Тауарлар мен ыдыстарды сақталу орындарында есепке алу

           Көтерме сауда кәсіпорнының бухгалтериясы  материалдық жауапты тұлғалардың  карточка немесе тауарлық кітапқа  жасаған жазулардың уақыттылығын, толықтығын және дұрыстығын жүйелі  тексеруге міндетті және оқтын-оқтын,  бірақ айына бір реттен кем  емес, сондай-ақ түгендеу күніне  бұл жазуларды 1330 «Тауарлар» шотының тиісті қосымша шоттары: 1331 «Көтерме сауда кәсіпорындарындағы тауарлар» және 1334 «Тауар салынған және бос ыдыстар» бойынша оралым немесе сальдолық тізімдемелер жасау арқылы өзінің сандық - сомалық есебінің деректерімен салыстырады.

          Қоймадағы тауарлық операциялардың  көлемі үлкен емес және тауарлардың  түр- түрі санаулы болса, материалдық  жауапты тұлғалар талдамалы есепті  тікелей тауарлық есеп беруде  жүргізеді, мұнда әрбір құжат  бойынша тауарлардың түсуі мен  шығуын атаулары, сорттары және  бағалары бойынша көрсетеді. Бұл  қоймада тауарлық кітап пен  карточканы және бухгалтерияда  жинақтаушы және оралым тізімдемелерін (ведомостарын) жүргізбеуге мүмкіндік  береді.

       Бөлшек сауда кәсіпорындарының  материалдық жауапты тұлғалары  тауарлардың сақталу орындарындағы  есебін сомалық (құндық) өлшемде  жүргізеді, себебі тауарлар, негізінде,  халықпен қолма-қол есеп айырысып, қолдарына тек сатылған тауарлардың  жалпы сомасы көрсетілген чек  беру арқылы жүргізіледі. Материалдық  жауапты тұлғалардың тауарлық  және кассалық есеп берулерінде  тауарлар мен ыдыстардың барын  және қозғалысын сомалық (құндық) өлшемде көрсетеді. Тек комиссиялық саудада ерекшелік бар, мұнда тауарлардың есебі заттай-құндық өлшемде жүргізіледі, себебі комитенттермен есеп айырысу комиссияға қабылданған әрбір бұйыммен жеке жүргізіледі. Тауарлардың заттай-құндылық есебі, сондай –ақ алтын және басқа қымбат металл мен тастардан, табиғи аң терілерінен жасалған бұйымдар және басқа да тауарларды сататын бөлшек сауда кәсіпорындарында қолданылады, мұнда сату тауарлардың атауы, бағасы және құны көрсетілген тауарлық чектермен рәсімделеді.