Менингококкты менингит

Қазақстан Республикасының  Денсаулық Сақтау мистрлігі

С.Ж.Асфендияров  атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті

 

Кафедра:

 

Презентация

Тақырыбы: “Нейроинфекциялар”

 

 

Орындаған: Алыбаева И.Е., Молдаханова Қ.Е.

Факультеті: Жалпы медицина

Курс: 5

Топ: 037-5к

Тексерген:

                                                         Алматы 2011 жыл

Жоспар

 

 

Кіріспе

              II  Негізгі бөлім

1. Менингиттер

 2. Менингококкты менингит

3. Екіншілік іріңді менингиттер

4. Лептоменингиттер

 III Қортынды

           IV  Қолданылған әдебиеттер

 

  
 
 
 
 
Менингиттер  
Менингит-ми мен жұлын қабықтарының қабынуы. Менингитте бактериялдық және вирустық инфекциялар себеп болып табылады. 
Менингиттер қабыну сипатына қарай іріңді, серозды және геморрагиялық, ағымына қарай шұғыл, созылыңқы, созылмалы және қайталама, пайда болу себептеріне байланысты біріншілі және екіншілік болып бөлінеді. 
Классикалық үштік 
жалпы милық симптомдар Бас ауруы, құсу, тері мен сезім мүшелеріндегі гиперестезия, көрпе симптомы, омыртқа бойы мен Керер нүтелерінің ауырысынуы. 
Менингеалды ликворлық синдром сұйық  қысымның  жоғарылауы, плеоцитоз, белоктың көбеюі, түсінің өзгеруі 
Дене қызуының көтерілуі.  
 

Белгілері

 

Жоғары температура;

Бастың қатты ауыруы;

Мойынның шалқаюы. Баланың өңі кірмейді, сұлық жата береді, басы мен мойынын артқа шалқайтып ұстайды.

Ту сыртының да шалқайып кететіні сондай, бала басын тізесінің арасына келтіре де алмайды;

Бір жасқа дейінгі баланың еңбегі көтеріледі (томпайып кетеді);

Менингит кезінде құсу — осы ауруға тән құбылыс;

Кішкентай балаларда менингиттің алғашқы кезеңінде анықтау қиын. Бала түсініксіз жағдайда, тіпті анасы емізгенде де жылай береді («менингит жылауы»). Немесе бала ұйықтай береді;

Кейде талып қалады (құрысу), немесе дене қозғалысы да бір түрлі болып өзгереді;

Көбінесе баланың  жағдайы бірте-бірте нашарлай бастайды, ол мүлде есінен танған кезде ғана тынышталады;

Туберкулез  менингиті өте жай өрбиді, ол талай күндерге немесе апталарға созылады. Бұл аурудың басқа формалары анагұрлым тез — сағаттар немесе күндер аралығында өршиді.

Менингококкты менингит-ми жұлындық менингит. Оның қоздырғышы-Вексельбаумның грамсыз менингококкі. Инфекция сырқаттар  мен бацилла тасымалдаушылар  арқылы жұғады. 
Жоғарғы тыныс жолдарының шырышты бөлігінен инфекция қан арқылы ми қабықтарына жұғады. 
Инкубациялық кезең  қысқа 3-4 күн. Аурудың бастапқы кезеңінде назофарингит пен жалпы дімкәстік хал байқалады. Ауру күрт басталады, Сырқаттар қалтырап, дене қызуының 39-40 қа көтерілуі, еінен тез айрылады. Терісінде бөртулер байқалып, еріндері мен желбезегінде герпестік бөртпелер пайда болады.

Екіншілік іріңді менингиттер

 

• Екіншілік іріңді менингиттер созылмалы іріңді отит, бетке шыққан шиқан, бронхоэктазия, іріңді пневмония, ашық бас сүйек-ми жарақаттары. Қоздырғышы стрептококк, стафилококк, пневмококк.

Шұғыл сероздық менингиттер 
Сероздық менингит біріншілік және екіншілік болып бөлінеді. Біріншілік сероздық менингиттің қоздырғышы көбінесе Армстронгтың  лимфоцитарлық  хориоменингиттің  вирусы және Коксаки мен ЕСНО энтеровирустары болып табылады.  Екіншілік сероздық  менингит әр түрлі инфекциялар әсерінен пайда болады.  
Шұғыл лимфоцитарлық  хориоменингит  қыс айларында жиірек кездеседі. Вирус көзі –үй тышқаны.  Ауру жедел басталады. Менингеалды синдром айқын білінеді. Менингиттің ағымы қатерсіз. Ауру басталғаннан  7-10 күн өткенде бас ауруы бәсеңдейді. 
Энтеровирустық-секрозды менингиттер  өте жұқпалы , олар әдетте кең көлемде бұрқ етіп өршиді.  Инфекция ауа-тамшылы жолмен таралады. Инкубациялық кезең -3 тәулік. Өте шұғыл басталады. Сырқат басы қатты ауырғандықтан  жылайды, дене қызуы көтеріледі, құсады.  Беті қызарыңқы, мұрын-ерін бұрышы қуқыл, көз  ағы қаншымақ-талған, терісінде полиморфтық бөртпелер көрініс береді.

Емі 
Антибиотиктер 
Этиотроптық ем донорлық плаценттік гамма – глобулин мен табиғи плазма тағайындалады. Гамма-глобулин күніне 1 рет 3 күн бойы 4-6 мөлшерде булшық етке жібереді.Табиғи плазма 50-100 мл венаға тамшылатып құйылады,оны алғашқы 2-3күнде қайталап тағайындайды. 
Вирусқа қарсы дәрілерден интерферон беруге болады.

Туберкулезді  менингит –бронх бездері, өкпе, бүйрек немесе сүйектер мен буындар туберкулезінің кең жайылмалы кезеңінде пайда  болады. Қоздырғышы- Кох таяқшасы. Ми қабықтарында экссудат жиналып, миллиарлық туберкулдер бөртеді. Барлық өзгерістер ми табаны мен сильвиев саңылауында  басым болады. 
Туберкулездік менингитпен көбінесе 10 жасқа дейінгі балалар  ауырады. Көктемде көп кездеседі. Ауру алды 1-2 күнге созылады. Клиникалық көрінісі әр түрлі менингеалды синдромдарға және бас-сүйек нервтерінің зақымдану симптомдарымен сипатталады.

Арахноидиттер немесе лептоменингиттер –инфекция, жарақат немесе улану, ми қабықтарын тітіпкендіретін патологиялық үрдіс және басқа себептерге байланысты мидың жұмсақ және торлы қабықтарының созылмалы пролиферативтік қабынуы. Церебралдық лептоменингиттер шұғыл созылыңқы және созылмалы түрде болады. Клиникалық белгісі айлар немесе жылдар өткенде байқалады.  
Церебралдық қабыну кезінде факторлар сенсибилизациялау ролін атқарады.  Ми қабықтарындағы қабыну үрдісін асқындырады.  
Лептоменингиттің патомарфологиясында ми қабықтарында, ми затында альтернативтік өзгерістер басым болады. Қалыпты жағдайда ликвор жүретін каналдар торынан құралатын тор қабық асты кеңістігінің қуысы дәнекер тінмен бекітіліп қалады. Ликвор цистерналары тыртықтармен толады. Сыртқы қан тамырлар, веналар тыртықтармен қысылып, қан ағысы бұзылады. Кішігірім қан ұйылу ошақтары пайда болады.

  Жіктемесі 
Этиологиялық факторге байланысты 
1. инфекциялық 
2. жарақат салдары 
3. реактивтік ми ісіктері мен тор қабық асты кеңістігіне қан құйылу 
Алғашқы кезең шұғыл басталады.Дене қызуы көтеріледі, бас ауырады. Көз, самай аймақтары тұрақты ауырады. 
Екінші кезең бұл кезеңде гипертензиялық синдром, ми зақымдануларының ошақтық симптомдары және ми –жұлын сұйықтығында өзгерістер пайдаболады.

Гипертензиялық синдром бас  ауруы, құсу, көру нерві үрпісінің  өзгерістері және бас айналуы  арқылыбайқалады. Маңдай, қарақұс және самай аймағында білініп ұстама кезінде мойынға, көз алмасына, құлаққа  және кеңсірікке дейін тарайды.  
Интерпеднуклярлық лептоменингитте әкеткіш4 және үшкіл 5 нервтердің, сонымен қоса пирамида жолдарының зақымдануы тән.  
Көпір мишық бұрышы лептоменингитте бас айналу, атактикалық жүріс, көлденең нистагм, құлақтың шулы, есту қабілетінің бір жақты төмендеуі.  
Конвекситалдық лептоменингитте Джексон қыртыстық құрыспалары арқылы білінетін эпилептикалық талмалар мен бас сүйек-ми нервтері зақымдану белгілері болмайды. 
Дддиффуздық  лептоменингитте ұстамалы тәрізді тынымсыз бас ауруы, бас айналу және құсу тән.

Менингококкты инфекцияның емі. 
45. Менингококкты инфекцияның жайылмалы түрінің диагнозы қойылған жағдайда ауруханаға дейінгі көмек көрсететін дәрігердің дұрыс тактикасы өте маңызды. Менингококкты инфекция –емге берілгіш инфекция. Өз уақытында және дұрыс көрсетілген көмек, науқасты қалдықты белгілерсіз емдеуге мүмкіндік береді. 
46. Менингококкты инфекцияның жайылмалы түрлері тек қана ауруханада емделетіндігін есте сақтау қажет. 
47. Менингококкцемия кезінде науқасты реанимация бөлімшесіне жатқызу қажет, ол жерде аурудың үдеуін алдын алатын үздіксіз бақылау жүргізіледі. 
Менингококкты инфекцияның емі. 
48. Ауруханаға дейінгі этапта дәрігерден менингококкты инфекцияның менингококкцемиясында дәрігердің міндеті: 
49. 1. Левомицетин натрий сукцинатын 25 мг/кг енгізу. 
50. 2. Преднизолон 2-3 мг/кг бұлшық етке немесе көктамырға(ИТШ болмаса). 
51. 3. Дене қызуын төмендететін дәрілер – анальгин 50%-0,1 мл/өмір жылында; димедрол 1% немесе пипольфен 2,5%. 
52. 4. Қозу немесе құрысу кезінде – седуксен 0,5% немесе құрысуға қарсы басқа дәрі. 
Менингококкты инфекцияның емі. 
53. Менингит болған кезде  
54. 1.Пенициллин(бензилпенициллинің калий тұзы) 50-60 мың/кг бұлшық етке (бір реттік мөлшер). 
55. 2.Айқын менингеалды синдром кезінде натрий сульфаты 25% 1,0 мл/өмір жылына. 
56. 3.Дене қызуын төмендететін дәрілер – анальгин 50% -0,1мл/өмір жылына, димедрол 1% немесе пипольфен 2,5% . 
57. 4.Қозу және құрысу кезінде – седуксен 0,5% (жас бойынша) немесе құрысуға қарсы басқа дәрі. 
58. Сонымен қатар көктамырға реополиглюкин15-20мл/кг  
  

Қорытынды

 

• Тыныс алу бұзылыстарын түзету, оттегінің толық жеткізілуін қамтамасыз ету;
• Белок алмасуының, қышқыл-сілтілі және су-электролитті тепе теңдіктің бұзылыстарын қалпына келтіру;
• постгеморрагиялық кезеңде дененің энергетикалық тепе- теңдігін қалыпты жағдайда ұстап тұру;
• Қансыраудың рецидив беру қаупін анықтау;

Қолданылған әдебиеттер:  

 

2. Вернер, Дэвид. Халыққа медициналық жәрдем көрсету жөніндегі (Анықтамалық). Қазақ тіліне аударғандар: Айымбетов М, Бермаханов А.—Алматы: "Демалыс", "Қазақстан", 1994— 506 бет.
3. www.yandex.ru
4. www .google .kz
5. www .google .ru

 

 

1