Жаһандқ эколгиялық проблема

    
 
 
 
 
 
 
Қазақстан елімен сиқырлы саяхат.-Волшебное путешествие по стране Казахстан.-Шымкент: “Шикула и К”, 2007.-192 бет.-Қосымша (карта+ойын карточкалары).Серия “Нұрсәуле-Лучик”. 
 
Бұл кітап балаларды еліміздің географиялық жағдайымен, Қазақстанның табиғи аймақтарымен, жануарлар әлемімен, жер қойнауының бай қорларымен, өзен-көлдерімен, тауларымен және атақты қорықтарымен, тарихи ескерткіштерімен, ірі қалаларымен, сондай-ақ республика халқының тұрмысымен және мәдениетімен таныстырады. 
Кітапта көптеген безендіру материалдары мен ойындар қолданылған, тілі жеңіл әрі көңілді.Ол мектепте оқитын әр түрлі жастағы балаларға арналған жақсы құрал болады.

Алғы сөз

 
 
 
 
 
 
 
 
 
1  тарау 
Отанды жақсы көру отбасы ошағынан басталады. 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2  Тарау  Туған жер—алтын бесік 
 
Ғасырлар даналығы 
 
Гүлдер өз алаңқайында ғана- гүл, 
адам тек Отанында ғана—адам. 
 
Өз Отанында пияз да тәтті. 
 
Ат айналым қазығын табады; 
жігіт әлемді қаншама кезсе де, 
Отанына оралады.  
 
Бөтен елде сұлтан болғанша,  
өз елінде ұлтан бол 

3 тарау. Армансыз адам—қанатсыз   
құспен тең  
 

 
 
 
 
 
 
4 тарау. Қырда мың жол бар 
Ғасырлар даналығы 
Ең қасиетті ас—нан, ең қасиетті есім—адам. 
Жер тойынбайынша, халық та тоймайды. 
Бұл тарауда да “Ежелгі көшпенділер жолымен” атты шытырман-ойыны бар, Тау мен дала аңыздары айдарымен шығатын “Ат басын тартуға болатын орын ” атты аңыз ұсынылған.. Өте қызық, оқырманды осындай айдарларды оқуға шақырамыз. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5 тарау. Құаң даласы бар халық шын 
мәнінде бай 
 
 
Ғасырлар даналығы  
 
Адамның үш ісі оның абыройын асырады: 
құаң далада қазылған құдық; 
өзенге салынған көпір; 
жол бойына егілген ағаш. 
 
Бұл тарауда да “Жолаушылар мен шөлдалада” атты шытырман-ойыны бар.  
 
Шөлдалада қандай өсімдіктер, жануарлар, құстар, жәндіктер өмір сүретіні туралы жазылған.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6 тарау. Бір тау бір ешкіні аш  
қалдырмайды. 
 
Ғасырлар даналығы 
 
Биік тау алыстан көрінеді. 
Шыңға өрлеген шығада. 
 
Тауда аң-құстар көп, қоңыр аюлар  
бар. Қызыл қасқыр да кездеседі,  
сусар соған ұқсас ақ тышқан. 
Тау биігінен тауешкілер мен  
арқарды әлі де көруге болады. Ал 
барысты өте сирек кездестіруге  
болады. Сондықтан олар Қызыл  
кітапқа еңгізілген.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7 тарау. Су бар жерде—дәулет бар 
 
Ғасырлар  даналығы 
 
Жолаушының сусынын  
қандырмай тұрып,  
жұмыс жайын сұрама. 
 
Су да тағам—егер шын көңілден 
ұсынылса. 
 
Құдықты бір адам қазады, ал  
оның суы мыңдаған жан ішеді. 
 
 
 

8 тарау. Кішкентай торғай да өз ұясын   
аялайды 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9 тарау. Жер бай жақта—халық та бай. 
Ақ-Бура атайдың Кітабы 
“Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99-ы біздің елеміздің кен қойнауында бар.70 элементтің қоры барланып-зерттелген.Ал өндіріске 60-тан астам элемент тартылған. Бүгінгі күнге дейін минерал шикізатының 1225 түрі бар 493 кен орыны белгілі. 
Пайдалы қазындылар қорының көлемі жағынан Қазақстан ТМД елдерінің алдыңғы қатарында: күміс, хромит, қорғасын мен мырыш өндіруден 1-ші орында, мұнай, көмір, мыс, никель мен фосфат шикізатын өндіруі бойынша—2-ші, алтын өндіру жағынан 3-ші орында тұр.” 
 
Ғасырлар даналығы 
 
Адамды адамға арман жақындатады, алысты еңбек жақындатады. 
Берген—алады, еккен—орады. 
Дәулеттің атасы—еңбек, жер—ана.

Ойын ойнайық, пайдалы  қазбаларды табайық!

10 тарау. Жұмыла көтерген жүк жеңіл.

 
Ғасырлар  даналығы  
– Жол жолмен табысады,халық халықпен табысады. 
-Саусақтар бірікпейінше, инені ұстай алмайсың. 
-Алтау араз болса—ауыздағы кетеді, 
төртеу тату болса—төбедегі келеді.

11 тарау. Әке өнері—ұлға мұра 

 
 
Ғасырлар  даналығы 
Батыл да шешімтал жігіт жол салады, 
ақын мерекенің беташарын айтады. 
Шебер қолдар кілем тоқиды, шебер сөздер ән тұғызады. 
Атың барда– жер таны желіп жүріп, 
асың барда—ер таны беріп жүріп. 
Мейманыңды сыйласаң, оның итіне де сүек таста. 
Қырықтың бірі—қыдыр. 
Жігітке жетпіс өнер тілін білу де аз.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12 Тарау Қаланың бәрі жақсы, талғамыңа   
сай келетінін таңдап ал! 
 
1. Ақмола (қазір еліміздің басты ордасы 
Астана) қаласының негізі қай жылы  
қаланды? 
2.2002 жылы өзінің екі мың жылдығын  
атап өткен Қазақстандағы қаланы ата. 
3. Арыс пен Сырдария өзендерінің  
құйылысына жақын орналасқан,  
тұрғындары Шыңғыс хан әскеріне  
лайықты қарсылық көрсетіп,  
сол үшін тип-типыл етіп қаусатылған  
қала қалай аталады? 
 
Мына сұрақтарға жауабын тапқың  
келсе осы тарауды оқы.

Эпилог орнына 

Қазақстан елімен сиқырлы  саяхат 
(ойын-саяхат)

Использованные источники:

 

• Книга «Волшебное путешествие по стране Казахстан» взята из фонда библиотеки.