Депозиттік операцияларды дамыту жолдары

Ал жарғылық капиталды ұлғайту, қазіргі таңда бірнеше себептерге байланысты қиынға түсетін операция болып табылады. Яғни:

      Ұзақ мерзімді салымдарға резиденттердің инвестициялық мүмкіншіліктерінің шектеулілігі;

      Банктердің көбісі құрылымдық өзгерістерді басынан кешіріп жатыр, сонымен қатар меншікті қаражаттарының көп бөлігі провизияларды құруға жұмсалып жатыр;

      Инвесторлардың көбілерін, банк қызметіне әсер ету мен қадағалау механизімінде «айқындылықтың» болмауы қорқытады және т.б.;

Осы және тағы басқа себептерге байланысты ірі банктер эмисся жүргізген кезде, әлемдік инвесторлардың назарын аударып, оларды алдын ала тартуға тырысады. Шетелдік инвесторлардың арасындағы қарым-қатынастар сұрағы әлі де болса шешілуде.

Сонымен, банктер капиталдандыру сұрағын акционерлердің меншікті қаражаттарын тарту есебінен шеше алмайтындығына көзіміз жетуде.

Сонымен, банктің меншікті капиталы – консервативтік ресурс түрі деп те айтуға болады және оны тез арада ұлғайту әр түрлі қиыншылықтарға ие.Банктердің көбісі ресурстар жетіспеушілігін, жарғылық капиталды ұлғайту арқылы шешпейді.

Дүниежүзілік тәжірибеден өзіміз білетіндей «Дамымаған банктік жүйеде дамыған банктер өмір сүруі мүмкін емес»,сондықтан да халықаралық банктердің деңгейіне жету үшін, отандық банктік жүйені дамытудағы әр түрлі іс шаралар жүргізу керек және де екінші деңгейлі банктердің меншікті капиталына міндеттерді халықаралық стандарттармен сәйкестендіру керек.

2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007   жылдардағы  депозиттік   салымдардың  көлеміне   статистикалық   талдау   жасу   барысында,   бұл   көрсеткіштер   жылына   шамамен  10 %-ке   өсіп   тұруда.  Бұл   еліміздегі   халықтың   жағдайының   әлдеқайда   жақсарғанына   дәлел.  Осы   тұрғыдан   депозиттерді   сақтандыру   қорының   атқартын   қызметі  де   зор.  Бұл   қордың   оңтайлы   жұмыс  істеу   дәрежесінің   дамуы   оның   капиталының  6 млрд   теңгеге   жетуінде  болып   табылады.  Жоғарыдағы   бөлімдегі   көрсеткендей,  егер  ұсыныстардың   барлығы   орындалса  депозит   нарығының   Республикада  даму   дәрежесі   жоғары   болар   еді.  Қазақстан   Респуликасында   бір   адам   басына   шаққандағы   депозит  көлемі  47,5  АҚШ  доллар   болса,   ал   Ресеймен  салыстырса   бұл   көрсеткіш  үш  есе  үлкен.   Бірақ   біздің   елімізде  де   депозиттік   операциялардың   бірнеше   кемшілікткері  бар.  Бұлар  ел   халқының  банктерге  деген    сенімсіздігі,   кепілдендіру   қорындағы  бірнеше   проблемалар.  

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.      «Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi туралы» ҚР-сы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығы, 1995 жылғы 30 наурыздағы, №2155;

2.      «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметi туралы» ҚР-сы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығы, 1995 ж. 31 тамыздағы №2444;

3.      «ҚР бағалы қағаздар нарығы туралы» заңының ресми мәтіні. Алматы: «Жеті Жарғы», 2004 – 4 б.

4.      Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Оқу құралы. 2-шi басылым, - Алматы: ИздатМаркет, 2004. – 272 б.

5.      Виноградова Т. Н.               Банковские операции: Учеб.для сред. проф. образования. - Ростов н/Д: Феникс, 2001. -378 с.

6.      Қалғұлова Р.Ж. «Екінші деңгейлі банктегі бухгалтерлік есеп» Алматы 2005 ж.

7.      Миржакыпова С.Т. “Банковский учет в РК” Часть1 г.Алматы, Экономика 2002г.

8.      Көшенова Б.А. Бағалы қағаздар нарығы: Оқу құралы.- Алматы: Экономика, 1999

9.      «Банки Казахстана» журналы №10 2005 жыл

10. «Қаржы қаражат» журналы №2 2005 жыл

11. Депозит  нарығы  //  Банки  Казахстана  - 2007 жыл.  №9-2бет 

12. Депозит  нарығы  //  Банки  Казахстана  - 2006 жыл.  №11-4бет  

13. Депозит  нарығы  //  Банки  Казахстана  - 2005 жыл.  №10-16бет

14. Депозит  нарығы  //  Банки  Казахстана  - 2005 жыл.  №12-6 бет  

44