Жапониямен Ресейдің сауда экономикалық қарым -қатнасы

Абылай  хан атындағы қазақ  халықаралық қатынастар

                    және әлем тілдер университеті

     Шығыс филологиясы мен  шығыстану факультеті 
 
 
 
 
 
 
 

     Жапониямен  Ресейдің сауда экономикалық

     қарым -қатнасы. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                                                           Орындаған: Нақысбекова А.І.

                                                                       Тексерген: Бодыков Т.Қ. 

              Жоспар:

Кіріспе ..........................................................................................................3

І тарау  Жапон Ресей ынтымақтастығы

1. Халықаралық қатынастардағы проблемалы мәселелер………….4
2. Сыртқы сауда …………………………………………………………5

ІІ тарау Жапониямен Ресей Федерациясының байланысы

     2.1 Импорт және экспорт тасымалы……………………………………..7

      2.2 Екі ел арасындағы ішкі және сыртқы  саясат..................................10                                                         

Қорытынды ………………………………………………………………….. 12

Қолданылған әдебиеттер тізімі………………………………………………13 

                                        Кіріспе

       Тақырып өзектілігі: Қазіргі кезеңдегі геосаясатта Жапония теңдесі жоқ экономикалық өсу есебімен құрылуда. Осы ғасырдың бірінші онжылдығында Жапония жалпы ұлттық өнімнің көлемі бойынша АҚШ-ты басып озады деген жорамал бар. Жапонияның глобальды стратегиясының басымдылығында жақын көршілерімен қарым-қатынас тұрақтандыру және глобальды лидерлермен бейбіт қарым-қатынаста болуын ескере отырып, жапондықтар реформалар мен ашық саясат жүргізуде халықаралық қолайлы жағдайлар қамтамасыз етуде елеулі орын алады. Теңдесі жоқ Жапонияның  экономикалық деңгейі Токионың сыртқы саяси және геосаяси амбициясын ынталандырады. Шын мәнінде, осындай процесс басталды. Осы курс жұмысымыздың өзектілігі – сауда экономикалық және саяси қатынастарда глобальды және аумақтық жүйеде Жапондықтардың рөліннің өсуі қазіргі таңда өте актуалды. Баяндама жазу барысында осындай тарихнамалық базаға сүйендік: «Современные международные отношения» , «Мировая политика после 1945г.» және «Политика Японий на современном этапе: реалии и перспективы» , сонымен қатар «Преодоление» кітаптарындағы мағлұматтармен және көптеген авторлардың «Жапонияның саудаэкономикасы туралы» мақала-зерттеулерімен толық таныстық. Қазіргі кезде Жапонияның сыртқы саяси бағытын үшке бөлуге болады: Глобальды – Жапонияның глобализацияны бағалауы және өз орны мен мәнін анықтау; жапон-ресей қарым-қатынасы.

    Жұмыс мақсаты: Жапониямен Ресейдің сауда экономика бағыттарына сипаттама беру. Осы мақсатқа жету үшін қойылған міндеттер: тарихнамалық базаны қолдана отырып,Жапониямен Ресейдің сыртқы сауда саясатынының даму барысына жан жақты талдау жасау. Жапонмен Ресейдің қазіргі сыртқы сауда қарым қатынасы саясаты елдің қазіргі ішкі саясаты мен стратегиялық міндеттерімен тығыз байланысты. Өзгеріс сипаты төмендігі жағдайлармен сипатталады. Бірінші. Жапониямен Ресейдің жаңа басшылық бағытының басты мақсаты сауда экономикалық деңгейінің жоғарғы темпін сақтаумен қатар қоғамның әлеуметтік рухани-өркениетті құрылымын сапалы жетілдіру, «реформа мен ашық» саясатты тереңдету және жалғастыру. Екінші. Бүкіләлемдік экономикалық жүйеге белсенді түрде интеграцияға және жаһандық ортақ дүниежүзілік тенденциясына енуі.

  Жұмыс құрылымы: Берілген жұмыс, кіріспе, екі тараудан тұратын негізгі бөлім, қорытынды, қолданған әдебиеттер тізімінен тұрады.  

        І тарау  Жапон Ресей ынтымақтастығы. 1.1Халықаралық қатынастардағы проблемалы мәселелер.             

     Ресей позициясы Жапония арасындағы қарым-қатынасты жақсартуға маңызды кедергілер бар. Жапония экономикасының динамикалық дамуы мен ішкі жалпы өнімнің тез өсуімен қатар Жапониямен  Ресейдің арасындағы сауда-экономикалық қақтығыстар. Ресей үкіметі Жапония қарым-қатынастарындағы үш мәселе бойынша қарама-қайшылықтары: 1.Жапон мамандарының ойынша Жапония агрессиясының мысалы болып келетін әскери тарих эпизодтарының жапон интерпретациямен Ресей келісе алмайды. 2. Курил аралы маңындағы территория шиеленісі. Тарих бойынша, сонымен қатар халықаралық құқық нормаға сәйкес бұл жапон территориясы болып табылады. Евразиядағы Жапонияның стратегиясы. Ресеймен қарым-қатынас тарыны қазіргі кездегі Жапония интерпретациясы және проблемалары Жапония «бейбіт жандану» сыртқы саяси концепциясы Жапония ресми қарым-қатынастарының саяси негізі болып табылады. Жапон екі ел арасында стратегиялық серіктестікке үлкен үміт артады, Ресеймен көпжақты ынтымақтастықтың нығаюына барлық күшін салады. Мәне бойынша Жапония үшін жапон -ресей ынтымақтастығы тек жапон американ қарым-қатынастарына жол береді. Бұл қарым-қатынас конфронтация мен үшінші елге қарсылықтың болмауымен сипатталады. Ол екі елдің ұлттық мүдделерінің негізінде құрылады және қырғи қабақ соғыстың аяқталуынан кейін халықаралық қатынастардың өзгеруін көрсетеді. 2001 жылы 16 маусымда Жапон мен Ресей арасында тату көршілік, достық пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды, яғни екі халықтың «жау емес, мәңгілік достық» бейбіт идеологиясы бекітілген. ХХІ ғасырдың бірінші жартысында Жапонияның халықаралық мәні жаһандық саясат пен аумақтарда үстемдік жүргізуіндегі ерекше күшеюімен сипатталады. Шын мәніндегі жаһанданған Жапония мен Оңтүстік Корея өз қарым-қатынастарының стратегиясын өзгертуге объективті түрде міндетті.  
 
 

1.2 Сыртқы сауда

Жапондық-ресейлiк  сыртқы сауда және экономикалық қатынастарды кеңейту соңғы кезде осылай болды. Мысалы, сақталған сыртқы сауданың көлемiнiң 1998 жылынан ылғи бiр деңгейде болды ал 2003 жылда кенет өсiрдi. Сыртқы сауданың ортақ сомасы 31, 5% ал салыстырғанда алдыңғы жылда шамамен өстi және иеналар 694, 2 миллиардты құрады. Ресей өсiруден алдыңғы жылы бар салыстыруға импорттың көлемi 19, 6%ке және иеналар шамамен 490, 2 миллиардты құрады, Ресейге тауарларының экспорты 72, 6%ке өсті және иеналар 204 миллиардты құрады. Жапониямен және Ресейдiң аралығында сыртқы сауданың тауарлық құрылымы  ассиметриялықболып табылады. Бiр жағынан, Ресейге экспортты көбiнесе техника құрайды, соның iшiнде автокөлiктер, Ресейдің негiзгi құрайтын импортты шикiзаты болып табылады.

   Инвестициялар Сонымен бiрге Жапониямен және Ресейдiң аралығында инвестициялық қатынастар соңғы кезде кеңидi. Ресейдегi жапон инвестицияларының 2003 жылғы ақпанының аяғында қорытынды мәлiметте долларлар, олардың iшiнен 1, 35 миллиард 1, 9 миллиардты құрады. Жапония Ресейлiк экономикаға ең iрi ел-инвесторларының арасында 8 орында орналасады.Дегенмен тек қана сол ресейлiк экономикаға жапон кәсiпорындарымен тiкелей салған инвестициялар осы сомада қосылған. Мысалы, жапон кәсiпорындарымен шетелдің қосалқы фирмалары арқылы өткiзiлген инвестицияларды есепке алынбайды. Топты Сахалин, (Нижегородтық облыстағы табақ әйнегiн өндiрiс бойынша зауыт) Гарасудың (Санкт-Петербургке темекi бұйымдарының өндiрiсi бойынша зауыт) JTтың Жапон темекi серiктестiгiнiң инвестициясы, Асахи серiктестiгiнiң инвестициясындағы энергетикалық саласындағы үлкен масштабпен инвестициялық жобалары және тағы басқа инвестициялар кiредi. Жапондық-ресейлiк сауда-экономикалық қатынастар сауда-экономикалық облыстағы жоспары жапондық-ресейлiк қатынастардағы маңызды орындарында орналасады. Жапондық-ресейлiк экономикалық қатынастардың сұрақтары бойынша екi елдердiң үкiмет деңгейiндегi пiкiр алысу олардың дамытуына көмектеседi. Жапондық-ресейлiк экономикалық қатынастармен сабақтас сұрақтардың көпшiлiктерiнiң 1994 жылдың қарашасындағы бойынша екi елдердiң үкiмет деңгейiндегi мұндай пiкiр алысу үшiн сауда-экономикалық сұрақтар бойынша жапондық-ресейлiк мемлекет аралық комиссиясы жасалды. Бұл комиссияларды сонымен бiрге басшылық ететiндер: жапон тарабынан - ханым Кавагути, ресейлiк тараптан сыртқы iстер министрi - мырза Христенко РФның өнеркәсiп және энергетикасының министрі. Владивосток қаласындағы 2003 жылдың 29 шiлдесi төрағалардың қатысуымен жапон және ресейлiк осы комиссиялардың кездесуі жүргiзiлдi - Жапония сыртқы iстер министрi сол кезде Кавагути және  Христенко мырзаның (сол кезде ) үкiметтiң Төрағасының орынбасары. Жапон және ресей арасында дәл қазiр бұл мемлекетаралық комиссияның келесi мәжiлiсiн өткiзу бойынша сұрақтары да сәйкес келедi. Жапондық-ресейлiк сауда-экономикалық қатынастардың кеңейтуi мемлекет аралық диалогке ғана сүйенбейдi. Деңгей бойынша сонымен бiрге ауыс-түйiс белсене iске қатысады. Салдар бойынша бұл Жапониямен осы округтарының экономикалық қатынастарын активизация созылғандай 2004 жылының ақпанында Жапониямен Латышев мырза РФ федералды округтiң Президенті Оралға басында  экономикалық тапсырмасымен кiрiп-шықты.Жапон iскер топтарының ең маңызды өкiлдерiмен, кәсiпорындарымен кездесті . Жапониямен сауда-экономикалық Ресей қатынастары 1957 жылдың 6 желтоқсанында  ұлттың тәртiбiнiң өзара ескеретiн кеңес - жапон сауда келiсiм-шарттарымен (заң мирасқорлығының негiзiнде) реттеледi. Оның әсерiнiң мерзiмiн автоматты ұзартады.Жапония ең маңызды саудалық Ресей әрiптестерiнiң өлке азиялық-тынық мұхитiндегi бiр тауар айналымының көлемi бойынша екiншi орын ҚХРдан кейiн орналасқан болып табылады. Бірінші дүниежүзілік соғыс алдында-ақ Жапония экономикалық жағынан күшейіп, дамыған капиталистік елге айналған. Ал соғыс жылдары оның өндірісі, әсіресе әскери техника, металл өндіру, машина жасау, химия салалары қарыштап өсе түсті. 
 
 
 
 
 
 

ІІ  Тарау.Жапониямен Ресей Федерациясының байланысы

     2.1 Импорт және экспорт тасымалы

     Экономикалық байланыстағы саласында екi жақты өзара әрекеттесуi сонымен бiрге бар потенциалға екi жақтарында да сәйкес келмейдi, дамытуды бiр қалыптылықпен, (ресейлiк экспорт Жапониядан импортын едәуiр асады) құрылымдық дисбаланспен бейнеленедi. Жапон экспортындағы Ресей еншiсi тек қана 0, 4%, импорттың 2003 жылда құрады - сыртқы сауданың 1, 1%, ортақ көлемi - Жапониямен Ресей саудасының динамикасы (Ақш доллары миллионға) келесi мәлiметтермен соңғы жыл iшiнде бейнеленедi.

Диаграммалық  кесте:

Источник: Таможенная статистика Министерства финансов Японии 

     Жапония қаражат министрлiгiнiң кеден санағы бойынша  2003 жылдан бері өзара сауданың маңызды өсуi байқалады. Жылдың қорытындылары бойынша Ресеймен және Жапонияның арасында тауар айналымының көлемi 42%ке өстi және 5, 96 миллиард доллар (5, 9 миллиард доллар) 1995 жылдың рекордтық деңгейi шектен шығып құралды. Ресейлiк экспорт 29%ке үлкейдi, импорт - 86%ке. Бұл тенденциялары өсті және тiптi осы сақталынады - сауданың көлемiнiң алғашқы бес айларына 43, 3%ке өстi, экспорт - 23, 6% импортқа - 102, 2%ке. Жинап келгенде, алдын ала болжамдар бойынша, 2004 жылдағы ортақ тауар айналымы барлық мерзiмге (кеңес ) ресейлiк рекордтық бола алады - жапон қатынастары., 7%. Ресейлiк саудада Жапония еншiсiне 2% шақты дәл келедi. Жапонияға экспорт  тауарларының  құрылымының    маңызды өзгерiстерінің негiзiнен соңғы жыл iшiнде Ресейліктер шыдамады: (36% құн экспорт көлемi) түрлi түстi және асыл металлдар, балық және (24% шақты ) теңiз өнiмi, (14% ) ағаш материалдар. Сонымен бiрге минералдық шикiзат және отынның жапон нарығына жабдықтаулар елеулi өстi - көмiр, мұнай және (олардың еншiсi 2003 жылдың қорытындылары бойынша 21% құрады) мұнай өнiмдерi. Тынық мұхит белдеуі Жапонияның өнеркәсіп белдеуі деген атқа ие болды, бірақ бұл мүлде осылай деп кесіп айтуға келмейді. Оның маңында өнімді ауыл шаруашылығының көптеген басты аудандары, басты-басты көлік магистральдары және елдің аса маңызды аймақтары орналасқан. Жапонияның негізгі көлік қатынасының күретамырын бүкіл Тынық мұхит белдеуін ұзынынан басып өтетін «Синкансен» жүрдек темір жол магистралі құрайды. 
Жапонияның «а р т қ ы б ө л і н г і н», ең алдымен шеткі аймақ деп аталатын таулы – орманды Хонсю құрайды. Бұл жерде ағаш дайындалады, мал өсіріледі. Мұнда, әсіресе курорттық демалыс пен туризм жақсы дамыған. Жапонияда адамдардың «орын ауыстыруға құмарлығы» сонша – үлкендер де, мектеп оқушылары да көпшілік болып туристік сапармен бір жерден екінші жерге үздіксіз ағылып жатады. Соңғы кезде Жапонияның мемлекеттік аймақтық саясаты бұл экологиялық жағынан таза шеткі аймақты игеруге қатты мән беріп отыр. Тынық мұхит белдеуінің жүгін жеңілдету мақсатымен барлық технополистердің жартысы–ғылым мен ғылым тікелей қатысатын өндірістердің жаңа орталықтары шеткі зона – Хонсю аралында құрылуда. Таяу уақытқа дейін шеткері қалып келген Хоккайдо аралын игеру дүние жүзіндегі ең ұзын Сейкан темір жол туннелін салуға мүмкіндік береді. Алайда, тұтастай алғандағы жер аумағының сәйкессіздіктері баяу шешілуде.Жапонияның импортында машина - техникалық өнiм басым болады: көлiк құралы, жол-құрылыс техникасы, жабдық, (артық 80%) байланыс құрал металл өңдеушi электр тұрмыстық тауарлар сонымен бiрге химия тауарлары және қара металлургияның өнiмi. 1991-93 жылдардағы жапон үкiметi ресейлiк реформаларда жәрдемдесулер үшiн онда 5, 5 миллиард ортақ сомаға экономикалық көмектiң Ресей тарапынан беруiн және бағдарламаны доллар бойынша қабылдады , инвестициялық жобалардағы қатардың iске асыруы сонымен бiрге ресейлiк реформалар жәрдемдесу үшiн 1, 5 миллиард сомаға байланыспаған қарыз доллар, сонымен бiрге  1, 2 миллиард сомадағы (1999 жылдың қазанынан - халықаралық iстестiктiң Жапон бангi) Жапония экспорттық-импорттық банкiнiң қарыздары жеке алғанда коптеген доллар. 2004 жылдың 1 қаңтарындағы күйi бойынша ресейлiк экономикаға жапон инвестицияларының ортақ жиналған көлемi бұл Жапония көрсеткiшi бойынша 1, 9 миллиард доллар құрады ел инвесторларының тiзiмiндегi сегiзiншi орында орналасады. Жапон инвестицияларының басты  еншiсіне 1, 353 миллиард (тiзiмдегi алтыншы орын) доллар дәл келедi. 2003 жылдағы ресей федерациясының экономикасына жапон инвестицияларының құйылуы 1, 005 миллиард (2002 жылда - доллар, өсу 441 миллион 127, 8%ке) доллар құрады.(905 миллион доллар) инвестициялардың негiзгi еншiсi сонымен бiрге барлық екi жақты экономикалық iстестiктiң локомотивының рөлi негiзiнен көп өз мойнына алатын ресейлiк жылу-энергетикалық кешенде шоғырландырады. Өте перспективалы бағыттардың санына энергетикалық салада (осы уақытқаның жобалары жапон инвестицияларының жиынтық көлемi осылай бағаланады 1, 5 миллиардқа доллар ) жапон серiктестiктерiнiң қатарының араласатын (Сахалин - 1 және Сахалин - 2) сахалин мұнайлы-газды жобаларының iске асыруы жатады. Сахалин жобасының барлық қатысушыларының инвестицияларының жоспарланатын жиынтық көлемi - 1 доллар, Сахалин 12 миллиард доллардан асады.Жаңа үлкен масштабты  жобаларында талқылаудың кезеңдерiнде iстестiктiң жаңа кезеңі болады: Сахалин магистралдi мұнай құбырының құрылысы - (шамаланған инвестициялардың көлемi - 12 миллиард доллар) Хоккайдо және Сағалин көпiр ғимараты - Жапония электр станциясының құрылысы және (8 миллиард доллар) су асты электр кабелiнiң төсем қосатын, сонымен бiрге (2 миллиард доллар) көмiр туған жерiнiң Эльгинскийiнiң өңдеуi. Парникте өскен газдардың атмосферасына лақтыруды кiшiрейтудiң сұрақтары бойынша Киото хаттамасының негiзiнде пилоттық жобалардың ТЭОсы әзiрлеу бойынша жұмысты апарады. Ықыластың  соңғы кезде барлығы көбiрек, соның iшiнде халықаралық, егденiң тонналары 80 шақты миллион ортақ қуатты Ресей аумағы бойынша тынық мұхит мұнай құбырының құрылыс жобасы қызықтырады. Жапон тарабы бұл жоба түбегейлi қаражаттар (туған жерлерiнiң жалпы құн, дамытуды қоса, 10 миллиард доллар асады) оны iске асыру үшiн ұсыныс беруге белсене лоббирлейдi. 2004жылы  ресейлiк жапон тарабының қарастыруда болғаны дәл қазiр энергетиканың төңiрегiндегідей iстестiктiң ұзақ мерзiмдi бағдарламасын жобасы жасалған. Ресей федерациясының үкiметi Ресей сыртқы сауда бангiмен 2002 жылдың наурызында кепiлдiктерсiз жапон жабдығының сатып алулары үшiн (Ябмс ) халықаралық iстестiктiң Жапон бангiнiң қарызы және (60 миллионнан артық доллар) иеналардың 8 миллиардтың сомаға әлi үш жапон сауда банктерi 5 жыл мерзiмге алынды. Мақсаттар 2003 жылдың маусымында бұл қарыз Ябмстың Мәскеу халықаралық бангiне беруi туралы (Ресей үкiметi сонымен бiрге кепiлдiктерсiз жақтан) келiсiмдi қол қойылды және Токио банккі - (Ақш доллары 20 миллион) иеналар 3 миллиард көлемдегi мицубиси 5 жыл мерзiмге. Доллар 50 миллионға дейiн ортақ көлеммен Ростелекомның серiктестiгiнiң Ябмсi кредиттiк желiнi ашу туралы келiсiм жеткен.

         2.2 Екі ел арасындағы  ішкі және сыртқы  саясат

      Ресей федерациясы және Жапонияның аралығында сауда-экономикалық облыстағы XXI ғасырдағы екi елдердiң кең ауқымды iстестiгi үшiн мүмкiндiк ашатын iстестiктерi қуыстың бағдарламасын сапар барысында қол қойылды.2003 жылдың 9-шы қаңтары Жапония премьер-министрi Коидзуми ресми сапарда Ресейге келді. Екi елдердiң жетекшiлерiмен сапар барысында соңғы мерзiмге байланыстардың дамытуының қорытындылары қайтарған және жан-жақты iстестiктiң ары қарай қуысы бойынша нақты есептер орнатылған әсерлердiң ресейлiк-жапон жоспары қабылданды, соның iшiнде сауда-экономикалық салада. Бағыттарының Ключевое қатары бойынша Ресеймен және Жапониясының аралығында өзара әрекеттесудi ары қарай экономикалық даму үшiн маңызды импульспен ресей федерациясының төраға үкiметiнiң Жапониясына сапардың 2003 жылдың  15-17 желтоқсанында    ресми кездесу болды. Саудаға және инвестициялық жәрдемдесу бойынша бiрлескен ұйымның келiсiмін жеке алғанда сапар барысында жетiп, тынық мұхит Ресей жиегiне дейiн Шығыс сiбiрiнiң мұнайлы-газды туған жерлерiнiң игеруiнде және мұнай құбырының құрылысындағы ресейлiк-жапон iстестiктiң сұрақтары талқыланып, энергетиканың төңiрегiдегiн ұзақ мерзiмдi iстестiк туралы екi жақты құжаттың әзiрлеуi бойынша сұрақтар, жұмысқа қатысты жалғастарулар туралы келiскен. Мұндай бейбiт қолдану атом қуаттары, ғарышты игеру бағыттар бойынша iстестiктiң интенсификациясы үшiн жақсы мүмкiндiктердiң бар болуы байланыс және телекоммуникация, көлiк атап өтiлдi. Екi жақты экономикалық iстестiгiнiң дамытуындағы маңызды рөл (Мпк ) сауда-экономикалық сұрақтар бойынша құрылған ресейлiк-жапон мемлекетаралық комиссияның 1994 жылындағы қызметi және екi оның төменгi комиссиялары. Осы уақытқа (соңғы 2002 жылдың 14 қазанының Мәскеуiнде өттi) Мпктiң алты мәжiлiстерi жүргiзiлдi - Кезектi мәжiлiс Токиоға 2004 жылында өткiзуге жоспарланады.Владивостоктегi 2003 жылдың 29 маусымы В.Б.Христенко тең төрағалы Мпктердiң кездесуiнде өттi. 30 маусым – Сiбiр және Ресей қиыр шығысы және Жапония мемлекеті арасындағы күй және iскерлiк ынтымақтастықтың дамытуы перспективалары туралы маңызды пiкiр алысу жүргiзiлетiн Қиыр шығыстық өлкемен Полкомиссиидың мәжiлiстi 2003 жылдың 1 шiлдесi Мәскеудегi 2003 жылдың 28 қазандары саудаға және инвестициялар бойынша төменгi комиссияның екiншi мәжiлiсi саудаға және инвестициялар жәрдемдесу бойынша ресейлiк-жапон ұйым жасауға қатысты сұрақтардың кешенi жеке алғанда талқыланып өттi.Ең алдымен, ары қарай дамытудың ресми байланысуларын жанданумен (Рякэс-Яркэс) экономикалық iстестiк шеңберiнде ресейлiк-жапон және жапондық-ресейлiк комитеттердi iскер деңгейдегi өзара байланыстарды алды. Рякэс-Яркэс соңғы VII Мәжiлiс Мәскеуде 2004 жылдың сәуiрiнде өттi.Ары қарай дамыту бiрлескен (доюкай Кэйдзай) жетекшiлердiң Жапон қауымдастығының сызығы бойынша iскер байланысуларды алды. 2003жылдың шілдесінде Ресей төраға Т.Ямаоктiң комитеттiң делегациясына кiрiп-шықты. Ресейге доюкайдың өкiл Кэйдзайларының кезектi сапары қыркүйектiң ортасында 2004 жылы өте алды. Жапон кәсiпкерлiгiнiң маңызды ықыласы Ресей Федерациясының қиыр шығыстық өлкелерiнде экономикалық дамуын жалғастырды. 2003 жылдың мамырында Ресейде жапон сауда қауымдастығының делегациясының сапары және Орталық және Сахалин облысына олардан төраға Т.Такагактi (Ротобо ) шығыс Еуропа, Теңiз жағалауында және Хабаровск өлкесiнiң елдерiмен өттi, қауымдастықтың өкiлеттілігіне маусымда биыл Иркутс және Тюмень облыстарды кiрiп-шықты.