Оптикалық электронды құрал-жабдықтар

Желі бір немесе бірнеше  байланыс тізбегінен тұрады. Желіде әсер ететін сигнал желілік деп аталады.

Байланыс желісінің екі  негізгі түрі бар: атмосферадағы желі және бағытталған тарату желісі.

Байланыс арнасы

Байланыс тораптарын  жақсы пайдалану үшін каналжасаушы (каналообразующий) құрылғы арқылы канал арналары пайдаланылады. Кейбір жағдайларда желі, байланыс тізбегі  және байланыс арнасы сәйкес келеді(бір желі, бір тізбек, бір арна), ал кейде арна бірнеше желіден/тізбектен тұрады(параллель және тізбектей). Каналдар бір-біріне жинақталуы мүмкін(топтық канал). Бірнеше жеке каналдардан «тұратын» сигнал топтық сигнал деп аталады.

Арналар келесідей болуы мүмкін:

• симплексті – тек бір бағытта мәлімет таратады, мысалы: радиотранстляция, телевидение.
• жартылай плексті – яғни мәліметті екі бағытқа кезекпен таратады, мысалы: рация.
• дуплексті – яғни мәліметті екі бағытқа бір сәтте таратады, мысалы: телефон.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. Желідегі  пакеттерді  маршруттау.

Маршруттау  міндеті  жіберуші  мен  алушыдан  беруге  арналған  маршрутты  таңдауды.  Ол  желістегі  мәнде:  мұнда  тек  қажетті  емес,  бірақ  оңтайлы  таңдау  немесе  қолайлы  маршрут  мүмкін.  Әуелі  сөз  еріксіз  (ұяшықты)  типологиялы  желіс  жөнінде  болады,   мұнда  пакеттер  коммутациясы  жүзеге  асады.  Алайда,  аралық  типологиялы  қазіргі  желісте  (жұлдызды –  сақиналы,  жұлдызды – шинді,  көп  сегментті)  кадрды  беруге  арналған  маршрутты  таңдау  міндеті  нақтылы  түр  және  шешілуде.

Виртуальді  желісте  маршруттау  әрбір  жеке  пакет  үшін  орындалады,  мұнда  деректер  дейтаграмм  формасында  беріледі.

Маршруттау  алгоритмі – бұл  пакетті  беру  үшін  ТКЖ – нің  байланыс  түйінінен  шығатын  желісті  тағайындау  ережесі,  ол  пакен  атында  негізделген  ақпараттар  және  осы  түйінді  салу  ақпараттар  (пакеттер  кезегінің  ұзындығы).

Маршруттаудың  негізгі  мақсаты:

• Жіберушіден  алушыға  оны  беру  кезінде  пакетті  минимальді  кідірту;
• Желінің  өткізу  қабілетін ТКЖ  байланыс  желісін  салу  нивелировкілеумен  қол  жетіледі;
• Пакеттегі  ақпаратты  қауіп – қатерден  барынша  қорғау;
• Пакетті  адресатқа  жеткізу  сенімділігі;

 

Маршруттаудың  мынадай  тәсілдері  болады:

 

1.  Орталықтандырылған  маршруттау,  әдетте  орталықтандырылған  басқаруы  бар  желісте  жүзеге  асады.  Маршрутты  таңдау  желісті   басқару  орталығында  жүзеге  асады,  әрбір  пакет  үшін,  ал  байланыс  желісінің  түйіндері   тек  қабылдайды  және  маршруттау  міндетін  шешу  нәтижелерін   жүзеге  асырады.

2. Таратылған  (орталықсыздандырылған)  маршруттау  орталықсыздандырылған  желісте   орындалады.  Маршруттауды  басқару   қызметі  желіс  түйіні  арасында  бөлінген,  осы  үшін  лайықты   құралдар  бар.  Таратылған  маршруттау  күрделі,  бірақ  үлкен  икемділікпен  өзгешелінеді. 

3. Аралас  маршруттауда  маршруттаудың   орталықтандырылған  және  таратылған  принциптері  жүзеге  асырылған.  Оған  гибритті  адаптивті   маршруттау  қатысты. 

Маршруттау  түрлері.

 

Маршруттаудың  үш  түрі  болады – қарапайым,  фиксирленген  және  адаптивті.  Олардың  арасындағы  принципиальді  айырмашалық – маршрутты  таңдау  міндетін  шешуде  желістегі  топологиямен  жүктеменің  өзгеруін  ескеру  дәрежесі. 

Қарапайым  маршруттаудың  өзгешелігіне  желі  топологиясындағы  өзгеріске,  оның  күйі  (жүктемесі)  өзгерісі  де  маршрутты таңдау  кезінде ескерілмейді.  Оның  артықшылығы – маршруттау  алгоритмін  жүзеге  асыру  және  жеке  элементтер  істен  шыққанда  желістегі  тұрақты  жұмысты  қамтамасыз  ету.  Осы  түрлерден  кездейсоқ  және  көшкінді  маршруттаудың  тәжірибелік  қолданыс  табуда.

Кездейсоқ  маршруттауда  пакетті  беру  үшін  бір  кездейсоқ  таңдалған еркін  бағыт  таңдалады.  Пакет  желісте  адресатқа  жететін  ықтимал  “адасуға”  түседі.

Фиксирленген  (тіркелген) – маршруттауда  маршрутты  таңдауда  желі  топологиясы өзгерісі  ескеріледі  және  оның  жүктемесінің  өзгеруі ескерілмейді.  Әрбір түйін үшін  берілістің  бағытын белгілеу  маршрут кестесі бойынша таңдалады,  ол  қысқа жолды анықтайды.  Жүктеме өзгерісіне  адаптацияның  жоқтығы желісте пакеттердің кідірісіне  ұшыратады.

Фиксирленген  маршруттау  бір  жолды  және  көп  жолды  болып  бөлінеді. 

Біріншісі  екі  абонент  арасында  пакеттерді  беруде  жалғыз  жол  негізінде  тұрғызылады,  ал  екіншісі – екі  абонент  арасында.  Бірнеше  ықтимал  жол  негізінде  тұрғызылады.  Адаптивті  маршруттауда  пакеттерді  беру  бағыты  жөнінде  қабылданған  шешім  топология  өзгеруінің  де,  желіс  жүктемесі  өзгеруін  де  ескеріп  жүзеге  асады.

Адаптивті  маршруттаудың  бірнеше  модификациясы  бар.  Олар:  жергілікті,  таратылған,  орталықтандырылған  және  гибритті  адаптивті  маршруттау.

Жергілікті  адаптивті  маршруттау  аталған  түйін  мен  қосылуларда  бар  ақпаратты  пайдалануға  негізделген:  маршрут  таблицасы,  байланыстың  шығу  желісінің  күйі  жөнінде  деректер;  беруді  күткен  пакеттер  кезеңі  ұзындығы.  Маршрут  таблицасы  қысқа  маршрутты  анықтайды.  Мұндай  әдіс  бос  артықшылығы  маршрут  таңдауы  жөнінде  қабылданған  шешімдер  түйін  күйі  жөнінде  ең  соңғы  деректерді  пайдаланумен  жасалады.  Әдістің  кемшілігі  оның  “болжамсыздығында”,  өйткені  маршрутты  таңдау  барлық  желістің  глобальді  күйін  ескерумен  жүзеге  асады.  Демек,  пакетті  көп  тиеу  маршруты  бойынша  беру  қауіптілігі  әрқашан  бар. 

Таратылған  адаптивті  маршруттау  жергілікті  маршруттау  үшін  көрсетілген  ақпаратты  және  көршілес  желіс  түйінінен  алынатын  деректерді  пайдалануға  негізделген.  Әрбір  түйінде  маршрут  таблицасы  (каталог)  қалыптасады,  мұнда  пакетті  минимильдеу  кідіртудің  уақытының  маршруттары  көрсетіледі.  Көршілес  түйіндерде  кідіріс  таблицасымен  алмасуда  болып  тұрады, мұнда  түйін  жүктемесі  көрсетіледі.  Содан  соң  әрбір  түйін  кідірісті  қайта  есептейді  және  маршруттарды  жөнге  келтіреді.  Таблицалармен  алмасу  тек  кезеңдік  емес,  сонымен  асинхронды  түрде  желістің  жүктемесімен  топологиясы  өзгеруінде  жүзеге  асады.

Орталықтандырылған  адаптивті  маршруттаудың  желістің  әрбір  түйіні  үшін  маршруттау  міндеті  маршруттаудың  орталығында  (МО)  шешіледі.  Әрбір  түйін  кезеңімен  өө  күйі  жөнінде  қатынасты  қалыптастырады  және  оны  МО  береді.  МО  әрбір  түйін  үшін  маршрут  таблицасы  жасалады.  Қатынасты  МО  беру,  маршруттар  таблицасын  қалыптастыру  мен  жіберу – уақытша  кідірістермен  түйіскен,  демек,  әдіс  тиімділігінің  шығынымен  де  көрінеді.  Мұнан  басқа  желісті  басқару  шығынының  қауіптілігі  МО  істен  шыққанда  болады.

Гибритті  адаптивті  маршруттау  маршрут  таблицасын  пайдалануға  негізделген,  түйіндегі  кезек  ұзындығына  таңдалды  үйлестіруде.  Демек,  мұнда  орталықтандырылған  және  жергілікті  маршруттау  принципі  жүзеге  асады.  Гибритті  маршруттау  орталықтандырылған  маршруттау  (маршруттар)  мен  жергілікті  (“болжамсыздық”  әдісі)  кемшіліктерді  өтейді  және  олардың  артықшылығын  қабылдайды:  орталық  маршруттары  желістің  глобальді  күйіне  лайықты,  ал  түйіннің  ағымды  күйін  ескеру  міндетті  шешудің  өз  мерзімділігін  қамтамасыз  етеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Желідегі  коммутация.

Телефонды  коммутация  абонент  жүйесіндегі  байланыстың  өмірлік  маңызды  элементі,  басқару  орталығы,  желістегі ақпаратты  өңдеу  мен  сақтау  болып  табылады.  Көпнүктелі  режимде  байланысты  ұйымдастыру  компьютерлік  желісте  әйгілі  (әсіресе  ЛВС). 

Мынадай  коммутация  әдісі  болады:

• Тізбектер  (каналдар)  коммутациясы;
• Аралықты  сақтау  коммутациясы,  ол  өз  кезегінде  қатынас  коммутайиясы  мен  пакет  коммутациясы  болып  бөлінеді;

 

Тізбектер  коммутациясы.

Тізбектердің  коммутациясында  уақыттың  нақтылы  масштабында  айырбас  қамтамасыз  етіледі,  сонда  биттер  каналмен  өзгеріссіз  жылдамдықпен  беріледі.  Абоненттер  арасында  сквозной  байланыс  каналы  орнатылды.  Шақырудың  жеке  сигналының  өтуі  бірнеше  коммутациялық  құрылғылардың  тізбекті  қосылуы  көмегімен  қамтамасыз  етіледі,  ол  каналдар  коммутациясы  орталығында  (ККО)  шешіледі.  Егер  сквозной  байланыс  каналын  белгілегенде  шақырылатын  тарап  бос  болмаса  немесе  тізбектегі  коммутациялы  құрылғыдағы  шақыру  сигналының  бірі  блокирленсе,  шақыру  жасаған  абонент  уақыт  өте  қайталауы  тиіс.  Мұндай  каналды  орнатқаннан  кейін  ККО  қызметтің  минимальді  санын  атқарды,  дегенмен  ақпараттың  үлкен  көлемі  берілуі  мүмкін. 

Тізбектер  коммутациясы  әдісінің  кемшіліктері:

• Байланыстың  сквозной  каналын  орнатудың  үлкен  уақыты,  ол  оның  жеке  учаскелерінің  босауын  күтуден  болады;
• Шақыру  сигналын  қайталап  беру  қажеттілігі;
• Ақпарат  берілісі  жылдамдығын  таңдау  мүмкіндігінің  жоқтығы;
• Желідегі  қызмет  пен  мүмкіндіктерді  өсірудің  шектеулі  болуы;
• Байланы<span class="Normal__Char" style=" font-size: 14pt