Автор: Пользователь скрыл имя, 01 Апреля 2011 в 19:49, реферат
Қоғам мүшелерінің əр түрлі ішкі еңбек тəртібі жəне сыртқы қарым қатынасы мен оятқыш күштің анықталады. Ішкі мұқтаждық жəне қызығушылық, талаптану жəне тілек, бағалық заттар жəне бағалық жөн табу мұрат жəне себеп бұлардың бəрі күрделі əлеуметтік еңбек қызметінің мотивациясын қырылымын көрсетеді.
Бүкіл ұйымның ойлаған мақсатына жету үшін басшылар адамдардың ең ажетті нәрселерін, мүмкіндігінше тлық қанағаттандыруға тырысу қажет.
Басшы өзінің қарамағындағыларды мұқият бақылауы, сөйтіп, қандай қажеттілік олардың белсенділігін арттыратындығын білуі тиіс. Қажеттік уақыт өткен сайын өзгеріп отыратындықтан, адамдарға бір рет қолайлы жағдай жасағаннан кейін, ол үнемі жұмысқа тиімді әсер етеді деп есептеуге болмайды. Уақыт өте келе мотивация көзқарасы да өзгереді. Мәселен, бұрын экономикалық тәсіл басым болса, енді мотивацияға әлеуметтік-экономикалық тәсіл бола бастады.
Ф.
Херцбергтің жұмыс
МакКлеланд
гигиеналық факторларды есептеудің
кажеті жоқ деп есептейді, өйткені
физиологиялық қажеттіліктерді
қанағаттандыру мəселесі шешілген жəне
үш адамдық қажеттіліктерге
Л.
Портер жəне Э. Лоулер күту теориясымен
əділеттілік теориясын қосып
мотивация моделін жасады. Бұл
модельге сəйкес жіберілетін күш
деңгейі марапаттау құндылығымен жəне
осы күш деңгейі артынан
Х=А х В
Мотивацияның əр түрлі теориялары негізінен өзара жанжал жасамайды, мотивацияның стандартты еместігін жəне көп қырлылығын көрсете отырып жəне бұл күрделі мəселені шешудегі кешенді ыңғайдың керек екенін қайта анықтау отырып бірін-бірі толықтырады.
Бақылау – ұйымның өз мақсаттарына жетудің қамтамасыз ету процесі. Анықтама бойынша бақылау бұл жұмысты түзету мен бірге қойылған мақсаттың орындалу ісін жүйелік түрде қадағалау. Бақылау процессі стандартты белгілеуден фактілік түрде жеткен қортынды өлшеуден жəне жеткен қортындылар белгіленген стандарттардан айырмашылығы болған жағдайда түзетулер жүргізуден тұрады.
Бақылаудың
функциясы – проблемаларды
Бақылауды іске асырудың қажеттілігінің себебі: əрбір ұйым өзінің қателегін уақытында анықтау жəне ұйым мақсатына жетуге қатар туғызбай тұрғанға дейін қателігін түзеу қаблеттілігі болу керек.
Бақылау
нақты жағдайлардан дұрыс бағалауда
қамтамасыз етуге тартылған соныман
қатар фирмалармен бөлек
Басқарудың бақылау функциясының маңызы болып есеп берудің стандартты жүйесін жасау, осы себеп берудің тексеру жəне əр бөлек бөлімшенің немесе фирманың шаруашылық қызметкерлердің қорытындысын талдау т.б. Фирмалар бақылаудың əр түрлі формасын кеңінен қолданады. Қаржылық (жалпы басқарулық бақылаудың негізгі ретінде) өнімнің сапасын, бағаны құру, немесе əкімшілікке əсер етеді. Бақылауды рəсімдеудің үш түрлі кезеңі бар: стандартпен критерилерді талдау оларды нақты қорытындылармен салыстыру жəне қажетті түзетілген іс-əркетті қабылдау əр кезеңде əр түрлі шаралардың кешені жасалады. Бақылауды рəсімдеудің 1 кезең бақылаумен жоспарлау функциясын қаншалықты жақын екенін көрсетеді. Стандарттар бұл нақты мақсаттар өзгеруге келетін прогрестегі қатынастар бұл мақсаттар жоспарлау процесінен туындайды. Бақылаудағы қолданылатын барлық стандарттар ұйымның көп мақсатын бағдарламаудан таңдап алынуы керек.
Стандарттар
ұйыммен ғана емес, сонымен қатар
мемлекеттік басқару
жауапкершілік
жəне этика сияқты салаларда қорытындылау
көрсеткішін дұрыс келтіре
Бақылау процесінің 2 кезеңі белгіленген стандарттың нақты жеткен қорытындылармен салыстырылуы. Бұл кезеңде менеджер күтімінің жеткен қорытындылармен сəйкес келуін анықтау қажет. Сондықтан менеджер стандарттардан табылған кемшіліктер қаншалықты қауіп қатері бар болуына байланысты маңызды шешім қабылдауы керек. Осы 2 кезеңде бақылаудың процесіне бастапқы іс-əрекеттің шешім үшін негізі болатын баға беріледі.
Бақылау – бұл критикалық маңызды жəне басқарудың күрделі функциясы. Басқарудың маңызды ерекшеліктерінің бірі ең бірінші ескеретін бақылаудың. Бақылау менеджер үшін дəргей болып қала алмайды. Əр жетекші өзінің қызметіне қарамастан тіпті оған бақылауды біреу əдейі бөліп бермесе де, ол бақылауды өзінің міндеттеріне жатқызу керек.
Материалды
ресурс саласында бақылау материалды
техникалық қамтамасыз ету, сонымен
қатар өндіріс жəне тауарды сатып
алу саласындада анықталады. Еңбек
немесе адамдық ресурстар кадрлық
қызметпен, бөлімшенің жетекшіліктермен
жəне сол бөлімшедегі арнайы адамдармен
бақыланады. Кəсіпорындағы бақылаудың
маңызды бағыты өндірілетін өнімнің
сапасын бақылау болып
АҚШ-дағы фирмалардың сапаны басқарудың негізгі принциптері келесідей.
1.
Сапаны жоғарлатуға
2.
Сапаны бақылауда негізгі
3.
Жеткізушілер немесе
4.
Қызметкерлердің біліктілігін
Бақылау басқарудың фундаментальды элементі болып табылады. Жоспарлауды, ұйымдық құрылымды жасауды, мотивацияны бақылаудан бөлуге болмайды. Ұйым жалпы бақылау жүйесі, осы барлық элементтердің ең негізгі болып табылады.
Алдын-ала бақылауды жүзеге асырудың негізгі құралы белгілі ережелерді нақты іске айналдыру, жүріс-тұрыстың пікірлері жəне рəсімдері. Ұймдарда алдын-ала бақылау 3 негізгі салаларда адамдық, материалды жəне қаржылық ресурстарда қолданылады. Ағымдағы бақылау жұмысты орындау негізінде жүзеге асады. Оның объектісі көбінесе қоластындағы қызметкерлер болады.
Қорытынды
бақылау шеңберінде кері байланыс жұмыс
орындалғаннан кейін
Қызметкерлермен қабылданатын ойланып жасалған стандарттарды белгілеңіз. Жетуге болатын, бірақ қатаң стандарттарды белгілеңіз.
Екі
жақты қарым-қатынасты
Шамадан тыс бақылаудан қашқақтаңыз.
Стандартқа жеткені үшін марапаттаңыз.
Тиімді, бөлу үшін, бақылаудың бағдарламалық сапаттамасы, сонымен қатар ұйымның жалпы приоритеті жəне оны қолдау керек. Бақылауды тиімді деп бақыланатын қызмет түріне сəйкес келгенде атауға болады. Ол объективті түрде өлшену жəне бағалану керек. Бақылау деп кезінде болу керек. Бақылаудың уақытында болуының уақыт мағынасы интервалында. Бақылау жоспар сияқты икемді болатын өзгерістерге бейімді болуы керек. Ең тиімді бақылау бұл мақсаттарға белгіленген қарапайым бақылау. Бірақ ең маңыздысы бақылаудың жүйесі тым күрделі болса жəне адамдар бақылаумен өзара əрекет ететін жəне оны түсінбейтін, қолдамайтын болса, ондай бақылауды тиімді деп атауға болмайды. Барлық ұйым шығындары оның табыстары мен артықшылықтарын өсіру керек екенін ұмытпау керек. Ұйым өз қызметін шетелде жүзеге асырғанда бақылаудың функциясы қосымша деңгейде күрделенеді. Халықаралық деңгейге
шыққан жағдайда кəсіпкерлік қызметте мақсаттар саны көбейеді, онда бақылауды бұл жағдайда іске асыру күрделенеді. Менеджерлер тек қана стандарттарды белгілеп, қорытындылауды өлшеп, мемлекет ішінде өзінің бизнесіне түзету іс-əректтерін жасап қана қоймайды, сонымен қатар өзінің халықаралық бизнесі үшін ұқсас операцияларды жүзеге асыру керек. Олардың бизнесі неғұрлым глобальды болса, соғұрлым бақылау функциясын жүзеге асыру қиын.
Көп ұлтты фирмалар бақылаудың қаржылық емес сипаттарға фирманың өнім үлесі, еңбек өнімділігі, мемлекеттігі жəне қоғамдағы фирманың образы, қызметкерлердің моральды деңгейі, профсоюзбен жəне қабылдап отырған мемлекеттің басшылығымен өзара қарым-қатынас жатады.
Еңбек
мотивациясы – бұл
Мотивация – бұл, өзін және басқаларды өзінің жеке бастық мақсатына немесе ұйым мақсатына жету үшін жандандыратын, ынталандырып құлшындыратын процесс.
Мотивацияны басқару міндеттеріне жататыны-амалдар мен құралдар жиынтығы. Басқарушы мұны негіздеген мақсатқа жету үшін ішкі қозғаушы күшті (мотивтерді) пайдаланады.
Әр
адамның мінез-құлық
Біреудің
тапсырмасымен адамдардың қандай жағдайда
жұмыс істеп жатқандығын басшы
әрқашанда біліп отыруы тиіс. Кезінде
адамдарды қорқытып-үркітіп
Бұл
бағыттағы алғашқы жүйелі зерттеулер,
біз жоғарыда атап көрсеткендей, АҚШ-та
Э.Мэйо және оның қызметкерлері “Вестерн
Электрик” компаниясындағы