Әдеби шолу

 

5. ИКБ-2 коррозия ингибиторы ерітіндісі		Концентрациясы 4кб 2-2% масс	2,5	Жабдықтар және құбырларды коррозиядан  қорғау
6. Инертті газ	Цехрара-лық нормалар	Құрамы, % об: - оттегі, жоғары емес - көміртегі тотығы, жоғары емес - жанғыштар, жоғары емес - көміртегі қостотығы.	0,5 0,1 0,5 нормаланбайды	Аппараттарды үрлеу және жабдықтар  мен құбырларды тығыздыққа сынау
		2. Катализаторлар
7. Катализатор ГS – 168 ШУ	ТШ-38, 40 1518-75	Гранулалар өлшемі, русла диаметрі. Активті компоненттер мөлшері, % масс, жоғары емес а) никель тотығы (NiO) б)молибден үш тотығы (МаО3) в) кремний қостотығы (SiO2) Зиянды қоспалардың мөлшері,  % масс, жоғары емес а) темір тотығы (Fe2O3) б) натрий тотығы (Na2O) сусымалы тығыздығы, г/см3, кем емес Ылғал мөлшері (ППК), % масс, жоғары емес Беріктік индексі, кг/мм, кем емес Өлшемдері 2,0 кем емес түйіршіктердің мөлшері	2,5-3,5       4,5 19,5     6-10     0,2 0,2   0,64   2,5   1,3   2,5
8. Катализатор ГS-168 ШУ	ТШ-38,40 1518-75	Активті компоненттердің массалық үлесі, а) молибден үш тотығы (МаО3) б) кобальт және никель тотығы Қоспалардың массалық үлесі, %:  а) натрий тотығы (Na2О) кем емес б) темір тотығы (Fe2O3) кем емес Сусымалы тығыздығы, г/см3 Гранулалар диаметрі, мм меншікті беті, м3/г кем емес Күкірт мөлшері, % Қоспалардың массалық үлесі, % жоғары емес	12-15   4-5       0,08   0,1   0,67-0,85 2-5   200 0,14   1,5

 

		3.Дайындалатын өнім
9. Гидротаза-ланған дизель отыны		200С температурадағы тығыздығы, г/см3, жоғары емес  Цетандық саны, кем емес Фракциялық құрамы -50% қай температурада айдалады 0С, жоғары емес Кинематикалық тұтқырлық,  200С Тұну температурасы, жоғары емес  0С, Мөлдірсіздену температурасы, 0С, жоғары емес жабық тигельде анықталған тұтану температурасы, 0С төмен емес Күкірттің массалық үлесі (күкірттің жалпы мөлшері) % жоғары емес 1 түрдегі отында 2 түрдегі отында меркаптанды күкірттің массалық үлесі, % жоғары емес Мысты пластинкада сынау Судың массалық үлесі, % массада Механикалық қоспалардың мөлшері	0,860   45     280   3-6   -10     -5       62       0,15 0,2 0,5     0,01 ұсталады 1,5 дейін жоқ	ГОСТ 305-82 бойынша тауарлық отын компоненті
10. Бензин		Фракциялық құрамы: к.к 0С, жоғары емес Күкірт мөлшері, % масс	0,05	100 секция сының мұна йына  бағытта- лады, ол 200 секциясы сора бымен қабылда нады.
11. Көмірсутекті газ		1. Күкіртсутектің мөлшері, жоғары  емес, мг/мм2	1500	Отындық газ ретінде қолданылады.
13. Экономика-лық таза дизель отыны	ТШ 38 1011348-90	200С температурадағы тығыздығы, г/см3, жоғары емес Цетандық саны, кем емес Фракциялық құрамы, 0С - 50%, айдалатын температура, 0С, жоғары емес	0,860   45     280	Тауарлық дизель отыны компоненті

    2.2 Технологиялық сызбаның сипаттамасы

 

 

    Дизел отыны (шикізат) 1 насос арқылы беріліп, 16 компрессор арқылы берілген сутекті газбен араласады. 6 және 4 жылуалмастырғыштарында және 2 құбырлы пешінде 380—425°С-та қыздырылғаннан кейін 3 реакторға түседі. Реакторға кіру температурасы мен шығу температурасының айырмашылығы 10°С-тан аспауы керек.

    Реакция өнімі өзінің жылуын газ-шикізат қоспасына және де тұрақтандырушы колоннаға арналған шикізатқа бір уақытта бере отырып, 4 және 5, 6 жылуалмастырғыштарда 160 °С-қа дейін суытылады. Газ-өнімділікті қоспаның әрі қарай суытылуы 7 ауалы тоңазытқыш қондырғысында жүзеге асады, ал суытылуға дейін (38°С-қа дейін шамасында) – 8 сулы тоңазытқышында.

    Тұрақсыз гидрогенизат жоғарғы қысымдағы 9 сепараторда циркуляциялық газдан бөлінеді. Гидрогенизат сепаратордан төменнен шығарылады, 240°С-қа дейінгі шамада қыздырылатын 10 жылуалмастырғыштан өтеді, одан кейін 5 жылуалмастырғышқа және 11 тұрақтандырғыш колоннаға түседі.

    Кейбір қондырғыларда газ-өнімділікті қоспаның жоғарғы температуралы сепарациясы өтеді. Бұндай жағдайда қоспа 210-230°С температурада ыстық сепараторда бөлінеді; сепаратордани шығатын сұйық тұрақтандырғыш колоннаға түседі, ал газ бен булар- ауалы тоңазытқыш қондырғысына. Түзілген конденсат газдардан суық сепраторда бөлінеді және тұрақтандырғыш колоннаға бағытталады. [4]

    Циркуляциялы сутекті газ 18 абсорберде күкіртті сутегінен моноэтаноламин сулы ерітіндісі  арқылы тазаланғаннан кейін 16 компрессормен жүйеге қайта оралады

    11 колоннаның төменіне сулы бу беріледі. Бензин буы, газ және сулы бу 135°С температура шамасында колоннадан шыққаннан кейін 12 ауалы тоңазытқыш қондырғысына түседі, және газ-сұйықты қоспа әрі қарай 13 сепараторда бөлінеді. 13 сепаратордағы бензин 15 насоспен бүрку мақсатында колоннаның жоғарына беріледі, ал оның баланстық саны қондырғыдан шығарылады. Көмірсутекті газ күкірт сутекті газдан 22 абсорбер арқылы тазаланады.

    11 колоннаның төменінен шығатын гидротазаланған өнім 10 жылуалмастырғышта, 14 ауалы тоңазытқыш қондырғысында кезекпен суытылады және қондырғыдан 50 ^оС температурасында шығарылады.

 

 

 

   

 

    Қондырғыда 2-4 МПа қысымда және 400-550°С температурада жүретін газ-ауалы қоспамен катализатор регенерациясына арналған  (кокстың сығылуы) жүйе бар. Регенерациядан кейін 550°С –та және 2 МПа-да газ-ауалы қоспамен тесіледі, одан кейін жүйе инертті газбен желдетіледі.

 

 

    2.3 Процестің материалдық балансы

 

 

2-кесте

Материалдық баланс

Өнімнің аталуы	Қондырғы шикізаты қатысты шығымы, %	т/жыл	т/тәулік	кг/сағ
Келіп түскені
1  Шикізат – тікелей айдау дизель отыны	100,0	1344000	3952,94	164705,83
2 Сутекті газ	1,5	20160	59,29	2470,42
Барлығы:	101,5	1364160	4012,23	167176,25
Алынғаны:
1 Гидротазаланған дизель       отыны	97,0	1303680	3834,35	159764,58
2 Күкіртсутек	0,75	10080	29,64	1235
3 Құрғақ газ	1,3	17472	51,38	2140,83
4 Бензин қума	2,0	26880	79,05	3293,75
5 Жоғалымдар	0,45	6048	17,78	740,83
Барлығы	101,5	1364160	4012,23	167176,25

 

    Бір жылдағы жұмысшы күндердің саны  – 340

 

 

    2.4 Реактордың жылулық балансы

 

   

    Гидротазалау реакторының жылулық баланс теңдеуін келесідей жазуға болады [12]:

       (1)

 

3-кесте

    Гидротазалау реакторының материалдық балансы

Өнімдердің аталуы	Қондырғының шикізатына есептегендегі  шығымы %	Қондырғының шикізатына есептегендегі шығымы кг/сағ
Түскені:
Шикізат	100,0	164705,83
Құрамында сутегі бар газ	1,5	2470,42
Циркуляцияланушы сутекті газ	15,78	25990,58
Барлығы	117,28	193166,83
Алынғаны:
Тазартылған дизель отыны	97,0	159764,58
Күкіртсутек	0,75	1235
Құрғақ газ	1,3	2140,83
Бензин	2,0	3293,75
Циркуляцияланушы сутекті газ	15,78	25990,58
Сутегі жоғалымы (механикалық)	0,45	740,83
Барлығы.	117,28	193166,83

 

 

мұндағы  реакторға жаңа шикізатпен және циркуляцияланушы құрамында сутегі бар газдар бірге кіргізілетін жылу:

      күкіртті қосылыстарды гидрогенолиздеу реакциясынан және қанықпаған көмірсутектерді гидрлеуде жүргізілген реакциядан бөлінетін жылу:

      реактордан реакциялық қоспамен шығарылатын жылу.

    Гидротазалау кезіндегі реакциялық қоспаның орташа жылу сыйымдылығы процесс  барысында елеусіз өзгереді, сондықтан реактордың жылулық балансын келесі түрде жазуға болады:

   (2)

           (3)

мұндағы   реакциялық қоспаның жалпы мөлшері; % (масс)

реакциялқ қоспаның орташа жылусыйымдылығы, Дж/ (кгк)

шикізаттан аластатылған қанықпаған көмірсутектер және күкірттің мөлшері, % (масс)

 Реакторға кіру кезіндегі және күкіртті аластату орнындағы температуралар; ;

- күкіртті және қанықпаған көмірсутектерді гидрлеудің жылулық эффектілері, кДж/кг.

 

•  мәні әрбір катализатор – шикізат жұбы үшін 250-380⁰Стемпературалар интервалында анықталады. Біздің жағдайымызда катализатор – шикізакт жұбы үшін  шамасына тең.
• Реакторға кіру кезіндегі реакциялық қоспаның жалпы мөлшері 117,28% масс (кестені № қара) құрайды.
• Шикізаттан аластатылған күкірт мөлшері, (масс). Қанықпаған көмірсутектердің гидрлену тереңдігін күкіртсіздендіру тереңдігіне тең деп қабылдауға болады. .
• Күкіртті қосылыстарды гидрогенолиздеу кезінде бөлінетін жылудың мөлшері күкіртсіздендірудің берілген тереңдігінде, яғни 0,934 тең алынады,  құрайды (21)

мұндағы: жеке күкіртті органикалық қосылыстардың гидрогенолиз процесінің жылулық эффектілері, кДж/кг

әртүрлі күкіртті органикалық қосылыстардың  мөлшері, кг (100 кг шикізатқа есептегенде ол санды түрде жеке органикалық күкірт органикалық қосылыстар мөлшеріне тең болады % (масс).

олай болса: кДж.

    Қанықпаған көмірсутектерді гидрлеу кезінде бөлінетін жылудың мөлшері 126000 кДж/моль тең.

олай болса, 

кДж (4)

    Сутегі – мөлшеріне ие циркуляцияланушы газдың орташа жылусыйымдылығын жеке компоненттердің жылу сыйымдылықтары бойынша мәліметтер негізінде анықтаған мәндер төмендегі кестеде келтірілген:

 

	14,57 3,48	3,35 0,800	3,29 0,786	3,23 0,772	3,18 0,760