Ақша айналымы

 
 
         Ағымдағы жылдың қыркүйек  айының бірінші жартысында алтын  активтерінің төмендеуіне байланысты Қазақстан Ұлттық Банкінің халықаралық резервтері шамалы азайды. 
 
  Ағымдағы бағалармен таза халықаралық резервтер 0,1 %-ке азайды немесе 1,09 млн. $-ға. Минфиннің сыртқы борышқа қызмет етуіне қарамастан, ішкі валюталық рынокты Ұлттық Банктің валюта сатып алуы таза валюталық запасты 1,7 млн. $-ға толықтырды. Сыртқы рынокта алтынның бағасының 0,8 %-ке төмендеуі есебінен алтынның активтері 2,6 млн.$-ға азайды. 
 
Тұрақты бағалармен  таза халықаралық резервтер 0,1%-ке өсті. Ішкі рыноктағы бағалы металдарды сатып алу есебінен алтындағы активтер 0,3%-ке өсті.  
 
Қыркүйек айының алғашқы екі аптасында таза халықаралық резервтерінің өсуі ақша базасының 0,5%-ке (0,6 млрд. теңгеге дейін ұлғайуына септігін тигізді).  
  
Қорытынды 
 
         Сонымен, ақша айналыс құралы қызметін атқаратындықтан да олардың саны, яғни айналысқа қажетті сатылатын тауарлар массасы және бағасы негізінде анықталады. Ал егер айналыстағы ақша массасы тауар массасынан артық болса, онда ақшаның құнсыздануы инфляцияға жол береді. 
 
         Қазақстан Республикасының экономикалық дамуындағы соңғы жылдардың қуанышты көрсеткіштері ел үкіметінің және Ұлттық Банктің осынау күрделі де маңызды мәселелерді ойдағыдай шешіп жатқанын көрсетсе керек. 
 
          Түйіндесек, халықаралық тәжірибе көрсетіп бергендей ,банк резервтерінің  міндетті нормаларының сәл ауытқуы ұсынылатын ақша мөлшерін елеулі өзгерістерге ұшыратады.Сондықтан да өзгерістегі ақша қаражаттарын қайта қарастыруды талап етеді. 
 
        Ақша айналысын қолдап отыру шарттары мен заңдары екі фактордың өзара әрекет етуімен, яғни шаруашылықтағы ақшаға деген қажеттілік және айналымға ақшалардың нақты түсуімен анықталады. Егер де айналымдағы, ақша көлемі, шаруашылыққа қажетті ақшадан артық болса, онда ақшаның құнсыздануына, яғни ақша бірлігінің сатып алу қабілетінің төмендеуіне, яғни инфляцияға жол береді. 
 
         Шетел тәжірибесін, әсіресе, Қазақстанның ақша айналысын  реттеу жөніндегі оңтайлы тәжірибесін ескере отырып, Қазақстан ақша айналысын реттеу механизмдерін халықаралық стандарттарға жақындату мақсатында одан әрі жетілдіре түсуге күш жұмсалады деген сенімдемін. 
                              Пайдаланылған әдебиеттер. 
 
    1  «Деньги , кредит, банки» Учебник    Под. Ред. О.И Ловрушина, Изд . 2-е, Москва :1999 г 
 
    2  С.Б. Мақыш , Оқу құралы «Ақша айналысы және несие » - Алматы , Қазақ университеті, 2004 ж  
 
    3  Баян Көшенова ,Оқу құралы  Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары -Алматы :Экономика 2000 ж 
 
    4  Абрамова М.А    Александрова  Л.С  Финансы , денежные обращение и кредит Алматы, 2003ж 
 
    5  Мамыров Н.Қ   Тілеужанова М.Ә.  Макроэкономика. Оқулық- Алматы : Экономика -2003 ж 
 
    6  Сайденов А.Г «О перспективах развития денежно-кредитной» политики и других направлениях деятельности Национального Банка. 
 
    7  Статистикалық мәліметтер  2010ж- №29 баспасөз 
 
    8  Сейітқасымов Ғ.С  Ақша, несие, банктер. Алматы,2004ж 
 
    9  Қазақстан Үлттық Банкі Статистикалық  Бюллетені  2010 ж 
 
    10  Қазақстан Ұлттық Банк   Хабаршы. 2010 ж 
 
    11  Раицкий К. А. Кәсіпорын экономикасы: Оқу құрылы. М., 1999 ж 
 
    12  Самуэльсон П. Экономикалық ғылымдар. – М 1990 ж