Ақшаның атқаратын қызметтерi және олардың қазiргi жағдайдағы дамуы

Орталықтанған – жоспарлы экономикалық ақшаның мәнi шектеулi болды. Ақша, негiзiнен есеп жүргiзу және бақылау құралы ретiнде қосалқы қызмет атқарды. Жоғарғы басқару органдары әрбiр кәсiпорынның шығаратын өнiмiне натуралды және құн көрсеткiштерi түрiнде өнiмнiң көлемiне және түрiне жоспар бекiттi. Сол сияқты өнiм бағасын да орталық органдар бекiттi. Өндiрiлген өнiм тұтынушыларға келiсiм – шарт бойынша натуралыды өлшеммен бөлiндi. Нарықтық экономикада ақшаның маңызы зор. Себебi әр түрлi менншiк жағдайында (мемлекеттiк, кооперативтiк, жеке) жұмыс iстейтiн тауар өндiрушiлер өндiретiн және сататын өнiмнiң көлемiн, түрiн және бағасын бекiтуге дербестiк алды. Шаруашылықты жаңа нарықтық жағдайда жүргiзуде төлем қабiлеттi сұранысқа бағдар жасалуда, яғни сұраныс ескерiлiп, өнiмнiң шығару көлемi, түрi бағасы тағайындалады.

Кiрiспе.................................................................................3

I. Ақша түралы жалпы түсiнiк
Ақшаның жалпы эквивалент және экономикалық категория ретiндегi түсiнiгi.....................................4
Ақшаның қажеттiлiгi және оның экономикалық маңызы.....................................................................6
II. Ақшаның атқаратын қызметтерi және олардың қазiргi жағдайдағы дамуы
2.1. Ақша атқаратын қызметтер түрлер...........................10
2.2. Ақша өндiрiлген өнiмнiң құнын өлшеушi құрал........11
2.3. Ақшаның айналыс құралы қызметi..........................13
2.4. Ақшаның төлем құралы қызметi...............................15
2.5. Ақшаның қорлану және қазына жинау құралы қызметi.....................................................................17
2.6. Дүниежүзiлiк ақша құралы қызметi.........................19

III. Ақшаның XXI ғасырдағы эволюциясы
3.1. Электронды төлем жұйесi........................................22
3.2. Электронды төлем жұйесiнiң қызметтерi және
түрлерi....................................................................23

IV. Ақшаның агрегаттары
4.1. Ақша агрегаттарының мәнi, түрлерi, атқаратын қызметтерi..............................................................26
4.2. Қазақстан Республикасында қолданылатын ақша агрегаттары.............................................................27

Қортынды...........................................................................32
Қолданылған әдебиеттер....................................................34