Отбасы әлеуметтануы. Астана қаласы бойынша ана мен бала денсаулығы туралы зерттеу

     Ана мен бала денсаулығын жақсарту мақсатында Астана қаласының медициналық мекемелерінде  сәбилер мен репрудиктивті жастағы  әйелдерге скринингті тексерулер жүргізілуде.

     Әлеуметтік  маңызы бар аурулардың алдын алу  аясында қала емханаларында, перзентханаларда, қалалық онкологиялық диспансерде артериалдық гипертонияның алдын алу, глюкометриямен қандағы қант деңгейін, глаукоманы анықтау мақсатындағы дәрігерлік тексерістер өткізіліп жатыр.

     Бүгін қалалық №1 перзентханада жаңа туған  сәбилерге аудиометрия тексерісін өткізу бойынша ашық есік күндері өтіп жатыр.

«Аудиометриялық тексеріс ерте жастан балалардың есту қабілетін тексеру, туа біткен және тұқым қуалайтын патологияларды анықтау мен алдын алу арқылы дер кезінде дәрігерлік көмек  көрсету үшін ұйымдастырылады. Дер кезінде жасалған тексеріс пен уақытылы емдеу кей жағдайларда есту қабілетін қалыпқа келтіруге септігін тигізеді

     Баланың денсаулығын қорғауға бағытталған  алдын алу іс-шараларын жүргізу  ол дүниеге келмес бұрын –ақ қолға  алынады. Оның денсаулығына ата-анасы денсаулығының жағдайлары зор әсер етеді (әсіресе репродуктивті жүйелерінің). Жіті және созылмалы аурулардың ошақтарын жою, олардың асқынуларын болдырмау үшін барлық жүкті аналар міндетті түрде диспансеризациядан өтуі, экстрагенитальды ауытқушылықтары бар әйелдер ауруханаға жатқызылуы тиіс.  
Алайда, іріңді-қабыну аурушаңдықтары қазіргі замандағы акушерлік және педиатрия саласындағы өзекті мәселелердің бірі болып қалуда. 
Босанғаннан кейінгі іріңді – қабыну аурушаңдықтары - әйелдерде босанғаннан кейін болатын аурулар, тікелей жүктілікке, босануға байланысты, яғни, жұқпа, көбінесе бактериалды жұқпадан пайда болады.

     Жаңа  туған нәрестелердегі іріңді – септикалық жұқпалар – сәби туғаннан кейінгі  алғашқы 28 күнде пайда болатын  жұқпалы – қабыну аурушаңдықтар, өзіндік клиникалық белгілермен сипатталады. 
Босанған әйелдер мен нәрестелер арасындағы Іріңді – септикалық жұқпалы (ІСЖ) аурушаңдықтар бойынша облыстағы эпидемиологиялық жағдай қанағаттанарлықтай деп бағалануда. Нәрестелер арасында іріңді – септикалық аурушаңдықтың 50 жағдайы тіркелді (2009 ж. 7 айында – 66 жағдай), яғни, аурушаңдық көрсеткіші 24 пайызға төмендеді.

     Нәрестелер  арасындағы жұқпалы аурулар ішінде жатыр ішкі жұқпасы – 66 пайызды, учаскелердегі ІСЖ – 34 пайызды  құрады, ауруханаішілік жұқпалар жағдайы тіркелген жоқ (2009ж. 7 айда – 4 жағдай). 
2010 жылғы 7 айдың қорытындысы босанғандар арасындағы іріңді-септикалық жұқпалардың асқынуы 1 жағдайға артқандығын көрсетеді. Аурушаңдық құрылымы бойынша маститтер – 50 пайызды, эндометриттер – 50 пайызды құрады. ІСЖ пайда болуының басты себебі – жүкті әйелдерде созылмалы жұқпалар ошағының болуы, есепке кеш тіркелуі, босанғаннан кейінгі кезең ережелерін сақтамау болып табылады.

Нәрестелер мен босанған әйелдер арасындағы ІСЖ алдын алудың негізгі шаралары.

1. «Ана мен бала» қағидатымен жұмыс істейтін перзентхана, бөлімшелерде бала мен ананың болуы.
2. Баланы емшек сүтімен ерте емізу.
3. Омырау ұштарының жарылуын және сүттің қатуын болдырмау үшін дұрыс емізудің ережелерін сақтау.
4. Босанғаннан кейінгі жұғу қаупін төмендету мақсатында жүктілік кезінде қабыну аурушаңдықтарын ерте анықтау және тиімді емдеу.
5. Стационардан ерте шығаруда клиникалық негіздеме жасау және ана мен баланы үйіне барып тексеру.
6. Медициналық персоналдың асептика мен антисептиканы сақтауы.

 

Балалардың  жеткіліксіз тамақтануы. Жеткіліксіз  тамақтанудан қауіпті немесе орташа дәрежеде зардап шегіп отыран жасы 0-59 айлық балалардың пайыздық үлесі.

 

     Емшек сүтімен алғаш қоректендіру. Зерттеу жүргізгенге дейінгі екі жыл ішінде баласы тірі туған, жаңа туған нәрестені босанғаннан кейін бір сағаттан және тәуіліктен кешіктірмей емшек сүтімен қоректендірген әйелдердің пайыздық үлесі.

 

     Тиісті  деңгейде йодтандырылған тұс тұтынатын  үй шаруашылықтарының пайыздық үлесі. 

 

Туғанда салмағы төмен, яғни 2500 г аз тірі туған нәрестелер ұлесі. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қорытынды

      Өмір  тәжірибесі көрсетіп отырғандай, көптеген отбасы толық бақытты бола бермейді. Отбасында ыдыс аяқ сылдырламай  тұрмайды, бірақ ерлі зайыптылардың  арасындаңы түсінбеушіліктер біржола  жоғалып та кетпейді немесе бейбіт түрде толық шешіліп те тұрмайды. 

      Индустриялық  құрылымның дамуы, демографиялық құрылымның өзгеруі, қоғамдық топтардың, таптардық  қайта құрылуы, әлеуеттік өзгерістер әр уақытта отбасының өзгеруіне  тікелей әсер етіп отырады. Кейінгі  бірнеше ондаған, тіпті жүздеген жылдар аралығында жұмыр жер бетін мекендейтін көптеген халықтар мен мемлекеттерде отбасы дағдарысы белең алып бара жатыр деген пікірлер жиі айтылып жатыр. Қазіргідей өркениеттің аса дамыған кезеңінде  отбасы өзінің негізгі атқаратын  қызметі өмірге ұрпақ әкелуді қойды, бұл құбылысты отбасын ыдыратушы, құлдыратушы институтқа айналдырды деп даурығады. Дегенмен, әрбір елде неке қидырушылар саны көбейіп келеді. Отбасының іштей байланыс қатынастары күшеюде, мұның өзі сырт кұштердің отбасын белгілі бір әлеуметтік институт ретінде жоюға шамасы жоқ деп батыл болжау жасауа, тұжырымдауға дәлел бола алады.

     «Ана  мен бала денсаулығын сақтау»  бағдарламасын іске асырудан күтiлетiн  нәтижелер:

     Бағдарламаны iске асырудың нәтижесiнде өзiнiң  басымдықты бағытымен және қаржыландырудың орталықтандыруымен бiрге ана мен бала денсаулығын қорғаудың тұрақты жұмыс істейтiн жүйесi қалыптасатын болады.

     Ана мен бала денсаулығын қорғаудағы проблемаларды шешу:

1) әйелдер  мен балалар арасындағы сырқаттануды  азайтуды, балалардың психофизикалық дамуын жақсартуды, халықтың денсаулық жағдайын жақсартуды;

     2) ана, нәресте және бала өлiмiнiң  деңгейiн төмендетудi;

3) балалар  мен аналарға медициналық көмектiң  қол жетушiлiгiн қамтамасыз етудi және сапасын жақсартуды; 4) республикада әйелдер мен балаларды медициналық қамтамасыз етудiң мамандандырылғын қызметтерiн дамытуды;

     5) балалар мүгедектiгiн азайту  үшiн жағдайлар жасауды;

     6) балалар мен әйелдерге санаторлық  және оңалту көмектерiн дамытуды;

7) оқыту  және әйелдер мен балаларды емдеудiң қазiргi заманғы, тиiмдi және шығыны аз әдiстерiн практикалық қызметке енгiзу кезiнде акушер-гинекологтар мен педиатрлардың, жалпы практика дәрiгерлерiнiң, басқа мамандықтағы дәрiгерлердiң бiлiктiлiгiн арттыруды көздейдi. 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 

1. Сейтахметов Н.К. Социокультурные проблемы и развитие личности. Общение и личность. - Алматы, 1996.
2. Икенов А.И.     Әлеуметтану негіздері / Икенов А.И., Жүсіпова А.Д.- Алматы: Экономика.- 208 б. 2004.
3. Социология: Лекциялар курсы / Жалпы ред. бас. Ә.Х. Тұргынбаев.- Алматы: Білім.- 160 бет. 2001.
4. Аберкромби Н. Социологический словарь: Пер. с англ. /Аберкромби Н., Хилл С., Тернер Б.С.; Под ред. С.А. Ерофеева.- М.: Экономика.- 428 с. 1999.
5. Социология: Учеб. для вузов / Волков Ю.Г., Мостовая И.В.; Под ред. В.И. Добренькова.- М.: Гардарики.- 432 с. 2002.
6. Марат Тажин «Социология негіздері».
7. Қазақстандағы  балалар мен әйелдердің жағдайын  Мультииндикаторлық кластерлік зерттеу (МИКЗ) 2007 жыл