Модернизация теориясындағы либералдық бағыт

Саяси модернизация - аумақты кеңейту және әкімгершілік-саяси шекараны реттеу

ұлттық  немесе федеративтік мемлекеттердің құрылуы, орталық (заң шығарушы, атқарушы) биліктің күшеюі, сонымен бірге билік бөлінісі;

екіншіден, мемлекеттің қоғамның ішкі бірлігін және тұрақтылығын сақтай отырып экономика, саясат және әлеуметтік салалардағы құрылымдық өзгерістерге дайындығы;

үшіншіден, саяси үрдіске түрғындардың кеңінен  қосылуы;

төртіншіден, саяси демократияның орнауы немесе билікті заңдастыру тәсілдерін өзгерту. 

Саяси модернизация теориялары - XX ғ. 50-60 жж. модернизация теориясы қоғамдық-тарихи даму теорияларының бір бағыты ретінде қалыптасты. Бұл теорияның басты белгісі - универсалдық, яғни, қоғам дамуын барлық елдер мен халықтар үшін ортақ заңдылықтары мен кезеңдері бар жалпы (универсалды) процесс ретінде қарастыру. 

Модернизация  теориясындағы либералдық бағыт. Либералдық бағытты зерттеушілер (Р.Даль, Г.Алмонд, Л.Пай) саяси модернизацияның мақсатын үнемі өзгеріп отыратын әлеуметтік және саяси талаптармен жұмыс  істей алатын институттардың қалыптасуынан көреді. Билік өкілдері мен тұрғындар арасындағы диалогтың орнауы. Мұндай диалогты ұйымдастыру ашық әлеуметтік және саяси жүйені орнатуды білдіреді. Бұл жағдайда әлеуметтік топтар арасындағы айырмашылық жойылып, әлеуметтік белсенділік өседі, ал саяси салада әкімгершілік және саяси топтар мен институттар арасындағы қарым-қатынас тиімді реттеледі. 

Либералдық  бағыт үшін саяси модернизацияның  негізгі белгісі - азаматтардың саяси  араласуының деңгейі мен әртүрлі  топтардың, саяси жетекшілердің ашық саяси бәсекелесуінің алғышарты.

 Консервативтік  бағыт өкілі (Самуэль Хантингтон 

Модернизация  теориясындағы консервативтік бағыт. Консервативтік бағыт өкілдері (С.Хантингтон, Дж.Нельсон) модернизацияның негізгі  көзі деп саяси өмірге араласатын бұқара халық күресін үнемі өзгертіп отыратын әлеу¬меттік мақсаттар кепілдігін қамтамасыз ете алатын саяси институттардың беріктігі мен ұйымшылдығын айтты. Қатаң тәртіп қана нарық пен ұлттық бірлікке өтуді қамтамасыз ете алады. Сондықтан да модернизация жоғары орталықтандырылған саяси институттарды талап етеді, яғни, қоғамдық өзгерістер үшін ұйымдық құралдарды институттандыру қажет.[ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

"Eгер  сіз теледидардың басқа арнасында  болып жатқан хабарды көргіңіз  келсе, арнаны ауыстыру үшін  пульттің басқа түймесін басасыз.  Жаңа партияның да іс-әрекеті  осындай болмақ. Ертеден қара  кешке дейін мультфильмдерді  көрсете беретін уақытқа нүкте  қоятын кез жетті. «Атамекен» партиясы негізгі үш бағытта – рухани, кәсіпкерлік және әлеуметтік бағытта жұмыс істеуді көздейді".  

"Саяси  модернизация жаңа бюрократтық  құрылым құру немесе жаңашыл  бағдарлама жасау емес. Саяси  модернизация негізінде миллиондаған  қарапайым азаматтардың сана-сезімі оянуының үрдісі. Бұл үрдіс ядролық энергияға тең келетін күш береді, ал бұл күш қоғам алдындағы жағымсыз зиян кедергілердің барлығын тазалап тастауға жетерлік болады. Осыған байланысты қоғамымыздың әрбір азаматы осындай салиқалы үрдіске қатысып, өз орнын табуы қажет". 

"Партияның  күші оның мүшесінің көптігімен  емес, идеяларының, дәлелдерінің  көптігімен, орындай алатын қуатымен  айқындалады". 

"Біздің  І-құрылтайға құрметті қонақ ретінде  шақырылған арнайы белгілі сазгер, әнші Ескендір Хасанғалиев ағамыздың «Атамекен» атты тамаша әні көпшілікті қанаттандырып, рухтандырды. Халықтың сүйіп айтатын осы танымал әнін партиямыздың әнұраны етіп алғымыз келген өтінішімізді білдіргенімізде, ол кісі қарсы болмай, бірден келісімін берді. Мұны да қазақ мәдениетінің үлкен тұлғасының бізге көрсеткен сенімі деп білеміз".  

 «Атамекен»  партиясы қарапайым адам, отандық  кәсіпкерлер, біздің қоғамымыздың  интеллектуалдық және шығармашылық  потенциалы мол тұлғалардың мүддесін  қорғау үшін құрылған. «Атамекен» партиясының халықтық партияға айналатынына кәміл сенемін. Бұл сенімімнің дәлелі ретінде тек қана біздің партиямыздың І құрылтайында Меккеге жеті мәрте қажылыққа барған, атақты Асылхан қажы имамның берген батасын алғанын, сонымен қатар орыс православты шіркеу тарапынан да қолдау табылғанын айтар едім". 

 Ержан  Досмұхамедов

 «Атамекен»  партиясының төрағасы