Өсімдік шаруашылығында бухгалтерлік есептің жүргізілу ерекшелігі

      Ауыл шаруашылық кәсіпорындары үшін халық үшін азық – түлік өнімдерін, өнеркәсіптің бірқатар салалары үшін шикізат өндіреді, өнім малының және күш – көлік малдың негізгі табынын ұдайы толықтырып отырады.

      Ауыл шаруашылығындағы кәсіпорындарда өнімдерді, малдардың төлдерін өсіруге, негізгі табынды қалыптастыруға жұмсалған шығындарды және оларды қаржыландырудың көздерін есептеу үшін арнаулы шоттар мен субшоттар қолданылады.

      Ауыл  шаруашылығы материалдық өндірістің негізгі салалары . Ауыл шаруашылығы бір – бірімен байланысты екі саланы - өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығын біріктіреді. Өсімдік шаруашылығы – ауыл шаруашылық өндірісінің негізгі салаларының бірі, ол егін шаруашылығын, көкөніс шаруашылығын, жеміс шаруашылығын, жүзім шаруашылығын, гүл шаруашылығын, жайылым шаруашылығын, орман шаруашылығын қамтиды.

      Бухгалтерия жыл ішінде жұмсалған өнімнің  мөлшері мен жоспарлы өзіндік  құны туралы деректерді шығыс ретінде  жыл бойы жинақтауға тиіс. Жыл аяғында калькуляция деректері бойынша  оның бағыты жөніндегі шығындар тұралы және қоймалардағы қалдықтар туралы мәліметтер бойынша бухгалтерлік есеп шоттарын жабу жөнінде Ведомость жасалады.  Ведомость деректері өсімдік  шаруашылығы бойынша  жиынтық  Жеке  шотта № 10-АӨК  журнал-ордерде  жазылған жазбалармен  байланыстыруға тиіс.

      Мен бұл курстық жұмысымды қорытындылай келе, халық шаруашылығын  одан әрі  дамыту үшін ауыл шаруашылығында бірлескен  кәсіпорынның құрылып, жұмыс істеуінің  және сыртқы экономикалық қызметті дамытудың маңызы зор болып келеді, яғни ауыл шаруашылығы кәсіпорындарда өнімдерді, малдардың төлдерін өсіруге, негізгі табынды қалыптастыруға жұмсалған шығындарды және оларды қаржыландырудың көздерін есептеу үшін қолданылады. 
 
 
 

                                           
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      1-қосымша

                                                  Рұқсат етілген өткізбелерді                                                                                  

                                             Анықтамалыққа енгізуге

                                                            Рұқсат етемін_____________________

                                                                Бухгалтерлік есеп департаментініңі 

                       Директоры

                                                     «____» __________200___ж. 

банкте  жүргізілген операциялардың бухгалтерлік есебінің

      рәсімдерін  өзгертуге

ӨТІНІШ

Реттік  нөмірі №	Операциялар       коды	Дебет	Кредит	Өткізбелердің толық және дұрыс мақсаты
		Толықтыру
		Тоқтату

 

2-Қосымша

      _______________________________үшін орындалған операциялар журналы 
 

Құжат Нөмірі	Операция  коды	Дт	Кт	Валюта	Сома	Төлем мақсаты	Арналу  Коды	Бюджет жіктелу  колы	Орында ушы	Бөлімше

 
 

      Төменде банктің Бас кітабының құжаттары  мен есептері келтірілген

       

      3-Қосымша

      ___________бөлімшесі  бойынша___________үшін Бас кітаптың

      жаңа (өзгертілген және жабылған) шоттары  жөніндегі 
 
 

Реттік  нөмірі	Шот мәртебесі       (жаңа  өзгертілген, жабылған)	Банктік шот	Шот атауы

 
 

      4-Қосымша

      ______________________бөлімшесі  (филиалы бойынша)

      ______________________үшін  көмекші кітап дербес шоттарының қалдықтарын Бас кітаппен салыстырып, мұқият тексеру есебі 

Реттік          нөмірі	Шот	Бас кітап қалдығы	Көмекші кітап                Қалдығы	Ауытқу

 

                                                                                                           

      5-Қосымша

      Астықтың, астық қалдықтарының және жаздық бидай сабанының өзіндік құнына калькуляция

Көрсеткіштер	Саны,ц	Сомасы,теңге
Өндіріс шығыны	-	567000
Жалпы жиналған өнім: астық	70000	-
Лабораториялық  талдау деректері бойынша астық  қалдықтарындағы толымды дән мөлшері 42%	2352	-
Толымды дәннің жалпы мөлшері	66752	-
Астыққа жатқызылған шығын	-	516517
Сабанға жатқызылатын норматив бойынша шығын	-	50483
1 ц  сабанның өзіндік құны	-	0 - 56
1 ц  толымды дәннің өзіндік құны	-	7 -74
Астық қалдықтарына жатқызылатын шығын	-	1819 - 94
1 ц  астық қалдығының өзіндік құны	-	3 - 25

 

        

      6-Қосымша

      1 ц сүт пен 1 бас төлдің өзіндік  құнының калькуляциясы

Көрсеткіштері	Саны	Сомасы, теңге, тиын
Малды жыл бойы күтіп  - бағуға кететін  шығындар	-	689896
Жоспарлы  өзіндік құны бойынша өнім шығымы: Сүт, ц Төл, бас Жиынтығы,	26000 1030	21000 61800 731696
Алынған жанама өнімдер: Көң, т Түлеген жүн, ц	2600 8 6	5240 160 30
Өлі туған бұзаулар терісі, дана	-	520
Басқа да жанама өнімдер Жиынтығы  Барлығы	- - -	5950  737646
Өнімге  жатқызылатын шығындар	-	689896
Шығынның  жалпы срмасынан жұмсалған: Сүт 90% Төлге 10%	- -	620906 – 40 68989 - 60

        

               
 
 
 

      ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
 

   1                 Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есеп:

                     Оқулық / Құраст. Е.Т.Төлегенов,

                     В.К.Радостовец,Л.Г.Продан,Қ.Кеулімжаев.- Алматы: Қайнар,

                     1994.- 352б.

   2                 Әбдіразақов Т.     Ауыл  шаруашылығындағы дағдарысты жеңу

                     жолдары// Қаржы-қаражат.- 1999.-N12.-18-22б.

   3                 Кемел М.     Қазақстандағы аграрлық реформа және жерге

                     меншікті көзқарас// Заң.- 2002. - N 6, 9. - Б. 47-53

   4                 Қожаниязов Т.К., Қожаниязова Ж.Т.     Қазіргі экономика:

                     Оқулық.- Тараз: Рысбаева және  К, 2001.- 319 б.

   5                 Қорғасбаев Ж.Қ., Сабирова А.И.     Қазақстан

                     Республикасында жер қатынастарын  жетілдіру бойынша

                     жекелеген ұсыныстар// Жаршы.- 2002.-N8.-3-6б.

   6                 Құндызбаев Ж.     Ауыл  жылдарының жемісі// Дидар.- 2005.

                     - 31 желтоқсан. - Б. 3

   7                 Құндызбаев Ж.     Мемлекеттік  қолдау - өрлеу кепілі//

                     Дидар.- 2003. - 25 ақпан. - Б.2

   8                 Мүтәліпқызы Б.     Агробизнестің  қалыптасуы мен дамуы:

                      экономика ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу

                      үшін ұсынылған кандидаттық диссертацияның авторефераты /

                      Мүтәліпқызы Б.- Алматы: [б.ж.], 2005.- 28 б.

   9                 Мырзалиев Б. С.     Ауыл  шаруашылық экономикасындағы

                     инвестициялық жағдайды жетілдіру  жолдары// Қазму

                     хабаршысы. Экономика сериясы.- 2005. - N 3. - Б. 91-93

  10                 Өрісбаев Қ.     Ауылдың  экономикасын көтеру үшін бос  сөз

                     емес, нақты іс-қимыл қажет// Атамекен.- 2003. - 7 ақпан.

                     - Б. 3

  11                 Райханұлы Н.     Азық-түлік қауіпсіздігі// Ақиқат.-

                     1997.-N5.-Б.37-43

  12                 Сатыбалдин Ә., Тұрысбеков З.     Ауыл шаруашылығының

                     өзекті мәселелері және оларды  шешу жолдары// Ақиқат.-