Халықаралық туризм дамуының кезеңдері

30-шы  жылдары туризм географисының  әлем бойынша қатты дамуына  мүмкіншіліктер туады, әсіресе,  Германияда (Р. Глюксман, А. Борман, Х. Позер), Францияда (Д. Мидж), Швейцарияда  (В. Унцикер), Жапонияда (М. Сато, К Мисава, Танака, Осаки), сондай-ақ  АҚШ-та (Р. Браун, К. Мак-Мерри).

Осындай зерттеулерге байланысты Берлинде 1929-1934 жылдары туризмді зерттеу Институты  ашылады.

Дәл сонда  С. Лещицкиийдің алғаш туристтік  географиямен туризм географиясы дейтін түсінікті ғылыми түрде дәлелдейтін  теориялық жұмыстары жарық көрді, ол географиялық әдебиеттердің өміріне  туризм деген терминді еңгізді. Сол  кезде туризм географиясының дамуында туризм деген түсінік үлкен роль атқарды. Ол теориялық, шаруашылық, географиялық, статистикалық, құқықтық, мәдени және қоғамдық мәселелердің жинағы ретінде  туристтік қозғалыспен байланысты.

Табиғи  ортаның жағдайларына Р.Глюксманн  көп көңіл бөлген. Оның туристтік  проблематикалық кең диапазонын қамтитын еңбегін туризм туралы қазіргі  ғылымның ең негізгі туындысы деп  есептейді. Ол физикалық географияның зерттеулерінің бөлшектеріне кірмей, табиғи жағдайлардың туризмнің дамуына  әсер етуіндей заңдылықтарды дәлелдеуге тырысқан. Ол ең маңызды рольді климаттық  жағдайлар атқарады деп есептеген. Оған қоса, орман жамылғысы, жер беті суларының торларын ландшафттың  оңды қасиеттерін аттыратын элемент  ретінде қарастырады.

1937-1939 жж. неміс географтарының нақты туристтік  аймақтар туралы еңбектері жарық  көре бастайды. Х. Гассманның жұмысы  Гарц тауларының батыс бөлігін  қамтыса, Х. Дэблердің еңбегінде  мекленбургтік теңіз жағалауындағы  шипажайлар сипатталған, сонымен  қатар Х. Позердің Крконошадағы  туристтік қозғалысты қарастыратын  жұмысын да атап кеткен жөн.

ІІ Дүниежүзілік соғыс туризм географиясы саласындағы  ғылыми зерттеулерді тежейді. Алайда, мұндай зерттеулер соғыс бітісімен-ақ қайта басталады, себебі сол кездері  туристтік қозғалыс үллкен қарқынмен  дами бастайды.

ІІ Дүниежүзілік соғыстан кейін туризм географиясының даму орталығы Франция және АҚШ болды, 1970-шы жылдардан бастап, сондай-ақ КСРО, Канада, Австрия, Ұлыбритания, Австралия, Жапония, Чехословакия, Югославия, Болгария, Германия, Польша солардың қатарына енді.

1945-1960 жылдардың  арасында жаңа термин – демалыс  географиясы пайда болып, ол  туризм географиясы және рекреация  географиясымен қатар қолданыла  басталды.

1950 жылдардың  аяғында Америка әдебиеттерінде  жаңа түсінік – «таза ауадағы  рекреация» дейтін сөздік пайда  болды. Бұл терминді М. Клаусон  еңгізді. Бұндай демалыс деп қала сыртындағы ашық аспан астында демалуды атайды екен.

1949 жылы  туризмнің ғылыми сарапшыларының  халықаралық ассоциациясы атты  халықаралық ғылыми қоғам құрылады (Association Inernationale Expers Scientifigues du Tourisme). Оның  орталығы Бернде (Швейцарияда) болады. Бұл ұйым өзінің елінде туристтік  мәселелермен айналысатын әйгілі  ғылыми жұмысшылардың басын қосты.

Әрине, Монте-Карлода  құрылған Халықаралық туризм Академиясы жөнінде де атап кеткен дұрыс (Akademie Inernationale du Tourisme (AIT)). Бұл ұйым 1956 жылы халықаралық туристтік сөздікті басып шығарады. AIT іс-әрекетінің басты  мақсаты туризмнің географиялық негіздерін қамтитын ғылыми зерттеулерді өткізу. Бұл зерттеулердің қорытындылары  – олардың жеке басылымы «Revue de Akademie Inernationale du Tourisme» де шығып отырды. Оның беттерінде туризм географиясы  бойынша да көптеген жұмыстар басылды.

Германия  Федеративті Республикасында соғыстан кейінгі жылдары туризм географиясының дамуына 2 ғылыми орталықтың маңызды  әсері болды. 1950 жылы Мюнхендегі университеттің жанынан құрылған – Неміс экономикалық туризм институты (Deutsche Wirtschaftwissenschaftliche Institut fur Fremdenverkehr), сонымен қатар 1952 жылы Франкфурт-на-Майне университеті негізінде  ашылған туризм институты (Institut fur Fremdenverkehrwissenschaft).

Туристтік шаруашылықтың дамуымен туристердің  санының өсуі 1960-шы жылдардан бастап жағдайы жақсы жерлерді игерумен қатар, қолайсыз территорияларды да игеруге көше бастады. Бұл жылдары  КСРО-да демалыс пен туризм орындарын  аудандарда кең түрде жоспарлау  етек ала бастады.