9-семинар  Бүгінгі мемлекеттердің ұлттық-мемлекеттік  мүдделерінің құрылымындағы ұлттық  қауіпсіздік. 

 
1. “Мондиализм”, “еуропацентризм”, “еуразиялық”, “исламдық фундаментализм” доктриналарының  идеологиялық теке-тіресі.

 
2. Халықаралық ұйымдар және әлемдік  саясаттағы мемлекеттердің сыртқы саяси қызметі 
 

Халықаралық ұйымдар және классификациялары 

Халықаралық ұйымдар -  мемлекетаралық және мемлекетаралық емес  мінездемеде қосылған, өздерінің  алдына қойған міндеттері мен мақсаттарына жету үшін құрылған жүйе. Барлық халықаралық ұйымдардың өздерінің  жарғылары бола бермейді  ( БҰҰ жарғысы бар).

Халықаралық ұйымдар халықаралық үкіметаралық ( мемлекетаралық )  және халықаралық  үкіметтік емес (мемелекеттік емес, қоғамдық ) болып екіге бөлінеді. Олардың ерекшеліктері мен арнайы белгілерінің болуы оларды екі негізгі түрге бөлуге мүмкіндік берді. Ұйымдардың бұл екі түрі маңызды қызмет атқарады және халықаралық қатынастардың әр түрлі салаларында мемлекеттердің ынтымақтастығына ықпал етеді. Олардың рөлі мен ықпалының ерекшеліктері және шектеулері бар. 

Үкіметаралық  халықаралық ұйым сипаты және қызметі  тұрғысынан күрделі ұйым болып табылады:  
 
- үкіметаралық ұйым халықаралық құқық қағидаттарының негізінде құрылады. Мемлекеттік бастама негізінде құрылатындықтан ұйым қызметі заңды түрде негізделуі қажет, яғни ұйым, ең алдымен, құқықтық негізде мемлекеттер мен халықаралық қауымдастықтың мүдделерін есепке алуы тиіс.  Халықаралық құқық ұйымның алдыдағы қызметін айқындайтын  өз ерекшеліктері мен шектеулерін белгілейді.  
 
- халықаралық ұйым халықаралық келісім-шарт негізінде құрылады. Егеменді мемлекеттердің саяси, экономикалық және құқықтық жағдайын ескеретін бұл келісімнің шарттары әр түрлі халықаралық және аймақтық конвенциялар, келісімдер мен хаттамалармен айқындалады;  
 
- кез келген ұйым нақты халықаралық проблемалар мен міндеттерді шешумен байланысты. ЕҚЫҰ-ның саяси немесе НАТо-ның әскери Еуропалық Одақтың экономикалық қызметі мысалы ұйымдар жұмысының халықаралық қатынастардың бір саласы аясында шоғырланатындығын көрсетеді. Мемлекеттер қызметін үйлестіру мен бақылау ұйымның негізгі  қызметіне айналды. Мемлекеттер мен халықаралық қатынастардың  басқа да субъектілері арасындағы қатынастардағы делдал бола отырып, ұйымға мүше-мемлекеттердің үкіметтерінен көшкен кейбір әкімшілік лауазымдарына ие болады; 
 
- халықаралық қатынастардың басқа субъектілеріне қарағанда ұйымның күрделі ұйымдастырылған құрылымы мен шешім қабылдау жүйесі бар.  Ұйымның ұзақ мерзімді жұмыс жасау талпынысын құрамының ауқымдылығы және өкілдіктерінің болуы айқындайды;  
 
- халықаралық ұйымның құрылтай құжаттарында жауапты салалары мен қызметінің шектері айқындалатын құқықтары мен міндеттемелері белгіленген. Бекітілген заң нормаларында  ұйымның мүше-мемлекеттерінің ұстанымынан тәуелсіз дербес қызметінің құқықтық мүмкіндігі қарастырылады. 

Халықаралық үкіметаралық (мемлекетаралық) ұйымдар  – мемлекеттер немесе мемлекеттік  институттардың бірігуімен, мемлекеттер  немесе олардың өкілетті институттары арқылы халықаралық келісім шарттардың негізінде жасалған ұйым болып табылады. 

Халықаралық үкіметет емес ( мемлекеттік емес, қоғамдық ) ұйымдар  -  бірлескен, ортақ  көзқарастар мен азаматтардың мақсаттарына жету үшін    

                      

  Халықаралық ұйымдардың  классификациясы 

Қатысушысына  байланысты халықаралық  ұйымдар : 

• әмбебап  (барлық елдер мүше бола алады мысалы  БҰҰ)
• аймақтық  (бұған бір аймақтағы мемлекеттер кіреді, мысалы Африка бірлестігінің ұйымы,  Америка мемлекеттерінің ұйымы)
• аймақаралық

            

  Өкілеттік сипатына байланысты классификациясы:

• мемлекетаралық – мемлекеттің суверенитетін шектемейді
• мемлекетүстілік  -  ұйымдарға кірерде мемлекеттің жарым-жартылай  суверенитетін шектейді, сол халықаралық  ұйымның тұлғасы ретінде органдарға мүше мемлекеттер өз еркімен жартылай өздерінің өкілеттілігін береді.

   Функциялардың орындалуына байланысты классификациясы

• нормотворчествалық
• консультативі
• делдалдық
• операциялық
• информациялық

   Жаңа мүшелерді қабылдауға байланысты классификация:

• ашық –  барлық мемлекет осы ұйымға мүше бола алады 
• жабық – бастапқы сол ұйымды құрған ұйымдастырушысының рұқсатымен мүше бола алады

  Қызмет бабына байланысты классификация:

 

• ортақ қызмет бабы – мысалы БҰҰ
• арнайы қызмет бабы -  ( саяси , экономикалық, кредиттік- финанстық;

  сауда және денсаулық сақтау  жөніне байланысты сұрақтар, мысалы Бүкіләлемдік почта одағы) 

                                             Халықаралық ұйымдар

Бүгінгі күні ҚР территориясында 150 жуық аккредиттелген шетелдік және халықаралық ұйымдар  қызмет етуде. Олар әдістемелік және ақпаратты қолдау қазақстандық субъектілеріне қоғамдық ұйымдарына және елдің мемлекеттік институттарына сонымен бірге ресурсты шағын және орта бизнес көрсетеді. Бұл ұйымның қызығушылық ортасы өте кең және әлеуметтік қорғамалған тұрғындар қабатымен қызмет атқаратын қоғамдық бірлестіктерге қолдау және фундаментальді және ғылыми – зерттеулер саласында халықаралық жобаларға қатысу, белгілі бір аймақтық экологиялық мәселелерін шешу, шағын және орта бизнестің дамуына қолдау және т.б. көрсетеді.  
 

                           

Халықаралық ұйымдардың тізімі: 

Істен шыққан ұйымдар

 
 

Сыртқы  саясат ұғымы 

Сыртқы саясат- Халықаралық іс- әрекеттердегі мемлекеттің жалпы бағыты: сыртқы саясат мемлекеттің басқа мемлекеттермен қанынасын реттейді. Сыртқы саясаттың маңызды құралы дипломатия болып табылады. Сыртқы саясат мемлекеттің ішкі саясатымен ажырамас байланыста болады. Оның мазмұны мен бағыты, мемлекеттің қоғамдық құрылысының табиғатымен ескертіледі. Мемлекеттердің әртүрлі қоғамдық құрылыстардың болуына байланысты сыртқы саясаттарында да жергілікті айырмашылықтар бар. Тәуелсіздік алған және енді ғана дамып келе жатқан мемлекттердің сыртқы саясаты негізінен өздерінің саяси тәуелсіздігін нығайту және экономикасын дамытуға бағытталған 

Ұлттық мүдде. 

Қазіргі таңда  болашақ әлемді құруда 2 модель бар:

• Біріккен ұлттық мемлекеттердің бірігуі және принциппен құрылған халықаралық қауымдастықтар;

 

• Интеграциялық қатынастардың дамуы

 

Мондиализм  – әлемдік мәдениет құру идеясы. Лари Дэвис 1849 жылы осы терминді енгізен болатын.  

Мондиализмнің түрлері: 

• Солшыл  мондиализм
• Оңшыл мондиализм

 

Еуропацентризм 

А. Фукуяманың тұжырымдамасы – либерализм дағдарысы.

- христиандық

- антикалық

- мәдени бірлестік

- еуро. мемлекеттер 

Исламдық  фундаментализм – қазіргі таңдағы ең ауқымды мәселелердің бірі болып табылады.

1979 жылы революция  ислам фундаментализімін өте  бір сатыға көтерген болатын.

Ислам фундаментализмі  өздері ішінен шейттер мен суниитер арасындағы қарам-қайшылық. 

Ислам фундаментализмі: 

1. Бұрынғы дәстүрлі фундаментализмдық 
2. Қазіргі таңдағы лагерь