Жер асты

Жер астынан өндірілетін мұнай газдары мен табиғи газдар көптеген көмірсутектер қоспасынан, атап айтқанда метаннан, этаннан, пропаннан, бутаннан, және басқа да көмірсутектерден тұрады. Кейбір газ құрамында көмірсутектерден басқа гелии, азот, көміртегінің қос тотығы, күкіртсутек болуы ықтимал. Газдардың құрамы көп жағдайда метаннан тұрады десек қателеспейміз.  
Мұнай газы мен табиғи газ, мұнайхимия мен химия өнеркәсібінің ең негізгі шикізат көзі болып табылады, себебі осы аталған газ құрамынан химия өндірісіне қажетті шикізат этанды алады. Этанды өңдеу барысында этиленді алып, одан пласмасса, этилен оксидін, беттік – активті заттарды және басқа да бағалы затарды өндіреді.  
АҚШ елінде этанды өндіру көлемі 40 % құрайды. Осы аталған этан, пропан және бутан шикізатын Канаданың батыс өңірінен шығысқа, одан әрі АҚШ – қа тасмалдау үшін, онда 1977 ж. ұзындығы 3 мың километрге созылатын құбыр желісі іске қосылған. Этанның қымбат шикізат болуына байланысты оны мұнай және табиғи газ құрамынан бөліп алып, арнайы жер асты ұңғымаларына қор ретінде сақтап қою мәселесі бірінші орында тұр.  
ГӨЗ – да мұнай және табиғи газды өңдеу нәтижесінде 65 % пропан алынады. Пропан таза күйінде болсын, болмаса бутанмен қоспа күйінде болсын, кез – келген мұнайхимия өндірісінде, тұрмыстық мақсатта, қозғалтқыш отыны ретінде, ауылшаруашылық өнімдерін кептіруде және тағы басқа мақсаттарға көптеп қолданады. Этан мен пропанан басқа мұнай және табиғи газ құрамында синтетикалық кауучук өндірісі, тұрмыс және қозғалтқыш отыны үшін қажетті  
қ- бутан, изобутан, қ – пентан, изопентан сияқты көмірсутектер болады.  
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, әрбір елдің жер қойнауында көп мөлшерде мұнай және табиғи газ қоры көп болса, онда ол әрбір елді тұрмысқа қажетті этан, сұйытылған пропан, бутан, қозғалтқыш отын, сонымен қоса одан басқа да көмірсутектер өндіру үшін ірі тонажды, әрі өте тиімді өндіріс орындарын ашыуға итермелейді. Алдағы уақытта Иран, Сауд – Арабиясы, Бахрейн елдері құны 33