Көлік салығын төлеушілер және салық салу объектілері

 

Кіріспе: 

Менің бұл рефераттық жұмысымның негізгі  тақырыбы «Жүк автокөліктеріне салынатын  салық ставкалары» болып табылады. Яғни, жалпы алғанда, көлік құралдары  салығы Қазақстан Республикасындағы  негізгі салықтардың бірі болып  саналады. Жеке және заңды тұлғалар меншігіндегі көлік құралдарынан салық төлейді. Бүгінгі таңда, көлік салығы салық ретінде кең түрде қолданылып келеді. Бұдан ертеректе көлік салығы аттың күшімен есептелініп келді. Бұл есеп түрі мемлекетке тиімсіз болып келді, себебі көлік құрадарынан түскен салық сомаларының мөлшері аз болды. Қазіргі кезде көлік салығын есептеуде бірнеше тәсілдер қоланылады. Жеңіл автокөліктерді двигатель көлеміне қарай есептейді. Сол кезде соңғы жетістіктегі және қуатты көліктердің салық ставкалары жоғары болады. Жүк машиналары жүк көтергіштігіне қарай, жолаушы таситын көліктер орындық санына қарай көлік салығының ставкасы есептелінеді. Сонымен қатар бұл автокөлік түрлеріне салынатын салық ставкалары заңмен бекітілген.

 Соңғы  кезде Қазақстан Республикасында  көлік салығына көптеген өзгертулер мен толықтырулар енгізілді.

 Көлік  құралдары салығы негізінен мақсатты  салық болып келеді, яғни түскен  салық сомалары жолды жөндеуге  жұмсалады және бюджетке түсуіне  орай салық болып саналады.

Міне, мен  тақырыбымның негізгі өзегі деп осыларды басты назарға ала отырып жаздым.

  
 
 
 
 
 
 

                                                   

                                                       
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Көлік салығын төлеушілер және салық салу объектілері

 Көлік  құралдары салығы Қазақстан Республикасындағы салықтардың бірі болып саналады.

 Жеке  және заңды тұлғалар меншігіндегі  көлік құралдарынан салық төлейді.

 Бүгінгі  таңда, көлік салығы салық ретінде  кең түрде қолданылып келеді. Ертеректе көлік салығы аттың  күшімен есептелініп келді. Бұл есеп түрі мемлекетке тиімсіз болып келді, себебі көлік құралдарынан түскен салық сомалары аз ғана болды. Қазіргі кезде көлік салығын есептеуде бірнеше тәсілдер қолданылады. Жеңіл автокөліктерді двигатель көлеміне қарай есептейді. Сол кезде соңғы жетістіктегі және қуатты көліктердің салық сомасы жоғары болады. Жүк машиналары жүк көтергіштігіне қарай, жолаушы таситын көліктер орындық санына қарай көлік салығы есептелінеді.

 Қазақстан  Республикасында көлік салығына  көптеген өзгерістер мен толықтырулар  енгізілді.

 Көлік  құралдары салығы негізінен мақсатты  салық болып келеді, яғни түскен  салық сомалары жолды жөндеуге  жұмсалады және бюджетке түсуіне  орай жергілікті салық болып  саналады.

 Көлік салығын төлеушілер:

 -меншік құқығына салық салу объектілері бар жеке тұлғалар және меншік;

-меншік, шаруашылық жүргізу немесе оралымды  басқару құқығында салық

  салу  объектілері бар заңды тұлғалар;

-заңды  тұлғалардың құрылымдық бөлімшелері;

-лизинг  алушы қаржы лизингі шарты  бойынша берілген салық алу  

  объектілері бойынша көлік құралдары салығын төлеуші болып табылады.

  Көлік құралдары  бойынша жеңілдіктер.

 Көлік  салығын есептеу барысында қарастырылған  салық жеңілдіктеріне тоқталып  өтейік:

1. 1995жылы 24сәуірдегі «Салықтар  және бюджетке  төленетін басқа  да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығына сәйкес:

1) Қазақстан  Республикасының Министрлер Кабинеті  тізбесін белгілейтін ауыл шаруашылығы өнімін мамандандырылған ауыл шаруашылық техникасымен өндірушілер;

2) жүк көтерімі 40 тоннадан асатын карьерлік автоаударғыштар;

3) бір автокөлік құралы бойынша:

-Ұлы  Отан соғысына қатысушылар мен  соларға теңестірілген тұлғалар;

-меншігінде  мотоколяскалары мен автомобильдері  бар мүгедектер;

-Кеңес  Одағының Батырлары, Социалистік  Еңбек Ерлері, «Халық қаһарманы» атағын алғандар, ІІІ дәрежелі Даңқ орденімен және «Отан» орденімен наградталғандар, «Ардақты ана» атағына ие болған, «Алтын алқа» және көп балалы аналар;

4) Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі мен оның бөлімшелері;

5) Қазақстан Республикасы мүгедектерінің ерікті қоғамы, Қазақ зағиптар қоғамы, Қазақ саңыраулар қоғамы, Ақыл-есі мен дене бітімінің кемістігі бар балалар мен жасөспірімдерді әлеуметтік бейімдеу мен олардың еңбек ету қабілетін қалпына келтіру орталығы, ААФЖЕҚ Орталық комитеті, Ауғанстан соғысы ардагерлерінің Қазақ Республикалық ұйымы;

6) Қызметкерлерінің жалпы санының кемінде 50 пайызы мүгедектерден тұратын өндірістік ұйымдар мен кәсіпорындар-есепті кезеңде алынған табыстың кемінде 50пайызын мүгедектерді әлеуметтік қорғауға нақтылы пайдаланған жағдайда ғана босатылған еді.

2. Бүгінгі таңда  көлік құралдары  салығын төлеуден  босатылады:

1) Қазақстан  Республикасының Үкіметі белгілейтін көлік құралдарына қажеттілік нормативтері шегінде бірыңғай жер салығын төлеушілер;

2) меншікті ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруде пайдаланылатын мамандандырылған ауыл шаруашылық техникасы бойынша бірыңғай жер салығын төлеушілерді қоса алғанда, ауыл шаруашылық өнімдерін өндірушілер. Аталған мамандандырылған ауыл шаруашылығы техникасының тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді;

3) мемелекеттік мекемелер;

4) салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша;

5) ауыл  шаруашылық құрылымынан шығу  нәтижесінде пай ретінде алынған,  пайдаланған мерзімі жеті жылдан  асқан жүк автомобильдері бойынша жеке тұлғалар.

 Көлік құралдары салығы бойынша салық салу объектілері болып уәкелетті органда мемлекеттік тіркеуге жататын және есепте тұрған көлік құралдары саналады.

 Мына төменде аталғандар көлік құралдары салығы бойынша салық салу объектілеріне жатпайды:

1) жүк  көтергіштігі 40 тонна және одан  асатын карьерлік автосамосвалдар;

2) мамандандырылған  медициналық көлік құралдары. 

                  Көлік құралдары салығының ставкалары

  Қазақстан Республикасы тәуелсіздігін алғаннан бері көлік құралдары салығының ставкалары бірнеше мәрте өзгерді:

1. 1995жылы 24сәуірдегі «Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес көлік құралдары салығының ставкалары төмендегі кестеде көрсетілген:

 

1995жылы 24сәуірдегі Қазақстан  Республикасы Президентінің  Жарлығына сәйкес 

                көлік құралдары салығының ставкалары

 

Ең төменгі  айлық жалақы-айлық жалақының заңмен белгіленген ең төменгі мөлшері.

2. Қазақстан  Республикасының 1999жылы 16шілдедегі заңына сәйкес көлік құралдары салығының ставкасы төмендегідей көрсетілген: 

Қазақстан Республикасының 1999жылы 16шілдедегі  заңына сәйкес көлік  құралдары 

                          салығының ставкалары

 

Бүгінгі таңда көлік құралдары салығын есептеу айлық есептік көрсеткіштермен белгіленген ставкалар бойынша төменде көрсетілген. 

Бүгінгі таңдағы өзгертулер мен толықтырулардан  кейінгі көлік  құралдары салығының  ставкалары