Депозит нарығының қызметтерінің ерекшеліктер

3 тақырып. Депозит  нарық және оның қаржылық құралдары

Депозит нарығының мәні. Депозит нарығының мағынасы мен рөлі. Депозит нарығының функциясы. Депозит нарығының құрылымы. Қазақстан Республикасы депозит нарығы инфрақұрылымының ерекшеліктері.

Депозит, коммерциялық банктердің ресурстық базасы. Депозит түсінігі және оның ролі. Депозиттердің типтері. Талап еткенге дейінгі депозиттер. Талап еткенге дейінгі депозиттік шоттардың ерекшеліктері. АТS-шотына орналастыру. Контокорренттік шот. Овердрафт пен ағымдағы шот. Коммерциялық банктердің чектік депозиттермен жұмыс жасауы. Ноу-шоттың ерекшеліктері. Жинақ депозиттерінің ерекшеліктері. Жинақ кітапшаларындағы шот ерекшеліктері. Жинақ салымы жағдайындағы көшірмеге шот. Ақша нарығының депозиттік шоты. Жедел жинақ салымы және оның Қазақстан Республикасында қалыптасу ерекшеліктері. Коммерциялқ банктердің салымдары. Банктік емес қаржылық-несиелік мекемелердің салымдары және олардың мақсаттары. Депозиттік сертификаттың маңызы және оның қаржы нарығындағы айналысының қажеттілігі. Депозиттік сертификаттардың жіктелімі. Айналымды және айналымсыз депозиттік сертификаттар.

Депозит нағыныдағы баға белгілеу. Қазақстан депозит нарығындағы  ставкалар. Депозит ставкаларының  өзгеруіне әсер ететін факторлар.

Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру жүйелері. Қазақстан Республикасындағы  депозит нарығының даму мәселелері.

 

4 тақырып. Несие нарығының  мәні және оның маңызы

Қаржы нарығы жүйесіндегі  несие нарығының орны. Несие нарығының  мәні. Несие нарығының функциясы. Қазақстан несие нарығының құрылымы. Ұдайы өндірістік процесс кезіндегі несиенің рөлі. Несие мен ақшаның өзара байланысы. Несиенің құрылымы. Несие беру сызбасы. Несиенің жіктелімдері. Қазақстан Республикасындағы дамыған несиенің түрлері. Тұтыну несие және оның мақсаты. Өндірістік несие. Ауыл шаруашылық несиесі. Шағын және орта бизнесті несиелеу. Ипотекалық несие. Қазақмстандағы ипотекалық несиелеудің даму ерекшеліктері. ҚР ипотекалық компаниясы, оның Қазақстан Республикасындағы несие нарығындағы ролі. Мемлекеттік несие. Коммерциялык несие. Халықаралық несие.

Қазақстан Республикасындағы несие  нарығының жағдайы. Қазақстан Республикасы несие нарығының құралдары және олардың ерекшеліктері.

Несие нарығындағы баға белгілеу. Несие бойынша банктік пайыздар.  Қазақстан Республикасындағы несие берудің ерекшеліктері. Қазақстан Республикасындағы несие нарығының даму мәселелері.

 

5 тақырып. Валюта нарығы  және валюталық операциялар

Валюта нарығының түсінігі. Валюта нарығының функциялары. Валюта нарығы: түрлері және оның дамуындағы негізгі кезендер. Валюта нарығының дамуы. Валюта нарығының құрылымы.

Валюта нарығына қатысушылар. Валюта нарығының қаржылық құралдары. Валюта түсінігі. Ұлттық және шетелдік валюта. Резервтік валюта түсінігі. Еркін айырбасталаьын, ішінара айырбасталатын және айырбасталмайтын (жабық) валюта түсінігі.

Валюталық бағам түсінігі. Валюта бағамына әсер ететін факторлар. Қалқымалы валюта бағамы. Валюталық  девальвация және ревальвация түсінігі.

Валютаның биржалық және биржадан тыс валюта нарықтары. Биржадан тыс нарықтағы валютаны сату және сатып алу мәмілелері. Валюталық бағам және валюталық операция. Валютаға сұраныс пен ұсыныс. Валюта бағасына әсер етуші факторлар. Валютаға баға белгілеу және баға белгілеудің түрлері. Валюталық мәмілелер және оның түрлері. Жедел мәмілелер. Кассалық мәмілелер. Айырбас операциялары. Форвардтық валюталық операциялар. Шетел валютасының айырбасталуы (свопы). Валюталық опциондар.

Қазақстан Республикасындағы  валюталық саясаттар мен реттеулер. Валюталық реттеудің әдістері мен түрлері. Қазақстандағы валюталық реттеудің негізгі бағыттары. Жаhандандыру жағдайындағы Қазақстан Республикасындағы валюталық саясат. Қазақстандағы валюталық режимді либерализациялау.

 

6 тақырып. Бағалы қағаздар  нарығы, оның қызметі және құрылымы

Қазақстан Республикасындағы  бағалы қағаздар нарығының құрылуы. Жекешелендіру экономиканың қайта  құрылу процессі. Шағын жекешелендірулер. Жаппай жекешелендірулер. Жекелеген  жобалар бойынша жекешелендірулер. Ауыл гаруашылығын жекешелендіру.

Бағалы қагаздар нарығының түсінігі және оның құрылымы мен түрлері. Бағалы қағаздар нарығының маңыздылығы. Бағалы қағаздар нарығының функциялары. Бағалы қағаздар нарығының жалпы нарықтық функциясы. Бағалы қағаздар нарығының ерешелік функциялары.

Бағалы қағаздар нарығының институционалдық құрылымы. Бағалы қағаздар нарығының құрамдас бөлігі. Бағалы қағаздар нарығының қатысушылары. Эмитенттер. Инвесторлар. Бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылар.

Бағалы қағаздар нарығының құралы. Бағалы қағаз түсінігі. Бағалы қағаздардың түрлері. Негізгі бағалы қағаздар. Туынды бағалы қағаздар. Бағалы қағаздардың жіктелімі.

Акция түсінігі және түрлері. Қазақстан Республикасындағы акциялар нарығы және оның даму мәселелері. Облигация  түсінігі. Облигация түрлері. Қазақстан  Республикасындағы облигацияның айналыс ерекшеліктері. Қазақстан Республикасы мемлекеттік бағалы қағаздары. МЕККАМ, МЕОКАМ, МЕАКАМ, МЕУЖКАМ, МЕИКАМ, МЕКАВМ маңыздылықтары және міндеттері. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісінің ноталарының маңыздылықтары мен міндеттері.

Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы. Бағалы қағаздардағы баға белгілеу. Бағалы қағаздардың номиналды бағамы түсінігі. Қазақстандағы қайталамалы бағалы қағаздар нарығы. Қазақстан Республикасындағы қайталамалы қағаздар нарығының даму мәселелері.

 

7 тақырып. Сақтандыру  нарығы және оның Қазақстан  Республикасында дамуы 

Сақтандыру нарығын  дамытудың негізгі аспектілері. Сақтандыру нарығының түсінігі. Сақтандыру нарығының функциялары. Қазақстан  сақтандыру нарығының құрылымы.

Сақтандыру нарығының қаржылық құралдары. Сақтандырудың экономикалық мәні. Сақтандырудың түрлері. Қазақстан Республикасындағы міндетті сақтандырулары. Ерікті сақтандырулар. Өмірді сақтандыру. Азаматтық-құқықтық міндеттемелік сақтандыру. Көлікті сақтандыру. Медициналық сақтандыру. Сақтандырудың жіктелімі. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығының қызмет ету ерекшеліктері.

Сақтандыру марапаттаулары мен сақтандыру жарналарының түсінігі.

Сақтандыру нарығының  қатысушылары. Сақтандыру нарығын реттеулер. Сақтандыру нарығының құралдары. Қазақстандағы сақтандыру нарығының дамуы. Қазақстанда сақтандыру нарығын құқықтық қамтамасыз ету. Сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы.

Сақтандыру өнімдеріне баға белгілеу. Қазақстан Республикасындағы  сақтандыру нарығының даму мәселелері.

 

8 тақырып. Зейнетақы нарығы

Қаржы  нарығы жүйесіндегі  зейнетақы  нарығының орны. Зейнетақы нарығының маңызы. Зейнетақы нарығының функциялары. Қазақстан зейнетақы  нарығының құрылымы.

Зейнетақы нарығының қатысушылары. Зейнетақы жүйесінің түрлері. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі. Жинақтаушы зейнетақы жүйесі. ҚР-дағы зейнетақы жүйесін жетілдіру. Қазақстанда зейнетақы жүйесін реформалау. ҚР-да зейнетақы  жүйесін құқықтық қамтамасыз ету.

Зейнетақы нарығындағы  баға белгілеу. Қазақстан Республикасында  зейнтақы нарығының жетілдірудің ерекшеліктері.

 

2 бөлім. Қаржы нарығындағы  қаржылық делдалдардың қызметі

 

9 тақырып. Қаржы делдалдығы  және қаржы делдалдары

Қаржы делдалдығының түсінігі. Қаржы нарығындағы қаржылық делдалдықтың ролі. Тікелей және жанама қаржыландырудағы қаржылық делдалдықтың басымдылықтары.

Қаржы делдалдарының түрлері. Қаржылық делдалдықтың функциялары. Қаржы  делдалдарының нарықтағы ролі. Қаржы  делдалдарының операциялары.

Депозит түріндегі қаржы  институттары. Депозиттік емес түрдегі  қаржылық институттар. Банктік институттар және олардың міндеттері. Коммерциялық банктер және несие ұйымдары. Зейнетақы қорлары. Инвестициялық компаниялар және қорлар. Сақтандыру ұйымдары. Басқа да қаржылық делдалдар.

 

10 тақырып. Коммерциялық  банктердің қаржы нарығындағы  қызметі

Банк түсінігі. Қаржы  нарығының инфрақұрылымындағы банктердің рөлі. Эмиссиялық және эмиссиялық емес банктер.

Орталық банктердің маңызы. Қаржы нарығы жүйесіндегі коммерциялық банктердің орны. Қаржы нарығы жүйесіндегі  орталық банктердің ролі. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісінің делдалдық операциялары. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісі үкісеттің қаржылық агент ретіндегі функциясы. Мемлекеттік бағалы қағаздарды орналастырудағы алғашқы диллерлік функциясы.

Коммерциялық банктердің маңызы. Коммерциялық банктердің қаржы нарығы жүйесіндегі ролі.

Коммерциялық банктердің негізгі функциялары. Коммерциялық банктердің активті және пассивті операциялары. Коммерциялық банктердің депозиттерді тартуы. Коммерциялық банктердің депозиттік емес операциялары. РЕПО операциясы.

Коммерциялық банктердің несиелік операциялары. Банктердің инвестициялық  және несиелік стратегиялары. Банктердің несиелік саясаты.

Бағалы қағаздар нарығында  коммерциялық банктер эмитенттер мен инвесторлар. Банктердің инвестициялық портфелінің құрылымы. Инвестициялық банктер, олардың әртүрлі елдердегі қызметін реттеудің тәжірибесі.

Коммерциялық банктердің брокер-дилерлік қызметі.

Банктердің кастодиандық қызметі.

Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен операциялары. Бағалы қағаздар портфелін қалыптастыру. Бағалы қағаздар бойынша табыстылық.

 

11 тақырып. Зейнетақы  қорларындағы қаржы институттары

Зейнетақы нарығының иңфрақұрылымы. Қазақстан Республикасының зейнетақы  нарығындағы негізгі институттар.

Зейнетақы қоры түсінігі. Зейнетақы қорын құру және жою тәртібі. Зейнтақы қорының негізгі функциялары. Ұлттық зейнетақы қорының міндеттері мен құқықтары. Ұлттық зейнетақы қорының қызметінің негізгі қағидалары. Зейнетақы қорларының операциялары. Зейнетақы қорларының түрі. Ашық және корпоративтік зейнетақы қорлары, және олардың Қазақстан Республикасының зейнетақы нарығындағы ерекше қызмет атқарулары. Шетелдік қатысушылармен зейнетақы қорлары.

Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың құру және жою тәртібі (ООИУПА). Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы қызметтері.

Зейнетақы активтерін басқару бойынша компаниялар. Банк-кастодиандар. Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы банк-кастодиандардың ролі. Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы банк-кастодиандардың қызметі.

Зейнетақы қорларының қауымдастығы: құрылуы және қызметтері. Зейнетақыны  төлеу бойынша мемлекеттік орталықтың Қазақстан Республикасы зейнетақы  нарығындағы ролі.

Жинақтаушы зейнетақы қорларының құқықтары мен міндеттері. Жинақтаушы зейнетақы қорлары қызметтерінің негізгі қағидалары. Зейнетақы қорларының операциялары. Зейнетақы активтерін басқару компаниясының қызметі. Банк-кастодиандардың қызметі.

 

12 тақырып. Инвестициялық  компаниялар мен қорлары

Инвестициялық компаниялар  және қорлардың қалыптасуы. Инвестициялық қорлардың түсінігі. Инвестициялық қорлардың қызметінің өзіне тән ерекшелігі. Инвестициялық қорларды құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың қызметтерін жүргізудің қағидалары. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың операциялары.

Инвестициялық қорлардың  типтері. Бағалы қағаздар нарығындағы  инвестициялық қорлардың жіктелімі. Инвестициялық процестегі инвестициялық компаниялардың рөлі. Пай инвестициялық қорлары. Пай инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Акционерлік инвестициялық қор. Акционерлік инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Өзара инвестициялық қорлар. Өзара инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Инвестициялық компания. Инвестициялық компания қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері.

Қазақстан Республикасындағы  инвестициялық қорлардың даму мәселелері.

 

10.2 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны

1 тақырып. Қаржы нарығының  инфрақұрылымы мен құрамдас элементтері

1. Қаржы нарығының дамуы мен  құрылуы. Әртүрлі экономистермен  «Қаржы нарығы» түсінігінің трактовкасы.

2. Қаржы нарығының маңыздылығы.  Экономиканың дамуындағы каржы нарығының ролі.

3. Қаржы нарығының функциялары. 

4. Қаржы нарығы құрылымының түсінігі.

5. Қазақстанның қаржы нарығы және оның құрамдас элементтері.

Бақылау түрі –  ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,7].

 

2 тақырып. Ақша нарығы және  оның қаржы құралдары

1. Ақша нарығының түсінігі. Ақша нарығының мағынасы мен  мәні. Экономикадағы ақша нарығының  рөлі.

2. Ақша нарығының функциясы.  Ақша нарығының құрылымы.

3. Ақша нарығының қаржылық  құралдары. Қазақстан Республикасының  банкноттары және олардың айналыс  ерекшеліктері.

4. Вексель түсінігі. Вексель түрлері. Вексельдік операциялар. Қазақстан Республикасындағы вексельдік айналыстар. Банктік акцептер.