіліктердің

арналар саны,1 х 2Мб/с  ағынды;

Nтр-транзитты арналар  саны. Транзитты арналар санына  облыс 

орталығын райондар орталықтарымен қосатын арналар жатады. Қортындылай келе жалпы Қазақстан бойынша 292 х 2Мб/с ағын болу керек, ал тартылған магистральдың өзі транзиттік жалғасуды қамтамасыз ететіндіктен қосымша 128 х 2 Мбит/с ағын керек.

 

N_ЖАЛ1=292+1+128=421 х 2 Мбит/с арналар

 

Біз оптиканы жартқандықтан толығымен 100%-дық барлық арналар қорын қарастыруымыз қажет, сонымен ол келесідей анықталады:

         

N_ЖАЛ2= 421 х 2= 842 х 2 Мб/с арналар

 

Тағыда бір сараптама  жүргізейік:

STM-1-де 63 х 2 мегабиттік  ағын бар, 1890 арна,

STM-4-те 63 х 4 мегабиттік ағын бар, 7560 арна,

STM-16-да 63 х 16 мегабиттік  ағын бар, 30240арна.

 

Есептеулерден көрініп  тұрғандай, сыйымдылығы 30240 арна болатын  синхронды транспорттық модульді қолданған  жөн, сәйкесінше бұл талапқа келесі синхронды транспорттық модуль жауап береді (STM-16).

Есептеулерден көрініп тұрғандай SDH технологиясын қлданамыз және барлық талаптарға сай келеді. 2 Мбитті ағындардағы мәліметтерді таратқан кезде сенімді қызмет атқарады .

3.2 Оптикалық кабельдің шығындары

,

Бір жарықжол ұшының екіншісіне қатысты тік ығысуы әсерінен, сонымен қатар жарықжолдардың ауытқуынан бірдей бірмодалы жарықжолдардың түйісуі кезінде туған шығындарды анықтайық. λ=1,55*10^-6, а=4,2*10^-6, n1=1.468, n2=1,464, r=4,2*10^-6, θ=0,3.

Жарықжолдың х (х = 0,5 мкм) көлденең ығысуы әсерінен туған шығындар:

 

                                                                 (3.9)

 

мұндағы x₁,x₂- өлшемсіз сандар.

 

                                                                         (3.10)

 

                                                                       (3.11)

 

мұндағы n_э – моданың фазалық жылдамдығы бәсеңдеуінің тиімділік көрсеткіші:

 

                                                                                            (3.12)

– фазалық жылдамдық:

 

                                                                                              (3.13)

 

мұндағы с – жарық жылдамдығы (с = 3*10⁸ км/с);

n – орташа сыну көрсеткіші:

 

                                                                                         (3.14)

 

 

 

 

J0,J1- бірінші және екінші реттің цилиндрлік функциясы.

J0(1,2705) = 0,56;

J1(1.2697)=0.4

 

дБ

 

Тік осьтердің Ө(0 = 0,30) бұрышына ауытқуынан туған шығындар:

 

                                                    (3.15)

 

мұндағы W0 -  НЕ11 жарықжолының мода радиусы:

 

,                                              (3.16)

 

м

 

дБ

 

Сапалы пісіру кезіндегі  бірмодалы талшықтың қосымша  шығындарының орташа мәні 0,1 дБ аз.

 

3.3 Регенерация бөлігінің  ұзындығын есептеу

 

Регенераторлар іс жүзінде  сигналдың бастапқы формасын және оның уақыт бойынша күйін толығымен  қалпына келтіреді,сондықтан ТОБЛ негізгі параметрі болып табылады. Бұл жұмыста ОКМТ кабелін қолданамыз. Кабелдің салыну ұзындығы  4000 м болып келеді. Регенерация бөлігінің ұзындығын Lр есептеу үшін төмендегі мәліметтерді қолданамыз. SDH құрылғысының техникалық сипаттамалары ХЭБ-Т нормасына сәйкес және 1550 нм толқын ұзындығы кезінде параметрлері төмендегідей болады:

-таратқыш шығығысындағы  оптикалық  қуаттың деңгейі:  Рқаб шығ=3 дб;

-күшейткіш шығысындағы  оптикалық қуаттың деңгейі: Ркү  шығ=13..16 дб;

-қабылдағыш кірісіндегі  оптикалық  қуаттың  деңгейі:  Рқаб кір=-40 дб;

-алдын ала күшейткіш  кірісіндегі оптикалық қуаттың деңгейі: Р кір аал= -45...-15 дб;

 

Бұл жұмыстағы ең ұзақ аймақ Шыңғырлау - Ақтөбе олардың арақашықтығы 250 км, сондықтан осы аймақтын регенерация бөлігінің ұзындығын есептейміз.

Таңдап алынған аймақтағы  муфталар санын табамыз:

Кабелдің құрылыс ұзындығы Lқұр=4 км;

 

Nмуфт=(L\ Lқұр)-1=(250\4)-1=61 муфта                                             (3.17)

 

Кабелдін өшулік сан  мәнін табамыз:

 

Sкаб=0,22×250=55 дб                                                                           (3.18)

 

мұндағы  Sк - кабелдің өшулігі,55 дб

Аіспай-іске пайдалану  қоры,3дб;

Аағқос-ағытып-қосқыштағы шығындар,0,8 дб;

Акабіс-кабелдің іске пайдалану қоры, 3дб;

 

Da-сваркалық жалғау кезіндегі шығындар:

                                    

Da = Nмуфт×Аағ                                                                                    (3.19)

                                                          

Аағ- ағытпа емес қосқыш  кезіндегі  өшуліктің орташа мәні 0,05 дб.

                                      

Da = 61∙0,05 = 3,05 дБ                                                                           (3.20)

 

Онда жалпы өшу формуласы:

 

Sжал= Sкаб+Аіспай +Аағқос +Акабіс +Da=55+3+0,8+3+3,05 = 64,85 дБ

 

Қабылдағыш кірісіндегі  деңгей мәнін анықтау:

 

Ркір=3 дБ – 64,85 дБ = - 61,85 дБ                                                      (3.21)

 

          Қабылдағыш кірісіндегі сигнал  деңгейінің мәні, қабылдағыш кірісіндегі (Рқаб кір=-40 дб ) шектік мәнінен төмен болып келеді, сондықтан сигналды тарату  кезінде бустерлер қолданамыз,  ол сигнал деңгейін 13 дб жоғарлатады.

Онда  қабылдағыш кірісіндегі  деңгей мәні

 

Ркір = 3 дБ+13 дб-64,85 дБ = -48,85 дБ

 

Алынған сан мән қабылдағыш кірісіндегі сигнал деңгейіне сәйкес келеді. Қосымша күшейткішті қажет етпейтін регенерация бөлігінің ұзындығын  Lр есептейміз. Қабылдағыш кірісіндегі сигнал  деңгейінің мәні  -40 дб ден төмен болмауын ескере отырып және 250 км  кезінде, өшуі  57,28 дб болса, онда өшу шамасының артуы төмендегідей болады:

                       

a =48,85дБ-40дБ =8,85 дБ                                                                   (3.22)

 

Қосымша күшейткішсіз регенерация  бөлігінің ұзындығын табамыз.

             1550 нм толқын ұзындығы кезіндегі  оптикалық талшықтың тұрақты  өшуі aопт=0,22 дб/км болады, сонда регенерация бөлігінің ұзындығы төмендегідей болады:

            

Lрег= Lқұр-(a/ aопт);                                                                           (3.23)

 

Lрег= 250 км- (8,85 дб/0,22 дб/км) = 210  км

 

Табылған регенерация  бөлігінің ұзындығын ескере отырып,төмендегі аймақтарда бустерлер және күшейткіштер қолданамыз:

 

(Lрег= 210 км);

Шыңғырлау - Ақтөбе (250);

Ал қалған аймақтар үшін бустерлер қолданбаймыз, себебі олардың ара қашықтығы 210 км-ден кем.

3.4 Дисперсия  мен өшулікті кезіндегі регенерация бөлігінің ұзындығы