Логикалық амалдар. Логика, логикалық байланыстар және ақиқаттылық кестелер негіздері

Ақыры 1949  жылы Дональд  Хеббс (Donald Hebbs)  өзі үйренуге бейім қолдан жасалған    нейронды желілерді ойлап тапты.  Бұл процесс шығатын мəліметтер кіретін мəліметтермен байланысты көрсететіндей нейрондық желіде салмақтық коэффициенттерді өзгертуге мүмкіндік береді.    Барлық мəселелерді шешпесе де бұл əдіске басқа əдістер негізделіп жасалған. 

1950-жылдар ЖИ-нің туу  жылдары ретінде тарихқа енген.  Алан Тьюринг машинаның білімін тексеретін   арнайы тест ұсынған болатын, ол тест келесіде Тьюринг тесті деген атқа ие болды. Бұл тесте бір немесе бірнеше адам екі құпия əңгімелесушіге сұрақтар қоя отырып,  олардың қайсысы машина,  қайсысы адам екенін ажырату керек. Егер машинаны ажырату мүмкін болмаса,  машина білімді деп есептелетін.  Тьюринг тестіне толықтау да бар («Приз Лебнера» деп аталады), онда адам əңгімесінің ең мықты имитаторы анықталады. 

1950-жылдары ЖИ табиғаты  бойынша символикалық болды.Нақ осы кезде компьютерлер символдарды сандарды басқарғандай басқара алады деген ашылыс жасалған болатын.  Бұл келесі теоремаларды дəлелдеуге арналған программаларды жасауға алып келді Logic Theorist (авторы -  Ньюэлл (Newell),  Симон (Simon)  и Шоу (Shaw)) и General Problem Solver (Ньюэлл и Симон),олар шешілмейтін мəселелерді талдау үшін құрылды. Программалауда ең үлкен ашылыс Артур Самуэль жасаған дойбы ойнау программасы    болған шығар,  бұл программа кейін өз жаратушысын да жеңілдіретін болды.

1950-жылдары ЖИ-нің екі  тілі дүниеге келді.  Біріншісі - IPL  тілі Ньюэлл,  Симон жəне Шоумендермен  Logic Theorist  программасы үшін жасалған болатын. IPL  мəліметтер тізімін өңдеу тілі болатын жəне LISP тілінің пайда болуына алып келді. LISP 1950-жылдардың аяғында пайда болды жəне IPL  тілі басып тастады,  сөйтіп    ЖИ қолданбаларының негізгі тіліне айналды. LISP тілі  Массачусет технологиялық институты (MIT)  лабораторияларында жасалған болатын.  Оның авторы ЖИ-нің ең алғашқы өңдеушілерінің бірі Джон МакКарти болды.

Джон МакКарти ЖИ мəселелеріне арналған Дормут конференциясында ЖИ концепциясын өзінің ұсынысы ретінде берді. 1956  ж.  ЖИ өңдеушілері Дормут колледжінде кездесті, оларойлай алатын машиналардың ары қарай дамуын талқылады. Өз ұсынысында Джон МакКарти былай деді: «Біздің ойлаудың функциялары машина оны симуляциялайды деген оймен жұмыс істеуіміз керек.  Біз машиналар адамдар ғана айналысатын тілді қолдану,  абстракциялар мен концепцияларды формулировкалауды, есептерді шешу сияқты функцияларды қалайша машиналарға үйретуге болатынын анықтаймыз.» 

Дормут конференциясы  алғаш рет барлық ЖИ өңдеушілеріне  кездесуге мүмкіндік берді, алайда барлық мəселелер шешілді деп айту қиын.   1950-жылдардың аяғында    Джон МакКарти жəне Марвин Мински ЖИ лабораториясының  MIT негізін қалады, бұл лаборатория қазірге дейін жұмыс істеп тұр.

1960-жылдары ЖИ дамуында  үлкен секіріс болды,  олкомпьютерлік технологиялардағы прогресспен жəне берілген аймақтағы жұмыстардың көбеюімен түсіндіріледі. Мүмкін ЖИ өз дамуының шарықтауына жеткендігінің көрсеткіші ретінде сынаушылардың пайда болуын айтуға болатын шығар. Бұл уақытқа екі кітаптың жазылуын жатқызуға болады: Мортимер Таубтың (Mortimer Taub) «Компьютерлер жəне ойлау:  ойлай алатын машиналар туралы аңыз»  жəне Стюарт Дрейфустың (Hubert and Stuart Dreyfus) «Алхиммия жəне ЖИ».

1960-жылдары білімді көрсету  ЖИ өңдеулеріндегі басты мəселелердің  бірі болып қала берді.  Мински и Папертамен      MIT-та «Blocks Microworld Project»  сияқты ойын əлемдері құрылды,  сонымен қатар Терри Виноградтың (Terry Winograd) SHRDLU.  Осы əлемдер арқылы қоршаған орта құрылды,  онда компьютерлік көзқарас,  робототехника жəне адам тілін өңдеу бойынша идеялар тексерілетін. 

1960-жылдардың басында    Джон МакКарти Стендфорд университетінде  ЖИ лабораториясының негізін қалады.  Лаборатория жұмыскерлері Шейки атты роботы жасады, ол жасанды əлем бойынша қозғалып, қарапайым командаларды орындай алатын.  Компьютерлік ойындардың дамуында маңызды бір    оқиғамен ЖИ қолдануымен     Deep Blue шахматтарына ойынға арналған суперкомпьютера 1997 жылы  жасау болды ( ол Карнеги Меллонда өңделген болатын ). Ол   машина шахматтан    əлем чемпионы   Гарри Каспаровты      жеңе алды.  Басқа бір қызықты оқиғалардың бірі 1990  жылдары ЖИ-тің дамуы үшін    жерден 60  млн.  миль қашықтықта болды. Deep Space 1 (DS1)  жүйесі құрылды.  Ол жүйе комета ұшуын,  болашақ    ғарыш ұшуларын тестілеумен қоса, 12-ші дəрежелі тəуекелді (риск) технологияны тестілей алатын.  DS1 Remote Agent  атты   жасанды интелект   жүйесіне    қосатын. Ол кішкене уақыт ғарыштық кемемен басқаруды пайдалануына берілетін.  Терминалдар арқылы əдеттегі сондай жұмыс ғалымдардың командасымен орындалды . Remote Agent  жасанды система күрделі ғарыш мəселелерін шеше алатынын көрсетті. Ол ғаламдар мен кемедегі  экипаж мүшелеріне басқа мəселелерді шешуге мүмкіндік берді.

 Екілік, ондық немесе үштік

Есептеуіш техниканың дамуындағы маңызды қадам ретінде сандардың  ішкі көрсетілімінің екілік жүйеге ауысуын айтуға болады. Бұл қадам есептеуіш техникалардың және перифериялық құрылғылардың құрылыстарын біршама қарапайым етті. Екілік жүйесін қолдану арифметикалық функцияларды және логикалық амалдарды орындауды жеңілдетті.

Соған қарамастан, екілік логикаға өту процессі бір мезетте бола қойған жоқ. Көптеген ғалымдар компьютерді адамға ыңғайлы ондық санау жүйесінде жасап шығаруға тырысты. Басқа да тәсілдер қолданылды. Мысалы, кеңестік машиналардың бірі үштік жүйе негізінде жұмыс жасады, кей жағдайларда үштік жүйенің екілік жүйеден артықшылықтары бар еді (үштік Сетунь компьютерінің жобасын кеңес ғалымы Н.П.Брусенцов жасап шығарды)

Ондық санақ жүйесі негізіндегі  компьютер ретінде алғашқы американдық  есептеуіш машина — Марк I машинасын атауға болады.

Толықтай алғанда, мәліметтерді ішкі көрсету жүйесін таңдау компьютер жұмысының негізгі принциптерін өзгертпейді — кез-келген компьютер басқа жүйедегі компьютер жүйесін эмуляциялай алады.

Разряд (Digit, position, order)

1) санды көрсететін элементтің орны;

2) жад ұяшығындағы бір бит ақпаратқа арналған орын