Есеп айырысу шоты

Экономиканың  барлық саласындағы кәсіпорындардың  иелері мен еңбек ұжымдары шикізат  пен материалдарды ұқыпты жұмсауға, өндіріс қалдықтарын азайтуға, ысырапты жоюға, бәсекеге жарамды өнімдерді өндіруге, оның сапасын көтеруге, өзіндік құнын төмендетуге, кәсіпорынның материалдық құндылықтарын, ақша қаражаттарын және басқа да ресурстарын заңсыз және тиімсіз жұмсауға және тонауға қарсы күресте бухгалтерлік есептің маңызы мен мәнін айрықша бағаламауға болмайды.

Есепке алынған  ақпараттардың көмегімен шаруашылық жүргізуші субъектілердің есебін және олардың құрылымдық бөлімшелердің  қызметін жедел басқару үшін, экономикалық болжамдар мен ағымдық жоспарлар жасау үшін, сөйтіп, есеп айырысу операциялар, сонымен байланысты банк қызметі маңызды болып саналады. Банк көшірмелері реттеуші құрал ретінде есеп айырысу операцияларында ең басты рөл атқарады. Есеп айырысу операцияларының синтетикалық есебі барлық есеп айырысу операцияларын қамтиды.

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

 

1. Қазақстан Республикасының Заңы «Бухгалтерлік есеп және  қаржылық есеп туралы» 2007.
2. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп», Алматы 2003, В.К.Радостовец, Т.Ғ.Ғабдуллин, В.В.Радостовец, О.И.Шмидт.
3. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 1995 ж. 31 тамыздағы № 2444 Заңы
4. «Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері» : оқулық / Қ. К. Кеулімжаев, Н. А. Құдайбергенов. - Алматы : Экономика, 2006.
5. «Бухгалтерлік  есеп теориясы және тәжірибесі» оқулық/ Б.С.Мырзалиев А.А.Сәтмырзаев Р.С. Әбдішүкіров. Экономика баспасы, Алматы 2008.
6. Бухгалтерлік есеп шоттарының үлгілік жоспары (Қазақстан Республикасы Қаржы Министрінің 2007 жылғы 23 мамырдағы №185 бұрығымен бекітілген)
7. Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А. “Бухгалтерлік есеп: теориясы және негіздері”, Алматы, ”Экономика”, 2006 ж. 
8. “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” деп. Аталатын 2007- жылдың 28-ақпанындағы №234-III Қазақстан Республикасының Заңы;
9. КеулімжаевҚ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.А.    “Қаржылық есеп”, Алматы, ”Экономика”, 2001 ж.
10. Абденов Д.О. «Аудит негізері» - Алматы, 2006

 

 

 

 

 

 

 

 

№ 1 қосымша

Алғашқы құжаттар мен банк көшірмелері

 

Алғашқы құжаттарда мынадай міндетті деректемелер қамтылуы тиіс:

құжаттың атауы (нысандар);

жасау күні;

ұйым атауы немесе құжат кімнің атынан жасалса, соның  тегі мен аты-жөні;

операция немесе оқиға  мазмұны;

операция мен оқиғаның өлшем бірлігі (сандық және құндық шамада);

операцияның жасалуына (оқиғаны  растауға) және оның дұрыс рәсімделуіне  жауапты  тұлғалардың  лауазымдарының  атауы,  тектері,  аты-

жөндері және қолдары;

салық төлеушінің тіркеу нөмірі (бұдан әрі - СТН).

Алғашқы құжаттың электрондық  нысаны қағаз жүзінде ресімделген алғашқы құжаттың күшінде болады. Электрондық қолдарды қолданушы электрондық қолтаңбаларды пайдалану және қол жеткізу құқығына қатысты тиісті сақтану шараларын және бақылауды белгілеуі тиіс.

Мемлекеттік мекемелер  электрондық тасымалдағыштарда алғашқы құжаттарды және бухгалтерлік есептілік тіркелімдерін жасау кезінде операцияның басқа қатысушылары үшін осындай құжаттардың көшірмесін қағаз тасығыштарда дайындауы тиіс.

Алғашқы құжатта мынадай  қосымша деректемелер көрсетілуі мүмкін: құжат нөмірі, мемлекеттік мекеменің мекен-жайы, құжатпен тіркелген операция жасау үшін негіздеме, құжатталатын операциялардың сипатымен анықталатын басқа қосымша деректемелер.

Материалдық құндылықтарды  сатып алуға арналған құжаттарда осы құндылықтарды алғаны жөніндегі материалдық жауапты тұлғаның қолхаты, ал орындалған жұмыстар үшін құжаттарда – тиісті тұлғалардың жұмыстарды қабылдау растамасы болуы тиіс.

 

 

Сатып алу-сатуға арналған

 

___________________________________ сатып  алу-сатуға арналған

                  (тауардың аты)

 

№ ___________ ШАРТ

 

_________ қаласы           200__ жылғы «___» ____________________

 

_________________________________________ кәсіпорны,  әрі қарай «Сатушы» аталады,  Жарғы негізінде әрекет ететін____________ ______________________________ (лауазымы, аты-жөні) атынан, бір жақтан, және _________________________________ кәсіпорны, әрі қарай «Сатып алушы» аталады, Жарғы негізінде әрекет ететін _____________________________________ (лауазымы, аты-жөні) атынан екінші жақтан төмендегілер туралы осы Шартты жасасты:

 

1. Шарттың мәні

1.1. Сатушы төмендегі  тауарларды жекеменшікке беруге, ал Сатып алушы оларды тиісті  түрде қабылдап, төлеуге міндеттенеді:

1.1.1. Атауы (дайындаушысы көрсетіледі) ______________________________________

______________________________________________________________________________

1.1.2. Өлшем бірлігі  ________________________________________________________

1.1.3. Бір бірліктің  бағасы ___________________________________________________

1.1.4. Саны ________________________________________________________________

1.1.5. а) тауардың барлық  легінің құны ________________________________________

_____________________________________________________________________________

(жазумен)

б) қосымша құн салығы (20%);

в) барлық аударылатын  сома ________________________________________________

(жазумен)

1.1.6. Саны және жинақ  саны (шығарылған күні, стандарты, ТШ және т.б.) _______

_____________________________________________________________________________

1.1.7. Кепілдік мерзімі (түрі көрсетіледі: пайдалану, сақтау, жарамдылығы) _______

_____________________________________________________________________________

 

2. Тауардың  жеткізілу және есеп айырысу шарттары

2.1. Жеткізілу мерзімі  _______________________________________________________

          (Шарт жасалған, төленген, басқа да талаптар)

күннен бастап он күн ішінде.

Сатушы мерзімінен бұрын  жеткізуге ________________________.

     (құқылы, құқығы болмайды)

2.2. Көлік түрі және  жеткізу базисі_____________________________________________

__________________________________________________________________________

2.3. Қаптама (шыны) және  маркалау (стандартты сипаттау немесе сілтеме жасау, ТШ) _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________      

2.4. Есеп айырысудың  мерзімі, тәртібі және формасы:

2.4.1. Төлем мерзімі _____________________________________ бастап _____________

күн ішінде.

2.4.2. Төлем тәртібі (алдын ала, тауар жеткізілгеннен кейін, тауарды алу кезінде, телеграф немесе пошта арқылы) _____________ __________________________________

______________________________________________________________________________

2.4.3. Төлем түрі (төлем талабы: төлем тапсырысы, аккредитив; чек; төлем талап-тапсырысы) ______________________________ __________________________________________________________________________

Төлем құжаттарында қосымша құн салығы жеке жолда көрсетілуі тиіс. Осы тармақшада қарастырылмаған басқа жағдайлар бойынша жақтар «Халық шаруашылығында қолма-қол ақшасыз есеп айырысу ережелерін» басшылыққа алады.

 

2.5. Алдын ала төлеуде  Сатып алушы төлеген уақыттан бастап үш күн мерзім ішінде Сатушыға банк растаған төлем құжатының көшірмесін тапсыруға немесе оны мәлімдемесі бар жеделхат арқылы құлақтандыруға міндетті. Сатып алушы Шарттың осы тармағының талаптарын орындамағанда, Сатушы Келісімшартқа қол қойыл- 
ғаннан бастап ____________________күн өткенде Тауарды сатуға және осы Шартты бұзуға құқылы.

2.6.___________________________________________________________________

(қосымша талаптар)

 

3. Жақтардың  міндеттерін және жауапкершіліктерін  орындау туралы кепілдігі

3.1. Шартқа қол қойған кезде тараптар еңбекті жеткізуге және төлеуге кепілдік берумен алмасады.

3.1.1. Сатып алушының  кепілдіктері ___________________________________________

__________________________________________________________________________

3.1.2. Сатушының кепілдіктері ________________________________________________ _____________________________________________________________________________

3.2. Тауарды жеткізудің  уақытын өткізгендігі немесе  жеткізбегендігі үшін Сатушы  Сатып алушыға жеткізілмеген әрбір күн үшін мерзімінде жеткізілмеген тауар құнының ___________ пайызы мөлшерінде өсімпұл төлейді.

3.3. Тауарға төлем төлеуден  негізсіз бас тартқаны немесе  жалтарғаны үшін (оның ішінде  алдын ала төлем жасауда да) Сатып алушы Сатушыға өзі төлеуден  бас тартқан немесе жалтарған төлем сомасының _____пайызы мөлшерінде айыппұл төлейді.

3.4. Тауарға уақытылы  төлем төлемегенде (оның ішінде  алдын ала төлем жасауда да) Сатып алушы Сатушыға сатып  алынбаған әрбір күн үшін мерзімі  өткен төлем сомасының ______ пайызы мөлшерінде өсім төлейді.

3.5. Белгіленген мерзім  ішінде тауарды таңдап алмағаны  үшін (Сатушының қоймасынан өзі  алып кеткенде) Сатып алушы Сатушыға  мерзімінде таңдалмаған тауар  құнының _______ пайызы мөлшерінде  айып төлейді, сондай-ақ Сатушыға  әрбір уақыты өткен күннің құнының ______ пайызы көлемінде, бірақ ________ пайыздан аспайтын көлемде тауарды сақтауға байланысты шығындардың орнын толтырады.

3.6. Сатып алушы Шартта  қарастырылған тауарларды қабылдаудан және төлеуден бас тартқанда (толықтай немесе жартылай) ол Сатушыға осыған байланысты тауар құнының ________ пайызы көлемінде келтірілген шығынның орнын толтырады.

3.7.___________________ ____________________________________________________

(қосымша санкциялар)

3.8. Жақтар туындаған  келіспеушіліктерді келіссөздер жолымен шешуге бар күш-жігерін салады; келіспеушіліктерді келіссөздер арқылы шешу мүмкін болмағанда, жақтар ҚР Бас прокуратурасына жүгінеді.

 

4. Басқа да  талаптар

4.1. Егер Шарттың талаптарын  орындау форс-мажорлық  жағдайларға,  оның ішінде _____________________________________________________________________________ __________________________________________________________________ байланысты орындау мүмкін болмаса, онда жақтар Шарттың 3.2-3.7-тармақтарында қарастырылған жайттар бойынша жауап бермейді.

4.2. Жақтардың қалауы  бойынша басқа да талаптар _____________________________ __________________________________________________________________

4.3. Шартта қарастырылмаған  басқа жағдайлардың барлығы бойынша  жақтар «Өндірістік-техникалық мақсаттағы  өнімдерді және халық тұтынатын тауарларды жеткізу жөніндегі ережені», қолданыстағы заңнаманы басшылыққа алады.

4.4. _______________________________________________________________________

(жақтардың  қалауы бойынша)

5. Қорытынды  талаптар

5.1. Шарт қолданыстағы заңнаманың негізінде ғана өзгертілуі, бұзылуы, жарамсыз деп табылуы мүмкін.

5.2. Шартқа енгізілген  барлық өзгертулер мен толықтырулар  жазбаша түрде рәсімделіп, екі  жақ та қол қойған жағдайда  ғана жарамды деп танылады.

5.3. Баптардың тақырыптары  мәтінді пайдаланудың (оқу, ізбе-ізділік) қолайлы болуына арналған, олар (тақырыптар) осы Шартты түсіндіруде назарға алынбайды.

 

5.4. Осы Шарт қатысатын  жақтардың арасындағы аталған  барлық мәселелерге қатысты барлық  шарттық талаптарды түсіндіруден  тұрады, сонымен қатар жақтардың арасында бұрын жасалған барлық талқылаулар, уәделер мен ұсыныстар, егер мұндайлар болса, күшін жояды.

5.5. Қол қойылған Шарт 200__ жылғы «___»  _______________ бастап 200__ жылғы «___»  ___________ дейін күшінде  болады.

 

6. Жақтардың  заңды мекенжайлары мен қолдары

6.1. Заңды мекенжайы  немесе қызмет көрсететін банк  өзгерген жағдайда жақтар ______ күндік  мерзімде бұл туралы бір-біріне  мәлімдеме жасауға міндетті.

6.2. Жақтардың реквизиттері.

6.2.1. Сатушы: _____________________________________________________________

6.2.2. Сатып алушы: ________________________________________________________

6.3. Жақтардың қолдары:

 

Сатушы атынан:     Сатып алушы атынан:

________________         ________________

      (қолы)       (қолы)

 

М.О.                                                                       М.О.

 

     200__ жылғы  «___»  ________     200__ жылғы «___» ________

 

 

 

 

ВЕКСЕЛЬ 100000 (жүз мың)  теңге                                      25.03.2004 жыл Төленуге тиісті сома мөлшері                              Вексельдің берілген уақыты «ККК» фирмасы Вексель бойынша ақша алушы ұйымның  аты 13.12.2004 жыл Төлену серзімі «НҰР» акционерлік  қоғамы Вексель беруші ұйымның аты Нұрхан_______________________________МО Тиісті адамдардың қолдары және ұйымның мөр таңбасы