Автор: Пользователь скрыл имя, 20 Февраля 2012 в 22:13, реферат
Эпоха Адраджэння прывяла да сапраўдных ператварэнняў у еўрапейскай культуры. Тэрмін Адраджэнне не новы для Еўропы. Уздым культуры ў дзяржаве Франкаў часоў Карла Вялікага таксама быў Адраджэннем - Каралінгскае Адраджэннем. Адметнасць жа эпохі Адраджэння XIV-XVI стагоддзяў у тым, што здабыткі гэтай эпохі былі зафіксаваны з дапамогай друкарскага станка.
Неабходна адзначыць і "Катэхізіс" педагога, царкоўнага дзеяча Лаўрэнція Зізанія (Тустаноўскага) (год нараджэння невядомы - памёр каля 1634 г.), які паходзіў з дробнамаянтковай шляхты Трокскага ваяводства. Зізаній працаваў выкладчыкам брацкіх школ у Львове (да 1592 г.), Брэсце (1592-1595 гг.), Вільні (1595-1597 гг.), хатнім настаўнікам сына крычаўскага старасты Б.Саламярэцкага (1597-1600 г.г.) і дзяцей князя А.К. Астрожскага (1600-1602 г.г.), пасля ў князя Я.Карэцкага (Карац на Валыні, да 1618 г.).
У 1619 г. пераехаў у Кіева-Пячэрскую лаўру, дзе быў настаўнікам, перакладаў з грэчаскай мовы, рэдагаваў кнігі. У 1626 г. прывёз у Маскву напісаны па заданні патрыярха Філарэта "Катэхізіс" (гэты твор быў выдадзены у перапрацаваным выглядзе ў 1627 г.; перавыдадзены ў Гродне 1783, 1787, 1788 г.г.). У "Катэхізісе" Зізаній на беларускай мове выклаў звесткі з прыроды і даў блізкае да пратэстантызму тлумачэнне царкоўных дагматаў (потым яго погляды былі абвешчаны ерэтычнымі).
У 1596 г. у Вільні Зізаній надрукаваў першы на Беларусі і Украіне буквар "Наука ку читаню и розуменю писма словенскаго" з малюнкамі ў тэксце (выкарыстаў клішэ з выданняў Ф.Скарыны) і "Лексісам" - беларускім слоўнікам (1061 слова), які дзякуючы звесткам па гісторыі, геаграфіі, прыродазнаўстве аблягчаў разуменне царкоўнаславянскай мовы, "Грамматіка словенска свершеннаго іскуства осми частий слова..." (Вільня, 1596 г.) была напісана аўтарам "Лексіса" у форме пытанняў і адказаў на царкоўнаславянскай і беларускай мовах.
Буквар і граматыка Зізанія мелі значны ўплыў на развіццё мовазнаўчай навукі славян. "Граматыку" Зізанія ведалі ў Польшчы, Чэхіі, Балгарыі, Сербіі.
Супрасльская друкарня
Супрасльская друкарня была ўтворана на аснове Свята-Троіцкай віленскай базыліанскай друкарні. Друкарня месцілася ў самім Супрасльскім манастыры. За часы свайго існавання гэтая друкарня выдала больш чым 420 кніг, з якіх больш 100 - кірылічныя. Менавіта ў гэтай друкарні ў 1714 годзе быў выдадзены на польскай мове твор А. Даўгялы "Неба справядлівым, пекла грэшнікам" (Супрасль, 1714 г.).
На верхніх паліцах змешчаны шматлікія слоўнікі, энцыклапедыі і даведнікі, узятыя з бібліятэк магнатаў, маёнткі якіх з'яўляліся сапраўднымі асяродкамі культуры.
Развіццё і разнастайнасць выданняў беларускіх друкарань ёсць сведчанне уздыма культуры на беларускіх землях.