Автор: Пользователь скрыл имя, 04 Ноября 2012 в 20:01, реферат
Әдетте біз электр машиналары деп генераторлар мен қозщғалтқыштар (двигательдер) және трансформаторларды айтамыз. Электр машиналарының барлық түрлерінің жұмыстарының физикалық негізін магнит өрісінің күштік әсері мен электромагниттік индукция құрайды.
Кіріспе бөлім
Негізгі бөлім
Генератор туралы мағұлмат
Генератордың түрлері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
.
3-сурет.
Индуктивтілік те, сыйымдылық та болмайтын тізбекте ток фаза бойынша кернеумен сәйкес келеді (3-сурет). Токтың әсерлік мәндеріне арналған Ом заңы мұндай тізбекте тұрақты ток тізбегіндегідей пішінде болады:
, мұндағы — тізбектегі актив қуат ( ) бойынша анықталатын тізбектің актив кедергісі .
Тізбекте индуктивтілік ( ) болған жағдайда айнымалы ток сол тізбекте өздік индукцияның ЭҚК-н ( электр қозғаушы күші) индукциялайды:
Һ .
4-сурет.
Өздік индукцияның ЭҚК-і ток өзгерісіне кері әсер етеді, сондықтан тек индуктивтілік бар тізбекте ток фаза бойынша кернеуден ширек периодқа, яғни -ге қалыс қалады (4-сурет). -дің әсерлік мәні:
, мұндағы — тізбектегі индуктивтік кедергі. Мұндай тізбекте Ом заңы былайша өрнектеледі:
.
Сыйымдылық ( ) шамасы -ге тең кернеуге қосылғанда, оның заряды:
.
Периодты түрде өзгеріп отыратын кернеу периодты түрде өзгеретін зарядты тудырады, сөйтіп мына формуламен анықталатын сыйымдылық тогі ( ) пайда болады:
Һ .
Сөйтіп сыйымдылық арқылы өтетін синусоидалы айнымалы ток, фаза бойынша оның қысқыштарындағы кернеуден ширек периодқа, яғни озып кетеді (5-сурет). Мұндай тізбектегі әсерлік мәндер мына қатынаспен байланысты:
, мұндағы — тізбектің сыйымдылық кедергісі.
5-сурет.
Егер айнымалы ток
тізбегі тізбектей
, мұндағы .
Айнымалы ток тізбегіндегі реактивті кедергі. Осыған сәйкес, Ом заңы мына түрде өрнектеледі:
.
Ал ток пен кернеу арасындағы фаза ығысуы тізбектегі реактивті кедергінің актив кедергіге қатынасымен анықталады:
.
Электр тербелістерінің генераторы (орыс. Генератор электрических колебаний) — тұрақты ток электр энергиясын электроңдық аспаптар көмегімен өшпейтін электромагниттік тербелістер энергиясына түрлендіретін электрондық құрылғы. Пайдаланылатын аспаптар типіне байланысты электрондық шамдардағы, транзисторлардағы, магнетрондық аспаптардағы (магнетрондар, карматрондар), газразрядты аспаптардағы (тиратрондық генераторлар), сондай-ақ кванттық генераторлар (лазерлер, мазерлер) деп бөлінеді. Электр тербелістерінің пішіні бойынша: синусоидалы (гармоникалық) тербелістер генераторлары, импульстык генераторлар, арнайы пішінді тербелістер генераторлары деп жіктейді.[1]
Қорытынды
Біздің елімізде электр энергиясының қондырғылары үшін жиілік 50 герц болып алынған. Мұндай таңдауды жеңіл түсінуге болады: өйткені 40 герцтің өзінде электр шамының жыпылықтап тұрғанын байқауға болады ; ал жиілікті 50-герцтен жоғарылату да тиімді емес-ондай жағдайда жиілік пропорционал түрде өзіндік индукцияның электр қозғаушы күші де өседі, ал ол энергияны өткізгіш сымдар арқылы жеткізуге айтарлықтай бөгет жасайды.
Қазіргі таңда, жоғарыда өзіміз көргендей генераторлардың көптеген тиімді түрлері жасалып жатыр. Генераторлардың қаншама түрі болса, қазіргі таңда елеміздің өркендеуіне соншалықты шамада пайдасын тигізеді. Ол электр энергиясын алуда да, оны түрлендірудегі де ең пайдалы құрылғылардың бірі болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: