Бағалы қағаздар нарығы

     2007 ж. 1 қаңтарында 2160 акционерлік қоғамдардың номинал қүнының жалпы сомасы 876,6 млрд. теңге қүрайтын 2304 акция жэне 217 облигация шығарылымдары бағалы қағаздар нарығында айналыста жүруде. Бірақ табысты отандық компаниялардың акциясын Қазақстан азаматтарына сатып алып дивидендке қол жеткізуіне құқықтық негіз болмауда. Керісінше, осындай табысты компаниялардың акциясын (мыс, «Қазақмыс») Лондан қор биржасында батыс елдердің инвесторлары сатып алуда. Сондықтан «көпшілік отандық инвесторлардың» қор нарығы, бағалы қағаздар туралы сауатын ашатын үкімет тұрғысынан білімін жетілдіру бағадарламасын тарату қажет.

   Сөйтіп  нарық жағдайларының шапшаң өзгерістерге ұшырауын ескере отырып, оның құқықтық негіздерін тез арада одан әрі жетілдіру қажет. Себебі кейбір заңнамалық актілерде көптеген шектеу нормаларының болуы қор нарығын жандандыруға мүмкіндік туғызбауда. Бұл біріншіден. Екіншіден, мемлекеттік емес бағалы кағаздар бойынша табысты есептеу мен оны төлеу тәртібі заң жүзінде анықтауды талап етеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ҚОРЫТЫНДЫ 
 

    Жалпы қорыта келгенде бағалы қағаздардын пайда болуы мен дамуына дейнгі жүйені қарастырып өттік яғни бағалы қағаздардын Қазақстан Республикасындығы алатын орны мен деңгейін көре аламыз. Ең алғашында бағалы қағаздардын анықтамасына тоқталып өтейік Яғни бағалы қағаздар дегеніміз- ақшалай құны бар

     Бағалы қағаз жеке-дара, сондай - ақ мемлекеттер үшін қаражат көзі болып табылады. Ал, инвесторлар пайда табамын деп ақша шығарғанымен, оны қайтарып алуына, өсім түсуіне ешкім кепілдік бере алмайды,  көп ретте пайда табудың орнына тақыр жерге отырып қалуы да мүмкін. Бағалы қағаздар рыногын жасақтау республикамыздың қаржы саласын тұрақтандыру бағытындағы міндеттермен тікелей байланысты. Бағдарламаның осы кезеңдегі негізгі бағыты рыноктың тиімді қызмет етуі үшін инфраструктура жасау болып табылады. Болашақта   бұл   бағдарламаға   өзгертулер   енгізіледі. Өйткені   бағалы   қағаздарды   шығару  орналастыру мен айналымға түсіру күрделі экономикалық және құқықтық қатынастарға, сыртқы факторларға қатысты. Сол факгордың бірі - жекешелендірудің қолданылып жүрген схемасы мен мемлекеттік ішкі қағаздарды жою.

    Экономикасы дамыған елдерде қаржылық ресурстың 50 пайызға жуығын акциялар мен облигациялар құрайды. Құнды қағаздар нарығын дамытудың негізгі мақсаты – Қазақстан Республикасы экономикасының тиімді дамуына ықпал ету, қаржылық тұрақтылықты тездетуге және нарықтық экономиканың барлық субъектілерінің, бірінші кезекте халықтың жұмысын белсенді ету негізінде экономикалық өсуге ықпал ету. Қазақстандағы құнды қағаздар нарығы бүгінгі күндері қалыптасу кезеңінде. Бұл оқшау жүйе емес, нарықтың бір бөлігі, ол нарықтық экономикада тұтастай, жан-жақты дамымайынша, өз бетінше тіршілік ете алмайды. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

Берденов  Қ. Қазақстан мемлекет ретінде қалыптасуы мен экономиканың дамуы. – Алматы, 1998 ж.

Назарбаев Н.Ә., Қазақстан-2030, Қазақстан халқына  жолдауы 

Сахариев  С.с., Сахариева А.С., Әлем экономикасы, оқулық 1 бөлім,2003

Ихданов Ж.О., Орманбеков Ә.О., Экономиканы мемлекеттік  реттеудің өзекті мәселелері 2002 202 б.

Сахариев  С.с., Сахариева А.С., Әлем экономикасы, оқулық 2 бөлім,2003

Ақша,несие,банктер. Оқулық Алматы-2001ж. 186б.