Интернеттің негізгі сервистері

Интернеттің негізгі сервистері

Локальды тораптарды құру мақсатында активті және пассивті құралдарды таңдау. е, жұмыс станциясына және торапқа жалпы қойылатын талаптар.

Ethernet технологиясы. CSMA∕CD қатынас құру әдістері. Ethernet кдр форматтарының сипаттамасы. 10BASE -5, -2, -T, -F стандарттары. Fast стандарттары. Ethernet стандарттары. Gigabit Ethernet стандарттары.

Локальды тораптардың басқа технологиялары. Tolken Ring стандарты. FDDI және CDDI стандарттары. 10VG-AnyLAN стандарты. ARChet және TCNS стандарттары. Tolken Bus Local Talk стандарттары.

 Каналдық деңгейдің  протоколдары.

OSI моделінің каналдық  деңгейінің протоколы жүйелер  ортасының табиғатын сипаттайды және деректерді жіберу алдындағы дайындау жұмыстарын жүргізеді. Ол кірістегі мәліметтерді қабылдайды, оларға талдау жасайды, қажет жағдайларда желілік деңгейдің сәйкес протоколына жібереді. Каналдық деңгейдің протоколына Ethernet, FDDI, Token Ring жатады. Ethernet каналдық деңгейдің көп тараған протоколы. Бұл протокол 70 ж-да құрылған. Осы уақытқа дейін көп өзгерістер кіріп, желінің талаптарына сай келуде. Қазіргі Ethernet желілері 10, 100, 1000 Мбит/сек жылдамдықпен жұмыс жасайды. Көп жылдар бойы желілікті есептеу желілерде Ethernet-тің екі стандарты болды: 1) PIX Ethernet – 1980 жылы жарияланған. Шина топологиясында 10Мбит/сек жылдамдықты коаксиалды кабельде анықталған. Сонымен бірге бұл стандарт «жуан Ethernet» Thick Net 10 Base 5. 1982 жылы жарияланған PIX Ethernet стандартында желілік орта ретінде RG 58 коаксиалды кабелін пайдалану мүмкін болады. Бұл стандарт жіңішке Ethernet, Thin Net немесе 10 Base 27 деп аталады.

 Желілк орта дегеніміз – пьютерлерді желіге біріктіру технологиясы. Ethernet-тің екінші стандарты 1985 жылы жарияланған IEEE 802.3 стандарты. Бұл стандартқа коаксиалды кабельдің екі типінен басқа экрандалмаған бұралған жұптың 10 Base Т спецификасы кіргізілген. Ethernet протоколының екінші стандарты да негізінен мына компоненттерден тұрады:

Физикалық деңгейдің спецификасы.

Кадрдың форматы.

CSMA/CD ортасына қол жеткізуді басқару механизмі.

Ethernet стандартының физикалық  деңгейінің спецификасына кабелдің  типтері желіні құру топологиясы  кабелдің ең үлкен ұзындығы  және қайталаушының саны жатады. Бұл талаптарды орындау сенімді Ethernet желісін құруға мүмкіндік береді. Ethernet желісінің коаксиалды кабелдегі 10 Base 5 және 10 Base Т спецификалары шина топологиясын қажет етеді. Екіден көп компьютерлер жалғайтын кабелдің сегменті магистралды сегмент деп аталады. Коаксиалды кабелдегі стандарт қазіргі кезде көп қолданылмайды, себебі ол кабелді тарту бұралған коаксиалды кабелдің ақпарат жіберу жылдамдығы 10Мбит/сек. Бұралған жұпты Ethernet Ethernet желісінің физикалық деңгейінің басқа да спецификациясында жұлдыз топологиясы қолданады. Бұл топологияда әрбір компьютер концентратор және кабель сегменті арқылы жалғанады. Қазіргі ең көп таралған кабелдің түрі экрандалмаған бұралған жұп. Бұл кабелді тарту жеңіл. Ақпаратты беру жылдамдығы 10, 100, 1000 Мбит/сек. Ethernet желісінің 10 Base Т спецификациясында компьютерлер қайталаушы концентратормен ұзындығы 100 метр болатын кабель сегментімен. Ethernet желісінің 100 Base FX спецификасындай оптикалық талшықты кабель қолданылады. Мұнда ақпаратты жібері жылдамдығы 100 Мбит/сек. Бұл спецификадағы кабелдің ұзындығы 412 метрден артпайды. Қазіргі кезде Ethernet-тің жаңа түрі Gigabit Ethernet қолданылады. Мұнда ақпаратты жіберу жылдамдығы 1000 Мбит/сек-қа дейін.

 Технологияның негізгі түсініктері.

 Token Ring желілері Ethernet желілері сияқты, сақинаға әкеліп барлық желінің станцияларын қосатын, кабельдер үзінділерінен тұратын, мәліметтерді тасымалдау ортасы. Сақина жалпы бөлінген ресурс сияқты қарастырылады. Оған қол жету үшін анықталған қатарда сақинаны қолдануға құқығын станцияларға тасымалдауда негізделген детерминалды алгоритм қажет. Бұл құқық маркер немесе токен деп аталынатын арнайы форматы бар кадр арқылы тасымалданады. Token Ring технологиясы 1984 жылы IBM компониясымен жасалынған, ал содан кейін проект стандарты деп IEEE комитетіне берілген. IBM компаниясы Token Ring технологиясын әр түрлі классты компьютерлер негізде жергілікті желілерді құру үшін желілік технологияның негізі ретінде қолданады. Компьютердің әр түрлі кластары – бұл мэйнфреймдер, миникомпьютерлер және дербес компьютерлер.Token Ring желілері екі биттік жылдамдықтармен жұмыс істейді – 4 және 16 бит/сек. Әр түрлі жылдамдықтарда жұмыс істейтін, станциялардың араласуы бір сақинада мүмкін емес.  Token Ring технологиясы кедергіге тұрақтылық қасиетіне ие. Token Ring желісінде, сақина тәрізді құрылымды кері байланысты қолданатын, желінің жұмыстық бақылау процедуралары анықталған. Желіні бақылау үшін станцияның біреуі активті монитордың рөлін атқарады. Активті монитор МАС-адрестің максималды мәні бар станция сияқты сақинаның инициализациясы кезінде таңдалынады. Егер активті монитор жұмыстан шығып қалса, онда сақинаның инициализация процедурасы қайталынады және жаңа активті монитор таңдалынады. Маркерлі әдіс арқылы қол жеткізуі бар желілерде ортаға қол жеткізу құқығы логикалық сақина арқылы станциялардан станцияға цикл бойынша беріледі. Token Ring желісінде әрбір станция бір ғана станциядан мәліметтерді алады, ал сол станция сақинадағы алдында тұрған станйия. Мұндай станция ағым бойынша жоғары орналасқан, жақын активті көрші деп аталынады – Nearest Active Upstream Neighbor, NAUN.

Token Ring технологиясының физикалық деңгейі.

IBM фирмасының Token Ring стандарты желіде MAU (Multistation Access Unit) деп аталатын, концентраторлардың көмегімен байланыстардың құрылуын қарастырған. Token Ring желісі 260-қа дейін түйіндерді қосуы мүмкін. Token Ring концентраторы активті немесе пассивті болуы мүмкін. Пассивті концентратор порттарды ішкі байланыстармен қосады. Активті концентратор сигналдардың регенерация функцияларын орындайды, сондықтан Ethernet стандартында сияқты қайталаушы деп аталынады.  Token Ring сақинасының максималды ұзындығы 4000 метрді құрайды.

 Қол жетерлік әдісі приоритеттерге негізделген: 0-ден(төмеңгі) 7-ге дейін (жоғарғы). Станция өзі ағымдағы кадрдың приоритетін анықтайды және сақинада приоритетті кадрлары жоқ, сақинаны жаулап алуы мүмкін. Сақинаның максималды ұзындығы 4 км.

 Token Ring кадрының мәліметтер өрісінің максималды өлшемі сақина жұмысының жылдамдығына тәуелді. 4 Мбит/сек жылдамдығы үшін 5000 байтқа тең, ал 16 Мбит/сек жылдамдығында – 16 Кбайт. Кадр мәліметтер өрісінің максималды өлшемі анықталмаған. Яғни 0-ге тең болуы мүмкін. Активті монитор сақинада қаталаушының рөлін орындайды – ол сақинадан өтетін, сигналдарды ресинхроздайды.

Ethernet технологиясы. Ethernet бұл  бүгінгі күнгі ең таралған  локальды желінің стандарты. Ethernet бұл желілік стандарт. 1975 жылы  Xeфирмасымен құрылған және шығарылған. 1980 жылы Dec Intel және Xerox бірігіп желі үшін Ethernet стандартының екінші версиясын шығарды, сондықтан Ethernet стандартының фирмалық версиясын Ethernet Dix немесе Ethernet 2 стандарты деп аталады. Ethernet Dix стандартына сәйкес IEEE 802.3 стандарты құрылды, олар бір-бірімен ұқсас. Ethernet Dix-те конфигурациялық тестілеу протоколы анықталады, ал IEEE 802.3 ол анықталмайды. Минималды және максималды өлшемі бұл стандартында ұқсас болса да кадр форматы ерекше болады. Физикалық аймақтың типіне байланысты IEEE 802.3 стандарты түрлі модификациялары бар:10 Base 5, 10 Base 2, 10 Base T, 10 Base Fl, 10Base FB.

1995 жылы Fast Ethernet стандарты қабылданған. Ол 802.3 стандарты үшін қосымша бөлігі болып саналады – 802.3u бөлігі. 1998 жылы қабылданған Gigabit Ethernet 802.3z бөлімінің негізгі құжатында көрсетілген. Ethernet технологиясы түгел нұсқасының физикалық деңгейі нің кбелі бойынша екілік ақпаратты жіберу үшін 10Мбит/с өткізу мүмкіндігімен қамтамасыздандыратын манчестерлік код қолданады. Ethernet стандартының түгел түрлері бір ғана әдісті қолданады:CSMA/CD әдісі. Бұл әдіс логикалық жалпы шинамен желілерде қолданылады. Мұндай желінің түгел компьютердің жалпы шинаға қатынасы бар. Барлық компьютерлер бір уақытта мәліметтерді алу мүмкіндіктері бар.

Ethernet желідегі ең маңызды жағдай коллизия, екі станция бір уақытта мәліметтер кадрын жіберуге тырысады. Желі өнімділігінің мінездемеде жүктеуді көрсететін желінің қолдану коэфициентіне үлкен мән беріледі. Бұл коэфициенттің белгілері 50% -тен жоғарғылары болғандағы, желінің өткізу қабілетіндегі тез түседі.

Ethernet сегментінің кадрларда  максималды мүмкін болатын өткізу  қабілетіндегі сегментацияда минималды  ұзындығы 14880 кадр/сек жылдамдықпен  желі бойынша өтетін максималды  ұзындығы. 1518 байт кадрдың қоланылуымен сәйкес келеді. Ethernet топологиясы 4типті кадрды қолдайды. Олар түйіндер адресінің ортақ форматына ие болады. Формальды белгілері бар. Сол бойынша желілік адаптерлер автоматты түрде кадр типін көреді.

Интернетке қосылудың ең тиімді тәсілі – Ethernet кабелі арқылы қосылу. Қосылудың мұндай түрі кеңселік ғимараттар (бизнес-орталықтар) мен тұрғын кешендеріне тән: көппәтерлі үйлер және ықшам коттеджді аудандар. Ethernet арқылы қосудың мәні – Ethernet желілік кабелін салу және Сіздің компьютеріңізге Ethernet желілік адаптерін орнату болып табылады.

Артықшылықтарына инсталляцияның төмен бағасы және ай сайынғы жалдық төлемнің төмен бағасын жатқызуға  болады. Шығындар көзқарасынан үнемділік, жылдамдық және тиімділік, пайдаланудағы  қарапайымдылық, жеңілділік және Ethernet технологиясының белгілілігі, қалалық  желілерді салудың жаңа тұрғысының үлкен жетістігі болып табылады. Жоғары жолақтағы кірісті қамтамасыз ететін Ethernet-кірудің желілері үлкен  өткізгіш қабілеттілігі телекоммуникациялық  компаниялар үшін, операторларға  байланыстың қосымша қызметтерін  көрсету үшін мүмкіндіктер қамтамасыз етеді.Ethernet Triple Play қызметтерін көрсету  концепциясын толық қолдайтын бірден-бір  технология болып табылады. Triple Play концепциясы FSN (Full Service Network) бірыңғай желілік инфрақұрылым шеңберінде жеке абоненттер үшін қызметтердің толық жиынтығы - Интернетке кіру, IP-телефония және IP арқылы видео сервистерін іске асыруды жобалайды.

Физикалық аймақтың типіне байланысты IEEE 802.3 стандарты түрлі спецификацияларды анықтайды: 10 Base 5, 10 Base 2, 10 Base T,FOIRL, 10 Base Fl, 10Base FB.Әр спецификация үшін кадр типі анықталады.

ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі әдебиеттер

Олифер В.Г., Олифер Н.А. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. СПб., «Питер», 2001,Пятибратов А.П., Гудыно Л.П., Кириченко А.А. Вычислительные системы, сети информатика телекоммуникации. М., «Финансы информатика статистика», 2002,Гук М. Аппаратные средства локальных сетей. Энциклопедия – СПб: «Питер», 2000. Бэрри Нанс. Компьютерные сети. М: Бином, 1996. Криста Андэрсон, Марк Минаси. Локальные сети. СПб: Корона, 1999