Тауар биржасы

   
 
 
 
Тауар биржаларының негізгі экономикалық және ұйымдастырушылық 
көрсеткіштері.

    
 
«   Тауар биржасы – қауім, яғни көптеген өнеркәсіп кәсіпорындары мен мемлекет үшін үлкен ақша рыногы, тауарлар мен бағалы қағаздарды дұрыс бағалау үшін және қозғалмалы капиталдар айналымы үшін үлкен рынок» 
     
                                                     О.Штиллих

Тауар биржасының тарихы  
 

Ең алғашқы  тауар биржасы XVI ғасырда Антверпен қаласында пайда болды. 1567 жылы Брюгге алаңында. 1531 жылы Антверпен қаласында биржа саудасы жүргізілді. Қазіргі кезде әлемдегі ең ірі тауар биржасы «Chicago Board of Trade», яғни Чикаго тауар биржасы саналады. Қазақстанда құрылған тауар биржасы Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 7шілдедегі №2170 «Тауар биржасы туралы» Заң күші бар Жарлығының негізінде қызмет етеді. 

Чикаго  тауар биржасы 

Антверпен қаласы

   Түсті металдар

   Қымбат  металдар

   Ауыл  шаруашылығы және орман шаруашылығы  тауарлары және олардың өңделген өнімдері

   Биржа тауарының  объектісі

      Сауда мәмілелерін жүргізу мен ұйымдастыру  арқылы делдалдық қызмет көрсету;

      Биржалық  мәмілелерді дайындау;

      Көтерме сауданы реттеп, сауда операцияларын  және сауда дауларын реттеу;

      Ақпараттық  функция, қор мен публикация, яғни бағаға әсер ететін  бағалар мен  басқа факторлар (өндіріс жағдайы, өнім туралы болжам және т.б.)

      Сұраныс пен ұсынысқа сәйкес бағаның құрылуы;

      Бағаның котировкасы – биржалық ережелер бойынша биржалық бағаны тіркеу әдісі;

      Хеджерлеу – бағаның өзгеруіне байланысты мүмкін болатын тәуекелдерден сақтандыру.  

Тауар биржасының негізгі функциялары:

   Тауар биржасы

      Әмбебап

         Тауарлардың әр түрлілігіне байланысты операциялар  жасалады.

      Арнайыландырылған

         Нақты тауар бойынша жасалатын келісім-шарттар.

   Әрект ету  аумағына қарай тауар биржасының

      Халықаралық

      Республикалық

      Аймақтық

Биржалық  делдалдар 

   Брокер

   Дилер

   Маклер

Тауар биржасының ұйымдық құрылымы 

   БИРЖА

      Биржа мәжілісі (биржаның жоғарғы органы)

         Биржа комитеті

            Биржа декларациясы

               Биржа президенті

                  Котировка жөніндегі  комиссия

                  Тіркеу бюросы

                  Аралық комиссия

                  Есептеу палатасы

                  Ақпаратты- анықтама бөлімі

                  Сараптама бюросы

   Биржа саудасы

   Сабыр сауда (қимыл арқылы)

   Жария сауда