Өнеркәсіп, көлік, байланыс және қорғаныс мақсаттағы жерлерге мемлекеттік бақылау ерекшеліктері

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым  министрлігі

Атырау  мұнай және газ институты

 

Кафедра «Инженерлік геодезия және жерге орналастыру»

 

 

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: «Өнеркәсіп, көлік, байланыс және қорғаныс мақсаттағы жерлерге мемлекеттік бақылау ерекшеліктері»

 

 

 

 

 

 

 

 

Жоспары:

1.Кіріспе                                                                                                                                 3

2. Өнеркәсіптік, транспорттық , көлік,  байланыс, және ерекше қорғалатын  жерлердің орналасуы                                                                            4

3.Өнеркәсіп ,көлік, байланыс  және қорғаныс мақсаттағы жерлерге  мемлекеттік бақылау жасайтын  органдар                                                             5

4. Өнеркәсіптік, транспорт , байланыс, көлік және ерекше қорғауға  алынған жерлерге салынатын салық                                                                       6

 

Қорытынды                                                                                                                          8

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Жер қорын мемлекеттік  басқару дегеніміз мемлекеттік  басқару жүйесіндегі аса маңызды  бағыт болып табылады, ол жерледі  ұтымды пайдалану мен қорғаудың  тиімділігін қамтамасыз етудің қажетті  ұйымдастырушылық шарты.

Әртүрлі өнеркәсіп , көлік, байланыс және қорғаныс мақсаттағы жерлерге мемлекеттік  бақылау объектілердің орналасуы  өндіргіш күштерді орналастыру принциптерінің негізінде шаруашылық салалардың эконогмикалық  даму жоспары бойынша жүзеге асырылады. Өнеркәсіп, транспорт, байланыс және қорғау мақсаттағы жерлерге мемлекеттік бақылау ерекшеліктері түрлі түрлі болады. Бұл туралы тереңірек төменде көрсетіледі. Айтылған мақсаттағы жерлердің нақты орны, аудандары, межелері және кескін үйлесімділіктері жерге орналастыру салааралық сипатқа ие болады, өйткені жердің бір саладан екінішісіне, бір категориядан басқасына ауыстырылуы орын алады.Өнеркәсіп , көлік , байланыс , қорғаныс мақсаттағы жерлерге қойылатын мемлекеттік бақылау ерекшеліктеріне әр түрлі факторлар ескеріліп отырады.Бұл мемлекеттік бақылаудың негізгі принциптерінің бірі. Оған кеңістік қасиеттері климат жағдайлары әлеуметтәк және экономикалық жағдайлар жатады. Осыған байланысты план- картографиялық материалдардың құрамында жалпы ситуация мен жер бедері бейнеленген жер пайдаланушылықтың геодезиялық планы және геоботаникалық карта да енеді. Өнеркәсіп, көлік, байланыс , транспорт, ерекше қорғалатын жерлерге мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Жер Кодексі арқылы жүзеге асырылады.

 

 

 

 

 

Өнеркәсіптік, транспорттық , көлік, байланыс, және ерекше қорғалатын жерлердің орналасуы                                                                           

Өнеркәсіптік, транспорттық , көлік, байланыс, және ерекше қорғалатын жерлердің орналасуы  өндіргіш күштерді орналастыру принциптерінің негізінде шаруашылық салалардың экономикалық даму жоспары бойынша жүзеге асырылады. Бұндай жерді пайдалану ерекшеліктеріне , территория реттілігі мен айнала ортаға әсер етуіне қарай мынандай бірқатар түрлерге топтастыруға болады:

• Қалыптасқан өндіріс пен территориялық реттілігін бұзбайтын шағын ауданды жер учаскелері;
• Табиғат пен межелес территорияға зор әсер тигізетін (жер, су және атмосфераның ластануы, халықтың көшірілуі, ғимараттар мен өндірістік құрылыстардығ жойылуы т.с.с.) ірі кәсіпорындарға берілген кең ауданды жер массивтері;
• Сызықтық объектілерге (жолдарға, электр жүйелеріне, құбырларға, каналдарға, т.с.с.) бөлінген ұзын пішінде жер учаскелері;
• Су қоймаларының астына бөлінген ірі жер массивтері;
• Пайдалы кендерді өндіретін кәсіпорындарға бөлінген жер.

 

Бұндай жерлерді құру жөніндегі  жүргізілетін жұмыстар мынандай талаптардың  орындалуын қамтамасыз етуге тиісті:

• Берілген учаске барлық жағдайлардың ескеріліп , пайдаланушылардың мүдделері ескеріле отырып орналастырылу қажет;
• Учаскенің ауданы, пішін кескіндігі қойылған талаптарға сай, пайдалануға ыңғайлы түрде жобалану керек;
• Белгіленген құрылыс, экологиялық, санитарлық-гигиеналық және өзге де арнаулы талаптарға сәйкес болу керек.

 

Өнеркәсіптік, транспорттық , көлік, байланыс, және ерекше қорғалатын аумақтарды мемлекеттік  бақылауға әсер ететін факторларлардың  маңызы зор. Мысалы, сондай жерлерде құрылыс  жүргізуге бедер саналуан ықпал  жасайды.Ғимараттар мен құрылыстарды , жол мен ирригациялық жүйелерді  және басқа да объектілерді салу бедердің сипатынан айтарлықтай тәуелді.

 

Өнеркәсіп ,көлік, байланыс және қорғаныс мақсаттағы жерлерге мемлекеттік  бақылау жасайтын органдар                                                            

Өнеркәсіптік, транспорттық , көлік, байланыс, және ерекше қорғалатын жерлерді мемлекеттік  бақылау жұмыстарын мына төмендегі  органдар жүзеге асырады:

• Орталық уәкілетті орган мен оның аумақтық органдары, сондай-ақ уәкілетті органдар өз құзыреті шегінде;
• Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган;
• Санитарлық-эпидемиологиялық қызметінің мемлекеттік органдары
• Сәулет , қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті орган;
• Жер қойнауын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті  орган.

Мемлекеттік бақылау жерге түгендеу жүргізу, зерттеп қарау, жерді пайдаланумен байланысты схемалар мен жобаларды  әзірлеу, жердің мемлекеттік кадастрын  және мониторингін жүргізу кезінде  де жүзеге асырылады. Жерді пайдалану  мен қорғау жөніндегі мемлекеттік  инспекторлардың әкімшілік жаза қолдану туралы шешімініе Жер  кодексінің 148 бабының 3- тармағына сәйкес шағым жасауға болады. Жерді пайдалану  және қорғау жөніндегі инспекторлар ҚР-ң жер заңнамасын бұзушылықтардың іс жүзінде жойылуын, сондай ақ жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды тұлғалардың нұсқаулары мен ұйғарымдарын жер учаскелерінің меншік иелерінің және жер пайдаланушылардың орындауын бақылауды жүзеге асырады. Жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру үшін облыстардың, аудандардың уәкілетті органдары жыл сайын облыстардың жер ресурстарын басқару жөніндегі тиісті аумақтық органдарына ағымдағы  жылы берілген учаскелерінің орналасқан жерін көрсете отырып және картасын ұсынады. Мемлекеттің осындай жұмыстарды атқаратын органдары, және ондай жерлерді қорғау және тиімді пайдалану , және оларға салынатын салықтарды қадағалау , халықтың әлеуметтік – экономикалық жағдайын ескеру, берілген учаскені мақсатына сай пайдалану, Жер Кодексінде белгіленген тәртіп пен заңдарды, нормативтерді сақтау және орындалуын қадағалау , экологиялық сараптамадан өткізілуін және қоршаған ортаға тигізетін әсерән анықтау, немесе соган қарсы шараларды ұйымдастыру және тағы басқа да міндеттер осы тақырыптың , яғни өнеркәсіп , көлік , байланыс және ерекше қорғауға алынған аймақтарға жүргізілетін мемлекеттік бақылаудың ерекшеліктеріне жатады.

Өнеркәсіптік, транспорт , байланыс, көлік  және ерекше қорғауға алынған жерлерге мемлекеттік бақылауда ескерілетін  жағдай- бұл жерлерді есепке алу , яғни сондай жерлерге арнайы бөлінген жерлерді анықтау, және сол туралы мағлұматтарды  есептеу  уәкілетті органдардың  құзыретіне жатады. Оған мысалга Шығыс Қазақстан облысының жер қорының құрылымын мысалға алуға болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өнеркәсіптік, транспорт , байланыс, көлік және ерекше қорғауға алынған жерлерге салынатын  салық                                                                      

Өнеркәсіптік, транспорт , байланыс, көлік  және ерекше қорғауға алынған жерлерге салық салынады.

Жер салығы Қазақстанда 1992 жылы 1 қаңтарда енгізілді.

 Оның мақсаты – экономикалық  әдістермен жерді ұтымды пайдалануды  қамтамсыз ету және жерді сақтау, құнарлылығын арттыру, аумақтардың  әлеуметтік-мәдени дамуы үшін  қажетті шараларды жүзеге асыру  үшін бюджетке түсетін табыстарды  құрау.

Жер салығы жер учаскесінің орналасқан жері бойынша  төленеді, салық сомасы жергілікті өкімет органдарының құзырында  қалады, яғни жер салығының сомасы толығымен жергілікті бюджетке түсіп, жергілікті өкімет органдарының салықты  жинауға мүдделілігі арттырылады. Жер салығының негізгі базалық  ставкаларын республика үкіметі, ал нақты төлем мөлшерін жергілікті мәслихат өз билігі шеңберінде белгілейді.Салық салу мақсатында Қазақстанның барлық жерлері, олардың арналған нысанасы мен тиесілілігіне қарай мынадай санаттарға:

 

1)     ауыл шаруашылық  мақсатындағы жерлерге;

2)     елді мекен жерлеріне;

3)     өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге ауыл шаруашылығы емес мақсаттағы жерлерге;

4)     ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне сауықтыру, қалпына келтіру, тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерге;

5)     орман қорының жерлеріне;

6)     су қорының жерлеріне;

7)     запастағы жерлерге  бөлінеді;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Қорыта  келгенде,  Жер қорын мемлекеттік басқару дегеніміз мемлекеттік басқару жүйесіндегі аса маңызды бағыт болып табылады, ол жерледі ұтымды пайдалану мен қорғаудың тиімділігін қамтамасыз етудің қажетті ұйымдастырушылық шарты деген тұжырымдама жасадық, яғни бұған өнеркәсіп , көлік , байланыс және ерекше қорғауға алынған аймақтарға жүргізілетін мемлекеттік бақылаудың ерекшеліктеріне тоқталдық.

Мемлекеттің осындай жұмыстарды атқаратын органдары, және ондай  жерлерді қорғау және тиімді пайдалану , және оларға салынатын салықтарды қадағалау , халықтың әлеуметтік –  экономикалық жағдайын ескеру, берілген учаскені мақсатына сай пайдалану, Жер Кодексінде белгіленген тәртіп пен заңдарды, нормативтерді сақтау және орындалуын қадағалау , экологиялық  сараптамадан өткізілуін және қоршаған ортаға тигізетін әсерән анықтау, немесе соган қарсы шараларды ұйымдастыру  және тағы басқа да міндеттер осы  тақырыптың , яғни өнеркәсіп , көлік , байланыс және ерекше қорғауға алынған аймақтарға жүргізілетін мемлекеттік бақылаудың ерекшеліктеріне жатады. Бұл қазіргі  кезде өзекті мәселелердің бірі болып  есептеледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасының Жер Кодексі
2. Жер құқығы. Жалпы бөлім , Стамқұлов Ә.С
3. Жерге орналастырудың және кадастрдың ғылыми негіздері,М.А.Гендельман , Ж.Қ. Қырықбаев. Астана -2004жыл
4. Землеустройство, С.Н. Волков. 2002, Москва
5. Научные основы землеустройство,1995, Москва. В.П.Троицский , С.Н.Носов, М.А. Гендельман.