Аймақтық, глобалдық, қалалық желілердің ерекшелігі

  Локальді   желі.

              Аймақтық, глобалдық,  қалалық желілердің  ерекшелігі.

  Аймақтық  желіге Local Area Networks (LAN) азғантай территорияға (әдетте 1-2 км радиус шамасында) арналған компьютер желілерін жатқызады.Жалпы  жағдайда аймақтық желі бір организацияға жататын коммуникациялық жүйе болып табылады. Аймақтық желіде қысқа жол арқылы салыстырмалы қымбат жоғары сапалы байланыс желісін қолдануға мүмкіндік береді. Ол ақпаратты жеткізудің өте қарапайым тәсілін қолдана отырып, өте жоғары жылдамдықты 100Мбит/c қамтамасыз етеді. Осыған байланысты аймақтық желінің атқаратын қызметі кең ауқыммен ерекшеленеді және  on-line режиміндегі жұмысты ескереді.

          Глобалдық желі  Wide Area Networks (WAN)  территориялық бөлінген, әр түрлі  қалаларда және елдерде орналасқан  компьютерлерді біріктіреді.Өте үлкен қашықтыққа сапалы байланыс желісін орнату қымбат болатындықтан глобалды желіде алғашқысында басқа мақсатқа арналған бұрыннан бері орнатылған байланыс желісі қолданылады. Мысалы, көптеген глобалдық желі жалпы қолданысқа ие телефондық және телеграфтық  каналдардың негізінде құрылады.Глобалдық желіде осындай байланыс желісінің төмен жылдамдығы арқылы (секундына ондаған килобит) қызмет жиынтығын қамтамасыз етеді. Ол әдетте файлдардың берілісімен ғана шектеліп қалады, жетістігі оперативті емес, электрондық почтаның көмегімен жасалатын фондық режимде. Сапалы емес байланыс желісі арқылы дискретті ақпараттың берілісі үшін аймақтық желіге тән емес тәсілдер мен құрылғылар қолданылады.

         Қалалық желі (немесе мегаполис желісі) Metropolitan Area Networks (MAN) басқаларға қарағанда кең таралмаған желінің түрі болып табылады.Салыстырмалы түрде бұл желі жақында пайда болды. Олар цифрлық магистралдық байланыс желісін пайдаланады, көбінесе оптоталшықты 45 Мбит/с жылдамдықпен және қала масштабындағы аймақтық желінің байланысы үшін және аймақтық желінің глобалды желімен байланысы үшін арналған.Бұл жүйе басында ақпаратты беру үшін жасалынған, бірақ қазіргі күнде  видеоконференция және дауыс пен тексттің интегралдық берілісі сияқты қызметті де атқарады.Мегаполис желісінің технологиялық  дамуы жергілікті телефондық копанияның көмегімен іске асты.Тарихи тұрғыда, жергілікті телефондық компания әлсіз техникалық мүмкіндікке ие болды, сондықтан көп адамдарды өздеріне қарата алмады. Аймақтық және глобалдық желінің ішінде дұрыс орын алу үшін жергілікті байланыс фирмасы ең жаңа технология негізінде желі орната бастады, мысалы SMDS немесе ATM. Мегаполис желісі жалпы қолданыс желісі болып табылады, сондықтан олардың қызметі қала ішіндегі жеке желіге қарағанда арзан болып табылады.

  Байланыс  түрлері

  Қос орауыш  (twisted pair)  8

  кабельден тұрады. (мысалы UTP-5) Оның  айырғыштары  болады (коннектор) RJ-45.

  Кабельдің ұштары арнайы  инструментпен қамтылған.  

  Коаксиальді кабель қолданысқа арзан, бірақ омен жұмыс істеу қиын. Жаңа кабельдерден ақырын жұмыс істейді және де бір бірінен алыс емес компьютерлерді жалғағанда қолданылады.

  Оптоталшықты  кабель

  Бір немесе бірнеше жарық өткізетін  пластикадан немесе шыныдан тұрады.бірнеше  талшық бір оптоталшықтың ішінде болуы мүмкін

 

  

  ETHERNET  бұл желінің түрі,бұл "спецификация", бұл стандарт, бұл протоколдар жиынтығы, бұл өткізу қабілеті 10 Мегабит болатын ең таралған желілік технологияға жататын барлық нәрселерді қамтитын зат.  Ethernet қатар ARCnet (көнерген), Token Ring, Fast Ethernet, IOLAnet және т.б. бар.

  Желілік карта  кеңейту платасы, оның көмегімен компьютер желіге қосылады. ETHERNET  платасын көптеген өндірушілер шығарады, олардың ішінде: 3com, Intel, DEC, AMD, Cabletron және т.б., ең массалық және атақтысы --  NE2000. Желілік платалар ISA-16 және PCI варианттарында шығарылады,  BNC немесе UTP (TP) айырғыштарымен, кейде AUI айырғышымен шығарылады.Әр платаның 6 байттан тұратын адресі болады, мысалы [ 1E:34:00:00:FF:12 ]типті, ол ETHERNET-адрес немесе "мак-адрес" деп аталады.   

  Желінің құрылымы

         Аймақтық желі немесе LAN—бұл дербес  компьютерлер немесе периферийлік  құрылғылардың жиынтығы,олар бір  немесе бірнеше жақын орналасқан  ғимараттардың орналасуындағы өте  жоғары жиілікті ақпарат беру  каналымен біріктірілген.  Аймақтық желінің көмегімен дербес компьютерлер, серверлер,  периферийлік құрылғылар бір ортақ жүйеге біріктіріледі.Осылай желіге қосылған құрылғылардың арасында ақпарат алмасу жүре бастайды.Қазіргі таңда ешқандай мекеме аймақтық компьютерлік желісіз жұмыс жасамайды, оның сапасы қызметкерлердің жұмыс сапасына және олардың арасындағы ақпарат алмасудың оперативтілігіне тікелей әсерін тигізеді.Сонымен қатар, аймақты желінің монтажының сапасына жқмыс тәуелді болып табылады.

  Сервер – бұл әрқашанда қосылып тұратын және онымен ешкім жұмыс жасамайтын компьютер. Оған көп жағдайда монитор да керек емес. Серверде  Желілік Операциялық Жүйе орындалады. Ж.О.Ж.ның қызметін Novell Netware 3.x , 4.x, Windows NT, UNIX  ( LINUX, FreeBSD ) атқарады.

  Бір рангты желі – бұл ерекшеленген сервер жоқ, ал желіге қосылған компьютерлер өзінің ресурстарын бөліп алатын желі.

  Маршрутизатор немесе роутер - от англ. route - маршрут – бұл желілі құрылғы. Ол желінің топологиясы туралы информация  және нақты қағидалар негізінде әртүрлі желінің сегменті арасында OSI моделінің желілік деңгейінің пакеттерінің ауыстыруы туралы шешім қабылдайды.Әдетте  маршрутизатор берілгендер пакетінде көрсетілген қабылдаушының адресін қолданады және таблица бойынша ақпаратты беретін бағытты анықтайды.Егер де таблицада адрес көрсетілмеген болса, онда пакет жіберілмейді.Маршрутизатор интеллектуалдық құрылғы, ол TCP/IP және IPX/SPX протоколдарымен желіде қызмет атқарады. Роутердің аппараттық  реализациясы өте қымбат, ал үйдегі желі үшін оны қымбат емес компьютерден жасауға болады. Роутер  әр компьютерге екінші компьютердің желіге қосылуынсыз Интернетке қол жеткізеді.Ip-адрес (желідегі компьютердің идентификациялық  реквизиті)  роутер ие болатындықтан, тұтынушыда Интернет-қызметтің берілуіне бір тариф болады, ал Интернетпен екі компьютермен қолдана беруге болады..

  Желілік  концентратор – бірнеше Ethernet құрылғыларынортақ сегментке орналастыруға арналған желілік құрылғы. Құрылғылар қос орауыш,коаксиалдық кабель немесе оптоталшық арқылы іске қосылады. Қазіргі таңда өндіріске шығарылмайды деп аутуға да болады, олардың орнына желілік коммутаторлар (свитч) келді,олар әр қосылған құрылғыны бөлек сегментте көрсетеді. Хаб өте көп, олар әр түрлі болады. Жұмыс істеу принципі қарапайым – оның бір портына кеоген кез келген Ethernet-ақпарат бірнеше уақыт өтісімен басқа порттарға жіберіледі. Сәйкесінше, хабтың барлық порттары екіжақты.Қарапайым хаб бар, оның порт саны  5тен 32ге дейін,ал қиындатылған хаб --модульдік, порттары басқарылады, бірақ ол үй желісіне арналмаған.

  Желілік адаптер немесе желілік  карта компьтерлер мен ақпаратты беру орталығы арaсындағы физикалық интерфейс қызметін атқарады 

                                      Топология

  Топология – бұл компьютерлердің бір-бірімен  түрлі кабельдерді және электрлік құрылғыларын пайдалану арқылы байланыстыру тәсілі.

    Топология желінің физикалық  құрылымына және логикалық құрылымына  кіре алады.

  Топологияның  негізгі түрлеріне

• Шиналық
• Жұлдызша
• Сақина
• Ағаш

    Шиналық Компьютерлер мен перифериялық құрылғылар ортақ кабель – шинаға қосылады

  Желілік операциялық жүйе:

  Сервердің ОЖ ретінде Windows Server 2003 (Standard Edition) алдық. Себебі оның мынадай артықшылықтары бар:

• басқару мен қолдану кезіндегі жеңілдіктер;
• қауіпсіз инфрақұрылым;
• жұмыс істеу кезіндегі өнімділігінің жоғары болуы;

  Құрылымдық кабельдік жүйе(ҚКЖ) туралы түсініктер

  ҚКЖ деп  мына кабельдік жүйелер айтылады:

• Стандартталған құрылымы мен топологиясы бар;
• Стандартталған элементтері (кабельдер, коммутациялық құрылғылар және т.б.);
• Стандартталған параметрлерді (мәліметтерді тарату жылдамдығы, өшу және басқалар) қамтамасыз ететін;
• Стандартталған түрде басқарылатын;

  Осы қасиеттердің ең болмағанда біреуіне ие емес кабельдік жүйені өзгеше кабельдік  жүйе (ӨКЖ) деп атайды.

  Ағылшын әдебиеттерінде ҚКЖ-ға "generic" (универсалдық) және "structured" (құрылымдық), ал ӨКЖ –ға "proprietary" (жеке) терминдері қолданылады.

  ҚКЖ құрылымы:

  Функцияналдық элементтері

  Жалпы кабельдік жүйе келесі функцианалдық  элементтерден тұрады:

• Басты бөлетін пункт(РГП)
• Террриторияның магистральдық  кабелі
• Ғимараттың бөлетін пункті(РПЗ)
•   Ғимараттың  магистральдық кабелі
• Қабаттың бөлетін пункті(РПЭ)
• Көлденең кабель
• Өту нүктесі(ТП)
• Телекоммуникацилық бөлу(ТР)

  Осы топтың элементтері кабельдік жүйешелерге  бөлінеді.

  Кабельдік жүйешелер

  Жалпы кабельдік жүйе 3 кабельдік жүйешеден тұрады:

• Магистральды территориялық жүйеше
• Магистральдық ғимараттың жүйешесі
• Көлденең жүйеше

  Үш  кабельдік жүйешенің қосылуы  жалпы кабельдік жүйешені құрайды.

  Әртүрлі ғимараттарда магистральді кабельдік  жүйе орналасқан басты бөлгіш пунктен  ғимараттардың бөлгіш пунктіне дейінгі территорияда өшеді. Жүйе мыналардан тұрады:территорияның магистральді территориясы, кабельдердің механикалық аяқталуы,басты бөлгіш пунктегі кроссалық қосылыстан. Кабельдік жүйелер ғимараттардың бөлгіш пунктерін бір-бірімен қоса алады.

  Әртүрлі қабаттарда магистральді кабельдік  жүйе орналасқан ғимараттың бөлгіш пунктен  қабаттардың бөлгіш пунктіне дейінгі  территорияда өшеді. Жүйе мыналардан тұрады: ғимараттың магистральді кабелінен, ғимараттың бөлгіш пунктіндегі кроссалық қосылыстың кабельдерінің механикалық аяқталуынан.

  Кабельдік жүйелердің өткізу нүктесі жоқ, ал мыстық кабелдер өздігінен орындалады.

    Көлденең кабельдік жүйенің өшуі  қабаттың бөлгіш пунктінен жұмыс  орнындағы телекоммуникациялық бөлуге дейін өшеді. Көлденең жүйені көлденең жүйешелер, кабельдердің механикалық аяқталуы құрайды. Көлденең кабельдерде жарылыстар жіберілмейді. Барлық жұптар мен телекоммуникациялық бөлудің талшықтары іске қосылып тұру керек. Телекоммуникациялық бөлулер басқару нүктесі болып табылмайды. Активті элементтердің және ҚКЖ-нің құрамындағы адаптерлердің іске қосылуы рұқсат етілмейді. Жалпы кабельдік жүйе 1.1 суретте көрсетілген.

  

                     1.1сурет. Жалпы кабельдік жүйе

  Жұмыс орнының кабельдік жүйесі телекоммуникациялық бөлуді

  терминалдық құрылғымен біріктіреді.Бұл жүйенің  кабельдері стандарт шеңберіне кірмейді. Алайда шекті ұзындығы мен жұмыстық сипаттамасы стандартталған.

    ҚКЖ-нің құру тапсырмасы мен  мақсаты

  ҚКЖ-нің  тапсырмасы

    ҚКЖ құрылуы тапсырыс берушінің  автоматталған жүйесін қамтуға,  сонымен қатар, орталық басқарудың  кабельдік шаруашылықпен іске  асуына негізделген.