Валюталық саясат

Валюталық саясат

 

Әлемдік тәжірибе көрсеткендей , нарықтық экономика жағдайында халықаралық валюталық қатынастарды реттеу ;  
Валюталық нарықты валюталарға деген сұраныс және ұсыныс ,сондай-ақ олардың бағымдық шекті қатынастары қалыптасады. Нарықтық реттеу күн заңына бағынады . Мұндай заңдардың, валюталық айрбасының қатысты баламалылығын, тауарлар , көрсетілетін қызметтер, капиталдар, несиелер қозғалысына байланысты әлемдік шаруашылықтың қажеттілігіне валюталардың халықаралық ағымының сәйкес келуін қамтамасыз етеді.  
Баға механизмі және нарықтағы валюталық бағам динамикасының белгілері арқылы экономикалық агенттер валюталарды саныңбелгілері арқалы экономикалық агенттер валюталарды сатып алушылардың сұранысы мен оларды ұсыну мүмкіндіктері туралы біле алады . Сонымен бірге, нарық валюталық операциялардың жағдайы туралы ақпараттар көздері болып табылады.  
Бірақ та мемлекет ертеден бері валюталық қатынастарға араласып келген, бастапқысында ол жарнама түрде кейіннен оның әлемдік шаруашылықтағы маңыздылығын ескере отырып, тікелей араласа бастады. 30-жылдардағы  
ХХ ғ. Алтын стандарты алынып тасталуына байланысты валюталық бағамды реттегіш ретінде алтын механизмі қызметін тоқтатты. Бағамдық шекті қатынастардың аяқ асты ауытқуы мен валюталық дағдарыстар ұлттық және әлемдік экономикаға теріс әсер ете отырып , ауыр әлеуметтік- экономикалық зардапқа ұшыратты. 
Нарықтық және мемлекеттік валюталық реттеу бірін- бірі толықтырады. Біріншісі, бәсекеге негізделген, яғыни дамуды ынталандыра түссе, ал екіншісі, валюталық қатынастарды нарықтық ретеудегі теріс салдарларды жоюға бағытталған. Екі реттгіш арасындағы шекара нақты жағдайлардағы тиімділік және шектеуге байланысты анықталады. Сондықтан да олардың арасындағы шекті қатынас жиі ауысып отырады. Дағдарыс, соғыс және тағы басқа қиын жағдайларда қатаң мемлекеттік валюталық реттеудің маңыздылығы артады. Сондай-ақ валюталық- эконмикалық жағдайдың жақсаруы барысында валюталық операциялар ырықтандырылып, бұл аумақта нарықтық бәсеке орын алады. Бірақ та мемлекет бұл жағдайда да валюталық қатынастарды қалыпқа келтіру және қадағалау мақсатында валюталық бақылау жасайды. 
Нарықтық экономикасын реттеу жүйесінде валюталық саясат маңызды орын алады.  
Валюталық саясат- бұл елдің ағымдық және стратегиялық мақсаттарына сәйкес халықаралық валюталық және басқа экономикалық қатынастар аумағында жүзеге асырылатын шаралар жиынтығы. 
 
 
Валюталық саясат экономикалық саясаттың ең басты мақсаттары: тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз етуге, жұмыссздық пен инфляцияның өсуін тоқтатуға, төлем баланысындағы тепе-теіңдікті ұстап отыруға бағытталады. 
Валюталық саясаттың басты бағыттары мен формалары елдердің валюталық-экономикалық жағдайына, әлемдік шаруашылықтың эволюцаларына, әлемдік аренадағы күштердің орналасуына байланысты анықталады. 
Заңды түрде валюталық саясат валюталық заңдылықтар,яғни елдегі және одан тысқыры жерлердегі валюталық бағалылармен байланысты операциялардың жасалу тәртібін реттейтін құқықтың нормалар жиынтығымен, сондай-ақ екі жақты көп жақты валюталық проблемалар бойынша мемлекеттер арасында жасалатын келісімшарттарға сүйенеді. 
Валюталық саясатты іске асырудың басты бір құралы валюталық реттеу болып табылады. 
Тікелей валюталық реттеу-заңды актілер және атқарушы өкіметтің әрекет ету жолымен іске асса, ал жанама валюталық реттеу- нарықтық экономикалық агенттерінің мінез-құлқынаэкономикалық, валюталық және несиелік әдістерді пайдалану арқылы әсер етеді. 
Мемлекетаралық валюталық реттеу ұйымы-Халықаралық Валюталық қор (ХВҚ) болып табылады. 
Валюталық саясат өзінің мақсаттарына және формаларына байланысты екіге бөлінеді: 
1) құрылымдық валюталық саясат: 
2) ағымдық валюталық саясат. 
Құрымдылық валюталық саясат-дүниежүзілік валюталық жүйедегі құрылымдық өзгерістерді жүзеге асыруға бағытталатын ұзақ мерзімді шаралар жиынтығы.  
Ол валюталық саясат реформа формасында іске асырылады. Құрылымдық валюталық саясат ағымдық саясатқа әсер етеді. 
Ағымдық валюталықсаясат-валюталық бағамды, валюталық операцияларды, валюталық нарық пен алтын нарығының қызметтерін күнделікті оперативті түрде реттеуге бағытталған қысқа мерзімді шаралар. 
Валюталық саясаттың мынадай формалары қолданылады: 
1) Дисконттық валюталық саясат.  
2) Девиздік валюталық саясат. 
Сонымен қатар, девиздік саясаттың мынадай жүзеге асырылу формалары болады: 
а)валюталық интервенция; 
ә) валюталық резевтерді диверсифффикациял; 
б) валюталық шектеу; 
в) валюталардың алмастырылу дәрежесін реттеу;  
г) валюталық бағам режимі; 
д) девальвация; 
з) ревальвация. 
Дисконттық(есепке алу) саясаты-бір жағынан, валюталық бағам мен төлем баланысын реттеуге, екіншіден, ішкі несиелер динамикасын, ақша массасын, бағаны, жиынтық сұранысты реттеуге бағытталатын орталық банктің есепке алу мөлшерін өзгертуі. 
Мысалға: пассивтіктөлем балансы кезінде капиталдың еркін орын ауыстыруы жағдайында есепке алу мөлшерінің көтерілуі, ең төменгі пайыз мөлшерлемесі бар елдерден, капиталдың келуін ынталандырып, төлем балансының жағдайын жақсартады және валюталық бағамды арттыра түседі. Ал егер орталық банк есепке алу ресми мөлшерін төмендететін болса, отандық және шетелдік сыртқа ағылып, төлем балансының активтік қалдығы азаяды және валютаның бағамы төмендеді. 
Қазіргі жағдайда дисконттық теріс әсері болады. Ал оның төмендеуі төлем балансына кері әсер етіп, яғни капиталдың сыртқа ағылуына жол береді.  
Девиздік саясат- мемелекеттік ұйымдардың немесе орталық банктің шетел валюталық сату және сатып алу жолымен ұлттық валюта бағымына әсер ету әдісі. 
Ұлттық валюталық бағамына көтеру мақсатында орталық банк шетел валютасын сатады, ал бағымын түсіру үшін, шетел валютасын ұлттықвалютаға айырбастау арқылы сатып алады . 
Девиздік саясат көбіне валюталық интервенция формасында жүзеге асыралады. ВАлюталық интервенция Х1Х ғасырдан бастап қолданыла бастаған. Алтын монометаллизімі алынып тасталғаннан кейін валюталық интервенция кеңнен қанат жайды. Екіншідүниежүзілік соғыстан кейін, жаңа құбылыс ретінде мемлекетаралық валюталық реттеу ұйымдары- ХВҚ, сондйақ аймақтық –Еуропалық валюталық институт құрылды (1994 ж) . 
Валюталық резервтерді диверсификациялау – бұл халықаралық есеп айырысуларды қамтамасыз ету, валюталық шығындардан сақтау мақсатында әр түрлі валюталарды қосу жолымен валюталық резервтердің құрылымын реттуге бағытталған мемлекеттің және банкердің саясаты.  
Бұл саяса қарапайым түрде түрде тұрақсыз валюталарды сату және халықаралық есеп айырысулар үшін қажетті тұрақты валюталарды сатып алу жолымен жүзеге асырылады. 
Валюталық паритет және валюталық бағам режимі Ұлттық және мемлекетаралық реттеу объктісі болып табылады . 
Девальвация мен ревальвация – валюталық бағымын саясаттың дәстүрлі әдістеріне жатады. 
Девальвация мен ревальватция – ұлттық валюталық бағамын шетел валюталарына қатынасы бойынша төмендеу. 
Ревальвация ұлттық валюта бағамын шетел валюталарына қатынасы бойынша жоғарлату. 
Валюталық шектеу – резиденттер мен бейрезидеттердің валюталар және басқа валюталық құндылықтармен жасалатын операцияларына заңды түрде немесе әкімшілік түрде тиым салуы немесе шектеуі. 
Валюталық шектеу валюталық бақылаудың құрамындас бөлігі болып табылады. Валюталық шектеу валюталық заңдылықтармен бекітіледі. Валюталық шектеудің мақсаттары мынандай: 
- төлем балансын теңдестіру; 
- валюталық бағымды қолдау; 
- ағымдағы және старегиялық міндеттерді шешу үшін мемлекеттің қолында валюталық бағалылықтардың шоғырлануы. 
Валюталық шектеу мынандай қағидаларға сүйенеді: 
- Валюталық операциялардың орталық және өкілетті (девиздік) банктерде орталықтандырылуы; 
- Валюталық операция жасау үшін рұқсат қағазының (лицензия) берілуі; 
- Валюталық шоттарды толық немесе жартылай жабу; 
- Валюталардың қайтарымдылығын шектеу.

 

 

Валюталық қатынастарды реттеу. Валюталық саясат

Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, нарықтық экономика жағдайында халықаралық валюталық қатынастарды реттеу екі түрде жүзеге асырылады:

• нарықтық реттеу;
• мемлекет тарапынан реттеу;

Валюталық нарықта  валюталарға деген сұраныс және ұсыныс, сондай-ақ олардың бағамдық шекті қатынастары қалыптасады. Нарықтық реттеу құн заңына бағынады. Мұндай зандардың валюталық нарықтағы бәсекелестік жағдайында жұмыс жасауы, валюталар айырбасының қатысты баламалылығын, тауарлар, көрсетілетін қызметтер, капиталдар, несиелер қозғалысына байланысты әлемдік шаруашылықтың қажетгілігіне валюталардың халықаралық ағымының сәйкес келуін қамтамасыз етеді.

Баға тетігі және нарықтағы валюталық бағам динамикасының белгілері арқылы экономикалық агенггер валюталарды сатып алушылардың сұранысы мен оларды ұсыну мүмкіндіктері туралы біле алады. Сонымен бірге, нарық, валюталық операциялардың жағдайы туралы ақпараттар көздері болып табылады.

Бірақта, мемлекет ертеден бері валюталық қатынастарға араласып келген, бастапқысында ол, жанама түрде, кейіннен оның әлемдік шаруашылықтағы маңыздылығын ескере отырып, тікелей араласа бастады. 30 жылдардағы XX ғасыр алтын стандарты алынып тасталуына байланысты валюталық бағамды реттегіш ретінде алтын тетігі қызметін тоқтатты. Бағамдық шекті 0атынастардың аяқ асты ауытқу мен валюталық дағдарыстар ұлттық және әлемдік экономикаға теріс әсер ете отырып, ауыр әлеуметтік-экономикалық зардапқа ұшыратты.

Нарықтық және мемлекеттік  валюталық реттеу бірін-бірі толықтырады. Біріншісі, бәсекеге негізделген, яғни дамуды ынталандыра түссе, ал екіншісі, валюталық қатынастарды нарыктық реттеудегі теріс салдарларды жоюға бағытталған. Екі реттегіш арасындағы шекара нақты жағдайлардағы тиімділік және шегуге байланысты анықталады. Сондықтан да, олар арасындағы шекті қатынас жиі ауысып отырады. Дағдарыс, соғыс және тағы басқа қиын жағдайларда қатаң мемлекетгік валюталық реттеудің маңыздылығы артады. Сондай-ақ валюталық-экономикалық жағдайдың жақсаруы барысында валюталық операциялар ырықтандырылып, бұл аумақта нарықтық бәсеке орын алады. Бірақта мемлекет, бұл жағдайда да, валюталык қатынастарды қалыпқа келтіру және қадағалау мақсатында валюталық бақылау жасайды.

Нарық экономикасын реттеу жүйесінде валюталық саясат маңызды орын алады.

Валюталық саясат—бұл елдің ағымдық және стратегиялық мақсаттарына сәйкес, халықаралық валюталық және басқа экономикалық қатынастар аумағында жузеге асырылатын шаралар жиынтығы.

Валюталық саясат экономикалық саясаттың ең басты  мақсаттары: тұрақты экономикалық өсуді  қамтамасыз етуге, жұмыссыздық пен инфляцияның өсуін тоқтатуға, төлем балансындағы тепе-тендікті ұстап отыруға бағытталады.

Валюталық саясаттың  басты бағыттары мен нысандары  елдердің валюталық-экономикалық жағдайына, әлемдік шаруашылықтың эволюцияларына, әлемдік аренадағы күштердің орналасуына байланысты анықталады.

Заңды түрде валюталық  саясат валюталық заңдылықтар, яғни, елдегі және одан тысқары жерлердегі валюталық бағалылармен байланысты операциялардың жасалу тәртібін реттейтін құқықтың нормалар жиынтығымен, сондай-ақ екі жақты көп жақты-валюталық проблемалар бойынша мемлекеттер арасында жасалатын келісім-шарттарға сүйенеді.

Валюталық саясатты іске асырудың басты бір құралы — валюталық реттеу болып табылады.

Тікелей валюталық  реттеу — занды актілер және атқарушы өкіметтің әрекет ету жолымен  іске асса, ал, жанама валюталық реттеу — нарықтың экономикалық агенттерінің мінез-құлқына экономикалық, оның валюталық және несиелік әдістерді пайдалану арқылы әсер етеді.

Мемлекетаралық  валюталық реттеу ұйымы — Халықаралық  Валюталық қор (ХВҚ) болып табылады.

Валюталық саясат өзінің мақсаттарына және нысандарына  байланысты екіге бөлінеді:

1. құрылымдық валюталық саясат;
2. ағымдық валюталық саясат.

Құрылымдық валюталык  саясат—дүниежүзілік валюталық  жүйедегі құрылымдық өзгерістерді жузеге асыруға бағытталатың ұзақ мерзімді шаралар жиынтыгы.

Ол валюталық  саясат реформа нысанында іске асырылады. Құрылымдық валюталық саясат ағымдық валюталық саясатқа әсер етеді. Ағымдық валюталық саясат — валюталық бағамды, валюталық операцияларды, валюталық нарық пен алтын нарығының қызметтерін күнделікті оперативті түрдереттеуге бағытталған қысқа мерзімді шаралар.

Валюталық саясаттың  келесідей нысандары колданылады:

1. Дисконттық валюталық саясат;
2. Девиздік валюталық саясат.

Сонымен қатар, девиздік саясаттың мынадай жүзеге асырылу  нысандары болады:

• валюталық интервенция;
• валюталық резервтерді диверсификациялау;
• валюталық шектеу;
• валюталардың алмастырылу дәрежесін реттеу;
• валюталық бағам режииі;
• девальвация;
• ревальвация;

Дисконттық (есепке алу) саясаты — бір жағынан, валюталық бағам мен төлем балансын реттеуге, екіншіден, ішкі несиелер динамикасын, ақша массасын, бағаны, жиынтық сұранысты реттеуге бағытталатын орталық банктің есепке алу мөлшерін өзгертуі.

Мысалға: пассивтік  төлем балансы кезінде капиталдың еркін орын ауыстыруы жағдайында есепке алу мөлшерінің кетерілуі, ең төменгі пайыз мөлшерлемесі бар  елдерден, капиталдың келуін ынталандырып, төлем балансының жағдайын жақсартады және валюталық бағамды артгыра  түседі. Ал, егер орталық банк есепке алу ресми мөлшерін төмендететін болса, отандық және шетелдік капитал сыртқа ағылып, төлем балансынын, активтік қалдығы азаяды және валютаның бағамы төмендейді.

Қазіргі жағдайда дисконттық саясаттың тиімділігі төмендеген. Себебі, егерде төлем балансын жақсарту мақсатында есепке алу мөлшерін арттыратын болса, оның экономика үшін теріс  әсері болады. Ал оның төмендеуі, төлем  балансына кері әсер етіп, яғни капиталдың сыртка ағылуына жол береді.

Девиздік саясат -мешекеттік ұйымдардьің немесе орталық банктің шетел валюталық сату және сатып алу жолымен ұлттық валюта бағамына әсер ету әдісі.

Ұлттық валюталық  бағамын көтеру мақсатында орталық  банк шетел валютасын сатады, ал бағамын түсіру үшін, шетел валютасын  ұлттық валютаға айырбастау арқылы сатып алады.

Девиздік саясат көбіне валюталық интервенция нысанында жүзеге асырылады. Валюталық интервенция XIX ғасырдан бастап қолданыла бастаған. Алтын монометализмі алынып тасталғаннан кейін валюталық интервенция кеңінен қанат жайды.

Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін, жаңа құбылыс ретінде мемлекетаралық валюталық реттеу ұйымдары — ХВҚ, сондай-ақ аймақтық — Еуропалық валютальіқ институт қ9рылды (1994 жылы)

Валюталық резервтерді диверсифкациялау - бұл халықаралық есеп айырысуларды қамтамасыз ету, валюталық интервенция жургізу және валюталық шығындардан сақтау мақсатында әр турлі валюталарды қосу жолымен валюталық резервтердің қурылымынреттеуге бағытталған мешекеттің және банктердің саясаты.

Бұл саясат қарапайым түрде түрақсыз валюталарды сату және халықаралық есеп айырысулар үшін қажетті тұрақты валюталарды сатып алу жолымен жүзеге асырылады.

Валюталық паритет және валюталық бағам режимі Ұлттық және мемлекетаралық реттеу объектісі болып табылады.

Девальвация мен ревальвация — валюталық саясаттың дәстүрлі әдістеріне жатады.

Девальвация — ұлттық валютаның бағамын, шетел валюталарына қатынасын төмендету.

Ревальвация — ұлттық валюта бағамын, шетел валюталарына қатынасы бойынша жоғарылату.

Девальвация пайызын  есептеу формуласы мынадай:

мұнда,

Б _е — ескі бағам;

Б_ж — жаңа бағам.

Ревальвация пайызын  есептеу формуласы:

Мысалға: фунт стерлинг бағамы арнайы түрде 2.8 ден 2.4 долларға дейін төмендетілді. Мұндағы девальвациялау пайызын есептейік:

Сол сияқты, фунт стерлингтегі 1 доллардың бағамын аныктайық, 1 фунт ст.=2.8 доллар. X = 1 доллар.

Демек, девальвациялауға дейін фунт стерлингі бағамы 1 доллар = 0.35 функстерлинг тұрса, ал, девальвациялаудан кейін, ол, 0.41 фунт стерлингті құрады. Доллардың ревальвациялану мөлшері мынадай жағдайда анықталады:

Валюталық саясаттың  келесі бір формасы ретінде валюталық шектеу үздіксіз пайдаланылады.

Валюталық шектеу—резиденттер мен бейрезиденттердің, валюталар және басқа валюталық құндылықтармен жасалатын операцияларынзаңды түрде немесе әкімшілік турде тыйым салуы немесе шектеуі.

Валюталық шектеу, валюталық бақылаудың құрамдас бөлігі болып табылады.

Валюталық шектеу валюталық заңдылықтармен бекітіледі.

Валюталықшектеудің  мақсаттары келесідей:

• телем балансын теңестіру;
• валюталық бағамды қолдау;
• ағымдағы және стратегиялық міндеттерді шешу үшін мемлекеттің қолында валюталық бағалылықтардың шоғырлануы.

Валюталық шектеу келесідей қағидаларға сүйенеді:

• Валюталық операцияларды орталық және өкілетгі (девиздік) банктерде орталықтандырылуы;
• Валюталық операция жасау ушін рұқсат қағазының (лицензия) берілуі;
• Валюталық шоттарды толық немесе жартылай жабу;
• Валюталардың қайтарымдылығын шектеу;

Пайдаланылған әдебиет

1. ↑ Ақша, несие, банктер теориясы: Оқулык. — Алматы: Жеті жарғы, 2011. — 368 бет. ISBN 978-601-288-026-7

 

 

ЖОСПАР  
1. ВалюталыҚ саЯсаттыҢ тҮрлері жӘне ҚҰрамдары 
2. ДАМЫҒАН ЕЛДЕРДІҢ ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТЫ 10 
3. ДАМУШЫ ЕЛДЕРДІҢ ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТЫ 15 
1. ВалюталыҚ саЯсаттыҢ тҮрлері жӘне ҚҰрамдары  
Валюталық саясат (ВС) сыртқы экономикалық саясат 
Кез келген елдің ВС ағымдағы немесе 
Құрылымдық ВС – барлық елдердің өзара 
Ағымдық ВС дегеніміз – валюталық бағамдары, 
Белгілі бір елдің жүргізетін ВС елдің 
әдемдік шаруашылықтың дамуы;  
елдің экономикалық жағдайы;  
әлемдік аренада күштерді орналастыру.  
Елдің валюталық саясатының экономикалық табиғаты тарихи 
валюталық шектеулер;  
валюталық операциялардың ырықтандырылуы;  
валюталық дағдарысты жою және тұрақтылықты қамтамасыз 
ВС қолданатын элементтерінің жиынтығы әр түрлі 
дисконттық;  
девиздік болып бөлінеді.  
Орталық банк дисконттық саясатты төмендегі мақсаттар 
валюталық бағамды және төлем балансын реттеу;  
халықаралық капиталдың қозғалуына әсер ету;  
ақша массасына, бағаға, несиелердің ішкі динамикасына 
Дисконттық саясаттың мәні мынада: ол банктің 
Сонымен бірге, әлемдік шаруашылықта капитал мен 
Басқаша айтқанда, дисконттық саясаттың (ДС), ішкі 
Тарихи тәжірибеге көз жүгіртсек, ДС 30-40-жылдары 
ВС жүргізудің ең тиімді әдісі – 
Девиздік саясат әр түрлі формаларда көрініс 
Валюталық интервенция - ұлттық бағамына ықпал 
Девиздік саясаттың формасы ретіндегі валюталық интервенцияның 
Девиздік саясаттың бір түрі ретінде валюталық 
Қазіргі уақытта неміс маркасының, швейцар франкінің, 
валюталық бағамдарды нақты белгілеу режимі (елдердің 
қалқымалы валюталық бағамдар режимі (Париж конференциясы 
“еуропалық валюталық жылан” режимі.  
Қазіргі таңда әлемде валюталық бағамдардың онға 
Ресми валюталық бағам - коммерциялық 
Валюталық бағамдар режимін реттеу. Айырбас бағамы 
Елдің экономикалық мүмкіндігіне, оның әлемдік аренадағы 
Аталған ел шеңберіндегі уақытша ара қашықтыққа 
Айырбас бағамы режимінің нұсқасы аталған ел 
бағамды ел үкіметі анықтайды;  
режимді белгілеуде үкіметтің араласуы (ерекше) белгілі 
үкіметтің араласуы толық түрде болмайды, яғни 
1-нұсқа: бір шетел валютасына немесе бір 
2-нұсқа: кей жағдайда үкімет елдің приоритеттерін 
3-нұсқа: ел валютасының еркіндігін көрсетеді. Бұл 
Аталған айырбас бағамы режимінің әрқайсысының артықшылықтары 
Тұрақты бағам режимінің төмендегідей артықшылықтары бар:  
сандық тұрғыда анықталғандығы (саудаға және капитал 
валюталық-қаржылық саясатқа деген жоғары сенімділікті күшейтеді.  
Соңғы артықшылық несие беру мен үкіметтік 
Ел белгілі бір экономикалық оқыс жағдайларға 
Бұндай құбылыс ішкі бағалардың күрт төмендеуін 
а) барлық қаржылық нарықтардағы компаниялардың түсінуі 
ә) бағамдарды үкіметтік реттеу мүмкіндігі елеулі 
б) саудадағы айырбас бағамының тәуелділігі қысқарады, 
в) валюта бірлігі бағамының өзгерісі айналымдағы 
Бұл саясатпен салыстырғанда, валюталар көрзеңкесін белгілеуге 
а) шетелдік инвесторлар бұл саясатты ауыр 
бұл саясат бір ғана валюта құнының 
Бұл режимнің тағы бір артықшылығы: кәрзеңкедегі 
Айырбас бағамының өзгермелі режимдері. Елдердің валюталық-қаржылық 
егер валюталық нарық елеусіз сыйымдылықпен сипатталса, 
бұл режим мемлекет тарапынан реттеу кезінде, 
шетел инвесторлары мен сауда серіктестері үшін 
үкіметтік манипуляция қаупті бар болса, ол 
егер елде капиталдың ірі саудагерлік ағымы 
Халықаралық коммерциялық байланыстардың әлсіз дамуы жағдайында 
Өзгермелі валюталық бағамдарды енгізуге арналған басты 
дамыған қаржылық нарықтың болуы;  
олардың әлемдік жүйеге интеграциялану дәрежесі;  
ұлттық және шетелдік активтердің өзара айырбасталуы;  
қаржылық делдалдықтың даму дәрежесі.  
Дегенмен, бұл факторлардың жоқтығына қарамастан, көптеген 
төлем байланыстарының тұрақсыздығы;  
тұрақты бағамдарды қолдауға арналған ресми валюталық 
“қара валюталық” нарықтарға тосқауыл қою тілегі.  
Бұл режимге бірінші валютаның өзгермелі бағамдарын 
экономиканы құрылымдық жағынан қайта құру;  
валюталық және кедендік режимдерді ырықтандыру;  
ішкі сұранысты шектеу және т.б.  
Бұл алғышарттардың болмауы жағдайында көптеген мемлекеттер 
Жылжымалы белгілеудің төмендегідей артықшылықтары бар:  
өзгеру қарқынын алдын-ала хабарлау, ол экспортерлар 
тұрақты валюталық бағамды қолдау мүмкіндігінің болуы.  
Мысалы, жылына 10%-тік ішкі инфляция және 
Жылжымалы белгілеудің төмендегідей кемшіліктері бар:  
тиімді айырбас бағамы уақыт өтуіне қарай 
тұрақты айырбас бағамымен салыстырғанда, бұл режим 
Тарих көрсеткендей, айырбас бағамдарының режимі бірнеше 
Бреттон-Вудстың күйреуі салдарынан 1973 жылдан бастап 
Сыртқы экономикалық қызметті ынталандыру мақсатында көптеген 
Валюталық интервенция. Валюталық бағамдарды реттеу әдістерінің 
Валюталық шектеулер – заңды немесе әкімшелек 
Валюталар девальвациясы. Көптеген елдер сыртқы дүние 
Әлемнің өзгермелі валюталық режимге өтуі салдарынан 
2. ДАМЫҒАН ЕЛДЕРДІҢ ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТЫ  
Дамыған елдердің қазіргі кездегі валюталық саясатының 
Валюталық саясат жүргізу барысында барлық елдер 
Жоғарыда аталған шаралар кешені белгілі бір 
Бұл кезеңдегі валюталық саясаттың маңызды құрылымдарының 
50-жылдары Батыс Еуропа елдерінің экономикалық мүмкіндігін 
Сонымен бірге, ол валютаның девальвациясы дамыған 
Экономистердің бірлескен зерттеулерінде келтірілген мәліметтер бойынша, 
50-жылдардың соңында іс жүзінде Батыс Еуропа 
Осы кезеңдерде алдыңғы қатарлы мәселенің бірі 
экономикалық өсудің жоғары тұрақты қарқынын сақтау;  
еңбекпен толық қамсыздандырылуына қол жеткізу;  
бағалардың тұрақтануы;  
төлем балансының теңдігін қамтамасыз ету.  
Аталған рпиоритеттерге негізгі дамыған елдердің валюталық 
Бірақ бұл кезңнің экономикалық жағдайлары елеулі 
Батыс Еуропа және Жапония елдерінің экономикалық 
экономикалық өсудің жоғары тұрақты қарқынын сақтау;  
еңбекпен толық қамсыздандырылуына қол жеткізу;  
бағалардың тұрақтануы;  
төлем балансының теңдігін қамтамасыз ету.  
Аталған приоритеттерге негізгі дамыған елдердің валюталық 
Бірақ бұл кезеңнің экономикалық жағдайлары елеулі 
Батыс Еуропа және Жапония елдерінің экономикалық 
Интеграциялық процестердің күшеюіне байланысты Батыс Еуропа 
импорттық инфляциядан қорғану саясаты;  
ресми валюталық резервтердің өсуі және ішкі 
Несиелік капиталдардың халықаралық қозғалысы дамыған елдердің 
белгілі елдің басқалармен халықаралық айырбасы кезіндегі 
осы елдің төлем балансының жалпы жағдайына;  
экономиканың негізгі пропорцияларына.  
Дамыған елдер экономикасының қаржылық сферасында өтіп 
Экономикалық өзара тәуелділіктің күшеюі себебінен мемлекеттер 
Валюталық бағамдардың өзгерістері несие-ақша, салық-бюждеттік және 
70-жылдары дамыған елдердің валюталық саясатындағы мақсаттардың 
Халықаралық қаржы нарықтарының зор қарқынмен дамуы, 
70-жылдың басынан 80-жылдардың ортасына дейін валюталық 
инфляциямен күресу;  
өсіп бара жатқан бюджеттік тапшылықты қаржыландыру;  
корпоративтік және тұтынушылық қарыздары қыржыландыру;  
ұлттық дәстүрлі салалардың дағдарысы және ішкі 
Бұл саясаттың негізгі мазмұны – ақша 
Осы кезеңде валюталық саясаттағы жағдайды АҚШ-тың 
Несиелік ресуртардың тапшылығы жағдайында, оларға деген 
АҚШ 1985 жылға дейін іс жүзінде 
Бұл дамыған елдердің валюталық саясатын үйлестірудің 
Төмендегі құжаттар негізінде келісімге келудің мынадай 
Осы кезеңдегі валюталық-қаржылық жүйенің реттелуі – 
АҚШ-тағы бюджеттк тапшылықты жою;  
ГФР және Жапониядағы салыстық және несиелік 
тағы басқа шаралар.  
Ағымдағы жаспарда валюталық саясаттың негізгі мазмұны 
Шынайы өмірде келісімдер бойынша серіктестердің мүдделері 
Доллар бағамының төмендеуі объективті стихиялық процесс 
80-жылдардың ортасынан бастап, АҚШ-тың несие-ақша саясаты 
Осы жағдайда доллар бағамын төмендету қисық 
Бұған қарама-қарсы сипатта Батыс Еуропа елдері 
Жапонияның қарыз беруші елге айналуы, Батыс 
Дегенмен қазіргі таңда олар әлемдік қаржы 
Осы орайда Батыс Еуропа елдері мен 
Дамыған елдердің валюта және жалпы несие-ақша 
Халықаралық қаржы институттары қызметінің ғаламдық сипатқа 
Несие-ақша және валюталық саясаттағы халықаралық келісідерге 
Дамыған елдердің валюта саясатының экономикалық мазмұны 
Валюталық саясаттың құралдар арсеналы ең алдымен 
3. ДАМУШЫ ЕЛДЕРДІҢ ВАЛЮТАЛЫҚ САЯСАТЫ  
Чилидің сыртқы және ішкі саясатын реформалау 
Реформаның бастапқы кезеңдегі инфляция қарқыны жылына 
Бюджетке салықтардың тұрақты түсіп тұру жағдайы 
Реформаның екінші кезеңі экономикалық өзгеруімен қатар 
Негізгі экспорт шығару, салалардағы протекционистік режим