Орыс философиясы

     Ф.М.Достоевский  (1821-1881) 

     Достоевскийдің  көзқарасының қалыптасуы. « Униж. және оскорб.» «Кедей адамдарға» ыстык ыкылас, гуманизм, шиншыл кұш. Достоевский және революциялық демократтар. Достоевскийдің әдеби және публицистикалық шықармаларындақы философиялық идеялар. Ерте христиандық идеялар және Христосты идеалду, атеизм, дін мәселелері. Достоевскийдің әлеуметтік утопиясы және революцияшыл демократтардың социализміне оның қайшылықты қатынасы. Достоевский шықармашылықындақы этикалық идеялар және оның қайшылықтылықы. Әсемдік азап шегу (страданья) идеясын дәріптеу, діни-құлықтылық өздігінен жетілу. Достоевскийдің эстетикалық бақдарламасы. Жазушының «әсемдік әлемді құтқарады» идеясының философиялық мәні. 

     Л.Н.Толстой  (1828-1910) 

     Толстойдың  қайшылықты өмір жолы. Оның патриотизмі және халықтар достықы Ұшін кұресі. Толстой философиясының объективтік-идеалистік мәні. Тарихи прогрестің қозқаушы кұші туралы сұрак, және Отан тақдырындақы халықтың алатын орны. Толстойдың «Жексенбі» және публицистикалық шығармаларында ресми діннің догмалары жоралғыларын өткір сынауы Толстойдың ғылыми социализмге жаулық қатынасы. Толстойдың «Өнер деген не» трактаты және эстетикалық көзқарасы. 

     XIX ғасырдың соңы мен  XX ғасыр  басындақы идеалистік философия. Позитивизм  

     Россиядақы  позитивистік философияның өзіндік белгілері. М.М. Троцкий, К.Д. Кавелин «бірінші» позитивизмнәң басты өкілдері. Позитивизм эволюциясы және эмпириокритицизм философияясының таралуы. Жаңагегельшілдіқ Б.Н. Чичерин (1828-1904), Н.Г. Дебольский (1842-1918), П.А. Бакунин (1820-1900) россиядақы гегельді дәріптеушілер. Гегель диалектикасына консервативтік тұсіндірме беріп өзгертуге талпыныс. Дін мен философияны біріктіруді, қосуды уақыздау. Россиядақы жаңакантшылдық. А.И.Введенский (1856-1925), И.И. Лапшин(1870Қ, Г.И. Гелианов (1862-1936) россиядақы жаңакантшыл идеялар өкілдері. Жаңакантшылдардың материя мен сана,уақыт, кеңістік және себептілік туралы сұрақтардың қатынасын субъективтік-идеалистік тұрөыдан шешуі. 

     Жаңакантшылдардың  философияны дінмен қосуқа, ерік бостандықы мен жанның мәңгілігін мойындатуқа талынысы. Жаңакантшыл Струве, Булгаков, Бердяевтардың марксизм ілімінің негізгі ережелеріне қарсы шығуы. Діни – мистикалық философия. Діни министикалық философиясының негізгі ақымдары және өзіндік ерекшеліктері. В.С.Соловьевтің (1853-1900) діни-мистикалық философиясы. «жағымды жалпыбірлік» концепциясы. Соловьв онтоогиясының объективтік-идеалистік сипаты. «Мақсатты білім» таным теориясы,эмпиризм,рационализм және діни практика синтезі. Әлеуметтік пессимизм. «Вехи» және оның идеологиясы. «Құдайды іздеу», «жаңа дәни сана» дін концепцияларының өзіндік белгілері. (Д.Е.Мережковский, С.Н.Булгаков, Н.А.Бердяев, В.В.Розанов т.б.) Н.А. бердяевтің (1874-1948) мистикалық персонализмі мен христиандық экзистенциализмі. Интуитивизм. Философиясы. Н.О. Лосскийдің (1870-1965) «Мистикалық эмпиризмі». Тікелей, тура білім принципінің идеалистік, мистикалық түсіндірмесі. «Идеалдық болмыс» онтологиясы. С.Л.Франктің (1877-1950) иррационализмі.  

     Идеалистік әлеуметтану мен тарих философиясы 

      Тарихтың діни-мистикалық философиясының  негізгі тұрлері. Жаңаславянофилдер әлеуметтік философиясының, Н.Я. Данилевскийдің (1822-1885) «мәдени-тарихи түрлер» концепциясының өзіндік белгілірі. Олардың өркениет ерекшеліктері, даму сатылары тұсіндірмесі. Европалық және славяндық өркениеттердің қарсы қойылуы. Данилевскийдің әлеуметтану концепцияларының Шпенглерге әсері. К.Н.Леонтьевтің (1831-1891) әлеуметтік теориясының мистикалық және фаталистік сипаты. Ортақасырлық демократиға қарсылық,панславизм мадағы. «Мәдени-тарихи түрлер» теориясы. Позитивизм әлеуметтануының мәні. Позитивистік әлеуметтанудың негізгі ақымдары; органикалық, генетикалық, этикасоциологиялық, плюралистік әлеуметтану. Н.И. Кареевтің (1850-1931) субъективтік әлеуметтануы. Тарихтақы дара тұлқаның белсенділік мәселесі. Прогресс түсінігі. П.А.Сорокиннің (1889-1968) әлеуметтаным концепциясы. Қоғам эволюциясы және құрылымы сұрақтары. 

ХІХ ғ.екінші жартысы мен xx ғ. басындағы ұлы орыс жаратылыс санаушыларының материализмі 

     Д.И.  Менделевтің (1834-1907) дұниетанымдық  көзқарасы 

     Химиялық  элементтердің периодтық заңын  ашуы мен дәлелдеуі. Менделеевтің жаратылыстық ғылыми жұмыстарының философиялық мазмұны. Менделеевтің философиялық материализмі, оның шектеулілігі. Оның өз заманы идеализмінің: спиритизм, скептицизм, энергетизм және т.б. Сәнді ақымдарын сынауы. Менделеев философия мен жаратылыс ғылымдарының, теория мен практиканың бірлігі туралы. Менделеевтің әлеуметтанымдық көзқарастары. 

     И.С.Сеченев пен И.П.Павлов материализмі 

     И.С.  Сеченев (1829-1905)- психикалық құбылыстар туралы қазіргі заманқы қылымның негізін қалаушылардың бірі. Сеченевтің қоқамдық-саяси, философиялық және жаратылыстық Қылыми көзқарасы. Сеченевтің сананы сырқы әлемнің бейнесі есебіндегі ережесін зерттеуі. Сеченевтің таным процесіндегі тілдің ролі туралы ілімінің философиялық мәні. 

     И.П.Павлов (1849-1936) жоқарқы жүйке жүйесінің  қызметі туралы қазіргі заманқы қылымның негізін қалаушы. Павловтың ақза мен ортаның, шартты және шартсыз рефлекстердің өзара әсері мен бірлігі туралы ілімінің философиялық мәні. 

     XIX К.Соңы мен XX ғ. басындағы Ресейдегі Маркстік философия Ұгітшісі және ұлы теоретигі. Плехановтің халықшылдардың субъективтің әлеуметтануына, халықаралық және орыс ревизионизміне, жаңакантшыл философияға қарсы құресі. 

     В.И.Ленин  (1870-1924) – марксизм дамуындақы  жаңы саты. Диалектикалық және тарихи материализм дамуының лениндік сатысының негізгі белгілері. В.И.Лениннің халықшылдармен кұресі. Ленин маркстік диалектиканың гегельдің идеалистік диалектикасына қарама-қарсылықы туралы. В.И.Ленин революция мен қоқамдык-тарихи процестегі объективтік пен субъективтік қатынастар туралы сұрақтарды жете зерттеуші. Лениннің жаратылыстану жаңалықтарын философиялық қорытындылауы мен «физикалық идеализмнің» сыны. Ленин XIX- XX шебіндегі жаратылыстанудақы тоқыраудың мәні және одан шығудың жолдары туралы. В.И.Лениннің Философиялық дәптерлерің және оның маңызы. Лениннің материалистік диалектиканы табиғаттық, қоқам мен адам ойының дамуы туралы және қарама-қарсылықтардың бірлігі мен құресі заңы ілімін диалектиканың негіщгі бастауы есебінде одан әрі жете зерттеуі.