Акша каражаттары

   Кассирге өзіне  тапсырылған істі орындауды басқа  тұлғаға сеніп беруге үзілді-кесілді  рұқсат етілмейді. Кассирді уақытша  ауыстыру қажет болған жағдайда  оның міндеттерін орындау мекеме  басшысының жазбаша  бұйрығы  бойынша басқа тұлғаға міндеттеледі  де, одан әкімшілік, өз кезегінде,  толық жеке материалдық жауапкершілік  туралы жазбаша міндеттеме алады.  Мұнда кассир қызметін орындаушы  тұлға бас бухгалтердің немесе  өтілетті тұлғасының қатысумен  қызметтен кететін кассирдан  барлық құндылықтарды кесім бойынша  қабылдап алады. осылай тәртіп  бойынша кассирдің қызметтен  босатылғаны рәсімделенеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кассирдің материалдық жауапкершілігі  туралы келісім-шарт   Семей қаласы      01 наурыз  2012ж                                                                Ақшалай  қаражаттардың  сақталу мақсатында Устав негізінде   істейтін «Семнан» ЖШС директоры  , бір жағынан, және кассир Жанәділова  Р.Ж (жеке куәлігі 003305836   09.03.97  РК ІІМ берілген), екінші  жағынан, төменде айтылғандар  туралы осы келісім-шартты жасады: 1. Кассир Жанәділова Р.Ж. кассадағы оған сеніп тапсырылған ақшалай қаражаттар мен құжаттардың сақталуына толық материалдық жауапкершілікті өз міндетіне алады және заңмен белгіленген тәртіп бойынша жауапкершілікті болады.      2. Кассир міндеттенеді:        - оған тапсырылған ақшалай  қаражаттар  мен құжаттарға ұқыпты қарау ;         -  зиян болдымас үшін  шаралар қарау;         - ақшалай қаражаттар мен құжаттардың сақталуына қауіп төндіріп тұрған жағдайлар туралы мекеме басшысына уақытында хабарлап қою; -ақшалай қаражаттарды қабылдап алу және беруді мекеме басшысы мен бас бухгалтер қол қойған құжаттары бойынша жүргізу;        - кассаны түгендеуге қатысу;        - кассирдің кінәсінен мекемеге әкелеген материалдық зиянды өтеу. 3. Мекеме басшысы міндеттенеді: - кассирге жұмыс жасауға және оған сеніп тапсырылған ақшалай қаражаттар мен құжаттардың сақталуына қажетті жағдайлар жасауға; - кассаға түгендеуді белгіленген  тәртіпті жүргізу міндеттенеді.    4. Кассир кассадағы қаражаттардың сақталуына қамтамасыз етпеген, Қазақстан республикасында кассалық операциялырды жүргізу тәртібі бұзған жағдайда мекемеге келтірілген зиянды анықтау және оны өтеу қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүргізіледі.   5. Келісім – шарт оған қол қойған кезде бастап күшіне енеді.   6. Келісім – шарт екі данадан жасалған, оның біреу «Семнан» ЖШС-де, екінші материалдық жауапты тұлғада болады.     «Семнан» ЖШС директоры   Материалдық жауапты тұлға    Р.Ж.Жанәдіова

                                           Кассирдің міндеттемесі

     

 Мен, төменде қол қойған  кассир  Жанәділова  Риза Жанәділқызы    ,

                                             

          «Семнан» жауапкершілігі шектеулі  серіктестігінін

                        кәсіпорын, мекеменің толық аталуы

 

маған тапсырылған барлық ақшалай қаражаттар мен басқа  да  құндылықтар үшін толық жауапкершілікті  өз міндетіме аламын. Егер менің  селқостығымнан, салақтығымнан немесе абайсыздығымнан

                «Семнан» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінін

             кәсіпорын, мекеменің толық аталуы

келтірсем, мен оны толық  көлемде өтеуге міндеттімін.

 

 

     Мен кассалық  операцияларды жүргізудің белгіленген   ережелердін бұлжытпай орындауға  міндеттенемін және оларды бұзғаным  үшін жауапты боламын.

   

     Кассалық операцияларды  жүргізу туралы ережелермен таныстым.

 

 

 

1 наурыз 2012ж                                                            Р.Ж.Жанәділова

 өзі қойған қол

 

 

 

 

 

 Мекемелердің басшылары кассадағы  ақшалай қаражаттарыдың, сондай-ақ банк мекемелерінін жеткізу және банке өткізу кезеңінде сақталуын қамтамасыз ету үшін  қажетті жағдайлар жасауға міндетті .

Кассаның бөлмесі бөлек  және кассаларды техникалық нығайту  және күзет-өрт белгі беру құралдарымен жабдықтау жөніндегі талаптарға сәйкес жабдықтануы керек. Ақшалай операциялар жүргізілген уақытта кассаға кіретін есік ішкі жағынан жабық болу керек. Касса бөлмесіне оған  қатынасы жоқ адамдарға кіруге рұқсат етілмейді.

Барлық салт ақшалар  мен  құнды қағаздар, әдеттегілей, сейфтерде , ал кейбір жағдайда –темір  шкафтарда  сақталадыда , жұмыс аяғында кассир  кілтпен жауып , өзінің сургуч басатын  мөрімен сүргі салады. Сейфтердің кілттері мен мөрлері кассирде сақталады да, кассирге оларды уәделескен жерлерде қалдыруға , бөтен адамдарға беруге немесе есепке алынбаған дубликат дайындауға тиым салынады.Олардың тоқсанына кемінде бір ретмекеме, басщысы тағайындалған  комиссия тексеру жүргізеді де, нәтижелері келісіммен рәсімделеді. Кілттер жоғалған жағдайда мекеме басшысы оқиға туралы ішкі істер органдарынын хабарлауы керек.

    Кассада осы  мекемеге тән емес салт ақшалар  мен басқада құндылықтарды сақтауға  тиым салынады.

Касса бөлмесін және сейфтерді  ашу алдында кассир құлыпты, есіктерді ,терезенің торларын және мөрлерінің  бұзылмай  сақталғанын мұқият қарап  шығуға міндетті. Мөрлерді алып тастау, құлыптар, есіктердегі торларды  сындыру немесе бүлдіру байқалған  кезде кассир бұл туралы мекеме басшысына  дереу хабарлауға міндетті, ол өз кезегінде  болған оқиға туралы ішкі істер органдарына  мәлімдеме  білдіріп  қоюы керек.

   Мұндай жағдайда  мекеме басшысы , бас бухгалтер  немесе олардың алмастыратын  тұлғалар ,сондай-ақ кассир ішкі  істер органдарынын рұқсат алғаннан  кейін кассадағы ақшалай қаражаттар  мен басқа да құндылықтардың  қолда барына тексеру жүргізіледі  де, оның нәтижелері  туралы  үш  дана келісім  жасалады да, тексеруге қатынасқан  барлық  тұлғалар қол қояды.

Келісімнің бір данасы ішкі істер органына, екіншісі  жоғарғыдағы  мекемеге , ал үшіншісі мекемеде қалады.

        Кассалық операцияларды статистика органдары бекіткен үлгі ведомостволық нысандағы құжаттармен рәсімделеді және меншік түрлері  мен ведомстволық  бағыныштылығына қарамастан  барлық мекемелерде өзгерусіз қолданылуы  тиіс.

      Мекеме  кассалары  салт  ақшаларды   қабылдауды  Кіріс  касса ордері (КО -1  нысаны)  бойынша жүргізіледі.  Ол бухгалтерияда жазылады да , Кіріс  және  Шығыс  касса   құжаттарын тіркеу  журналына   № КО -3 нысанына  тіркеледі де, одан кейін  бас бухгалтер   немесе оған өкілетті  тұлға  қол қояды. 

                                                           

 

 

 

 

                                                                                                № КО -1 нысаны   «Семнан» ЖШС

 Ұйым

Кодтары

                                                              

38671826

302000023723

                                              ҚҰЖЖ           

                                              СТН         

 

 

Құжаттың  нөмері	Жасалған күні
125	11.03.2012ж.

 

 

 

 

 

                              КІРІС КАССА ОРДЕРІ № 125

 

Дебет	Кредит Корреспонденттейтін шоты	Сомма (Теңге)	Мақсаты коды
1010	6010	45000

 

 

 

Қабылданды             № 1 дүкен меңгеушісі А. Б Исинадан

 

Негіздеме : сауда түсімі

 

 

 

                 Соммасы               қырық бес мың теңге

 

 

Бас бухгалтер                                                        Нұрмағамбетова А.Б

                                    қолы

 

Кассир алды                                                           Жанәділова   Р.Ж                 

                                      қолы

 

 

 

 

 

 

 

   Тіркеу  журналы кіріс және шығыс ордерлеріне жеке ашылады. Онда кіріс шығыс құжаттарының күні мен нөмері,түскен сомалардың мақсаты берілгені жазылады.Кассаға ақша өткізген тұлғаға ақшаны алғанын растайтын жоғарғыда аталған тұлғалардың қолымен   және мекеменің мөрімен бекітілген  кіріс касса ордерінің жыртырмалы түбіртегі беріледі. 

 

 

 

№ КО – 3 нысаны                                                                      «Семнан» ЖШС                             КІРІС ЖӘНЕ ШЫҒЫС КАССА   ҚҰЖАТТАРЫНЫН    ТІРКЕУ      ЖУРНАЛЫ   2012 ЖЫЛЫН       КІРІС ҚҰЖАТЫ КҮНІ   НӨМЕРІ СОМА  ЕСКЕРТУ ШЫҒЫС ҚҰЖАТЫ КҮНІ   НӨМЕРІ СОМА ЕСКЕРТУ 1.03    225 43000   1.03   165 42000   1.03    226 39000   1.03  166 20000   2.03    227 52000   2.03  167 52000

 

 

Теріс  пайдалануды болдырмау  мақсатында кіріс касса ордерлерді кассаға беру үшін ақша өткізген тұлғаның қолына  беруге үзілді –кесілді тыйым  салынады.

Банк мекемесінен салт ақшалар алған кезде кассир Чектік кітапшаларды толтыру ережелеріне  сәйкес ақшалық чек бір данада толтырады.Одан кейінмекеменің бас  бухгалтері чектің  толтырылғанының  дұрыстығын тексереді де, өзі қол  қойып , басшыға қол қоюға береді, содан кейін мөр басылады.

Чектің барлығы деректемелер реквизиттері толтырылғанша оған  қол коюға  және мөр  басуға үзілді-кесілді  тыйым салынады . Банктің кассадағы  салт ақшаларды алған  кезде кассир  банктің  бақылаушысының  қатысуымен  жалпы  алынған  сомасын толық  санап шығуға  міндетті және  оның чекте  көрсетілген  сомаға сәйкестігіне  көз жеткізеді.Чектер  бойынша  алынған салт ақшалар касаға кіріс  ордерін жазу  арқылы кіріске алынады.Мұндай да сол ордердің  түбіртегіне кассир қол қойғаныннан кейін бухгалтерияға бақылау және банктің тиісті үзіндісіне тіркеу үшін беріледі.

            Мекме кассасынан салт ақшалар   Шығыс касса ордерлері (№КО-2 нысаны )немесе тиісті рәсімделген  шығыс касса ордердің деректемелері  бар арнайы  мөр қойылған  басқа да құжаттар (төлемдер тізімдемелерін, ақша беруге өтініш, шоттар) негізінде беріледі.

Ақша беруге толтырылған  барлық құжаттарға мекеме басышы  мен  бас бухгалтер немесе оған өкілетті тұлғалар қол қоюы қажет.Егер шығыс касса ордерлерге тіркелген құжаттарда ( тізімдемелерде, өтініштерде, шоттарда және т.б) мекеме басшысының рұқсат ететін қолы болса, онда оның қолы шығыс касса ордерлеріне міндетті емес.

Мекеменің кассирі түсімдері  банке, әдеттегідей , банктің инкассаторы  арқылы өткізеді және үш дана жолдама  тізімдеме жазып рәсімдейді, олардың  әрбіреуінің өзіндік атауы және міндеті бар. Бірінші данасы –  жолдама тізімдеме инкассаторлық  қалтаға салынады,екіншісі- құжаттардың  данасы инкассаторғақапшықпен беріледі, үшіншісі-жолдама тізімдеменің  көшірмесі- кассирде қалады да, одан өткізілген ақшаларды шығынға жазуға негіз  болады.

Банк мекемесінен еңбекақы, уақытша еңбеке жарамсыздығы бойынша  жәрдемақы ,зейнетақы, оқуақы және сыйақы төлеу үшін ақшалар алғаннан кейін  белгіленген үш жұмыс күні өткенен  соң төлем тізімдамесінде өзіне  тиісті сомаларды алмағандардың  аты-жөні қарсысына Депоненттелген деген мөртабан қойылады немесе қолдан жазу жүргізледіде, депонттелген сома тізімдемесі жасалады. Төлем тізімдемесінде кассир нақты төленген сома және депозитке  беруге  жататын төленбеген сомалар  жөнінде жазу жасайды , бұл сомаларды тізімдеме бойынша  жалпы жиынтықпен  салыстырып, бухгалтер жазуды өз қолымен бекітеді. төлем тізімдемесі бойынша нақты төленген сома кассалық кітапқа жазылады.

Бухгалтерия кассирдің төлем  тізімдемеге жасаған жазуларды  мұқият тексереді де, ондағы берілген және депозитке өткізілген сомаларды  есептейді және берілген жалпы сомаға шығыс  касса орлерін  жазады және тізімдемеге  «Шығыс касса ордер №»  мөртабанын қояды. Депозитивке берілген еңбекақы, зейнетақы, жәрдемақы және сыйақы сомалары банке қайтарыладыда,банк олапды мекеменің біріншісі талабы бойынша беріледі. Банктің ақшаларды алғаны туралы түбіртек негізінде тағы да шығыс касса ордері жазылады.

     Дайындау мекемелерін,  соеың ішінде тұтыну коорпорациясының  мекемелерін, ауыл шаруашылығы  өнімдері мен шикізаттарды өткізушілерге  қабылдау түбіртектері  бойынша  салт ақшалары бере алады ,кейін  жұмыс күнінің берілген  ибарлық  сомаларға жалпы шығыс касса  ордері жазылады. Кассир ақшаны  тек қана шығыс касса ордеріне  немесе оны алмастыратын құжатта  көрсетілген адамға береді.  Ақшаны  алғаны туралы қолхат тек қана  өз қолымен сиямен немесе шарикті қаламның пастасымен алынған соманы: теңге –жазмен,тиын-цифрмен көрсетіп жазылуы мүмкін.