Фальцификасия тарихы
Идентификация латын
тілінен Falsification, falisifico-жалған деген
мағынаны білдіреді. Бірінші тауар
нарығы шыққалы бері,тұтынушылар
тауар фальсификациясына жолықты.
Қазіргі күнге дейін тауар
фальсификациясы өзімен бірге мынадай
мәтелдер алып келе жатыр "алдамасаң-сата
алмайсың". Бірақ бұрынғы кезде алдап,
өтірік айтып, айлакерлікпен айналысып
сатқан сатушы жазаға тартылатын. Себебі
фальсификатталған тауар адам ағзасына
зиян келтіреді. Осы көзқарастың ұстанымымен
Нерлиенд (1879ж) заңнамасының құқықтың
күзеттердің қолына береді. Бұл күзеттердің
мақсаты тағамдық өнімдерге, ойыншықтарға,
түс қағаздарға, бояуларға, ас ішетін ыдыс
аяқтарға және т.б. фальсификация жасалуымен
қадағалау болып келеді.
Фальсификацияны
жою мақсатында алғашқы қадамдар
дін жағынан болды. Орта ғасырларда
қол өнершілерді цехқа саудагерлерді
топқа біріктіру кезінде тауарға
белгілі цехтік немесе қалалық ережелер
дайындау және қолдану керек болды. Осылайша
Германияда сапсыз азық-түлік тауарларын,
өнімдерін сатуға тыйым салынған қалалық,
цехтік талаптар мен қала үкіметінің бұйрықтар
шықты. Азық-түлік сату кезінде базарларда
тексерушілер болды. Цехқа жұмысқа тұрған
кезде адамдар ант қабылдаған.
Тұтынушылар тауар фальсификациясымен
алғашқы тауар нарығы
кезін де ұшырасты. Фалсифиацияға ұшыраған
тауарлар тұтынушылардың денсаулығына
зиян келтіретініне байланысты фалсификация
жайындағы заңдық актілерде көрсетілгендей
өндірушілер мен жеткізушілер тұтынушыларға
тауар жайында жалған ақпарат бермеуі
тиіс. Егер мұндай жағдай болатын болса
бұл заң бұзушылық болып саналады. Германияда
осы заң шеңберінде азық-түлік тауарларына,
ойыншықтарға, түс қағаздарға, бояуларға
және де азық-түлік салатып ыдыс-аяқтарға
және тағы басқаларға құқықтық қорғаушыларды
тағайындады. Бұл заң тауар фалсификацияларын
жүргізгені үшін, тауарларды салылымға
жібергені үшін қатаң жаза қолданды. Заң
да көрсетілгендей заң бұзушыларға 150
марокқа дейін ақшалай төлем ақы және
тұтқындалу, сонымен қатар заң қорғаушылардың
көрсеткен құқықтық анықтамаларын бұзғандығы
үшін, жалған азық-түлік тауарларын сақтағаны
жіне сатуға жібергені үшін ақшалай төлемақы
1500 марок және 6 айға дейін бас бостандығынан
айыру көзделген.
Азық-түлік тауарларының
фальсификациясы туралы заң XIX ғасырда
көптеген еуропалық елдерде - Францияда
(1851 ж.), Италияда(1890 ж.), Бельгияда (1891
ж.), содан кейін Англияда, Австрияда,
Швейцарияда қабылданды. Бұл елдердің
заңдарында көрсетілгендей фальсификасияланған
тауарлар үшін өте қатаң жазаларды қолдану,
яғни фальсификацияланған таурды қолданған
тұтынушыға тигізген залалына байланысты
ақшалай төлем ақы, азаматтық құқығынан
айыру, лауазымды атағынан айыру, тұтқындау
және бас бостандығынан айыру көзделген.
Айта кететін
жағдай кейбір еуропалық елдерде
тауар фальсификациясы әтрүрлі
қабылданды, соған байлансты қолданылатын
жазалардың түрлеріде жеңіл болды.
Мысалға Англия мен Австрияда фальсификайияға
өте қатаң мән бермегендіктен, бұл елдерде
және бұл жұмыстар әдейіленіп жаслынбады
деген түсінікпен жаза түрлері де жеңіл
болды. Германияда сатушының фальсификацияланған
тауарды анықтай алмауы оны жазадан босатты.
Ресейдің архивтік
құжаттарынан көргеніміздей Ресейдегі
тауар фальсификациясы бұрыннан белгілі
болған, және соған байланысты тұтынушылардың
құқығын қорғайтын көптеген заң жобалары
қабылданған.
Петр I кезінде
нарыққа шығарылатын азық түлік тауарлары
туралы бірнеше заңдар енгізілді.
1718 ж. указ бойынша
тексеістен өтпеген сиыр еттерін
және аурып өлген малдардың
еттенін сатуға жібергендігі
үшін дүре соғылды, жер аударды, және
ең ауыр жаза - өлім жазасына кесу болды.
XVIII ғасыр, және
Х1Х ғасырдың басында қаншалықты
ауыр жаза қолдансада тауар
фальсификациясы жалғаса берді.
Соған байланысты құқық қорғау
орындарына көмек ретінде
сапалы тауарларды қадағалайтын
арнайы органдар тағайындалды. XX ғасырдың
басында Ресейде тағыда тауар фальсификациясы
белгілі болды. Проф. П.Е. Таиров винолардың
фальсификаиясы жайында ақпараттар жинап
жүріп елдегі белгілі ғалымдарға барып
жасанды тауарлар жөнінде не ойлайтынын
және өздерінің тәжерибесінде кездескен
жалған тауарлар туралы айтуын сұрайды.
В.Е.Таиров жинаған мәліметтер негізінде
"Азық-түлік тауарларының фальсификациясы"туралы
заң жобас жасалынған болатын. Бірақ бұл
заң қабылданған жоқ.