Әдеби шолу

 

    Циркуляцияланатын құрамында сутегі бар газдың жылусыйымдылығын келесі формула бойынша анықтайды[13]:

   (5)

    мұндағы  - температура және қысымға түзету коэффициенттерін ескере отырып алынған жеке компоненттердің жылусыйымдылығы, кДж/(кг ^. к) .

    - циркуляцияланушы газдағы жеке компоненттердің массалық үлесі. Олай болса:

 

    Шикізаттардың 350⁰С температурадағы булар жылуын график бойынша анықтаймыз, қосымша 4 [12] немесе келесі формула бойынша [13]:

 (6)

мұндағы  а – энтальпияға түзету. Келтірілген температура және қысым үшін қысымдарға түзету коэффициенті.

    Шикізаттың абсолютті критикалық температурасы график пайдалану көмегімен анықталады, 1 14 [12] суретте көрсетілген немесе төмендегі формула бойынша есептелуі мүмкін[13]:

  (7)

осыдан              (8)

мұндағы  _{тер.мол} – орташа молекулалық қайнау температурасы (50%-дық айдау нүктесінің температурасы).

Келтірілген температура  келесіге тең:

        (9)

Шикізаттың критикалық қысымын келесі офрмула бойынша  анықтайды [13]:

  (9)

    мұндағы                            (10)

олай болса 

Келтірілген қысым келесіге тең

      (11)

Табылған мәндер үшін және .

              (12)

Қысымға келтірілген  түзетуді ескергендегі шикізат энтальпиясы

 

қысымға келтірілген  түзетуді есепке алғандағы шикізаттың жылусыйымдылығы келесіге тең

Реакциялық қоспаның орташа жылусыйымдылығы келесідей  құрайды [12]:

    (13)

(29) теңдеуге қойылатын шамалар мәндерін қоя отырып реактордан шығу кезіндегі температураны анықтаймыз :

    Күкіртсіздендірудің әртүрлі тереңдіктері үшін қоспаның реакциялық жүйесі температурасын анықтау үшін, реакциялық қоспасының температуралары тәуелділіктері графиктерін тұрғызамыз ол және дизель отынындағы күкірт мөлшері мәндері арасында тұрғызылады .

    Реакциялық ортаның жылусыйымдылығы өзгермейді, сондықтан шамасының - тәуелділігі – сызықты, және графикті тұрғызу үшін , температура 350⁰С, екі нүкте жеткілікті болады, және соңғы мөлшерде . Температура 373,96⁰С құрайды.

    Жылдамдықты және кері жылдамдықты күкіртсіздендірудің әртүрлі тереңдіктерінде кестелерге енгіземіз

 

4-кесте

    Күкіртсіздендіру процесінің кинетикалық есебі үшін мәліметтер

Көрсеткіштер	Күкірттің мөлшері, % (масс)
	0,76	0,7	0,6	0,5	0,4	0,3	0,2	0,1	0,05
Т.к.	623 261 12,06 0,58 6,99 0,14	625 272 12,57 0,49 6,16 0,16	628,5 292 13,50 0,36 4,86 0,21	632 313,6 14,49 0,25 3,62 0,28	635,3 334,9 15,47 0,16 2,48 0,40	638,6 357,5 16,51 0,09 1,49 0,67	642 382 17,65 0,04 0,71 1,41	645,5 408,7 18,88 0,01 0,19 5,26	646,96 420,4 19,42 0,0025 0,049 20,41

 

    Алынған мәндер бойынша координаталарында график тұрғызамыз. Графикалық интегралдау арқылы күкірттің 0,76 дан 0,05% (масс) дейінгі шегіндегі қисық арасындағы ауданшаны табамыз. Бұл аудан санды түрде келесі интегралға тең: .

    Реактордағы катализатордың қажетті көлемі  келесі формула бойынша анықталады: .     

 мәні келесі қатынас бойынша  анықталады [13]:

 

  (14)

    Катализатор көлеміне сағатына берілетін сұйық шикізаттың көлемі ( )  немесе шикізатты берудің көлемдік жылдамдығы

    (15)

 

 

    2.5 Реактордың негізгі өлшемдерін   есептеу

   

 

    Реактордың цилиндрлік формасының және биіктігінің диаметрге қатынасын 2:1 тең деп қабылдаймыз, немесе ол тең.

Олай болса:

                    (16)

Реактордың диаметрі келесіге тең [13]:

                       (17)

Реактордың диаметрі 3,2 м тең. Катализатор биіктігі келесідей құрайды

                          (18)  

Реактордың цилиндрлік бөлігінің биіктігі

                         (19) 

Реактордың жалпы биіктігі

                       (20) 

    Реактордың қабылданған формасының қолдынылушылығы қосымша реакторы гидравликалық есептеу жолымен тексеріледі. Катализатор қабатындағы тегеуріннің жоғалымы 0,2-0,3 Мпа шамасынан аспауы қажет.

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

 

    Мен «Дизель фракциясын каталитикалық гидротазалау қондырғысының реакторлық блогын есептеп, жобалау» тақырыбында курстық жұмысын орындадым.    Жалпы гидротазалау гидрогенизациялық процестердің тереңдігі ең аз процеске жатады. Гидротазалаудың негізгі рекциялары жылу бөлумен жүреді. Гидротазалау процесі термодинамикалық жағынан төментемпературалы процеске жатады.

    Соңғы жылдары  дизель фракцияларын гидротазалауға көп көңіл бөлінуде. Бұл көлік құралдарын жаппай дизель қозғалтқышына ауыстырумен, күкіртті және жоғарғы күкіртті мұнайларды өңдеу көлемінің күрт өсуімен және оларды терең өңдеу қажеттігімен байланысты.

    Гидротазалау  процесінде мақсатты өнімдерден  бөлек (тазаланған бензин, керосин,  дизель фракциялары, вакуум газойлі),  газ( сутегі, метан, этан және аздап пропан мен бутан), бензин айдалымы, күкіртті сутегі шығады. Газды зауытта отын есебінде, бензин айдалымын тауарлы бензин алуда немесе платформинг шикізатына пайдаланады.

    Гидротазалауға  әртүрлі фракциялық және химиялық  құрамдағы дистиляттар түсетіндіктен және қажетті тазалау дәрежесі де әртүрлі болатындықтан процесс параметрлері мен сітегі шығыны әрқилы болады.

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

 

    1. Ахметов С.А. Технология глубокой перерабоки нефти и газа: Учебное пособие для вузов. Уфа: Гилем, 2002. 672 с.

2. Ластовкин  Г.А., Радченко Е.Д., Рудина М.Г. Справочник нефтепереработчика. – Л.: Химия,1986.648с.

    3.Омаралиев Т.О. Мұнай мен газ өңдеудің арнайы технологиясы.- Алматы,2002.

4. Танатаров М.А., Ахметина М.Н., Фасхутдинова Р.А. Технологические расчеты установок переработки нефти. - М.: Химия, 1987. 210 с.

5. Смидович Е.В. Технология переработки нефти и газа. 2 часть.- М.: Химия.1990.  275 с.

6. Гуревич И.Л. Технология переработки нефти и газа. ч.І.- М.: Химия, 1972

7. Технологический регламент установки ТОО ШНОС.- Алматы , 1988.  

8. Омаралиев Т.О. Мұнай мен газды өңдеудің химиясы және технологиясы. – Алматы,2001.278б.

9. Эрих В.И., Расина М.Г. Химия технология нефти и газа. – М.:

Химия, 1985. 256 с.

10. Левинтер А.Г, Ахметов С.А. Глубокая переработка нефти. – М.:

Химия, 1992. 170 с.

    11. Омаралиев  Т.О., Айтымбетов Н.Ш. Мұнай және  газ өңдеудегі катализ. – Алматы,1999.

12. Сарданашвили А.Г., Львова Л.И. Примеры и задачи по технологии переработки нефти и газа. – М.: Химия, 1980. 136 с.

13. Кузнецов А.А., Кагерманов С.М., Судаков Е.Н. Расчеты процессов сепараторов нефтеперерабатывающей промышленности.- М.:

Химия, 1974. 206 с.

    14. Фарамазов С.А. Оборудование НПЗ и его эксплуатация.- М.:

Химия, 1984. 220 с.

    15. Лощинский А.А., Толчинский А.Р. Основы конструктирования и расчета химической аппаратуры.- Л.: Машинотсроение,1970. 180 с.

    16. Черенков В.А. Промышленные приборы и средства автоматизации Справочник.- Л.: Машиностроение, 1987. 220 с.

    17. Сарбасов А.С., Шакиров Б.С., Унаров Ш.А. Методическое указание практическим и индивидуальном занятиям по курсу ООС.-КазХТИ.1990.

    18. Голубятников В.А., Шувалов В.В., Злотникова А.Г. Организация и планирование производство управления нефтеперерабатывающей и нефтехимическими предприятиями.- М.: Химия, 1988. 256 с.

    19. Өтепов Е.Б., Тәжин Ж.Т., Кустов В.Н., Меркулова В.П., Жұмабеков Б.Ж., Аршидинова М.Т. Еңбекті қорғау. Лабораториялық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқау. –Алматы: ҚазҰТУ, 2003

    20. Хакімжанов Т.Е. Еңбек қорғау. Жоғары оқу орындары үшін оқу кұралы.-Алматы: ЭВЕРО, 2008-240бет.

    21. Ғимараттардың өрт қауіпсіздігі ҚР ҚНжЕ. 2.02.-05-2003. Ресми басылым Астана,2003

    22.  Улы және радиациялық заттар қауіптілігі ҚР ҚНжЕ. 01.04.042-02. Ресми басылым. Астана,2002

    23. Жарықтандыру ҚР ҚНжЕ 2.04-05-2002. Ресми басылым.Астана,2002

    24. Измбергенова М.К. Методическое указание к экономической части дипломного проекта для студентов специальности.- Шымкент:

КазХТИ. 1990. 25 с.

    25. Изымбергенова М.К. Методическое   указание κ   экономической   части дипломного     проекта  для     студентов     специальности  39.06. -Шымкент. КазХТИ, 1990