Персонал мотивациясы мен адаптациясы

     Абулаисова Сұлушаш Тур-41қ 

     Персонал  мотивациясы мен адаптациясы 

          Мотивация ұғымы - бұл басқарушылық әрекет мәселесімен өте тығыз байланысты. Жаңа экономикалық қатынастар өткен кезендерге байланысты жұмыскерлерге жаңа талаптар қояды.Бұл тек қана тандау емес, бұл кадрларды оқыту және орналастыру және де жаңаша ойлау қабілеті.

       Қазіргі уақытта нарықтық қарым-қатынасқа кезінде жұмыскерлердің негізгі мотивациялық факторы - бұл кепілді жалақы алу. Соның өзінде жұмысқа берілгендігі, жұмыс сапалығы есепке алынбайды.

     Қазіргі кезде нарықта негізгі жұмысты ұқыпты орындайтын салтты жұмыскерлер.

       Жұмыскерлердің қажеттеліктері мен мотивациялары әрі қарай зерттеліп және жүйеленуі қажет. Сонымен, мотивация деген не? 

       Мотивация – бұл жеке тұлғаны немесе топты ішкі немесе сыртқы әсерлер ықпалынан өз қажеттіліктерін қанағаттандыру және ұйымның мақсатына жету процесі . 

       Мотивацияның негізгі міндеттері:

         ● Әр қызметкерде жұмыс процессінде мотивация мағынасын құру;

• Қызметкерлер мен басшыны фирма ішіндегі негізгі психологиялық әнгімелесуге үйрету;
• Әр басшыда қазіргі мотивациялық әдістерімен жұмыскерлерді басқаруға көмектесу.

       Бұл міндеттерді шешу үшін  анализ қажет:

1. Ұйымдағы мотивация процессі
2. Индивидуалды және топтық мотивация

     Негізінен алғанда, адамның қызметке деген  мотивациясы - адамды белгілі бір  мақсаттарға итермелейтін қозғаушы күштердің жиынтығы деп түсіндіріледі. Бұл күштер адамның іші мен  сыртында болады және адамды кейбір істерді  жасауға мәжбүр етеді. Сонда да басқа  күштер мен адамның істерінің  арасындағы байланыс өте күрделі  әрекеттестіктермен орталықтандырылған, ақырында әр түрлі адамдар бірдей күштердің бірдей әрекеттерін әр қалай сезінеді. Көбінесе оның, адамның  тәртібі, олардың жасайтын әрекеттері кейбір әсерлерге деген реакциясына  зиян келтіреді, кейін сонда оның әсер ықпалын жасау дәрежесі өзгеріп, тіпті ол әсер ететін тәртіп бағыты да өзгереді.

       Жоғарыда айтылғандарға қарай  отырып, мотивацияға толықтырылған  анықтама бере аламыз. Мотивация  – бұл сыртқы және ішкі қозғаушы  күштердің жиынтығы, олар адамды  белгілі бір қызметке итермелейді,  шекараларға және қызмет формаларына  сұрау қояды және осы қызметке  белгілі бір мақсаттарға жетуде  бағыт береді. 

      Адаптация-(лат. adaptatio — бейімделу) — жануарлар организмдерінің, олардың мүшелер жүйелерінің құрылысы мен қызметі жағынан белгілі бір тіршілік ортасына бейімделу процесі; бір биологиялық түрдің морфофизиологиялық мінез-құлық - популяциялық т.б. оған ыңғайлы табиғи ортада өзіне тән өмір сүруіне мүмкіндік беретін ерекшіліктері. Бейімделу әрбір түрдің барлық даму сатысында даму арқасында қалыптасады. Бейімделу жиынтығы ағзалардың құрлысы мен тіршілігінің табиғи қажеттілігін қалыптастырады. 

 
      Адаптация теориясы (лат. Adaptatio бейімделу, икемделу) — үнді-еуропалық флективті формалардың шығу тегі туралы 19 ғасырдың ортасында ұсынылған ғылыми болжамдардың бірі. Ол бойынша сөз түрлендіруші-қосымшалар мен есімдіктер бір-біріне тәуелсіз дербес дамыған, тек кейін грамматикалык мағыналарды білдіру үшін өзара бейімделген. Адаптация теориясын  агглютинация теориясына қарама-қарсы ұсынған — санскрит тілін зерттеуші Людвиг. Онын түсіндіруінше, үнді- еуропалық кесім мен етістіктін жалғаулары алғашында жинакты сілтеу мағынасындағы негіздерді жасайтын суффикстер болған. Бірақ әртүрлі мағыналар мен катынастарды білдіру қажеттілігіне байланысты бұл көне негіздер флективті мағына беретін болған да, ал олардын бүрынғы суффикстері жана грамматикалык категорияларды білдіруге бейімделген. Адаптация теориясы Боппка қарсы бағытта эволюция теориясымен сабақтасып жатыр (Ф. фон Шлегель). Агглютинация теориясынан бұрын шыккан, бірак жақтаушылары аз болған бұл теория бойынша, жалғаулар — алғашқы, ал есімдік — жалғаулардан шыққан кейінгі элементтер деп түсіндіріледі 

     Персонал  адаптациясы – ол жаңадан келген қызметкердің ұйымға «ену» процедуралары. Адаптация кезеңінде қызметкер мынадай іс-әрекеттерден өтеді:

• кәсіпорын нормалары мен ережелерімен танысады;
• ұжым интеграциясы;
• қарым-қатынас нормаларын қабылдау;
• маманданған білім жүйесін меңгеру және оны күнделікті жұмыста қолдану.

     Адаптация процесінің кезеңдерін төменгі схемадан көруімізге болады: