Автор: Пользователь скрыл имя, 20 Февраля 2012 в 20:26, курсовая работа
Дебиторлық берешек - жеке немесе заңды тұлғалармен өзара шаруашылық қатынастардың нәтижесінде олардан кәсіпорынға (ұйымға‚ мекемеге) тиесілі борыштардың сомасы. Дебиторлық берешекте тұрған қаражат кәсіпорынның шаруашылық айналымына қатыспайды‚ сондықтан айтарлықтай сомада берешектің болуы оның қаржы жағдайына салқынын тигізеді‚ оны өндіріп алу мерзімін қысқарту шараларын қолдану қажет.
Кіріспе
Дебиторлық берешекті басқарудың теориялық негіздері
Дебиторлық борыш туралы түсінік және оның түрлері
1.2 Дебиторлық борыштар есебін ұйымдастыру.
1.3 Қазақстан Республикасындағы компаниялардың дебиторлық борышын басқаруды жетілдіру.
«ҚАЗАҚСТАН - КАСПИЙШЕЛЬФ» ЖШС-Ң дебиторлық қарыздар есебін талдау
2.1 АҚ «Қазақстан - Каспийшельф» -ң жалпы сипаттамасы.
2.2 «Қазақстан - Каспийшельф» ЖШС-ң дебиторлық қарыздар есебінің ұйымдастырылуы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Яғни осы жоғарыда аталған баптар бойынша кәсіпорындар мен ұйымдардың басқа заңды немесе жеке тұлғалардан алашақ сомалары дебиторлық борышы болып табылады.
Дебиторлық борыш – сатып алушылар дайын өнімді арттырған уақыттан бастап банкідегі шотқа оның бағасын төлегенге дейінгі қарыз. Дебиторлық қарызды талдау оның заңдылығын, пайда болған уақытын анықтауды қамтиды.
Мұндай жағдайда қалыпты және қалыпсыз қарыз пайда болады. Өтейтін уақыты бола қоймаған қарыз қалыпты деп есептеледі. Төлем құжаты бойынша уақытында төленбеген қарыз қалыпсыз деп есептеледі.
Дамыған елдерде дебиторлық қарыз кредиторлық қарыздан асып тұрса айналымның өскендігін дәлелдейді, қауіпті деп саналмайды. Кейбір елдерде бұл жағдай кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын әлсірететіндіктен қауіпті деп есептеледі.
Дағдарыс жағдайында кәсіпорынның
қаржылық жағдайын жақсарту үшін дебиторлық,
кредиторлық қарыздың ара қатынасын
бақылап отыру қажет. Дебиторлық
қарыздың біршама өсуі кәсіпорынның
қаржылық тұрақтылығына қауіп төндіреді,
қаржыландырудың қосымша
Дебиторлық қарызды талдау кәсіпорынның балансының мәлметіне сай оның бір жылдың ішіндегі көлемін анықтаудын басталады. Қарызды өтеу мерзімі бойынша дебиторлық қарыз ұзақ уақыттық (өтейтін уақыты 12 айдан көп), қысқа уақыттық (12айға дейін) деп екіге бөлінеді.
Бұл екі бөліктің әрқайсысында төлейтін уақыты өткен қарыздың мөлшері белгіленеді.
Уақыты өткен қарызды
талдай отырып, оның қайсысының сенімсіз
қарызға жататынын анықтап, алдағы
уақытта талдаудан шығарып
Уақыты өтпеген, бірақ өтелмеген дебиторлық қарыз өтейтін уақыты өтіп кеткен, қарыз төлейтін мекеме жойылғандықтан сенімсіз қарыз деп бөлінеді.
Дебиторлық қарыздың айналымы
төмендегі көрсеткіштердің
Нарықтық экономика кезінде
кәсіпорындардың қаржы-
Жеткізілген өнімдер үшін есептесудің
негізгі түрлері қолма қол ақшаменен және
ақшасыз төлем түрінде жүргізіледі. Тұрақты
экономикада ақшасыз төлем басым болады,
яғни чек, вексельдер арқылы, ақшасыз есептесу
және ағымдағы шоттарға аудару арқылы
төлеу түрінде жүргізіледі. Тұрақсыз экономика
жағдайында алдын ала есеп айырысу түрі
басыңқы болады.
Қолма қол төлеу арқылы есептесу теңгемен,
несиелік карточканың көмегімен орындалады.
Айналым саласындағы
қаражаттарды қысқартуды ынталандыру
факторы айналым қаражаттарын толықтыруға
керекті банкілік несие, ол айналым капиталын
ұтымды пайдалануға мүмкіншілік тудырады.
Дебиторлық қарыз қаражаттары, кәсіпорынның
айналымынан уақытша қаражатты аударуын
көрсетеді, ол өз кезегінде, қосымша ресурстарға
қажеттілікті қажет етіп және қаржы жағдайын
қиындатып жіберуі мүмкін.
Өнім өндіруші кәсіпорындардың дебиторлық
қарызының едәуір бөлігін тиелген тауар
қаражаттарды құрайды. Тиелген тауарлар
қаражаты шарасыз пайда болады, өйткені,
қоймадағы дайын өнімдер, шартта көрсетілген
уақытта тұтынушыларға тиеліп жіберілуі
тиіс: Бірақ тиеліп жіберген тауарлардың
құрамында әртүрлі мағыналы қаражаттар
болады. Олардың бір бөлігі тиеліп жіберген
тауарлардың үлесіне тиісті, бірақ төлем
уақыты жетпеген. Бұл жағымдығы тез өтетін
құбылыс. Төлем мерзімі өткеннен кейін,
кәсіпорынның төлембеген қаражаттары,
тиеп жіберген тауарлар түріне айналады.
Соңғысы, тұтынушының төлем қаражатының
жоқ екендігін көрсетеді.
Кәсіпорында басқару жүйесін жетілдіру,
шығындарды төмендету, қаржы ресурстарын
тиімді пайдалануды басқарудың қажеттілігін
кәсіпорын басшылары мен менеджерлері
тез түсінеді. Бұл жерде туындайтын мәселе
біреу ғана, ол осы шараларды қалай жүзеге
асыру жолдарын қарастыруды талап ету,
есептеу жолдарын жетілдіру. Өнімнің өзіндік
құнын есептеу
жолдарын жетілдіру,
қолда бар қорылар бар жағдайында сатып
алу көлемін қалай жоспарлау
керек, қандай процестерді жетілдіруге
ең алдымен қаражаттарды инвестициялау
керек және т.б. осындай басты мәселелерді
шешу диссертациялық
жұмыстың негізгі өзекті
мәселесі болып отыр.
Сонымен қатар, кәсіпорында әртүрлі деңгейдегі менеджерлерге нарықтың күшейген бәсекелестік жағдайында басқарушылық шешімді қабылдауға мүмкіндік беретін, қаржы ресурстарын басқару жүйесін жасаудың объективті қажеттілігі де бар. Қаржы ресурстарын басқару жүйесінің тәжірибесі кәсіпорынның қаржы ресурстарын қалыптастыру процесін талдауға мүмкіндік береді. Қаржы ресурстары туралы ғылыми зерттеулер ұзақ уақыт бойы жүргізіліп келеді.
Сондықтан да нарықтық экономика жағдайында қаржы ресурстарын басқаруды қалыптастырудың экономикалық механизмін жетілдіру арнайы кешенді зерттеуді талап етеді. дебиторлық қарыздар дегеніміз, бұл - иелік ету құқығын қосқандағы заңды құқықтармен байланысты активте қамтылған алдағы уақыттағы экономикалық тиімділік.
Зерттеу жұмыстың басты мақсаты – дебиторлық қарыздарды басқару мәселесін зерттеу.
Қойылған мақсатқа сәйкес
ғылыми зерттеуге мына міндеттері қойылды:
- дебиторлық қарыздың кәсіпорын қызметіндегі
рөлі;
- дебиторлық қарыздың жіктелуі, түрлерін;
-дебиторлық қарызының басқару әдістерін
зертеу;
- Қазақстан Республикасындағы компанияларды
дебиторлық қарызды басқаруды бағалау
және талдау.
Ұйымның қаржы жағдайын сипаттайтын
көрсеткіштердің қатарына дебиторлық
борыштардың айналымы жатады. Яғни
дебитолық борыштардың
ІІ. «ҚАЗАҚСТАН - КАСПИЙШЕЛЬФ» ЖШС-Ң ДЕБИТОРЛЫҚ ҚАРЫЗДАР ЕСЕБІН ТАЛДАУ
2.1 «Қазақстан - Каспийшельф» ЖШС-ң жалпы сипаттамасы
Нарықтық экономика жағдайында
басқаруды жетілдіруде
«Қазақстанкаспийшельф» ЖШС - Қазақстанның Әлеуметтік -экономикалық проблемаларын шешуде рөлін мойындайтын әлеуметтік тұрғыдан жауапты компания болып табылады.
Бүгінгі таңда «Қазақстанкаспийшельф» ЖШС - Қазақстандағы жаңа әрі қарқынды дамып келе жатқан компаниялардың бірі. Ол ел экономикасының ең маңызды секторларының бірін қамтығандықтан ғана емес, өзінің сыртқы және ішкі сындарлы саясатының стратегиясы нәтижесінде өзін көрсете білді. Компания «Қазақстанкаспийшельф»АҚ энергетикалық ресурстардың тиімді және ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ететін, Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның әлемдік экономикаға табысты интеграциялануына жәрдемдесетін Қазақстанның мұнай-газ саласын кешенді дамыту мақсатында құрылды.
Өндірістік тәжірибенің мақсаты: Бухгалтерлік және аудиторлық қызметтің кәсіпорында қалай жүргізілетінін анықтау.
Өндірістік тәжірибенің
міндеттері: Кәсіпорынның қызметімен,
ұйымдастыру және басқару құрлымымен
танысу, бухгалтерия жұмысын
«Қазақстанкаспийшельф»
ЖШС жетілдіру Компанияның
Компания өз дамуын аяғына дейін жеткізу үшін келесідей мақсаттарға сүйенеді:
«Қазақстанкаспийшельф» АҚ көптеген халықаралық және ішкі геофизикалық жобаларында мемлекеттің мүдделерін білдіретін Өкілетті орган болып табылады. Қазақстан Республикасының Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі жұмыс органының мұнай және газды кейінге сақтап, көліктің басқа түрлеріне ауыстырып тией отырып, арналы мұнай құбырлары бойынша тасымалдауға байланысты мұнай-газ тасымалдау инфрақұрылымының объектілерін жоспарлау, жобалау және салу мәселелері бойынша құрылыс қызметінің саласындағы кейбір функциялары Компанияға жүктелген.
Компания Қазақстан
Компания:
2.2 «Қазақстан - Каспийшельф»
ЖШС-ң дебиторлық қарыздар
«Қазақстанкаспийшельф»
ЖШС компанияның инвестициялық
бағдарламасы бойынша
Компания өз дамуын аяғына
дейін жеткізу үшін келесідей
мақсаттарға сүйенеді:
Информация о работе Дебиторлық берешекті басқарудың теориялық негіздері