Автор: s************@yahoo.com, 26 Ноября 2011 в 16:07, курсовая работа
Соттың қызметі мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылады. Осы шығындарының бір бөлігі заңмен бекітілген тәртіпте процеке қатысушылармен төленеді.
ҚР АІЖК – нің 100 – бабына сәйкес сот шығындары:
- Мемлекеттік бажбен;
- Іс жүргізуге байланысты шығындардан тұрады.
Әрқайсысын жеке қарастырып көрейік.
Мемлекеттік баж – уәкілдік берілген мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар заңдық мәні бар іс- қимылдар жасағаны не құжаттар бергені үшін алатын міндетті төлем, яғни сотпен (судьямен) азаматтық істер қарап шешкені үшін мемлкет кірісіне төленетін ақша төлемі.
Соттың қызметі
мемлекеттік бюджеттен
ҚР АІЖК – нің 100 – бабына сәйкес сот шығындары:
Әрқайсысын жеке қарастырып көрейік.
Мемлекеттік баж – уәкілдік берілген мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар заңдық мәні бар іс- қимылдар жасағаны не құжаттар бергені үшін алатын міндетті төлем, яғни сотпен (судьямен) азаматтық істер қарап шешкені үшін мемлкет кірісіне төленетін ақша төлемі.
Мемлкеттік
баж сотқа берілетін талап
арыздардан,ерекше
Мемлекеттік баждың белгіленген проценттік ставкалары, егер өззге Салық кодексімен белгіленбесе, ҚР – сы заңды актісімен мемлекеттік баж төленетін күні белгіленген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінен есептеледі (Салық кодексі 495 – бабының 2 –бөлігі).
Мемлекеттік баждың екі түрі бар:
Соттардағы мемлекеттік баж ставкалары мынадай мөлшерде алынады (ҚР Салық кодексінің 496 – бабының 1- бөлігі):
8-1) аралық соттар шешімі, төрелік шешімдердің күшін жою туралы өтініштерден:
Жеке тұлғалар үшін – талап сомасының – 1пайызы;
Заңды тұлғалар үшін – талап сомасының – 3пайызы;
9-1) сот бұйрығын шығару туралы арыздардан – осы баптың 1) тармақшасында көрсетілген мемлекеттік баж ставакасының 50 апйызы;
9-2) атқару парағының дубликатын беру туралы мәчеле бойынша сот ұйғарымына жеке шағымнан, сондай – ақ аралық соттар, шетелдік соттар және төреліктер шешімдері бойынша атқару парақтарын беру үшін – 500 пайыз;
Бір мезгілде мүліктік және мүліктік емес сипаттағы талаптар қойылған талап арыздар үшін мүліктік сипаттағы талап арыздарға белгіленген мемлекеттік баж қатар алынады.
Талап қоюдың бағасын талап қоюшы көрсетеді (ҚР АІЖК 102 – бабы). Көрсетілген бағаның талабын мүліктің шын мәнідегі бағасына анық сәйкес келмеген жағдайда талап қою бағасын талап арызын қабылдау кезінде судья айқындайды.
Талап қою
кезінде оның бағасын анықтау
қиын болған жағдайда
Соттарда мемлекеттік баж төлеуден мыналар босатылады. (ҚР Салық кодексінің 501 – бабы);
- талап қоюшылар – еңбекке ақы төлеу сомасын өндіріп алу туралы талартар және еңбек қызметіне байланысты басқа да талаптар бойынша;
- талап қоюшылар – авторлық құқықтан, сондай – ақ жаңалық ашу, өнертабыс, рационализаторлық ұсыныс және өнеркәсіптік үлгілкр құқығынан туындайтын талаптар бойынша;
- талап қоюшылар – алимент өндіріп алу туралы талаптар бойыша;
- талап қоюшылар асыраушысының менгеруіне немесе денсаулығының өзге де зақымдануына, сондай – ақ қайтыс болуына байланысты зияның орнын толтыру туралы талаптар бойынша;
- жеке тұлғалар – некені бұзу туралы істер жөніндегі апелляциялық шағымдардан;
- іске қатысы жоқ адамдардан басқа заңды және жеке тұлғалар – қылмыстық істерге және алимент жөніндегі істерге байланысты өздеріне құжаттар бергені үшін;
- талап қоюшылар – ҚР – ның табиғат қорғау заңдарының бұзылуы арқылы мемлекеттке келтірілген нұқсанның орнын толтыру үшін мемлекет кірісіне қаражат өндіріп алу талаптар бойынша;
- жалпы орта білім беру жүйесінің кәсіптік-техникалық мектептері – оқу орындарын өз бетімен тастап кеткен немесе олардан шығарылған оқушылардың қажетіне жұмсауға мемлекет шеккен шығындарды өндіріп алу туралы талаптар бойынша;
- жеке тұлғалар – қылмыс жасау арқылы келтірілген материалдық нұқсанды өндіріп алудың дұрыстығына дау жасалатын қылмыстық істер бойынша апелляциялық шағымдардан;
- заңдарда көзделген жағдайларда басқа адамдардың немесе мемлекеттің құқықтары мен заң арқылы қорғалатын мүдделерін қорғап сотқа арызданған заңды және жеке тұлғалар;
- талапкер – Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен оларға теңестірілген адамдар, І және ІІ топтағы мүгедектер – барлық істер құжаттар бойынша;
- заңды және жеке тұлғалар – сотқа іс жүргізуді тоқтату немесе арыздарды қарамай тастау туралы сот ұйғарымының күшін жою жөнінде; шешімнің орындалуын кейінге қалдыру немесе мерзімін ұзарту жөнінде; шешімді орындау әдісі мен тәртібін өзгерту жөнінде; талаптарды қамтамасыз ету немесе қамтамасыз етудің бір түрін екіншісімен ауыстыру жөнінде арыздар; жаңадан анықталған мән - жайлар бойынша сот ешімдерін, ұйғарымдарын немесе қаулыларын қайта қарау туралы арыздар; сот шешімімен салынған айыппұлдарды ұлғайту немесе азайту туралы, сот ұйғарымының орындалу барысы туралы, өткізіліп алынған мерзімдерді қалпына келтіру туралы арыздар; сондай – ақ сот орындаушыларының әрекеттеріне шағымдар, айыппұлдарды ұлғайтудан немесе азайтудан бас тартқандық туралы сот ұйғарымдарына берілген жеке шағымдар; сот ұйғарымдарына берілген бачқа да жеке шағымдар; әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер жөніндегі қаулыға шағымдар; сырттай шешімдер күшін жою туралы арыздар бергені үшін;
- прокуратура органдары – барлық талаптар бойынша;
- мемлекеттік
мекемелер – үшінші бір
-мүгедектердің қоғамдық ұйымдары – өз құзыретіне жататын талаптар қойған жағдайда;
- сақтанушылар мен сақтандырушылар – міндетті сақтандыру шарттарынан туындайтын талаптар бойынша;
- талапкер
мен жауапкер – заңсыз соттау,
қылмыстық жауапқа заңсыз
- ҚР Ұлттық Банкі, оның филиалдары мен өкілеттіктері – өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша талаптар қойған жағдайда;
- ҚР бюджеттік
заңнамасы бойынша бюджеттік
несиелер, сондай – ақ мемлекеттік
және мемлекетпен кепіәлдік
- Талап қоюшы – репатрианттар (оралмандар) – ҚР азаматтығын алумен байланысты барлық істер және құжаттар бойынша;
- Қаржы нарығын
және қаржы ұйымдарды реттеу
мен қадағалау бойынша
- Мәжбүрлеп
таратылатын қаржы ұйымдардың
таратушы комиссиялары –
- Конкурсты
басқарушы – Қазақстан
Мемлекеттік
баж төлемді қабылдап алған
банктің (оның филиалының) орналасқан
жері бойынша жергілікті
Мына жағдайларда төленген мемлекеттік баж ішінара немесе толық қайтарылуға тиіс (ҚР Салық кодексі 508 – бабының 1 – бөлігі)
Мемлекеттік баж төлеген адам салық органынаоны қайтару туралы арызды бюджетке мемлекеттік баж төленген күннен бастап бір жыл ішінде бере алады.Төленген бажды қайтарып алу үшін арызбен қоса соттың мемлекеттік бажды қайтару туралы ұйғарымы болуы тиіс. Салық органының шешімі азаматтар немесе заңды тұлғалар арыз берген кезден бастап бір айдан кешіктірмей қабылданады. Қайтарылуға тиісті мемлекеттік баж азаматтқа немесе заңды тұлғаға оны қайтару туралы шешім қабылданған күннен бастап 10 күн ішінде берілуге тиіс.
Мемлекеттік баж келесі жағдайларда қайтарылмайды: