Автор: Пользователь скрыл имя, 03 Января 2011 в 21:52, шпаргалка
Ответы на 30 вопросов.
| 1.Предмет,
значение и цели
курса «Истории
Белоруссии».
Гісторыя- навука аб мінулым і сучасным грамацвтва аб развіцці грамадскага жыцця у канкрэтных формах , у прасторава часавых вымярэннях.зместам гісторыі з яуляецца гістарычны працэс, які раскрываецца у з явах чалавечага жыцця. Функцыі :-пазнавальная, інтэлектуальная, развіваючая (заключаеццца у вывучэнні гіст.)- практычна-палітычная- светапогляюная( светапогляд: навуковы) -выхаваучая Слово «история» греческого происхождения-«сведения о прошлом». Историю человечества принято делить на мировую(всеобщую) и историю отдельных стран и народов, кантінентов. В курсе «История Белоруси в контексте мировой цивилизации» изучается прошлое и современность бел. народа.В истории Белоруси выявлено много «белых пятен»-БНР,ВКЛ,создание БССР и т.д История Белоруси насчитывает ни одно тысячалетие, она представляет собой важную составную часть слав., европ. и мир.цивилизаций. Бел народ в общ-культ. развитии сыграл значительную роль в мире.У него всегда существовала своя промышленность, гос-венность, культура и т.д.Прошлое бел народа-его неотъемлимое богатство, обязательный фактор нац отличительности, способствующий росту нац самосознания. К периодизации
истории человечества сущ ряд
подходов.Первая попытка периодизации
сделана др греками. Свою
периодизацию сделали
Дарвин и Морган:1)дикость, 2)варварство,
3)цивилизация.Формационная концепция
(на ее основе сост. учебники СССР):1) первобытно-общ
строй, 2)феодализм, 3)капитализм, 4)эпоха
социализма, 5)эпоха коммунизма. Форм концепция
неточна т.к. трудно объяснить необх переходных
периодов.Мы будем пользоваться цивилизационной
периодизацией.Цивилизация(лат. |
2.
Этнічная прынадлежнасць
першабытнага насельніцтва
Беларусі. Землі Беларусі
і Кіеўская Русь
ў 9-10 ст. Ў 8-9 ст. На тэрыторыі Беларусі
склалася некалькі аб’яднанняў усходніх
славян. Крывічы-палачане рассяліліся
па цячэнні Зах. Дзвіны. Крывічы ўзніклі
ў выніку славянізацыі балтаў. Паўднёвымі
суседзямі крывічоў былі дрыгавічы, якія
жылі паміж Прыпяццю і Дзвіной. Суседзямі
дрыгавічоў былі радзімічы, якія пасяліліся
на рацэ Сож. Усходнія славяне паступова
асвойвалі тэрыторыю Б. і к 10 ст. сталі
яе асноўным насельніцтвам.
Да сярэдзiны IX ст. на ўсей тэрыторыi, заселенай усходнiмi славянамi, пачалi фармiравацца раннефеадальныя княствы. У канцы IX ст. тут узнiкла палiтычнае ўтварэнне– Старажытнаруская дзяржава (Кiеўская Русь) з цэнтрам у Кiеве. Землi крывiчоў, дрыгавiчоў, радзiмiчаў увайшлi ў склад Старажытнарускай дзяржавы. Кiеўская Русь з`яўлялася раннефеадальнай дзяржавай, на чале якой стаяў вялiкi кiеўскi князь. У склад дзяржавы ўваходзiлi асобныя землi на чале са сваiмi князямi. Мясцовыя князi знаходзiлiся ў васальнай залежнасцi ад вялiкага кiеўскага князя. Яны павiнны былi з`яўляцца з дружынай па патрабаваннi вялiкага князя з мэтай ажыццяўлення ваенных паходаў. Падуладнае мясцовым князям насельнiцтва плацiла данiну вялiкаму князю кiеўскаму. У той жа час мясцовыя князi карысталiся амаль неабмежаванай уладай у сваiх княствах. На тэрыторыi Беларусi склалася два раннефеадальныя княствы – Полацкае i Тураўскае, якiя ўваходзiлi ў склад Старажытнаруская дзяржавы. Геаграфiчнае становiшча Полацкага княства стварала спрыяльныя ўмовы для развiцця эканомiкi, перш за ўсе гандлю, а таксама абумовiла значэнне княства як аднаго з ваенных фарпостаў Русi. У Полацку iснавала мясцовая княжацкая дынастыя. Полацкiя князi iмкнулiся праводзiць незалежную ад Кiева палiтыку. У пачатку XII ст. Полацкае княства ўступiла ў перыяд феадальная раздробленасцi i распалася на шэраг удзельных княстваў: Полацкае, Мiнскае, Вiцебскае, Друцкае, Iзяслаўскае, Лагойскае i iнш. Другое раннефеадальнае княства на Беларусi – Тураўскае – утварылася ў |
3.
Культура бел.
Земель у 9-13 ст.
Свидетельством высокой культуры восточных славян являлись летописи. Важным источником по истории Полоцкого, Туровского, Киевского княжеств в 12-13веках являлся Ипатьевский летописный свод, который состоит из следующих летописей: «Повести временных лет», «Киевской летописи», «Галицко-волынской летописи». Существовала также Смоленская и Полоцкая летописи. Полоцкая не сохранилась.. Большое значение среди памятников письменности принадлежит летописи «Слово о полку Игореве» (1185), в котором рассказывается о походе Новгород - северского князя Игоря на половцев. Распространение культуры и образования в 12 веке связано с именем просветительницы Е. Полоцкой .Е. Полоцкая (1104 – 1167) была дочкой князя св. Георгия, внучкой Вс. Чародея. До крещения – имя Предслава. Не захотев выйти замуж за неизвестного богатого князя , против воли отца ушла в монастырь – имя Ефросиния («житие Е. Полоцкой») – 12 в. Она организовывала мастерские по переписи книг, открыла иконописную мастерскую, 2 школы. На свои средства Е. Полоцкая основала женский монастырь – «Монастырь св. Спаса» и мужской – «св. Богородицы», 2 церкви, которые стали центром духовности. Особенно известна Спаса – преображенская церковь. По ее заказу был сделан крест мастером Л. Богшей. В конце жизни совершила поломничество в Иерусалим, где умерла в 1167 г. Е. П. Первая женщина на Руси, которую церковь канонизовала в святые (заступничество перед Богом). В 1910 г ее мощи были перевезены в Полоцк, где и находятся в Спасо – преображенской церкви. Известным
церковно – политичным деятелем этой
эпохи является Кирила
Туровский (1130 – 1188), родился в Турове
в семье богатых горожан. Получил хорошее
образование, постригся в монахи. Праведная
жизнь, образованность, умение красиво
говорить сделали его проповели популярным
среди простого народа. По настоянию жителей
К. Туровский стал епископом.. Из его наследия
сохранилось 3 проповеди- притчи, 8 проповедей,
21 молитва. |
4.
Утварэнне ВКЛ.Канцэпцыі
Ітог-знешняя пагроза з боку крыжакоў і манголататараў. Унутраная- развіццё аб`яднання старажытных рускiх зямель феад адносін саслоуныя супярэчнасці міжусобная бара цьба Тэндэнцыя дабыла ўсеагульнай. Але раней яна пачала дзейнiчаць менавiта на заходнiх землях (па прычыне iх размяшчэння па гандлёвых шляхах; тут не было мангола-татарскага iга; на заходнiя землi ў большай ступенi ўплываў знешнепалiтычны фактар у выглядзе двайной пагрозы з боку крыжакоў i мангола-татараў), але самая важная прычына аб`яднанай тэндэнцыi на Русi – унутрыпалiтiычная – у XIII ст. пачаўся новы этап iнтэнсiўнага развiцця феадальных адносiн, а гэта непазбежна вяло да абвастрэння класавай барацьбы, што ў феадальным грамадстве заўседы з`яўлялася фактарам аб`яднальных працэсаў.Такiм чынам, сукупнасць унутраных i знешнiх фактараў адрадзiла iмкненне заходнерускiх княстваў да кансалiдацыi (з яго фактычна былi выключаны Паўночна-Усходнiя i Паўдневыя землi Русi). А аб`яднанай сiлай заходнерускiх княстваў выступiла ўлада вялiкiх князеў лiтоўскiх.У першай палове XIII ст. пачынае стварацца цэнтралiзаваная раннефеадальная Лiтоўская дзяржава з моцнай вялiкакняскай уладай. Яе ўзнiкненне звязана з iмем лiтоўскага князя Мiндоўга, якi шляхам крывавай барацьбы аб`яднаў большасць лiтоўскiх княстваў.Працэс аб`яднання ў ВКЛ быў працяглы i складаны. Ёе адбываўвся больш за стагоддзе – з другой чвэрцi XIII па трэцюю чвэрць XIV ст. шляхамi: на аснове пагадненняў мiж лiтоўскiмi i славянскiмi князямi; дынастычных шлюбаў; пры дапамозе ваеннай сiлы. |
| 5.
Эк. і паліт. перамены
ў Еўропе 16-17 ст. Люблінская
унія і ўтварэнне РП.
ВКЛ во второй половине 18в. оказалась в очень тяжелом положении. Началась Ливонская война. И войско Ивана Грозного захватили ряд городов Беларуси. Со стороны Польши велась активная католическая пропаганда. Польские магнаты терроризировали наше население приграничный земель, делали набеги, грабили. При этом поляки оказывались безнаказанными, так как польское правительство поддерживало своих, заявляя, набеги прекратятся как только земли будут присоединены к Польше. Жигимонт 2 Август (ВКЛ) стоял на стороне поляков. В этой ситуации поляки обещали, что как только ВКЛ будет присоединено к Польше вся наша православная знать получит те же пава, что и католики. Население ВКЛ не хотело ликвидации самостоятельности государства. Наши феодалы вели переговоры с Польшей только про более тесный союз государств, но при условии равноправия. 1563 г. – виленский сейм утвердил специальные инструкции для переговоров с поляками, в которой делегатам поручалось охранять интересы ВКЛ. По этой инструкции допускалось существование единого правителя и созыв совместных сеймов для решения общих дел. Но при этом в каждом государстве должны быть самостоятельный органы власти, отдельные вооруженные силы, казна и законодательство. Идею унии с Польшей на условиях равноправия поддержало большинство княжества. Они видели возможность укрепить свое положениевнутри своей страны и получить помощь от России. Расхождения были только в условиях унии. В декабре 1568 г. Жигимонт Август издает грамоту, в кот. клянется охранять права и интересы ВКЛ, и не принуждать представителей ВКЛ к унии. Уговоры а также надежда получить помощь в войне скланяли представителей княжества приехать в Люблин на переговоры (так как дела на Ливонской войне были очень тяжелые). 10 января
1569 г. начались заседания |
6.Фармiраванне
беларускай народнасцi.
Развіццё культуры у
бел-літоўскай дзяржаве.
У X-XII ст.пачынае складвацца беларускi народ-этнас.Беларуская народнасць сфармiравалася на аснове трох блiзкiх этнiчных аб'яднанняу:крывiчоу,дрыга вiчоу,радзiмiчау.Яны былi непасрэднымi продкамi беларусау.Кожная народнасць,у тым лiку i беларуская,характарызуецца шэрагам адметных рыс. Сярод iх наiбольш важныя - сумеснае пражыванне на адпаведнай тэрыторыi,адзiнства гаспадаркi,мовы i культуры.Людзi адной народнасцi усведамляюць сваю прыналежнасць да яе i складаюць тым самым народ-этнас.Фармiраванне беларусау было выклiкана з нешнiмi i утутранамi умовамi развiцця Панямоння,Падзвiння,Верхняга Прыдняпроуя,Пасожжа,Палесся i Пабужжа. Над гэтымi землямi у XII-XIII ст.навiсла з захаду пагроза з боку крыжакоу,а з усходу - вельмi блiзка прадыйшлi татары.Панямонне i Верхняе Падняпроуе знаходзiлася далей ад знешнiх ворагау.Таму Наваградская, Менская i Мсцiслауская землi сталi аб'яднальным цэнтрам тэрыторыi беларусау.Выгаднае становiшча Панямоння i Падняпроуя было прычынай перасялення сюды асобных груп падзвiнскага i палескаганасельнiцтва.З утварэннем Вялiкага княства Лiтоускага склалiся спрыяльныя умовы для фармiравання тэрыторыi беларусау.Яго ядром стала Наваградская зямля. Устанауленне адзiнай вярхоунай улады у канцы XIII ст. спрыяла росту сувязей памiж асобнымi беларускiмi землямi. Межы i характар рассялення беларусау у многiм былi прадвызначаны прыроднымi умовамi тых зямель, дзе адбывалася утварэнне iх супольнасцi.Клiмат рэльеф,глебы аказалi значны уплыу на заняткi i побыт мясцовых жыхароу. Важнай рысай у фармiраваннi народнасцi з'яуляецца складанне старабеларускай мовы.Паступова у мове насельнiцтва панеманскiх, падзвiнскiх,падняпроускiх i iнш зямель замацавалiся агульныя рысы. На працягу XIV-XVIстст.на аснове старажытнарускай мовы развіваліся такія спецыфічныя рысы беларускай гаворкі, як цвёрдае "р" |
7.РП
у еўрапейскай
геапалітыцы.Разделы
РП и присоединение
Бел земель к
Российской империи.
На
фоне эканамiчнага развiцця еурапейскiх
краiн у XYII-XYIII ст.Рэч Паспалiтая выглядала
застылай у летаргiчным сне.Узровень канца
XYI ст.застауся вышэйшай адзнакай гаспадарчай
i ваеннай магутнасцi краiны.Каб рушыць
паперад - патрэбны рэформы у грамадстве:
палiтычныя ,ваенныя,эканамiчныя. |
8.Характар
і галоўныя напрамкі
палітыкі царызму
на Б. землях
у першай палове 19ст.
Пасля
улючэння у выніку падзелаў Р.П. Бел.
Зямель у склад Расійскай імперыіі
царскі урад праводзіл тут цэнтралісцкую
аб’яднальную палітыку,яе канчатковай
метай было зліцце новых тэрыторый з рузкімі
рэгіенамі.Адбывалася пераарыянтацыя
палітычнага, эканамічнага і культурнага
жыцця Б.на Усход. На тэрыторыі Б.была распаусюджана
улада агульна расійскіх адміністрацыйных
органаў і устаноў.У крае пачалі дзейнічаць
намесніцкія,а пасля губернскія упраўленні,царскія
суды.У пачатку 19ст. бел.землі увайшлі
у склад Віцебскай ,Магілёўскай, Мінскай,Віленскай,Гродзенскай
губерняў.З палітычных меркаванняў Б.была
падзелена на 2 генерал-губернатаўствы: |
| 9.Грамадска
палітычны рух
на Беларусі у
першай палове 19ст.
Падзіі
вайны 1812 года аказалі вялікі ўплыў
на развіцце грамадскай думкі Б.Шляхецкая
інтылігенцыя,вучнёўская моладзь аб’ядновалася
у гурткі і таварыствы для выпрацоўкі
і дасягненне сваіх сацыяльных і нацыянальных
ідыялаў.Яны былі ідэйна і часта арганізацыйна
звязаны з грамадскім рухам ў Польшчы(яго
мэтай было адраджэнне польскай дзяржаўнасці,
польскія рэвалюцыянеры марылі аб одраджэнні
Польшчы у межах Р.П.).Па ініцыятыве Адама
Міцкевіча і Яна Чачота было створана
“таварыства філаматаў”. Яны прапагандавалі
сярод навучэнцаў і насельніцтва ідэі
роўнасці і свабоды.На Б.жылі і дзейнічалі
многія дзекабрысты-М.Мураўёў,А. |
10. Паўстанне 1863г. на Б. Яго вынікі і значэнне.В национально-освободительном движении Польши участвовали различные силы, ставившие перед собой различные цели. В итоге идейно и организационно оформились два течения: «белые» и «красные». «Белые», представлявшие интересы крупной и средней буржуазии и помещиков, надеялись добиться воссоздания Речи Посполитой в границах 1772 г. при дипломатической помощи западноевропейских государств. «Красные» ставили ту же цель, но достичь ее надеялись путем вооруженной борьбы. Они делали ставку на представителей ремесленников, крестьян, малоземельной и безземельной шляхты, мелких чиновников и делились на «правых» (умеренных) и «левых» (революционных) демократов. «Правые» аграрную проблему предлагали разрешить путем наделения крестьян землей, но с сохранением помещичьего землевладения и при компенсации государством за переданную землю крестьянам. «Левые» выступали за безвозмездную передачу земли крестьянам, за независимость Польши, но при этом признавали право белорусов, литовцев и украинцев на самоопределение, предлагали действовать совместно с российскими революционерами.В марте 1862 г. в Варшаве «красные» создали Центральный национальный комитет (ЦНК)–руководящий и координирующий орган по подготовке восстания. Для подготовки восстания в Беларуси и Литве в июне 1862 г. создается Литовский провинциальный комитет(ЛПК), формально подчиненный варшавскому ЦНК. К лету 1862 г. К. Калиновский вместе с В. Врублевским и Ф. Рожанским стали издавать первую в стране революционно-демократическую газету «Мужицкая правда». Газета стала рупором революционно-демократического крыла «красных».В январе 1863 г. в Варшаве началось восстание. 1 февраля ЛПК обнародовал программные документы, дублирующие программу польских соратников. Все жители края призывались к восстанию без различия веры, происхождения, сословия и объявлялись свободными и равноправными. По их программе, в крестьянскую собственность переходили земельные наделы (безвозмездно), | 11.
Развіццё капіталізму
ў прамысловасці і с\г
Беларусі ў др. пал. 19
ст. Развіццё прамысловасці Б. стала
адной з прыемет мадэрнізацыі-паступовага
пераходу ад феадальнага да капілістычнага
спосабу вытворчасці. Працэс індустрыялізацыі
быў звязаны з прамысловым пераваротом.
Ён пачаўся ў 20-я гг. 19 ст. і быў звязан з
узнікненнем першых фабрык, паступовым
пераходам ад ручной да машыннай працы,
фарміраваннем новых вытворчых сіл:прамысловай
буржуазіі і фабрычнага пралетарыяту.
Працэс прамысловага развіцця меў свае
асаблівасці: пад уздзеяннем усерасійскага
і еўрапейскага рынкаў канчаткова
вызначалася спецыялізацыя бел. прамысловасці
на перапрацоўцы мясцовай с\г, лясной і
мінеральнай сыравіны; вялікую долю складала
рамесная і мануфактурная дробная вытворчасць;
дробны х-р вытворчасці абумовіў даволі
нізкі ўзровень яе канцентрацыі. Развіццё
капіталістычнай гаспадаркі, станаўленне
таварна-грашовых адносін непасрэдна
залежалі ад шляхоў зносін. Цераз тэрыторыю
Б. праходзілі важнейшыя магістралі:Маскоўска-Брэсцкая,
Лібава-Роменская і інш.Развіццё чыгункі
садзейнічала хуткаму развіццю прамысловасці,гандлю,
зліццю мясцовых рынкаў Б. у нац. рынак.
Дзякуючы чыгунцы значна ўзмацніліся
сувязі бел. рынка з агульнарасійскім
і еўрапейскімі рынкамі. Развіццё с\г было
звязана з правядзеннем аграрнай рэформы.
Яна была распачата ў 1906 г. і ўяўляла сабой
“чарговую чыстку зямель для капіталізму”.
Першапачатковым этапам стала разбурэнне
сялянскай абшчыны і замацаванне абшчынных
зямельных надзелаў у асабістую ўласнасць
сялян, якія яе апрацоўваюць. Асаблівасцю
сталыпінскай рэформы стала ўвядзенне
ў 1911 г. земстваў-выбарных органаў мясцовага
самакіравання ў 3 беларускіх(Віцебскай, |
12.Фарміраванне
беларускай нацыі.Культура
Беларусі другой паловы
Х!Х.
Умовы
развіцця культуры Б. у Х!Хст.былі непасрэдным
чынам звязаны с працэсам станаўлення
бел.нацыі,фарміраваннем |
| Першымi
ў склад ВКЛ трапляюць землi
Верхняга Панямоння, Чорная Русь, цi Новагародчына(Новагародак
быў першай сталiцай ВКЛ).Полацк апынуўся
ў складзе ВКЛ у 1307 г., Вiцебск – у 1320, Турава-Пiнскiя
землi – у пачатку XV ст. Асаблiва паспяхова
аб`яднальны працэс iшоў пры Гедымiне (1316—1341).1316-41
Гедымін пераносіць сталіцу ВКЛ з Навагрудка
у Вільню
Iм была
перанесена на ўсе ВКЛ |
В своих проповедях
К. Туровский призывал к знаниям,
критиковал обман и зло. Его молитвы были
сориентированы на простых прихожан. Одним
из самых известных строений Полоцка явл.
Софийский собор (50-е годы 11 в.)Собор был
построен Вс. Чародеем
В 20-30 е годы 12 в. строится под Полоцком большой собор Бельчицкого монастыря. В середине
12 в. по заказу Е. Полоцкой строится Спасо-Преображенская
церковь Спасо-Ефрасиньевского Славились своим умением ювелиры. Шедевр ювелирного искусства – крест, сделанный Лазарем Богшей в 1167г. 6-конечный крестдлинной 52 см. был украшен золотом, серебром, миниатюрами святых и орнаментами. По своим худ. качествам он не уступал лучшим примерам прикладного искусства того времени. В 1941г. он пропал Могилевского краеведческого музея. В 1997г. мастером Н. Кузьмичем была сделана копия. 9 – 13 вв. на бел. землях развивалась худ. культура, что особенно видно в архитектуре, живописи, декоративно-прикладном искусстве. |
канцы IX ст. Тураўскае княства належала то Полацку, то Кiеву ў якасцi часткi вялiкакняскiх уладанняў. У другой палове XII ст. тут усталявалася самастойная княская дынастыя, аднак ужо ў канцы XII – пачатку XIII ст. на тэрыторыi тураўскага княства ўтварыўся шэраг мелкiх феадальных княстваў: Тураўскае, Пiнскае, Слуцкае, Клецкае, Дубровiцкае. | Поэтому история
того или иного общества имеет общечеловеч
ценности.
Цивилизационная концепция: I период.Др об-во(100-40тыс лет до н.э.-сер I тыс.н.э.) а) каменный век(40 тыс до н э -3 тыс лет до н э) б) бронзовый век(2 тыс до н э-нач I тыс до н э) в)железный век(нач I тыс до н э-сер I тыс.н.э.) II период.Средневековье(конV-XV вв н э) а)нач перехода к классовому общ-ву и возникн гос-ва на Бел(VI-пер пол XIII) б)развитие феодальной системы (сер XIII-XV) III период.Новое время (XVI-начXX в) а)оформление феод системы и назревание ее кризиса(XVI-кон XVIIIв) б)генезис и укрепление капитализма(конXVIII-1917) IV период.Новейшее время (1918-наши дни) Источники
по истории Белорусии
состоят из 6 основных
групп: 1)археологические,2) 6)кино-фото-фонодокументы. В 1910г
он издал «Короткую историю В 1954-58 Институт истории академии наук БССР издал «Историю БССР» в 2-х томах.В ней достижения предшественников не учитывались, оценка событиям давалась в соответствии с официалбными взглядами.Конец 80-х-90-х – в связи с большимиобщ-полит изменениями в общ-ве создались условия для написания обобщ труда по истории Бел: «Энциклопедия истории БССР», «История БССР»-6 томов и др. |
| Важнейшым мерапрыемствам у гэтым кірунку было увядзенне указа ад 1студзеня 1831 г расіскага заканадаўства і адмена 21 чэрвеня 1840г дзеянне статута ВКЛ у бел.губернях. Цэлы комплекс мерапрыемстваў ажыцяўлялся для папярэджвання магчымых шляхецкіх выступленняў,сярод якіх галоўнаемесца займаў так званы “разбор” шляхты.Адным з найважнейшых напрмкаў урадавай палітыкі стала барадзьба супраць уплыву каталіцкай царквы,што змыкалася са шляхецкай апазіцыяй.Урад ішой па лініі змяншення колькасці каталіцкага духавенства і падрыву яго эканамічнай базы.12 лютага 1839 г на саборы у Полацку прымаецца рашэнне аб далучэнне уніяцкай царквы да рускай праваслаўнай.Дзеля русіфікацыі заахвочваўся пераезд на Б. Рускіх чыноўнікау і абмяжоўваўся доступ да заняцця дзяржаўных пасад мясцовых ураджэнцаў.Рабіліся спробы перасялення рускіх праваслаўных сялян. | першай у
Еуропе. Канстатуцыя 3 мая заклала
асновы вываду Рэчы Паспалiтай зпалiтычнагу
крызiсу i ставiла яе на шлях буржуазнага
развiцця. Але час рэфармавання быу упушчаны.Ды
гэтыя мерапрыемствы выклiкалi незадаволенасць
у Расii Аустрыi i Прусii.У сярэдзiне мая 1792
года Расiя накiравала у Польшчу 100 тыч.
войска.Пад час баявых дзеянняу войскi
Рэчы Паспалiтай панеслiпаражэнне Опсай,Мiрам,Зельвай,Бярэсцем. громлена,чакаць выратавання Рэчы Паспалiтай цяпер не было адкуль.У кастрычнiку 1795 года Расiя,Прусiя, Аустрыя ажыццяуляюць трэцi падзел Рэчы Паспалiтай.Па iм уся тэрыторыя Беларусi была далучана да Расiйскай iм перыi.Сяляне,гараджане спакойна успрынялi далучэнне да Расii.Новыя парадкi заусёды неслi у сябе надзею на лепшую будучыню,на мiрнае жыццё |
" (рабіна, бяроза), "дзеканне" і "цеканне" (дзеці замест детн, цень замест тень), "аканне" і "яканне" (кароль, лебяда), прыстаўныя гукі на пачатку слова (восень замест осень, вобраз замест образ). Фарміравалася гутарковая мова як сродак зносін паміж людзьмі. У лексіку гэтай мовы траплялі запазычанні з польскай, балцкай і некаторых заходнееўрапейскіх моў, што нада-вала ёй спецыфічную афарбоўку. Адметныя рысы беларускай народнасцi праявiлiся i у фальклоры. Гэта вобразы жывельнага свету:хiтрая лiса,мудры кот, прагны воук, баязлiвы заяц. Распаусюдзiлiся вусныя апавяданнi пра дрэвы,кветкi i дэманiчных iстот: русалак,лесавiкоу,дамавiкоу i iнш. Цудоуныя паданнi створаны пра гiстрычныя падзеi на тэрыторыi Беларусi.Значная частка паданняу расказвае аб паходжанняу беларусау,iх продкау.Утварэнню беларускай народнасці садзейнічаў і шэраг эканамічных фактараў.Эканамічнай асновай этнаўтваральных працэсаў з'явіліся далейшае развіццё сельскай гаспадаркі(замена двухполля і іншых архаічных форм-ляснога пералогу, ворыва наездам, падсекі-па-парнай зерневай сістэмай трохполля), удасканаленне рамяства (разам з традыцыйнымі рамёствамі-ганчарнае, ткацкае, бандарнае, сля-сарнйвт-анрацоўка дрэва, косці, металаў і іннгшг растгаўсюджваліся новыя віды рамёсніцкай дзейнасці - выраб паперы, адліўка шкла ў гутах, кнігадрукарства і інш.), пашырэнне гандлю на тэ'рыторыі ад Прыпяці да Заходняй Дзвіны і ад Нёмана да Дняпра.3 папярэднімі этнаўтваральнымі фактарамі цесна звязаны сацы-ьныя фактары. Далейшае развіццё феадальных адносін, паступо-Іае ўсталяванне прыгоннага права садзейнічалі кансалідацыі аматлікіх катэгорый насельніцтва зямель Беларусі ў сацыяльныя рупы з агульнымі п'равамі і абавязкамі для кожнай з іх. Так, розныя сатэгорыі свецкіх феадалаў кансалідаваліся ў шляхецкае саслоўе, Ікому належала вядучая роля ў дзяржаўным кіраванні.Асобным Іаслоўем з'яўлялася духавенства. Фарміраваліся таксама саслоўі пры-'онных сялян і мяшчан - жыхароў гарадоў і мястэчак. Гэты працэс адзейнічаў усталяванню больш шырокіх сувязей у межах кожнага ;аслоўя і паміж імі. | с требованием
подписать его без всякого
обсуждения. Представители ВКЛ не сдавались,
особенно сопротивлялись М. Радзивил,
Я. Хадкевич и Я. Волович. Наши делегаты
не подчинились решению сейма. И первого
марта они покинули Люблин, а в след на
ними уехали все делегаты представляющие
наше государство.Чтобы привести к послушанию
наших делегатов, Жигимонт Август пошел
на предательство интересов ВКЛ: 5го марта
был издан незаконный акт об отлучении
польской земли от ВКЛ. 26 мая к Польше подключается
Подолье и Клевщина. Эти акты были незаконными
так как в соответствии со статутом ВКЛ
от 1566 года Великий князь не имел право
уменьшать территорию гос-ва без согласия
рады и сейма. После потери значительной
территории ВКЛ не могло дольше самостоятельно
вести войну и вынуждено было подписать
унию на условиях продиктованных поляками.
1 июля 1569 г. было утверждено решение люблинского
сейма Привилей-договор. Согласно условиям
унии: -ВКЛ и королевство Польское объединяются
в одно гос-во – в Речь Поспалитую,РП должна
иметь единого короля, он выбирался на
общем сейме и короны польской, и ВКЛ.рада
и сейм должны быть общими для Польши и
ВКЛ,отдельных сеймов для ВКЛ король собирать
не должен.все законы, действовавшие ранее
в обоих гос-вах оставались в силе.для
обоих гос-в предусматривалась общая внешняя
политика и единая денежная система.
Эта уния
превратила династическую унию между
Польшей и ВКЛ в |
| Для вывучэння гісторыі Віцебшчыны шмат зрабіў гісторык і краезнавец А.Сапуноў.Значную навуковую каштоўнасць уяўляе этнаграфічнае і мовазнаўчая дзейнасць І.Насовіча,які выдаў “слоўнік беларускай гаворкі”,сабраўшы больш за 30тыс.слоў жывой бел.мовы,з разгорнутымі тлумачэннямі да іх.С пазіцый тэорый “заходнерусізму” асвятляў пытанне гісторыі Б. М.Каяловіч.У галіне адукацыі была праведзенна рэформа,якая грунтавалася на прынцыпах усесаслоўнасці і свецкасці.У Расіі было створана міністэрства народнай асветы,а на Б.-Віленская вучэбная акруга.Галоўная роля ў сістэме адукацыі адводзілася Віленскаму універ.Сярэднюю адукацыю давалі гімназіі,не поўную сярэднюю давалі павятовыя,а пачатковую-прыхоцкія вучылішча.Асноўнай мовай навучання першапачаткова была польская.Віленскі універ.быў зачынены пасля падаўлення паўстання 1830-1831гг,у 1832г.Першай у Р.навучальнай установай стаў земляробчы інст. У Горы-Горках Магілёўскай губерні.Да канца 19ст.колькасць пісменных людзей у Б.заставалася нізкай.У19ст. Адбываўся працэсс станаўленне беларускай літаратурнай мовы на аснове жывой сялянскай мовы.Многія творы былі ананімнымі так як адлюстроўвалі імкненне сялянства да вызвалення з падпрыгону (“Энеіда на выварат” і “Тарас на Парнасе”).Першым класікам новай бел.літаратуры з’яўляецца Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч.У развіцці мастацтва багаццем жанраў вызначаўся жывапіс.Традыцыйнымі з’яўляліся гістарычны і партрэтны,а новымі-пейзажны і бытавы.На змену класіцызму прыходзіць рамантызм(партрэтысты: Я.Дамель,В.Ваньковіч; мастакі: І.Аляшкевіч, Н.Орда, Н.Сільвановмч). Адной із найбольш значных з’яў культурнага жыцця Б.па ранейшаму заставаўся тэатар.У першай палове 19ст.паступова зніклі прыгонныя тэатры | У палітычнай частцы
рэформа паскорыла раскол вёскі
і стварэнне слоя сельскай буржуазіі
з ліку заможнага сялянства, забяспечыла
падтрымку царскаму ўраду і на
пэўны час прадухіліла |
которыми они пользовались, с помещиками за землю должно было рассчитаться государство. Безземельные крестьяне наделялись 3 моргами (2,1 га) земли при условии, что они примут участие в вооруженной борьбе. Рекрутская повинность заменялась 3-летней всеобщей воинской повинностью, восстанавливалась униатская церковь. Однако эти обязательства не соответствовали мечтам большинства крестьян и не смогли привлечь их к восстанию.Первые повстанческие отряды были созданы на территории западных уездов Беларуси в марте-апреле 1863 г. Они формировались из местной шляхты, офицеров, ремесленников, студентов, крестьян. Повстанческие отряды возглавили В. Врублевский и Ф. Рожанский в Гродненской губернии, З. Сераковский и А. Трусов на Минщине. Плана действий не было, отсутствовала взаимопомощь. Руководители намеревались поднять восстание в прибалтийских и русских губерниях. Но этого им сделать не удалось.Наибольшего успеха добился Л. Звяждовский. С помощью студентов Гори-Горецкого земледельческого института ему удалось 24 апреля 1863 г. захватить уездный город Горки. Но вскоре и этот отряд был разбит. Из Петербурга и Москвы на помощь ему прибыли несколько офицеров, которые начали формировать отряды в Оршанском, Чериковском, Сенненском и других уездах, но соединиться с отрядом Л. Звяждовского не смогли. Под Борисовом потерпел поражение отряд З. Сераковского, сам он был взят в плен и казнен в Вильно 27 июня 1863 г.Более активно действовали повстанческие отряды на Виленщине и Гродненщине. На Гродненщине действовало 5 отрядов, в которых насчитывалось 1700 человек. В мае 1863 г. повстанцы провели более 20 боев, среди которых наиболее ожесточенным было сражение возле местечка Миловиды Слонимского уезда.Среди руководителей восстания развернулась борьба за власть. «Белые» установили над руководящими органами контроль вначале в Варшаве, а затем и на местах. В марте 1863 г. ЛПК был распущен и создан «Отдел, управляющий провинциями Литвы». | |
| 13. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.У пачатку ХХ ст. у Расii склалася рэвалюцыйная сiтуацыя. Эканамiчны крызiс 1900–1903 гг. i руска-японская вайна 1904–1905 гг. садзейнiчалi абвастрэнню ўсiх супярэчнасцей. Рэвалюцыйны выбух у Расii стаў непазбежным.У палiтычнай барацьбе вылучаюцца тры лагеры: урадавы, лiберальна-буржуазны i дэмакратычны. Кожны з iх меў свае мэты i задачы. Урадавы лагер iмкнулся захаваць самадзяржаўе i не дапусцiць карэнных змен у дзяржаўна-палiтычным ладзе Расii. Лiбералы марылi аб палiтычных свабодах, жадалi лiквiдаваць перажыткi феадалізму. Агульнай мэтай дэмакратау было знiшчэнне ўсiх рэшткаў феадалізму, у тым лiку i памешчыцкага землеўладання, звяржэнне самадзяржаўя i ўсталяванне дэмакратычнай рэспублiкi.9 студзеня 1905 г. у Пецярбургу было растраляна мiрнае шэсце рабочых, якiя накiроўвалiся да цара з просьбай палепшыць становiшча народа. Гэтая падзея выклiкала магутную хвалю пратэсту.У лютым – сакавiку колькасць палiтычных выступленняў рэзка зменшылася, але адбылося значнае павелічэнне эканамiчных забастовак. Вясною 1905 г., як следства ўздзеяння рабочага руху, на Беларусi разгарнуўся масавы рэвалюцыйны рух сялянства.Восенню 1905 г. шматлiкiя агульнагарадскiя стачкi злiлiся ва Усерасiйскую палiтычную стачку. Ва ўсёй Расii баставала звыш двух мiльёнаў чалавек.18 кастрычнiка ў Мiнску на плошчы адбыўся мiтынг, у якiм удзельнiчалi каля 20 тыс. чалавек. Каб разагнаць мiтынгуючых, губернатар Курлаў загадаў прымянiць зброю.У снежнi 1905 г. палiтычная барацьба пралетарыяту Расii працягвалася. У Маскве яна перарасла ва ўзброенае паўстанне.Забастоўка ахапiла большасць чыгуначных вузлоў Беларусi. У апошнія месяцы 1905 г. зноў узрос сялянскi рух.Аднак збiць рэвалюцыйную хвалю ўладам ўсё ж такi ўдалося. У пэўнай ступенi гэтаму спрыяў Манiфест 17 кастрычнiка.Пасля снежаньскiх падзей 1905 г. рэвалюцыйны рух паступова iдзе на спад.. Столыпинская аграрная реформаIнiцыятарам i галоуным выканауцам рэформы выступiу П.А.Сталыпiн,якi усвядомiу неабходнасць ломкi сярэднявяковых форм уладяння зямлей з мэтай расчысцiць для капiталiстычнага развiцця. | 14.Падзеі лютаускай рэвалюцыі на тэр Бел. буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя пачалася 23 лютага 1917 г. У Петраградзе прайшл! м!тынп ! дэманстрацы! пад лозунгам! "Далоу вай-ну!", "Далоу самадзяржауе!". 27 лютага на бок рабо-чых перайшл! салдаты Петраградскага гарн!зона, у вышку чаго 28 лютага рэвалюцыя перамагла. 2 са-кав!ка цар М!калай II адрокся ад прастола. У гэтых умовах рабочыя ! салдаты стварыл! свой орган ула-ды — Петраградск! Савет. Паралельна з дэпутатау Дзяржаунай Думы склауся Часовы урад. Так узн!кла двоеуладдзе.Звесткі аб перамозе рэвалюцы! у Петраградзе прыйшл! на Беларусь 1—4 сакавша ! выкл!кал! масавыя м!тынп, шэсц! з чырвоным! сцягам!. Па прынцыпе Петраградскага Савета у гарадах ! мяс-тэчках стварал!ся Саветы рабочых ! салдацк!х дэпутатау, народная м!лщыя. 4 сакав!ка 1917 г. быу створаны М!нск! Савет рабочых дэпутатау. У Часовы Выканаучы кам!тэт Савета увайшл! адны бальшав!к!. Гарадскую м!л!цыю узначал!у служачы Земскага саюза бальшав!к М. Млхайлау (М. Фрунзе). 6 сакавша на сумесным пасяджэнш выканкама ! салдат-дэпутатау было вырашана стварыць аб'ядна-ны М!нск! Савет рабочых ! салдацк!х дэпутатау. Часовы выканаучы кам!тэт назначыу губернск!х ! павятовых кам!сарау, да як!х пераходз!ла мясцовая улада. Канчаткова М!нск! Савет аформ!уся 8 сакавша. Туды увайшл! прадстаун!к! меншавшоу ! бундау-цау. Часовы выканаучы кам!тэт узначал!у меншав!к Б.Позерн, а яго намесшкам стау бальшав!к1.Люб!мау. У Вщебску, Гомел! 1 шшых гарадах был! створаны аб'яднаныя Саветы рабочых 1 салдащах дэпутатау, але галоуную ролю у Беларус! адыгрывау Мшск! Савет.Значны уплыу на пал!тычнае жыццё мела вайна. 3 7 па 17 красавжа 1917 г. у Мшску адбыуся I з'езд ваенных 1 рабочых дэпутатау арми 1 тылу Заходняга фронту. Ен зацвердз!у Палажэнне аб салдацклх кам!тэтах, выстушу за прадастауленне салдатам сва-боды слова, друку 1 г.д. Дэлегаты падтрымал! курс Часовага урада на працяг вайны у мэтах абароны дэ-макратычнай рэвалюцьп.У сакавжу—красавжу 1917 г. пашыраецца сялянск! рух. | 15.Кастрычнiцкая рэвалюцыя на Беларусi. Устануленне Савецкай улады.24—25 кастрычнiка 1917 г. у Петраградзе перамагло ўзброенная паўстанне. Часовы ўрад быў звергнуты. II ¡серасiйскi з’езд Саветаў прыняй Дэкрэты аб мiру i зямлi, стварыў новы ўрад – СНК, выбраў заканадаўчы орган – УЦВК. Уся ўлада перайшла да Саветаў рабочых, сялянскiх i салдацкiх дэпутатаў.26 кастрычнiка 1917 г. узяў ўладу ў свае рукi i Мiнскi Савет. Былi створаны ўзброеныя сiлы новай улады, якiя ўстанавiлi кантроль над поштай, тэлеграфам, вакзаламi. Быў створаны ВРК.Супраць новай улады выступiў меншавiцка-эсэраўскi«камiтэт выратавання рэвалюцыi».У вынiку перагавораў было дасягнута кампрамiснае рашэнне:«Камiтэт...» абавязаўся не пасылаць войскi ў Петраград для падаўлення рэвалюцыi, а Савет пагадзiўся перадаць «Камiтэту» уладу. Затым бальшавiкi з дапамогай салдат Заходняга фронту ўзялi ўладу ў свае рукi. За Мiнскам савецкая ўлада ўсталявалася i ў iншых гарадах Беларусi. Быў ўтвораны адзiны абласны выканаўчы камiтэт i Савет Народных Камiсараў, праведзены першыя рэвалюцыйныя пераўтварэннi: нацыяналiзацыя прамысловасцi, уводзiўся 8-гадзiнны рабочы дзень, канфiсковывалiся памешчыцкiя гаспадаркi, стваралiся першыя калектыўныя гаспадаркi сялян i iнш. Адбылiся кардынальныя змены ў галiне культуры. Пашыралася сетка школьных устаноў, шмат увагi ўдзялялася лiквiдацыi непiсьменнасцi сярод дарослага насельнiцтва. Пачалiся карэнныя пераўтварэннi ва ўсiх сферах жэцця беларускага народа. Кастрычнiцкая рэвалюцыя – не выпадковая з`ява, а заканамерны працыс грамадзянскага развiцця Расii. Пры ўсiх неадназначных адносiнах да Кастрычнiцкай рэвалюцыi, трэба прызнать, што яна як нi адна iншая падзея, сказала глыбокае ўздзеянне не толькi на народы Расii, але на ход сусветная гiсторыi. За кароткi час краiна пераўтварылася ў магутную iндустрыяльную дзяржаву, з якой лiчыўся ўвесь свет. Дзякуючы Кастрычнiку беларускi народ здабыў сваю дзяржаўнасць, стварыў магутны эканамiчны i iнтэлектуальны патэнцыял. Чаму не ўдалося захаваць усе гэта? Кастрычнiцкая рэвалюцыя тут нi пры чым. | 16.
Нямецкая акупацыя
Б. у 1918 г. Абвяшчэнне
БНР.
У жнiўнi 1914 г. з пачаткам першай сусветная вайны Заходняя Беларусь была захоплена Германiяй. Нi царскi ўрад да лютага 1917 г., нi часовы буржуазны ўрад пасля Лютаўскай рэвалюцыi не зрабiлi нiчога, как вывесцi краiну з вайны, вызвалiць Беларусь ад захопнiкаў. Пасля Кастрычнiцкай рэвалюцыi савечкi ўрад звярнуўся да ваюючых краiн з прапановай спынiць вайну. Але зрабiць гэта яны адмовiлiся. Не прынеслi поспеху i сепаратныя перагаворы з Германiяй. У лютым 1918 г. Германiя адмовiла ваенныя дзеяннi. Больш за 2/3 тэрыторыi Беларусi апынулiся пад уладай германскiх акупантаў. Савецкi ўрад вымушаны быў пайсцi на падпiсанне самага несправядлiвага мiрнага дагавора з Германiяй. Такi дагавор быў падпiсаны 3-га сакавiка 1918 г. Беларускае пытанне на перагаворах не разглядалася. Iнтарэсы беларусаў не былi прыняты пад увагу нi адным з бакоў.На захопленай тэрыторыi акупанты лiквiдавалi савецкую ўладу, устанавiлi акупацыйны рэжым, што выклiкала моцнае супрацiўленне беларускага народа. Пачалася барацьба рабочых, сялян Беларусi супраць акупантаў. Кiравалi гэтай барацьбой камунiсты. Ва ўмовах наступлення германскiх войск кiраўнiкi нацыянальна-дэмакратычных партый Беларусi зрабiлi спробу захапiць уладу, стварыць беларускую дзяржаўнасць. Яны звярнулiся з 1-ай, а потым 2-ой Устаноўчай граматай да беларускага народа. Беларусь была аб`яўлена народнай рэспублiкай. Былi вызначаны асноўныя прынцыпы дзяржаўнага ладу краiны, тэрыторыя, формы ўласнасцi i iнш. Кiруючым органам БНР былi Рада i Народны Камiсарыят. 25 сакавiка 1918 г. Беларусь была абвешчана незалежнай у этнаграфiчных межах пражывання беларусаў. Самастойнасць i незалежнасць БНР яе кiраўнiкi хацелi здзейснiць пры дапамозе Германii. Аднак зрабiць гэта было немагчыма. Германiя не была зацiкаўлена ў стварэннi такой дзяржавы. Не прызналi БНР i iншыя краiны. Рада БНР аб`явiла аб разрыве з Расiяй, не ўлiчваючы настрою беларускага народа. БНР дзяржавай не стала. Не было заканадаўчай улады. Выканаўчая ўлада абмяжовывалася толькi сферай культуры. |
| 17.
Утварэнне БССР. Аб`яднанне
БССР з Лiтоўскай
ССР.
Пасля вызвалення Беларусi ад нямецкiх акупантаў зноў паўстала пытанне аб утварэннi беларускай дзяржаўнасцi. Але па гэтым пытаннi не было адзiнай думкi. Iснавала некалькi пазiцый: 1) Паўночна-Заходняга абкома РКП(б). Яго кiраўнiк А.Мяснiкоў, В.Кнорын i iнш. лiчылi, што Беларусь павiнна быць тэрытарыяльнай адзiнкай РСФСР на той падставе, што беларусы не нацыя; 2) Беларускага нацыянальнага камiсарыята. Кiраўнiкi Белнацкама А.Чарвякоў, З.Жылуновiч i iнш. лiчылi неабходным стварыць Беларускую савецкую рэспублiку i ўстанавiць цесныя сувязi з РСФСР (на прынцыпах аўтаномii). Гэтую пазiцыю падтрымлiвала Цэнтральнае бюро беларускiх секцый РКП(б) у Расii. Доўгi час гэтае пытанне не вырашалася. I толькi 24 снежня 1918 г. пленум ЦК РКП(б) прыняў рашэнне аб стварэннi БССР. 30 снежня 1918 г. на VI Паўночна-Заходняй партыйнай канферэнцыi РКП(б) была прынята рэзалюцыя «Аб абвяшчэннi Заходняй Камуны Беларускай Савецкай Рэспублiкай». Быў створаны Часовы ўрад Беларусi на чале з З.Жылуновiчам. 1 студзеня 1919 г. Часовы ўрад абвясцiў Манiфест аб стварэннi БССР. У сувязi з гэтым Заходняя вобласць была скасавана. Аднак пагроза з боку Польшчы прымусiла савецкае кiраўнiцтва прыняць 16 студзеня 1919 г. рашэнне аб аб`яднаннi БССР з Лiтоўскай ССР. Для юрыдычнага замацавання абвяшчэння БССР i стварэння Лiтбел 2 лютага 1919 г. быў склiканы 1-ы ўсебеларускi з`езд Саветаў. З`езд прыняў Канстытуцыю БССР, згодна з якой найвышэйшая ўлада ў рэспублiцы належала з`езду Саветаў. З`езд вызначыў тэрыторыю БССР у складзе Мiнскай i Гродзенскай губерняў, планавалася, што ўключаныя ў склад РСФСР па рашэннi ЦК РКП(б) ад 16 студзеня 1918 г. Магiлеўская i Бiцебская губернi, калi iншыя тэрыторыi Беларусi будуць захоплены Польшчай (што i адбылося на самой справе) у будучым могуць стаць асновай для аднаўлення беларускай дзяржаўнасцi. 1-ы ўсебеларускi з`езд Саветаў прыняў рашэнне аб аб`яднаннi БССР i Лiтоўскай ССР. |
18. Савецка-польская вайна і яе выпікі. Другое абвяшчэнне БССР. Рыжскі мір.У канцы лютага 1919 г. пачалася польская iнтэрвенцыя. Урад Лiтбел не змог арганiзаваць супрацiўленне польскiм вайскам. Асноўныя сiлы Чырвонай Армii накiроўвалiся на ўсходнi фронт. Галоўнай мэтай Польшчы было далучэнне зямель былога ВКЛ да Польшчы. 8 жнiўня 1919 г. польскiя войскi захапiлi Мiнск. У вераснi 1919 г. пачалiся перагаворы. На захопленай тэрыторыi iнтэрвенты ўстанавiлi жорсткi акупацыйны рэжым. Праводзiлiся масавыя арышты, рабаўнiцтвы i гвалт, паланiзацыя насельнiцтва Беларусi. Дзяржаўнай мовай была аб`яўлена польская мова. Былi зачынены беларускiя школы, установы культуры.Беларускi народ не пакарыўся акупантам. На ўсей тэрыторыi лiтбел разгарнулася партызанская барацьба. Кiравалi гэтай барацьбой бальшавiкi i беларускiя эсэры. Сумесныя дзеяннi бальшавiкоў i эсэраў далi свае станоўчыя вынiкi. Быў распрацаваны план узброенага паўстання, створаны Беларускi паўстанцкi камiтэт, Народная ваенная самаабарона.У канцы красавiка 1920 г. урад Польшчы перарваў перагаворы i разгарнуў наступленне сваiх войск. У маi 1920 г. пачала контрнаступленне Чырвоная Армiя, але беспаспяхова. Новае контрнаступленне пачалося 4 лiпеня 1920 г. Да жнiўня 1920 г. Чырвоная Армiя вызвалiла ўсю тэрыторыю Беларусi i ўступiла на тэрыторыю Польшчы. У гэты час стала магчымым аднавiць БССР. Бэў створаны Белрэўком на чале з А.Чарвякрвым. Гэта быў часовы орган улады. У канцы лiпеня была прынята Дэкларацыя аб абвяшчэннi незалежнай БССР. У жнiўнi 1920 г. перайшлi ў контрнаступленне польскiя войскi. Разлiк на сусветную рэвалюцыю не апраўдаўся. У вынiку значная частка тэрыторыi Беларусi была зноў захоплена польскiмi войскамi. Таму БССР аднаўлялася толькi ў межах 6 паветаў Мiнскай губернi. 18 сакавiка 1921 г. быў падпiсаны мiрны дагавор памiж Польшчай i Расiяй.(Рыжскі мір). Да Польшчы адышла Заходняя Беларусь (была вызвалена ў вераснi 1939 г.). Усходняя частка беларусi заставалася ў складзе РСФСР (была вернута ў 1924 i 1926 гг.). | 19. НЭП и его особенности проведения в Б.31 ліпеня 1920 года 2 абвяшчэнне БССР.1-ая сусветнаявайна прадэманстравала крызісный стан еўр дярж .Ва ўсіх гэтых дзярж звузілася сфера рыначных адносін , павялічылася дзярж рэгуляванне вытворчасці. У большасці еўр краін у канцы 20-ых пач 30-ых гг прайшлі эканамічныя крызісы асноўная прычына вайна.Асабліва цяжкі крызіс у 1929-1933 гг(больш пацярпела ЗША і Германія ).Сац рэв у Германіі,Венгрыіі,Фенляндыіі .Падзенне грамад вытворчасці і жыццевага узроунню насельніцтва адбываецц узмацненне ваеннай манаполіі.1919-1920 гг уГерманіі аформілася нацыял сац рабочая партыя. 1921г фашысцкая партыя з’уляецца у Італію ,узначаліу Мусаліні .1933г гітлер назначанны рэйхсканцлерам.Разбурэнні, беспрацоўе, неабдуманае ўсеагульнае адзяржаўленне сродкаў вытворчасці, харчразвёрстка выклікалі незадаволенасць народа, асабліва сялянства.Прычынай цяжкага эканамічнага і палітычнага крызісу на рубяжы 1920–1921 гг. было разбалансаванне палітычных і эканамічных інтарэсаў.З’явілася новая эканамічная палітыка, распрацаваная У. Леніным і прынятая Х з’ездам РКП(б) у сакавіку 1921 г. Сродкамi яе рэалiзацыi вызначалiся: х а р ч п а д а т а к, к а а п е р а ц ы я, с в а б о д н а е п р а д п р ы й м а л ь н i ц т в а i с в а б о д н ы р ы н а к. Сутнасць нэпа зводзілася да максімальнага пад’ёму вытворчых сіл і паляпшэння становішча рабочых і сялян дзеля захавання савецкай улады. Галоўнай мэтай нэпа стала замена харчразвёрсткі харчовым падаткам. Дазвалялася здаваць зямлю ў арэнду і выкарыстоўваць наёмную працу пры ўмове, што члены сям’і наймальніка таксама працуюць.У гады нэпа ажыццяўляліся тры віды гандлю: прыватны, кааператыўны і дзяржаўны. Дзяржбанк ў канцы 1922 г. выпусціў новыя грашовыя знакі – чырвонцы.Былі адменены ўсе абмежаванні на сумы ўкладаў, якія маглі захоўваць грамадзяне і арганізацыі ў ашчадных банках.Дзяржава стала падтрымліваць дробныя і сярэднія прыватныя і кааператыўныя прадпрыемствы. Дазвалялася арэнда прамысловых прадпрыемстваў іншаземнымі фірмамі ў форме канцэсій.Радыкальныя змены адбыліся ў кіраванні дзяржаўнай прамысловасцю. | 20.
Политика белорусизации,
осн направления и итоги.
У міжваенны перыяд (20–30-я гады) грамадска-палітычнае жыццё на Беларусі, як і ў Савецкай краіне ў цэлым, было поўным супярэчнасцей, цесна звязаным з сацыяльна-эканамічнымі працэсамі, што адбываліся ў гэтыя гады.У беларускім грамадстве ў першай палове 20-х гадоў магчыма вызначыць існаванне і барацьбу двух тэндэнцый. Адна з іх была накіравана на пэўную дэмакратызацыю ў палітычных адносінах, другая – на працяг палітыкі ваеннага камунізму.З’явілася беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў (эсэраў або БПС-Р). Адрозненне пазіцыі беларускіх эсэраў ад пазіцыі КП(б)Б заключалася ў пытаннях, звязаных з характарам улады і суверэнітэтам.З гэтага моманту пачалося адкрытае процістаянне дзвюх палітычных партый, якое скончылася не на карысць БПС-Р. У 1921 г. карныя органы арыштавалі 860 актыўных яе членаў.У канцы 1922 г. паскорыўся працэс аб’яднання савецкіх рэспублік, у якім актыўны ўдзел брала БССР. На І Усесаюзным з’ездзе Саветаў 30 снежня 1922 г. 25 прадстаўнікоў БССР разам з дэлегацыямі РСФСР, УССР і ЗСФСР падпісалі дэкларацыю і дагавор аб стварэнні СССР.Стварэнне СССР дало магчымасць аб’яднаць намаганні гістарычна звязаных паміж сабой народаў, спрыяць іх хуткаму эканамічнаму, сацыяльнаму і культурнаму развіццю.З другой паловы 20-х гадоў узмацнілася дырэктыўная сістэма кіравання не толькі эканомікай, але і іншымі сферамі грамадскага жыцця, узрасла роля партыйна-дзяржаўнага апарату.У пачатку 30-х гадоў у беларускім савецкім грамадстве былі ўсе рысы таталітарнага палітычнага рэжыму.Пераход да таталітарызму праяўляўся ў далейшым паніжэнні ролі і ўдзелу ў справах грамадства дэмакратычных, прадстаўнічых органаў, поўным іх падпарадкаванні партыйнаму апарату. Так у 30-я гады канчаткова сфарміраваліся палітычныя інстытуты беларускага грамадства, яго таталітарны палітычны рэжым.Пачатак палітыкі беларусізацыі варта аднесці да чэрвеня 1924 г.З сярэдзіны 1923 г. і да сярэдзіны 1924 г. працэс беларусізацыі прайшоў першую фазу, |
| 21. Асаблівасці правядзення палітыкі індустрыалізацыі і калектывізацыі на Б.Індустрыялізацыя — працэс стварэння буйной машыннай вытворчасці ва усіх галінах народнай гаспадаркі і перш за ўсе ў прамысловасці. СССР неабходна было правесці індустрыяльныя пераўтварэнні, таму што краіна адставала ў тэхніка-эканамічных адносінах ад развітых індустрыяльных дзяржаў. Падняць узровень эканомікі без індустрыялізацыі было немагчыма. Першапачаткова была абгрунтавана стратэгія індустрыяльнага развіцця, звязаная з працягам НЭПа, але, дабіўшыся перамогі у кіраўніцтве партыяй і дзяржавай, Сталін стаў рэалізоўваць сваю стратэгію фарсіраванага развіцця..Правядзенне індустрыялізацыі на Беларусі звязана з развіццём прамысловасці па перапрацоўцы мясцовай сыравіны. Таму асноўныя капіталы ў першыя гады індустрыялізацыі накіроўваліся на патрэбы харчовай, гарбарнай, тэкстыльнай, швейнай прамысловасці, а таксама галін, якія перапрацоўвалі драўніну (лясная, дрэваапрацоўчая, папяровая) і мінеральную сыравіну (паліўная, хімічная). Мінск!я заводы "Энергія", "Камунар" паклалі пачатак станкабудавання, а закладзенаяпад Оршай БелДРЭС — энергетыкі Беларусі.Быў распрацаваны першы пяцігадовы план развіцця народнай гаспадаркі Беларусі на 1928 — 1932 гг., у час якога планаваліся стварэнне буйной прамысловасці, рост нацыянальных кадраў, рэканструкцыя ўсей народнай гаспадаркі. У строй дзею-чых было ўведзена 538 прадпрыемстваў, сярод іх швейная фабрыка "Сцяг індустрыялізацыі", фабрыка "К!М" у Віцебску, Гомсельмаш, БелДРЭС і інш. У другой пяцігодцы (1933—1937 гг.) ставілася задача развіваць машынабудаванне, рэканструяваць энергетычную гаспадарку. У строй дзеючых устушлі Гомельскі шкляны, Крычаўскі цэментавы заводы, Мінская ЦЭЦ і інш. Задачай трэцяй пяцігодкі (1938 — 1942 гг.) было паскарэнне развіцця прамысловасці, машынабудавання. Былі пабудава-ны Мінскі радыёзавод, Рагачоўскі кансервавы і інш. За перыяд з 1929 па 1940 г. у БССР было пабудавана і рэканструявана 1863 прадпрыемствы. Церпячы матэрыяльныя і сацыяльныя нягоды, рабочы клас, сялянства, інтэлггенцыя верылі, што яны будуюць самае шчаслівае грамадства. | 22.Заходняя
Беларусь пад уладай
Польшчы .
У вынiку польска-савецкай вайны 1920г, паводле Рыжскага дагавору 1921г. Заходняя Беларусь адышла да Польшчы. Анексаваную тэрыторыю польскiя улады раздзялiлi нга 4 ваяводствы: Палескае, Навагруцкае, Вiленскае, Беластоцкае.Створаная польская адмiнiстрацыя падмацоувалася густой сеткай палiцэйскiх устаноу – пастарункау. Беларусь пераутварылася у сыравiнны прыдатак Польшчы. Працоуны дзень вызначауся у 10—11 гадзiн, за тую ж працу польскаму рабочаму плацiлi больш, як беларусу. Было беспрацоуе.Больш паловы зямельнага фонду належала памешчыкам i буйным уладальнiкам (менш чым 1% жыхароу). Польскiя улады раздавалi буйныя участкi зямлi былым чыноунiкам i афiцэрам польска-савецкай вайны, на якiх потым абапiралiся. Iх называлi асаднiкамi. Польскi урад шырока праводзiу хутарызацыю (па-польску – камасацыю). Выгаду ад рэформы атрымала невялiкая частка сялян, якiя ужо былi заможнымi. Рэформа лiквiдавала сервiтуты, у вынiку чаго сяляне пазбавiлiся Пашы для жывелы, вадаемау i сенажацяу. Аграрныя пераутварэннi такiм чынам вялi да узрастання дыферэнцыяцыi сялян, калi бедная частка пачала няухiльна павялiчвацца.Кiраунiкi Потльшчы праводзiлi шавiнiстычную палiтыку, мелi на мэце паланiзаваць цэлы народ. Закрывалiся беларускiя установы, забаранялася у дзяржауных установах ужываць беларускую мову. Гэтаму дапамагала каталiцкая царква. Панавау жорсткi палiтычны рэжым i палiцэйскi тэрор, рэпрэсiравалi у першую чаргу камунiстау. Лютавалi карныя экспедыцыi, «пацыфiкацыi». У iх час палiцэйскiя разбуралi жылле сялян, знiшчалi маемасць i харчы, учыняi масавыя экзэкуцыi. Вядучая роля у правядзеннi тэрору належала тайнайпалiцыi – «дэфензiве». Яна шырока карысталася метадамi правакацый, паклепу, i фiзiчных катаванняу.У пачатку i сярэдзiне 20-х гг. сацыяльная i нацыянальная барацьба пераважна насiла узброены характар у форме партызанскага руху. Значную ролю у барацьбе выконвала КПЗБ. Яна была часткай КПП i кiравалася ея дакументамi. Такая ж сiтуацыя была з Камунiстычным саюзам моладзi ЗБ |
23.
Напад фашысцкай
Германіі на Савцкі
Саюз. План “Ост”.
З лета 1940 г. Германiя пачала падрыхтоўку да вайны супраць СССР. У снежнi 1940 г. зацверджан план «Барбароса» – маланкавай вайны, разгрому СССР за 3—4 месяцы. У маi 1941 г. быў зацверджаны план «Ост» – праграма знiшчэння i каланiзацыi народаў СССР. Нягледзячы на заключэнне дагавору з Германiяй, пралiкаў у вызначэннi пачатку вайны, кiраўнiцтва СССР рабiла пэўныя захады па ўмацаванню абароназдольнасцi краiны, у прыватнасцi, на Беларусi. Гэта будаўнiцтва ў Мiнску i Магiлеве авiяцыйных, Вiцебску i Баранавiчах – танкарамонтных прадпрыемтсваў. Iшло ўзвядзенне абарончых умацаванняў, пераўзбраенне войска i iнш.22 чэрвеня 1941 г. фашэсцкая Германiя парушыўшы пакт аб ненападзенні напала на СССР. Разгарнуліся абарончыя баі. У лiку першых прыняла на сябе ўдар Беларусь. Пачалася Вялiкая Айчынная вайна. Яна стала састаўной часткай другой сусветнай вайны. Галоўнай мэтай Германii было знiшчыць СССР як палiтычную i ваенную дзяржаву, знiшчыць большую частку насельнiцтва, астатнiх ператварыць у рабоў. Толькi 20 % беларусаў падлягалi анямечванню, а 80 % -- знiшчэнню. На тэрыторыю Беларусi наступала самая моцная групоўка – группа армiй «Цэнтр». Вайсковыя злучэннi i насельнiцтва павялi рашучую барацьбу супраць ворага. У чэрвенi – жнiўнi ў армiю было мабiлiзавана звыш 500 тыс. чалавек мясцовага насельнiцтва, стваралiся палкi i атрады народнага апалчэння (33 тыс.), знiшчальныя батальоны для барацьбы з дыверсантамi. Каля 2 млн. чалавек удзельнiцалi ў будаўнiцтве абарончых амацаванняў. Аднак сiлы былi няроўныя. Вораг захапiў 28 чэрвеня Мiнск, 27 лiпеня – Магiлеў, 19 жнiўня – Гомель. Да пачатку верасня 1941 г. уся тэрыторыя Беларусi была захоплена ворагам. У чым жа прычыны няўдач баявых дзеянняў ў пачатку вайны? Выявiлася перавага эканамiчнага патэнцыялу Германii. Пасля захопу шэрагу краiн Еўропы iх прамысловы патэнцыял працаваў на ваенныя патрэбы немцаў. Германiя раней перавяла сваю прамысловасць на выпуск узбраенняў. |
24.
Барацьба бел.
народа супраць
захопнікаў. Вызваллен
Беларусi.
На захопленай ворагамі тэрыторыі стваралася сетка падпольных арганізацый і груп. Насельніцтва рэспублікі на чале з камуністамі стала на шлях барацьбы супраць захопнікаў. Ініцыятыву ў стварэнне атрадаў і груп супраціўлення бралі на сябе радавыя камуністы і беспартыйныя патрыёты. У Пінскім р-не быў сфарміраваны адзін з першых партызанскіх атрадаў пад кіраўніцтвам Каржа. У Кастрычніцкам р-не Палескай вобласці быў арганізаваны партызанскі атрад, які ўзначалілі Бумажкоў і Паўлоўскі. Дзейнічалі партыйнае і камсамольнае падполле ў Мінску. Яго кіраўнікамі былі Казінец, Кедышка і др. У барацьбу таксама ўступілі падпольшчыкі. Шырокую дыверсійную дзейнасць на буйным чыгуначным вузле “Орша” разгарнуў былы начальнік паравознага дэпо Заслонаў, які прыбыў з-за лініі фронту. Яго людзі пачалі рабіць міны, знешне падобныя на кавалкі вуглю, якія праз вугальныя склады падкідаліся ў паравозныя топкі. Т.ч. заслонаўцы вевелі са строю больш за 200 паравозаў і ажыццявілі каля 100 крушэнняў паездоў.Восенню 1943 г., пасля разгрому нямецкiх войск пад Курскам, пачалося вызваленне тэрыторыi Беларусi. Сумесна з Чырвонай Армiяй дзейнiчалi 1-я польская дывiзiя iмя Т.Касцюшкi, партызанскiя атрады. Было вызвалена 40 раенаў Магiлеўскай, Вiцебскай, Гомельскай, Палескай абласцей. У 1944 г. пачаўся завяршальны этап Вялiкай Айчыннай вайны. Вызваленне ўсей тэрыторыi Беларусi ажыццяўлялася па плану «Баграцiен». Удзельнiчалi войскi 1, 2, 3-га Беларускiх франтоў, 1-га Прыбалтыйскага, а таксама Дняпроўская ваенная флатылiя, французскi добраахвотнiцкi авiяполк «Нармандыя-Неман», партызанскiя злучэннi. Супраць Чырвонай армii вораг сканцэнтраваў групу армiй «Цэнтр» колькасцю 1,3 млн. чал., каля 10 тыс. гармат i мiнаметаў, каля 1 тыс. танкаў, больш 1300 самалетаў. Нягледзячы на жорсткае супрацiўленне, Чырвоная Армiя здолела акружыць i знiшчыць шматлiкiя групоўкi войск (Вiцебскi, Бабруйскi, Мiнскi кацел). |
| Не
было i судовай улады. Тым не менш
гэта быў рашучы крок у стварэннi
беларускай дзяржаўнасцi.
У вынiку
паражэння аўстра-германскага |
Гэта тлумачыцца iншымi як аб`ектыўнымi, так i суб`ектыўнымi прычынамi. | 20—23 красавжа
у Мшску адбыуся з'езд сялянск!х
дэпутатау Мшскай 1 неакушраваных паветау
Вшенскай губерш. Ён падтрымау эсэраускую
праграму па аграрным пытанш — сацыял!зацыя
зямл!, ураунялънае землекарыстанне (гэта
ж зрабш! з'езды Маплёускай 1 Вщебскай губерняу).
З'езд выказауся за хутчэйшы м!р.
25 сакавжа 1917 г. адбыуся I з'езд беларусшх на-цыянальных арганхзацый. Ен адобрыу стварэнне Бе-ларускага нацыянальнага кам!тэта (БНК) на чале з Раманам Сшрмунтам. Беларуск1я нацыянальна-дэмак-ратычныя парты! зрабШ спробу даб!цца ад Часовага урада перадачы улады Беларускай краёвай радзе, вы-бары якой з'езд даручыу БНК. Але рас1йск1я буржу-азныя пал1тык1 не падтрымал! гэтую щэю. II з'езд 6еларуск1х нацыянальных аргашзацый сабрауся у л1пен1 1917 г. Была абрана Цэнтральная Рада 6еларуск1х арган!зацый на чале з Я. Лёс1кам. Яна таксама праводз!ла палпыку аутаномИ Бела-рус! у Раса. У лшеш — жн!уш 1917 г. на Беларус! праходз1л1 выбары у мясцовыя органы самак!равання — гарадсшя думы, земствы. У мястэчках перамогу атрымал! бун-дауцы, у земствах — эсэры.Так1м чынам, лютауская рэвалюцыя абудз!ла пал!тычную актыунасць шырок1х мае насельн!цтва, якую выкарыстоувал! пал!тычныя парты! для пашы-рэння свайго уплыву у грамадстве. Але злабадзённыя пытанн! аб м!ры, зямл!, дзяржауным самавызначэнн! Беларус! заставалхся нявырашаным |
Мэты рэформы:1.разбiць адзiны агульнасялянскi фронт супраць памешчыкау;2.раскалоць веску,паскорыць працэс стварэння класа сельскай буржуазii;3.забяспечыць паскораныя тэмпы развiцця капіталізму ў с\гСродкамi вырашэння гэтых мэт,на думку Сталыпiна былi:1. разбурэнне сялянскай абшчыны;2. насаджэнне хутароу i перасяленне "лiшняга" з еурапейскай часткi Расii сялянства у Сiбiр i на Далекi Усход;3.забяспячэнне права сялян на асабістую ўласнасць на надзел зямлі; 4.перасяленне малазямельных сялян ва ўскраіння р-ёны Расіі. Першапачатковым,зыходным этапам рэформы,неабходным для станаулення пры ватнай сялянскай зямельнай уласнасцi з'яулялася разбурэнне сялянскай абшчыны.Указ ад 9 лiстапада 1906 года дазваляу кожнаму гаспадару выйсцi з абшчыны i замацаваць у асабiстую уласнасць сваю надзельную зямлю. На рэалiзацыю рэформы на Беларусi пэуны адбiтак наклау велiкадзяржауны накiрунак палiтыкi царызму,якi праявiуся па насаджэнню на Беларусi рускага землеуладання.Толькi у Гродзенскай губернii за 1905-1912 гг. рускiя пасяленцы купiлi амаль 28 тыс. дзесяцiн зямлi.На Беларусi быу створаны спецыяльны фонд для рускiх перасяленцау.На Беларусi,больш чым дзе,шпарка прапаган давалася у друку хутарская гаспадарка,стваралiся паказальныя хутары, якiя забяспечвалiся сартавым насеннем,пародзiстай жывелай, навейшым iнвентаром i машынамi.У Вiленскай губернii да 1913 года было арганiзавана 387 паказальных гаспадарак,з зямельнай плошчай у 5,6 тыс. здесяцiн.З мэтай iнтэнсiфiкацыi с/г, павышэння культуры земляробства i жывелаводства, прымалiся меры па узмацненню агранамiчнай i ветэрынарнай службы. Арганiзоувывалiся пункты продажу i пракату удасканаленых с/г машын i прылад. |
| на
працягу якой вялася ў асноўным яе
палітычная і ідэалагічная падрыхтоўка.Адміністрацыйна- |
Узнаўлялася грашовая
аплата працы.Заняпаўшая ў гады вайны
і рэвалюцыйных пераўтварэнняў эканоміка
Беларусі з пераходам да нэпа пачала
адраджацца.Аднак поспехі |
За БССР заставалася толькі 6 паветаў Мінскай губерні. Бел. нацыя і яе этнічная тэрыторыя аказалася на доўгі час раздзеленымі. | У склад Лiтбел увайшла тэрыторыя Мiнскай, Гродзенскай, Вiленскай, Ковянскай i частка Сувалкаўскай губерняў з большi як 4-мiльенным насельнiцтвам. Сталiцай аб`яднанай дзяржавы стаў г. Вiльня. Лiтбел праiснавала да лiпеня 1920 г. |
| Вялiкi ўклад у зваленне Беларусi ўнеслi партызанскiя злучэннi. За месяц наступлення савецкiя войскi ачысцiлi ад ворага ўсю тэрыторыю Беларусi, большую частку Лiтвы, частку Латвii, усходнiя раены Польшчы. Аперацыя «Баграцiен» мела гiстарычнае значэнне. Была знiшчана варожая групоўка армiй «Цэнтр» (28 дывiзiй з 38), забiта 381 тыс., узята ў палон 158 тыс. салдат i афiцэраў. Савецкiя армiя падыйшла да гранiц Усходняй Прусii, што стварыла спрыяльныя ўмовы для вызвалення шэрагу краiн Еўропы i разгрому фашысцкай Германii. Саюзнiкi па антыгiтлераўская каалiцыi ўбачылi,што СССР сваiмi сiламi знiшчыць ворага, i ў 1944 г. адкрылi другi фронт. Вялiкая колькасць партызан, падпольшчыкаў, дапрызыўнай моладзi ўлiлiся ў рады Чырвонай Армii. Вызваленая Беларусь пачала адраджаца i працаваць на патрэбы фронта перамогi. Была адноўлена дзяржаўная мяжа СССР.Дзякуючы паспязовым дзеянням Савецкай армii, фашысцкая Германiя былi разгромлена. 8 мая Германiя падпiсла акт аб безагаворачнай капiтуляцыi. 9 мая было аб`яўлена Святам Перамогi. Многiя дзяржавы i народы ўнеслi свой уклад у перамогу над фашызмам (саюзнiкi ЗША, Англiя, Францыя i iнш.). Аднак галоўны, рашаючы ўклад унес СССР, савецкi народ, у тым лiку i беларусы. На алтар Перамогi Беларусь прынесла мiльены жыццяў. У полымi вайны загiнуў кожны трэцi жэхар Беларусi. На франтах вайны, у дзеючай армii змагалiся 1 млн. 300 тыс. беларусаў i ўраджэнцаў рэспублiкi. Звыш 300 тысяч салдат i афiцэраў – ураджэнцаў Беларусi атрымалi ордэны i медалi, 44 воiны ўдастоены звання Героя Савецкага Саюза. На акупiраванй тэрыторыi партызаны i падпольшчыкi знiшчылi амаль паўмiльена гiтлераўцаў i палiцэйскiх. Шмат ураджэнцаў з Беларусi ўдзельнiчала ў еўрапейскiм руху Супрацiўлення. На аборону радзiмы працавала больш 60 эвакуiраваных беларускiх прадпрыемстваў, прыкладна 1,5 млн. жыхароў. Вялiкi ўклад у перамоглу ўнеслi iнтэлiгенцыя, работнiкi навукi, культуры, мастацтва. Подзвiг беларускага народа ў барацьбе з фашысцкiмi захопнiкамi прызнаны сусветным супольнiцтвам. | Германская
армiя была адмабiлiзавана, мела вопыт
вядзення вайны i г.д. З боку СССР былi дапушчаны
пралiкi ў тэрмiнах пачатку вайны, рэпрэсii
ў армii, адсутнасць вопыту вайны, выкарыстанне
старых тыпаў зброi i iнш. Абарончыя баi
на Беларусi, мужнасць i гераiзм войскаў
i насельнiцтва перашкодзiлi Германii выканаць
свае планы, далi магчымасць падрыхтавацца
да абароны Масквы, быў сарваны гiтлераўскi
план маланкавай вайны.
Адносіны акупантаў да беларусаў былі вызначаны ў плане №Ост”. Галоўнымi сродкамi ажыццяўлення плана «Ост» была палiтыка генацыду – планамернага знiшчэння насельнiцтва: камунiстаў, ваеннаслужачых, савецкiх, партыйных, камсамольскiх актывiстаў, яўрэяў, цыган. Для гэтага выкарыстоўвалася сiстэма мер: заложнiцтва, аблавы, пагромы, турмы, карныя экспедыцыi, лагеры смерцi, больш 100 гета i iнш. Для фiзiчнага знiшчэння людзей немцы арганiзавалi на беларусi больш 260 лагераў смерцi, iх фiлiялаў i аддзяленняў. Сярод iх Вялiкi i малы Трасцянец, Азарычы, Масюкоўшчына i iнш. Страшэнныя зверствы чынiлi фашысты над партызанамi, подпольшчыкамi, мiрным насельнiцтвам. Было праведзена больш за 140 карных экспедыцый, пасля якiх цэлыя раены перуатварылiся ў зоны пустынi. За гады акупацыi спалена больш як 628 весак разам з людзьмi, каля 200 з iх так i не аднавiлiся пасля вайны. У рабства на Нямеччыну было вывезена па няпоўных падлiках 380 тыс. юнакоў i дзяўчат. Вярнулiся дамоў толькi каля 120 тыс. Фашысты рабавалi нацыянальныя багаццi рэспублiкi. Было вывезена 90 % тэхнiчнага абсталявання, разрабавана 10 тыс. калгасаў, знiшчаны лес i г.д. Акупацыяныя ўлады рабiлi ўсе, каб знiшчыць беларускую культуру, навуку, мастацтва, закрыць доступ да адукацыi. Аднак беларускi народ ад дзяцей (Марат Казей) да дарослых узняўся на смяротную барацьбу супраць ворага. Партызанскiя атрады i групы стваралiся на базе народнага апалчэння, знiшчальных батальенаў, камандзiраў i байцоў Чырвонай Армii, апынуўшыхся ў тыле ворага. Партызанскi рух быў ўсенародным, дзейнiчала 1255 партызанскiх атрадаў, 213 брыгад, больш 370 тыс. чалавек. |
Асаблiва значным
поспехам гэтых арганiзацый было
кiраунiцтва легальнай рэвалюцыйна- У 1927 г. улады пачалi лiквiдацыю гурткоу i камiтэтау грамады. Грамаду забаранiлi, а яе актывiстау прыцягнулi да судовай адказнасцi.Пасля гэтага традыцыi Грамады працягвала новая арганiзацыя «Змаганне за iнтарэсы сялян i рабочых», якая атрымала 26% галасоу выбаршчыкау у польскi сейм. У 1930 г. палiцыя правяла масавыя арышты актывiстау «Змагання» i закрыла яго кiраунiцтва. Вялiкую ролю у грамадска-палiтычным жыццi адыграла культурна-асветнiцкая арганiзацыя «Таварыства беларускай школы».Эканамiчны крызiс 1929—1933 гг. абвастрыу у небывалых памерах мiждзяржауныя i унутрыкласавыя супярэчнасцi большасцi краiн свету. Гэта штурхала кiруючыя колы краiн да пераходу на антыдэмакратычныя метады кiравання(Германiя, Iталiя). Знешнепалiтычная арыентацыя на гiтлераускую Германiю выкрышталiзавала i унутрыпалiтычны курс «санацыйнага» рэжыму Ю.Пiлсудскага у Польшчы. |
Калектывізацыя
- аб'яднанне дробных індывідуальных
гаспадарак сялян у буйныя калектыўныя
гаспадаркі. Каапераванне сялянскіх гаспадарак
мела месца яшчэ задоўга да 1929 г. Сяляне
ахвотна ішлі на кааперацыю, якая не закранала
асноў самастойнага вядзення аднаасобнай
гаспадаркі. Але пасля XV з'езда ВКП(б), які
адбыўся у 1927 г., аб'яднанне сялянскіх гаспадарак
у буйныя калектыўныя становіцца генеральнай
лініяй партыі ў вёсцы. Дэклараваўся прынцып
добраахвотнасці пры ўступленні у калгасы.
Але на справе ўсе было інакш.
Тых, хто выступаў супраць прымянення сілавых метадаў у эканоміцы, абвінавачвалі ў правым ухіле. Такі ярлык прыклеілі Д. Прышчэпаву, які быў у той час наркамам земляробства рэспублікі, а па сваіх поглядах блізкі да М. Бухарына. З'яву "правага ўхілу" ў пытанні сельскай гаспадаркі ў Беларусі называлі яшчэ "прышчэпаўшчынай". Прышчэпава і яго прыхільнікаў абвінавацілі ў насаджэнні кулацкіх гаспадарак, да якіх адносілі і ўсе хутарскія. У 1929 г. Прышчэпава і яшчэ 30 чалавек выключылі з партыі і рэпрэсіравалі. Адначасова было прынята рашэнне спыніць хутарызацыю. |
| 25.
Обновление и развитие
нар хоз-ва БССР в 1945-1950гг
Вялiкая Айчынная вайна прывяла да велiзарных матэрыяльных i людскiх страт (75 млрд. рублёу, загiнуу кожны 4 беларус). З 1943г. пачалося аднауленне пра-мысловасцi i ужо да 1950г. яна перавысiла даваенны узровень. Быу асвоены выпуск аутамабiляу, трактарау, лiцейнага абсалявання, лакамабiляу i iнш.Былi пабудаваны рад прадпрыемствау лёгкай прамысловасцi, праведзена рэканструкцыяiльнозаводау, абутковых прадпрыемствау. Пачатак 50-х гадоу характэрызуецца разгортваннем навукова-тэхнiчнай рэвалюцыi. Да сярэдзiны 50-х гадоу Беларусь дасягнула новых поспехау. Пабудавана150 прадпрыемствау: Аршанскi завод швейных машын,Вiцебская шоука-ткацкая фаб-рыка,малочна-кансервавыя заводы i iнш. Заводы папауняюцца новым тэхналагiчным абсталяваннем; укараняюцца паточныя метады вытворчасцi.У вынiку павышэння тэх-нiчнага узроуню , павысiлася прадукцыйнасць працы. З сярэдзiны 50-х гадоу пашыраецца капiтальнае будаунiцтва, вытворчасць на-бывае характар навукова-iндустрыяльнага тыпу.Навука становiцца удзельнiкаммеханiзаванай i аутаматызаванай вытворчасцi. За 1956-65г.г. было пабудавана 450 фабрык i заводау (Беларускi аутазавод у Жодзiне, 2 Салiгорскiя калiйныя камбiнаты, Полацкi нафтаперапрацоучы завод i iнш.).Але у 40-60-ыя гады у прамысловасцi дзейнiчалi сiлы тармажэння, якiя былi звязаны з камандна-адмiнiстрацыйнай сiстэмай. Спроба аслаблення яе заменай у 1957г. галiновага кiраунiцтва эканомiкай тэрытарыяльна-галiновым (замест мi- нiстэрствау уведзены сауноргасы) iстотных змен не прынесла. Вайна нанесла вялiкi урон i сельскай гаспадарцы. Таму на працягу 1945-50 гадоу iдзе аднауленне. Але ужо у гэты час сяляне пазбауляюцца права выбару форм гаспадарання на зямлi, адхiляюцца ад сродкау вытворчасцi, пераутвараюцца у механiчную рабочую сiлу.Калгаснiкi аказалiся у залежнасцi ад кiраунiкоу калгасау, не маглi выехаць з вёскi. Гэта прывяло да крызiсу сельскай гаспадаркi. |
27
БССР у гады
нарастання застойных
з’яу у эканамічным
грамадскім жыцці (70-я
– перш. палова 80-х гг.)
У 70-х — першай палове 80-х гг. у БССР, як i у цэлым у СССР, пачынаецца наспяванне застойных з'яу- у грамадска-палітычным жыцці. У кастрычніку 1964 г. М.С. Хрушчоу — ініцыятар палітыкі дэмакратызацьі грамадска-naniтычнага жыцця быу зняты з пасады Першага сакратара ЦК КПСС. Кірайніком Камуністычнай партыі а гэта значыць фактычна усей савецкай дзяржавы, стау Л.1. Брэжнеу, гады улады якога (1964—1982 гг.) атрымалі у некаторых історыкау назву «застою», яю прыйшоу на змсну «хрушчоускай адлізе».У гэтыя гады схільнасць вяртання да сталінізму старанна скрывалася, рабіуся выгляд, што у краіне існуюць дэмакратычныя формы улады. На самой справе уся улада фактычна была у руках партыйнага апарату. Аднапартый-ная палітычная сістэма аказалася няздольнай да пастаяннага самаудасканалення, што абумовша непазбежнасць яе крызісу. Асаблівасцю палітычнай сістэмы таго часу стала непасрэднае прамое партыйнае кірауніцтва эканомікай. Так, напрыклад, планы пяцпгодак прымалпся на з'ездах Камуністычнай пapтыі Беларусі (КПБ). У краіне паступова адбывауся паварот да кансерватызму — захавання старых камандных метадау юравання i кантролю дзяржавы над грамадствам. Кіруючая роля Камуністычнай партьі была замацавана у Асноуным Законе краіны — Канстытуцьі БССР 1978 г., атрымаушай назву «Канстытуцьп развітога сацыялізму” Грамадска-палітычнае жыццё у Беларусі у 70-я — першай палове 80-х гг. — з'ява складаная i пакуль што недастаткова вывучаная. Яе складанасць абумоулена тым, што узмацненне аутарытарнага рэжыму у гэтыя гады адбывалася ва умовах, калі эканоміка знаходзшася яшчэ на уздыме i многія яе супярэчнасці часова згладжваліся. На аснове росту эканом. адбывалася павышэнне жыццёвага узроуню насельніцтва, што служыла спрыяльнай базай для фарміравання станоучых адносін да палітыкі партьі. Так з патрыятычнага i інтэрнацыянальнага пункту гледжання быу успрыняты насельніцтвам увод савецкіх войск у Афганістан у 1979 г., ею тлумачыуся неабходнасцю дапамогі пауднёваму |
28.
Сацыяльна-эканом. крызіс
др. пал. 80-х – пач. 90-х
гг. Наспяванне крызкных з'яу у эканомщы
рэспублкі пачалося пазней, чым у іных
савец. рэспублках. У БССР 1снавала адносна
лепшае эканам1чнае станов1шча, якое было
дасягнута дзякуючы самаадданай працы
беларускага народа, наладжанаму юраванню
эканом1кай. Кал1 у СССР у
цэлым зшжэнне вытворчасц! пачалося ужо
у 1989 г., дык на Беларус1 яно
упершыню адбылося у 1992 г. Меншым был1 напачатку
i яго памеры. Крыз1сныя з'явы у эканомщы
прая-в1л1ся, перш за усё, у падзенн1 тэмпау
росту вытворчасц1 i пагаршэнн1 яе асноуных
эканамічных паказчыкау. гэта аз-начала,
што строга цэнтрал1заваная дзяржауная
эканом!ка вычарпала сябе. Станав1лася
вщавочнай неабходнасць ка-рэнных пераутварэнняу
у эканом1цы. Цяжкасц1, аднак, заключалюя
у тым, што шляхоу выхаду з эканам1чнага
крыз1су дагэтуль не было распрацавана
Таму ix прыйшлося шукаць у спалучэнн1 адмшютрацыйных метадау к1равання эканом1-кай «зверху» з самак1раваннем «зн1зу» на месцах. Першапачаткова усе надзе1 звязвал1ся з удасканаленнем планавага к1равання i павышэннем самастойнасц1 i актыу-насц1 прадпрыемствау i ix калектывау. У таюм напрамку iumo абмеркаванне 12-пящгадовага плана развщця БССР на 1986—1990 гг. на XXX з'ездзе Камунютычнай партьн Бела-pyci (КПБ). У плане прадугледжвалася забяспечыць увесь прырост вытворчасц1 за кошт выкарыстання у першую чар-гу ттэнауных шляхоу развщця эканом1ю, а не экстэнау-ных. 1нтэнс1уны шлях развщця быу звязаны з выкарыстан-нем якасных фактарау i дасягненнем росту вытворчасщ на аснове укаранення дасягненняу навук1 i тэхн1к1, павел4чэння прадукцыйнасщ працы. У Беларус1 была прынята рэспубл1-канская праграма «1нтэнс1ф1кацыя». Першачарговай задачай у 1987 г. была прызнана неабходнасць забяспечыць пераход ад цэнтрал1заванай, каманднай сютэмы юравання да дэмакратычнай, заснаванай пераваж-на на эканам1чных метадах. | |
| 29.
Распад СССР.Независимость
БССР. Утварэнне СНД.
Палітычны крызіс працягваўся. 8 снежня 1991 г. у Бела-вежскай пушчы (у Віскулях Камянецкага раёна Брэсцкай воб-ласці) кіраўнікі Расіі, Беларусі і Украіны Б. Ельцын, С. Шушке-віч і Л. Краўчук, ігнаруючы волю сваіх народаў, якая была выказана на агульнасаюзным рэферэндуме 17 сакавіка 1991 г., дэнансавалі дагавор 1922 г. аб утварэнні СССР і тым самым разбурылі вялікую і магутную дзяржаву. Гэты дзяржаўны пера-варот быў здзейснены са згоды прэзідэнта СССР М. Гарбачова. На руінах СССР утварылася аморфная, нежыццяздольная Са-дружнасць Незалежных Дзяржаў. Абвяшчэнне незалежнасці Беларусі. Яшчэ да распаду СССР 27 ліпеня 1990 г. сесія Вярхоўнага Савета БССР прыняла Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце Беларускай ССР. Было абвешчана вяршэпства на тэрыторыі рэспублікі Кансты-туцыі БССР і яе законаў. Гэтмм быў пакладзены пачатак шляху да дзяржаўнага суверэнітэту. Дзяржаўны пераварот у Маскве ў жніўні 1991 г. узмацніў цэнтрабежныя тэндэнцыі. Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета БССР у жніўні гэтага года прыняла пастанову аб забеспячэнні палітычнай і эканамічнай самастойнасці Беларускай ССР У гісторыі Беларусі пачаўся новы этап - этап незалежнай дзяржавы. Адбылася замена назвы рэспублікі і дзяржаўнай сімволікі. Беларускую Савецкую Сацыяліс-тычную Рэспубліку надалей на:шнаці, «РэспублІка Беларусь», а ў скарочаных і састаўных назвах - «Беларусь». Дзяржаўнымі сімваламі Рэспублікі Беларусь гтнлі бсла-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня». Пасля абвяшчэння незалежнагці Інмінрусі ІІачалася работа па фарміраванню органаў дзяржаўмага кіракаммя. Былі створа-ны Узброеныя Сілы. АрганізавамІ,І мытпая глужба, новая бан-каўская сістэма, камітэты па кіранаішю д.Іяржаўнай маёмасцю і па знешніх эканамічных суннзнхРэспубліка Беларусь - прэзідэнцкая рэгпубліка. 15 сакаві-ка 1994 г. была прынята Канстытуцыя (Асноўны Закон) Рэспуб-лікі Беларусь. |
30.
Незалежная Р.Б
у сусветным
супольніцтве. 10 чэрв. 1997 г. - Дагавор аб саюзе Б. з Р. 25 снеж. 1998 г. - дэкларацыя аб аб’яднанні Б. і Р. у саюзную дзяржаву. 26 студ. 2000 г. – Дагавор аб стварэнні саюзнай дзяржавы. Старшыня вышэйшага Савета - Лукашенко На 1994 - Бел. прызналі 123 краіны.З 97- дыпламатычныя адносіны. Бел. – член больш за 60 международн. арг-цый. 1991-1995 гг. – больш за 600 двух баковых пагадненняў па эканам. і паліт. пыт. Б. вайшла ў “ Нараду па бяспецы і супрацоўніцтве у Еўропе”.Удзельнік “ МВФ” (межд. валютн. фонд), “Сусветный Банк рэканструкцыі і развіція”. 250 тыс. солдат . 72 стратегічных ракет ( с ядерн. боеголовкой), вялікая колькасць ракет. У сяр. 90-ых падпісаны “ Дагавор аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі”, “ Канвенцыя аб забароне хім. узбраенняў”. 23 мая 1992 г. Подпіс. “ Лісабонскій дагавор” ( аб скарачэнні насткпательн. узбраенняў). Абавяз. перадаць Р. ці ліквідаваць усе ядзерныя боегалоўкі.Вываз за мяжу тактычнай ядзернай зброі (1992 г.). Законч. 1995 г. “ Пагадненне па адкрыт. небу” Абмеж. колькасць войск – 100 тыс. Да 1995 г. – 85 тыс. 13 мая
1992 г. краіны СНГ подпіс.ў У крас. 1994 г. “Дэклараццыя аб захаванні суверенітэту тэр-най цэласнасці і непахіснасці граніц СНГ”. 27 сак 1995 г. “Канцэпцыя нац. бяспекі Р.Б.”. чэрв. 1992 г. старш. вярх. савета – Шушкевіч падпіс. з Польшчай дагавор аб добрасуседстве і супрцоўніцтве. У Варшаве – Бел. пасольство. |
||
| .
Аб пераходзе да рынку пакуль шчога не
гаварылася. Выйсце са складанага эканам1чнага
станов1Шча бачылася у пераводзе галш
народнай гарспадарк1, прадпрыемствау
i аб'яднанняу на поуны гаспадарчы разлж
i самафтансаванне. Пры гасразл1ку даходы,
яюя атрымл1-вае прадпрыемства ад рэалЬацъп
(продажу), пакрываюць (кампенсуюцъ) яго
выдатю на вытворчасць гэтай прадук-цьп.
Пры самаф1нансаванн1 даходы прадпрыемства
перавы-шаюць выдатю i, таим чынам, яно
само зарабляе грошы i не мае патрэбы у
дзяржауным ф1нансаванн1. Ужо у 1988 г. на
Беларуа ва умовах гаспадарчага разлшу
i самаф1нансавання працаваш уся прамысловасць,
аграпрамысловы комплекс транспарт, гандаль,
большасць будаушчых аргашзацый.
Асноунай праблемай эканам1чных пераутварэнняу з'яулялася забеспячэнне выпуску прадукцьп высокай якасщ i надзей-насц1, канкурэнтаздольнай на сусветным рынку, своечасовае яе абнауленне у адпаведнасщ з запатрабаваннялп спажыу-цоу. Аднак ва умовах працягваушай юнаваць каманднай эканомікі вынікі дасягалія у асноуным за кошт адмінітрацыйных метадау.Такім чынам, перавод прамысловых прадпрыемствау на поуны гасразлж i самафшансаванне з'яв1уся першым этапам эканам!чнай рэформы, але чакаемых вышкау ён не дау. Галоуным дасягненнем эканам1чнага развщця БССР у другой палове 80-х гг. стау пачатак пераарыентацьй з выт-ворчасщ сродкау вытворчасщ, г.зн. машын, станкоу, абста-лявання (цяжкай прамысловасщ), на выпуск таварау на-роднага спажывання. Упершыню менавгга гэтыя тавары па аб'ёму сваей вытворчасщ стал1 выпускацца апераджаль-ным1 тэмпамь |
суседу СССР у яго барацьбе за самастойнае развіццё. На самой справе гэта было падтрымкай толыа аднаго палітычнага рэжыму у Афганістане, які ампатызавау КПСС. У дальнейшым увод савецкіх войск у Афганістан быу прызнаны палітычнай памылкай i умяшальніцтвам у яе унутраныя справы. А у сэрцах беларускіх жанчын — матуль, жонак ды сясцёр горам i боллю адгукнулася гібель 711 беларускіх хлопцау, яшч у цынкавых трунах спецыяльнымі самалётамі, атрымаушымі назву «чорны цюльпан», дастауляліся з Афгагпстана.Адчуваннс таго, што курс партьп не зусім аптымальны, з'явілася у насельніцтва толькі у пачатку 80-х гг. Але падстау для турбот у кірауніцтва дзяржавы пакуль што не узнікала, таму што палітычнай сілы, якая б магла адабраць уладу у партыі, рэальна у кране не было.Такім чынам, аутарытарны палітычны рэжым 70-х — першай паловы 80-х гг. характарызавауся абмежаванасцю дэмакратычных свабод, узмацненнсм poлi цэнтральных органау у кірауніцтве краінай, усеахопным кантролем за жыццём грамадства з боку адной палітычнай партьп, якая фактычна з'яулялася ва умовах аднапартыйнай палітычнай сютэмы «дзяржавай у дзяржаве». | У пачатку 50-х
гадоу пачалi шукаць выхад з крызiсу,
якi бачыуся у павышэннi цэн на сельскагаспадарчую
прадукцыю, пераразмеркаваннi бюджэту
на карысць сяла i iнш.
2)Вялікая Айчынная вайна і фашысцкая акупацыя прынеслі беларускаму народу велізарныя бедствы. Аднаўленне эканомікі пачыналася адразу пасля вызвалення.Галоўнымі напрамкамі прамысловага развіцця пасляваеннай Беларусі з’явіўся паскораны рост машынабудавання, металаапрацоўкі, электраэнергетыкі, паліўнай прамысловасці, будаўнічых матэрыялаў.Пасляваеннае машынабудаванне характарызуецца не толькі адраджэннем старых, але і стварэннем шэрагу новых яе галін.Машынабудаванне і металаапрацоўка пераўтварыліся ў вядучую галіну эканомікі рэспублікі.У ходзе пасляваеннага аднаўлення і развіцця прамысловасці рэспубліка павінна была рашыць вялікую задачу падрыхтоўкі кадраў для вытворчасці. Аднаўленне і развіццё галін цяжкай прамысловасці падрыхтавала базу для развіцця вытворчасці прадметаў спажывання.Далейшае развіццё атрымала лёгкая прамысловасць.Вялікая праца вялася ва ўсіх абласцях рэспублікі па аднаўленню харчовых, мясамалочных і іншых прадпрыемстваў, якія выраблялі прадукты харчавання.Высокімі тэмпамі ішло аднаўленне і развіццё прамысловасці ў заходніх раёнах Беларусі.Складаным было становішча ў сельскай гаспадарцы.Былі прыняты меры па матэрыяльна-тэхнічнаму ўмацаванню сельскай гаспадаркі.У калгасах і саўгасах аднаўляліся пасяўныя плошчы, павялічваліся ўраджайнасць, пагалоўе жывёлы, паляпшалася арганізацыя працы.Хуткае аднаўленне і развіццё прамысловасці, некаторыя поспехі ў развіцці сельскай гаспадаркі далі магчымасць некалькі палепшыць становішча насельніцтва, хаця жыццё большасці людзей было вельмі цяжкімю.У цэлым жа складалася эканоміка, дазволіўшая БССР заняць у далейшым значнае месца ў сістэме агульнасаюзнага падзелу працы, стварыліся ўмовы для ўсебаковага развіцця рэспублікі. | |
| чэрв. 1992 г. Лех
Валенса візіт у Бел. Да сяр. 90-х
подпіс. звыш 30 урад. і міжурад. дагавораў.
У ст. 1995 г. Лукаш. у Варшаве. Падпіс. док-ты
“Мытнае пагадненне”, “ Дагавор аб узаемнай
падтрымцы”. Польша – 3 места па тавараабароту.У
1997 г. гандаль скарочаны( Польша у Евросаюзе)
– 4-е места па тавараабороту. 1994 г. Германія
– 1-е места па тавароабароту з Б.
Развіццё усебаковых сувязяў з Расіяй. Стварэнне (ФПГ “Граніт”) фін. прамысл. группа. На долю Расіі 60 % тавараабароту. “Шматвектарнасць” у знешняй палітыцы, адстойванне нац. інтарэсаў: 1)эканамічн(інтеграцыя Бел. эканом. ў европейск.); 2) Ваенна- палітычная( забеспяч. абароны суверенітэту); 3) геопаліт. (падтрымка балансу паміж Еўрап. і Еўра-азіатск. паліт. эканімічн. стратегічн. прасторы, барацьба з тэрарызмам.) |
. Ёю наша
дзяржана абвяіпчалася Першым
Прэзідэнтам РэсІІублікі | ||