Шаңды бронхит.Емдеу және алдын алу принциптері

              

 

 

    

 

 

Шипажайлық  іс – туристік индустрияның ең ежелгі түріне жатады Антикалық дәуірден бастап адамдар миниралды суларды емдік  саздарды емделу мақсатымен қолдана  бастады. Ең еженлгі яғни «Қола дәуірі»  миниралды сулармен емделетін ғимараттар қазіргі Щвецарлық шипажайда яғни «Сант - маринта»- та қалдықтары бар.

 

 

 

 

Діріл (Вибрация) — скалярлық шамамен сипатталатын нүктенің немесе механикалық жүйенің қозғалысынан туындайтын тербеліс

 

Автомобильдің діріл акустиқасы

Автомобильдің діріл акустиқасы - автомобильдегі шуылдың қалыптасу  ерекшелігін оқып зерттейтін ғылыми пэн.

[өңдеу] Діріл әсерін зертте

Діріл әсерін зерттеу- пайдалану үрдісінде  пайда болатын немесе жасанды қоздырылатын дірілдерді талдау негізінде объектінің (заттың) күйін оқып зерттеу.

[өңдеу] Дірілден қорғау

Дірілден қорғау- адамдарды, механизмдерді  және аспаптарды дірілдің зиянды әсерінен корғап,оны азайтуға арналған әдістер  мен құралдың жиынтығы.

[өңдеу] Дірілге беріктік

Дірілге беріктік- діріл пайда болған жағдайларда объектінің беріктікті сақтау қабілеті.

[өңдеу] Діріл жылдамдығы

Діріл жылдамдығы – діріл әсерінен нүктенің немесе жүйенің қозғалысының жылдамдығы.

[өңдеу] Діріл әсерін зерттейтін қондырғы

Діріл әсерін зерттейтін қондырғы- машина мен тораптарды діріл әсеріне  сынап зерттеу кондырғысы.

[өңдеу] Дірілге шыдамдылық

Дірілге шыдамдылық -діріл пайда  болған жағдайларда объектінің (заттың) белгілі бір қасиеттерді сақтау қабілеті.

[өңдеу] Діріл үдеуі

Діріл үдеуі - діріл әсерінен нүктенің немесе жүйенің қозғалысының үдеуі

[өңдеу] Дірілге орнықтылық

Дірілге орнықтылық - машиналар мен  құрылымдардың берілген режим ауқымында  шамадан аспайтындай тербеліс жасап  жұмысатқару қабілеті.

[өңдеу] Пайдаланған әдебиет

1. ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6
2. ↑ О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0

 

 

 

 

 

 

 

 

Шу ақпаратты қабылдауға бөгет  жасайды, ол өз кезегіңде қателікке  және жарақаттануға ықпал етеді. Ол шаршағандықты тудырады. Шу ұзақ уақыт бойы әсер еткен жағдайда  жақсы есту төмендейді, қан қысымы өзгереді, зейін қойуы әлсірейді, көруі нашарлайды, тыныс алу орталықтарында өзгерістер болады, қимыл координацияларында өзгерістер болуы мүмкін

Өндірісте шуды төмендету мәселесі өзара байланысты екі міндеттерді  шешуді қарастырады:

1) кәсіпорындардың дайындайтын  машиналарының және жабдықтарының,  оларға техникалық шартта және  стандартта берілген шуларын  төмендету;

2) жұмыс орнында, кәсіпорын аумағында  және оған жақын орналасқан  аумақта шуды төмендету.

Шудан қорғау әдістері. Шудың шығу көзінің сипаттамасына байланысты шудан ұжымдық қорғау және дербес қорғау құралдары таңдап алынады. Олар МЕСТ 12.01.029.080 «ССБТ. Шудан қорғау құралдары және әдістері. Жіктелуі» анықталған.

Ұжымдық қорғау құралдарын таңдау акустикалық  есеп негізінде жүргізіледі. Мақсаты – шудың нақты деңгейін анықтау және шудың деңгейін мүмкіндік мөлшеріне дейін төмендету.

Шудың шығу көзінің орналасқан жеріне байланысты акустикалық есеп жүргізіледі: оның ашық кеңістікте немесе бөлмеде  орналасуында.

Шудың таратылу заңдылықтарынан және акустикалық есебінен шудан қорғау шаралары шығады:

Шудың шығу көзінің дыбыстық қуатын азайту. Шудың шығу көзін азайту шаралары шудың табиғатына байланысты. Механикалық шулар механикалық  энергияның акустикалыққа көшуін азайту жолымен былайша төмендетіледі:

1) машинаның дайындалу дәлдігін  жоғарлату;

2) айналмалы бөліктерінің берілетін  жиіліктерін және жүктемеліктерін  азайту;

3) соққы беретін процесстерді соққысыз  процесстерге ауыстыру;

4) айналмалы бөліктерін баланстауды  жақсарту:

5) механизмдерде оралу-ілгерілеу қимылдарын айналмалыға ауыстыру;

6) дыбыстық емес материалдарды  қолдану (пластмасса, ішкі үйкелісі  үлкен дыбыссыз металлдар);

7) қажалатын беттерін майлауды  жетілдіру;

8) тісті берілістердің орнына клиноременді  және тісті-ременді берілістерді қолдану.

Жеке  қорғаныс құралдарын қолдану ұжымдық  және басқа қорғаныс құралдары шудың  шектік деңгейін азайтуға мүмкіндік  етпеген жағдайда қолданады. Жеке қорғаныс құралдары қабылданатын дыбыс деңгейін 10…45 дБ дейін төмеңдетуге мүмкіндік  береді, әсіресе адам үшін аса қауіпті жоғары жиіліктегі шуды елеулі азайтады.

Шудан жеке қорғаныс құралдары құлақты  жауып тұратын шуға қарсы құлаққаптарға, шуға қарсы ішпектерге, шуға қарсы  дулығаларға және дулығалы қалпақтарға  және шу костюмдеріне бөлінеді.

Діріл – өте күрделі кезеңдік немесе кезеңдікке жақын механикалық тербеліс. Дірілдің жиіліктік спектрі 16 Гц-тен кем емес – инфрадыбыстық жиілігін, 16-дан 20000 Гц-ке дейінгі дыбыстық, 20000 — нан астам ультрадыбыстық  жиіліктерді қамтиды.

16 … 20 Гц жиіліктен жоғары дірілмен бірге шу да шығады. Адам дірілді құбылыс жылдамдығы 1*10^–4 м/с жеткенде сезінеді, ал жылдамдық 1 м/с жеткенде ауырсынуды сезеді. Жалпы діріл оның пайда болу көзіне байланысты үш категорияға бөлінеді:

1 – транспорттық діріл, ол  жолдарда, агрофонда және жергілікті  жерлерде қозғалатын машиналар  мен транспорттық құралдар адамға  әсерін тигізеді;

2 – транспортты – техникалық  діріл, ол тек арнайы дайындалған  жерде, өндіріс іші, тау қазбаларына  қолданатын техникада (экскаватор, жүк көтергіш кран, тау машинасы);

3 – технологиялық діріл, адамға  әсер ететін стационарлы машиналар  (станок, электромашина, сорғыш, желдеткіш,қазба  қондырғылары). Жұмыс орнына байланысты  бұл категориалар 3а, 3б, 3в, 3г топтарына  бөлінеді.

Жалпы дірілде – оның категориясын, ал локалді дірілде – нақты  әсер ету уақытын есептей отыра  адамға әерін тигізетін дірілді  әрбір тағайындалған бағыт бойынша  жеке – жеке нормаландырады.

Дірілдің адам организіміне әсер ету  сипаты мен діріл түріне байланысты, белгілі бір талаптарға сай діріл адам организіміне жақсы әсерін тигізеді және оны медицинада жүике жүйесін жақсартуда, жара бетінің тез жазылуына, қан айналымның жақсаруына, радикулиттен емдеуге қолданады. Бірақ өндірістік жағдайларда ұзақ діріл әсері адам организімінің және денсаулығының бұзылуына, тіпті – «діріл ауруына» әкеліп соқтырады.

Діріл қауіпсіздігі деп – өндірістік діріл жұмысшыға жұмыс жағдайында жағымсыз әсерін тигізбеуі. Діріл қаупінсіз  жұмыс жағдайы деп дірілсіз машиналардың қолданылуы; жұмыс істеуші адамға діріл деңгейін төмендететін дірілден қорғау құралдарын қолдану; жұмыс орындары гигиеналық нормадан аспайтын технологиялық үрдістер мен өндірістік ғимараттар жобалау; машинаның дірілдік параметірлерін қадағалау және уақытылы жөндеу жолында ұжымды – технологиялық іс шаралар жүргізу; рационалды еңбек күндерінің жұмыс тәртібі мен демалыс күндерін тағайындау.

Машиналардың дірілін төмендету  үшін негізінен соққылар, қатты жылдамдық  әсеінен болатын динамикалық  үрдісті төмендету керек. Айналып  тұрған масса балансының үйлесімсіздігін жоғалту үшін мұқият балансировкаға жету керек. Сондай – ақ жүйенің механикалық құбылыс энергясын басқа энергия түріне айналдыру – дірілді демфирлеу түрі қолданылады.

Дірілді басу жүйеге қосалқы реактивті  кедергі енгізу жолымен іске асырады. Дірілді оқшаулау жүйеге қосалқы байланысты енгізу жолымен басылады, ол негізгі немесе конструкцияның қиын элементіне машинадан дірілдің берілмеуін қамтамасыз етеді. МЕСТ 12.4.046 – 78 келтірілген шығу көзінен таралатын дірілді басатын параметрлер әдісін техникалық үрдістерде діріл қаупі бар машинаны қолданғанда пайдаланылады. Жұмыс орнынан тыс жұымысшылардың дірілі бар орынға жоламауы үшін ол телімді боялған, ескерту белгілері мен жазбалары бар қоршаумен қоршайды. Діріл мен күресудің радикалды бағыты шулы және діріл қауіптері бар технологиялық үрдістерді жою болып табылады. Мысалға бекіткішті дәнекермен, қалыптауды – баспақпен айырбастау.

Скачать/Жүктеу

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Радиациялық ластану. Радиациялық әсер деп радиоактивті затектерден шығатын иондаушы сәулеленуді  атайды. Кейбір химиялық элементтердің  және олардың изотоптарының атом ядролары өздігінен иондаушы сәуле шығарып, ыдырайды. 
Иондаушы сәулеленудің үш түрі бар: 1) көп электр зарядын алып жүретін гелий ядросының альфа-бөлшектер ағыны; 2) электрондар мен позитрондардың бета-бөлшектер ағыны; 3) қысқа толқынды электр магниттік гамма-сәулелері. Альфа-бөлшектер ауада не бәрі бірнеше сантиметр ғана ұшып, қағаз бетіменде ұсталуы мүмкін. Олар адамның киімі арқылы да, тері эпителиі арқылы да өтпейді. Бұлар адам организміне тыныс алғанда немесе тамақпен бірге түскен жағдайда ғана зиянын тигізе алады, клеткалар радиациялық зақымдануға ұшырайды. Себебі оның салдарынан организмде жүретін биохимиялық процестер өзгеріп, физикалық, химиялық және физиологиялық паталогия орын алып, әр түрлі аурулар, соның ішінде сәулелену ауруы пайда болуы мүмкін. Альфа-бөлшектермен салыстырғанда бета-бөлшектердің ену қабілеттілігі жоғары, организм ұлпасына 1-2 см тереңдікте ене алады. Денеге ену салдарында бұл бөлшектер теріні күдіреді, пигментация немесе денеге жара пайда болады. Рентгендік және гамма сәулелері ең төмен иондау тығыздығы болғанымен ену қабілеті өте жоғары, оларды тек қалың қорғасын қабатымен немесе бетон плиталарымен ұстауға болады. Бірақ та осы үш сәуле түрінің бірдей дозаларын қарастыратын болсақ ең қауіпті болып альфа сәулелер саналады, оның қауіптілігі басқа сәулелерден 20 еседей артық. 
Электр магниттік сәуле – энергия бөле отырып, заттектер арқылы оңай өтетін және ауада ұсақ қашықтыққа дейін тарайтын иондалған гамма – сәулесі және оған жақын рентгендік сәуле. 
Гамма – сәулелері тірі организмнің клеткалық тобына оңай енеді, олар организм арқылы ешқандай әсерін тигізбей өтуі мүмкін, немесе өткен жолында иондалуды қоздыруы мүмкін. Олардың әсері мөлшерге және энергия түріне, сонымен қатар организм мен сәуле шығаратын көздің алшақтығына байланысты. 
Иондайтын және кейбір иондамайтын электр магниттік (инфрақызыл, ультракүлгін және т.б.) сәулелердің әсерінен адамның белгілі бір органдары мен ұлпалары зақымдалады. Мысалы, альфа – сәулелену беретін көздер – радий, уран, плутоний, бета – сәулелену көздері – стронций және иттрий, гамма – сәулелену көзі – цирконий сүйектерде жинақталады. 
Иондайтын сәуле мөлшеріне қарай адамды сәулелік аурудың жедел немесе созылмалы түрлеріне шалдықтырады. Организм арқылы өткен сәуле мөлшері 100 рентгеннен аспаса ауру жеңіл түрде байқалмай өтуі мүмкін, ал 100 рентгеннен жоғары мөлшерлер аурудың белгілерін айқын көрсетеді. Ауруға шалдыққан адамның сүйек кемігінің қызметі бұзылады, қан азаяды, тіршілік әрекеті және иммунитеттік қабілеті төмендейді. 
Тірі организмдердің әр түрлі органдарының өздеріне тән сәулелену сезімталдықтары бар. Бүкіл денені өлтіретін сәулелену дозпсы келесі шамалар деңгейінде: бас арқылы енсе – 2000 рад, іштін төменгі бөлігі – 5000 рад, көкірек қуысы – 10000 рад, аяқ–қол – 20000 рад. 
Санитарлық ереже бойынша электр магниттік сәулелену бар жерде тұрақты тұруға болмайды. Құрылыс практикасында олардан қорғайтын материалдарды кеңінен қолдану қажет. 
Иондайтын сәулелердің қарқындылығын жартылай төмендету олардың енетін ортаның табиғатына және қалыңдығына байланысты келеді ( 1-ші кесте). 
1-ші кесте. Гамма сәулелердің мөлшерін жартылай төмендететін қабат шамасы 
 
Гамма-сәулеленудің  
энергиясы, МэВ Жартылай төмендететін қабаттың шамасы