Қант диабеті

   
 
 
 
СӨЖ  
Тақырыбы: Қант диабеті 

Қабылдаған: Құнанбай Қ .

Орындаған: Мусина Қ.

Курс: 3

Факультет: фармация

Топ: 09-001-01

Жоспар  

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Диабеттің пайда болу себептері
• Негізгі симптомдары
• Диабеттің терапиясы
• Қорытынды
• Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе  

• Инсулиннің  бездік немесе безден тыс жеткіліксіздіктерінде  қантты диабет (грек. diabetes – шыжың) дамиды. Ол организмде инсулиннің толық немесе салыстырмалы жеткіліксіздіктерінен дамитын зат алмасуларының бұзылыстарымен, қан тамырларының, жүйкелердің және әртүрлі ағзалар мен тіндердің дерттік өзгерістерімен сипатталатын ауру. 

• Бүкіл Әлемдік Денсаулық сақтау Ұйымының (БДҰ) жіктеуі (1981 ж.) бойынша қантты диабеттің ең кең тараған 2 түрі бар: инсулинге тәуелді (I-түрі) және инсулинге тәуелсіз (II-түрі).
• (I-түрі) – 25 жасқа дейінгі жастарда және балаларда кездесетін диабет инсулиннің бездік жеткіліксіздігінен оның толық болмауынан дамиды. Ол сырқат адамның қатты арып-азуымен ауыр түрде өтеді және инсулинмен емделмесе тез кетоацидоз дамуына, адам өліміне әкеледі.
• (II-түрі) – ұлғайған адамдарда кездесетін диабет және ол инсулиннің салыстырмалы жеткіліксіздігінен дамиды. Бұл түрі диабеттің барлық түрлерінің 70%-на жуығы. Қанда инсулиннің мөлшері аздап қана толып кетуі байқалады және кетоацидоз дамымайды. Көпшілік жағдайда бұндай ауруларды дұрыс емдеу шарттарын қолданған жеткілікті.

Негізгі бөлім 
Диабеттің пайда болу себептері 

   Тұқымқуалаушлық

      Инсулинге тәуелді диабет

      Диабеттің гені HLA-кешенінің локусында иммундық реактивтіліктің генімен бірге орналасқан

   Жүре пайда  болатын

      Инсулинге тәуелсіз диабет

      Тұқымқуалаушылыққа  бейім, көп факторлық ауру (жеңіл  қорытылатын көмірсулары көп  тағамды артық пайдалану,  гиподинамия)

• Жорамал бойынша диабеттің гендері халықтардың  арасында 25%-ға жуық адамдарда болуы мүмкін, бірақ олардың 2-3% ғана диабетпен ауырады.
• БДҰ жіктеуіне қантты диабеттің басқа сирек кездесетін түрлері де келтірілген. Оларға ұйқы безінің қабынулық, некроздық, резекциядан кейінгі т.б. бұзылыстары кезіндегі диабет және жүкті әйелдердің диабеті т.с.с жатады.

Негізгі симптомдары 

   Терінің құрғауы

   Полидипсия 

   Полиурия

   Тырыспа-селкілдек  ұстамалар

   Көз көруінің нашарлауы, катаракта

   Диабеттік ангиопатиялар, нефропатиялар 

   Тері мен  шырышты қабықтарда іріңді қабынулар 

• ГИПОГЛИКЕМИЯНЫ ТУДЫРАТЫН ГОРМОН– ИНСУЛИН

 

• ГИПЕРГЛИКЕМИЯНЫ ТУДЫРАТЫН ГОРМОНДАР–АДРЕНАЛИН, НОРАДРЕНАЛИН, ГЛЮКАГОН, КОРТИЗОЛ, СТГ.
• (КОНТРИНСУЛЯРЛЫ ГОРМОНДАР)

Д жасуша

(соматостатин)  

Лангерганс  аралшығы 

α жасуша

  глюкагон 

β жасуша(инсулин)

ҚАНТТЫ  ДИАБЕТ АСҚЫНУЫ:

• Инсульт
• Инфаркт миокарда            
• Бүйрек ауруы
• Көздің зақымдануы
• Нервтердің зақымдануы

   
Қантты диабет кезiнде байқалатын көріністер:  
 

• Гипергликемия және глюкозурия;
• Кетонемия мен кетонурия;
• Азотемия және азотурия;
• Полиурия және полидипсия;
• Гиперлипидемия.

ҚАНТТЫ  ДИАБЕТ   1ТИПІ 

      ҚАЛЫПТЫ ЖАҒДАЙ

Диабет: Глобальды мәселе 

Тип 1

Tип 2

Барлығы

НТГ 

1995 

2000 

2010 

    3.5 миллион

114.8 миллион

118.4 миллион  

    4.4 миллион

146.8 миллион

151.2 миллион  

     5.5 миллион

215.3 миллион

220.7 миллион  

> 10% БАРЛЫҚ ПОПУЛЯЦИЯНЫҢ

Диабетке  қарсы препараттардың әсері

   
Диабеттің терапиясы 
Қантты диабет (I-түрі)  
 

Инсулин тобындағы  препараттар:

• Актрапид НМ, Актрапид МК
• Хумулин регуляр, Хумулин Л, Хумулин НПХ, Хумулин М
• Инсуман Рапид
• Инсулин Ч Био Р, Инсулин Ч НПХ т.б.

Инсулин препараттары(алу көздері мен тазалау дәрежесі бойынша) 

• 1-ші  ұрпақтың препаратары (шошқа және ірі қара мал ұйқы безінен алынады, құрамында 20 -ға дейін қоспа болады)

 

• 2-ші  ұрпақтың препаратары (монопикті), мысалға, шошқа ұйқы безінен алынатын инсулин, құрамында 0,5 қоспа бар

 

• 3-ші  ұрпақтың препаратары – монокомпонентті, мысалға, шошқа ұйқы безінен алынатын жоғары тазалынған инсулин

 

• 4-ші  ұрпақтың препаратары – генноинженерлік әдіспен алынған адамның инсулині

Инсулин препараттары 

Адам  инсулин препараттары	Шошқа инсулин препараттары
Қысқа әсерлі
Актрапид  НМ	Актрапид  МС
Әсер  ету ұзақтығы орташа
Изофан  Инсулин ЧМ Протофан  НМ	Протофан МС
Ұзақ  әсерлі
Хумулин У- Л Ультратард НМ

Инсулин препараттарының жанама әсерлері 

• Аллергия
• Гипогликемия
• Резистенттілік
• Липодистрофия

   
Қантты диабет (II-түрі) 
 

• Синтетикалық  пероральды диабетке қарсы заттар (сульфонилмочевина  мен бигуанидтің  туындылары)
• Карбутамид
• Хлорпропамид
• Глибенкламид (Глюкобене)
• Гликвидон
• Гликазид
• Глимеприд (Амарил)
• Метформин (Глюкованс, Глюконил, Глюкофаж, Метфогамма, Сиофор)
• Буформин (Силубин Ретард)
• Инсулин тобындағы препараттар

Сульфанилмочевина туындылары 

• Инсулин секрециясының күшейтеді 
• β-жасушалардың гликемияға сезімталдығын жоғарлатады.
• Бауыр мен бұлшықеттерде глюкозаның утилизациясының үлкейтеді
• Гликоген түзілуінің үлкейтеді
• Инсулинге деген рецепторлардың санын көбейтеді

Глибенкламид  

• Жоғары  белсенді
• Аз уытты
• Қан ұюды төмендетеді
• Антихолестеремиялық әсер көрсетеді
• Ұзақ әсерлі

Сульфанилмочевина туындыларының жанама әсерлері 

• Гипогликемия
• Диспепсия
• Дене салмағының ұлғаюы
• Бауыр және бүйрек қызметтерінің нашарлауы
• Қан түзілуінің бұзылыуы

Бигуанидтер (Метформин)  

• Бауырда глюкозаның түзілуін басады
• Бұлшықеттермен глюкозаның жұтылуын жоғарлатады
• Көмірсулардың ішектте сіңірілуін баяулатады
• Қан плазмасының құрамында триглицеридтер мен холестеринді біршама төмендетеді
• Анорексигенді әсер, дене салмағының төмендеуі
• Қанда глюкагонның деңгейін төмендетеді

Жанама  әсерлері 

• Құсу
• Лоқсу
• Диарея
• Ауызда металл дәмін сезу

   
Қантты емес диабетте қолданылатын препараттар 
 
 

• Десмопроссин
• Хлорпропамид
• Тиазидті және тиазид тектес диуретиктер

Әртүрлі препараттар: 
 

• Акарбоза  (Глюкобай)
• Репанглинид
• Натеглинид
• Пиоглитазон
• Росиглитазон
• Арфазетин
• Мырыш сульфаты
• Липой қышқылы (Тиогамма)

 
 

• Метионин
• Пиридоксин
• Пиридоксальфосфат
• Кокарбоксилаза
• Бенфотиамин (Мильгамма композитум)

α-глюкозидазаның ингибиторлары  
(акарбоза-олигосахарид) 

• Асқорыту  ферменттерімен бәсекелес әрекеттеседі
• Полисахаридтердің тік ішектің  в проксимальды бөлімінде бөлшектенуін басады
• Моносахаридтердің ішекте түзілуі мен сіңірілуін бұзады
• Постпрандиальды гипергликемиясы бар науқастарда тиімді

   
Инсулинге жасуша сезімталдылығын жоғарлататын препараттар (пиоглитазон, розиглитазон) 

• Сенситайзерлер
• ррАR рецепторларының модуляторлары
• Глюкоза мен май қышқылдарын тіндермен қармауын жоғарлатады
• Глюкоза тасымалдаушыларының белсенділігін жоғарлатады
• Инсулинге тіндердің сезімталдылығын жоғарлатады
• Глюконеогенезді төмендетеді
• Липогенез өседі
• Гипогликемия шақырмайды